آیا خشم شورای همکاری خلیج فارس از قطر تا تعلیق عضویت آن پیش می‌رود؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه رای الیوم، روند اختلافات اعضای شورای همکاری خلیج فارس با قطر که در فراخواندن سفیران بحرین، عربستان و امارات از این کشور نمود یافت و پس از آن نیز با فراز و نشیب فراوانی همراه بود، این سوال را مطرح می سازد که آیا این اختلافات و خشم شورای همکاری تا تعلیق عضویت قطر در شورای مزبور پیش خواهد رفت؟

این در حالی است که در شرایط کنونی، قطر با خطر انزوا در شورای همکاری خلیج فارس روبه رو بوده  و به نظر می رسد احتمال تحمیل مجازات های اقتصادی وسیاسی بر آن زیاد است تا جایی که باید پرسید دلیل این وضعیت و شدت خشم عربستان، بحرین و امارت متحده عربی از قطر چیست؟

حمله اسرائیل به غزه، شدت اختلاف شورای همکاری با قطر را به تاخیر انداخت

هرچند حمله اسرائیل به غزه که از هشت هفته پیش آغاز شده است، انفجار بحران بین قطر و شورای همکاری خلیج فارس را به تاخیر انداخت اما ناگفته پیداست که این بحران وارد مرحله سختی شده و به بن بست رسیده است.

نکته قابل ملاحظه اینکه تنش روابط بین قطر و سه کشور مزبور به رهبری عربستان، تاریخ طولانی دارد و زاییده امروز نیست و بخشی از آن قبیله ای بوده و به ده‌ها سال پیش بازمی گردد، اما بخش دیگری از این اختلافات آمیخته ای از سیاست و اصطکاک منافع اقتصادی است.

اما اختلافات سیاسی بین قطر ازیک سو با عربستان، بحرین و امارات از سوی دیگر موجب شد که سه کشور مزبور در اعتراض به سیاست های قطر که از آن تحت عنوان ایجاد بی ثباتی در شورای همکاری خلیج فارس و تهدید امنیت و وحدت آن یاد می کنند، سفیران خود را از دوحه فراخوانند.

وزیران خارجه شورای همکاری در طول چند ماه گذشته چند نشست برگزار کرده و در آن، اتهامات وارده به قطر از جمله اعطای تابعیت به شهروندان بحرینی و حمایت از مخالفان در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به ویژه بحرین و امارات را مورد بررسی قرار دادند.

از دیگر اتهامات قطر، میزبانی از مراکز تحقیقاتی بیگانه به منظور جاسوسی علیه کشورهای شورای همکاری و نیز حمایت از جنبش اخوان المسلمین در مصر علیه نظام عبدالفتاح السیسی در مصر است.

در مقابل، قطر تمام این اتهامات را رد و اعلام کرد که در مسائل داخلی کشورهای شورای همکاری دخالتی ندارد.

قطر همچنین قول داد که به تمام خواسته های این شورا پاسخ دهد و از آنان چند ماه مهلت خواست، اما خالد العطیه وزیر خارجه قطر نیز در عین حال تاکید کرد که دلیل اختلاف با کشورهای عربی خلیج فارس مسائلی بیرون از چارچوب این شورا است، به این معنی که وی به طور ضمنی در این خصوص به مصر اشاره کرد.

البته سخنان العطیه کاملا درست است، زیرا اختلافات قطر با اعضای شواری همکاری خلیج فارس ناشی ازحمایت نامحدود قطر از اخوان المسلمین در مصر و ایجاد بی ثباتی در دولت السیسی است که از حمایت مالی گسترده بیشتر اعضای این شورا به استثناء قطر برخوردار است.

به هر حال اعضای شورای همکاری خلیج فارس در نشست چند ماه قبل در ریاض در سندی موسوم به سند ریاض خواسته های خود از قطر را مشخص کردند که مهم ترین آن توقف دخالت در مسائل داخلی این کشورها و دست برداشتن از حمایت اخوانی ها و سایر جنبش های اسلامی اصولگرا و نیز خودداری از ائتلاف راهبردی با ترکیه به عنوان یکی دیگر از حامیان اصلی اخوانی ها  بود.

به منظور پیگیری این خواسته ها کمیته ای در شورای همکاری خلیج فارس تشکیل شده و چهارشنبه گذشته نشستی را در جده برگزار کرد.

این کمیته در گزارش پایانی خود اعلام کرد از آنجا که  دوحه در اجرای توافق ریاض جدی نیست، گزارش خود را به نشست وزیران خارجه که قرار است کمتر از ده روز دیگردر جده برگزار شود، ارجاع خواهد داد تا در آنجا اقدامات لازم اتخاذ شود.

نکته قابل ملاحظه این است که پنج تن از وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس این گزارش را ا مضا کردند که این نشان می‌دهد محتوای آن را تایید می‌کنند و تنها وزیر خارجه قطر بود که از امضای آن خودداری کرد که این موضع نیز قابل پیش بینی بود.

عربستان احتمالا مرزهای زمینی خود با قطر را می‌بندد

در این میان در حالی که به برگزاری نشست وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس زمان زیادی باقی نمانده است، بعید است که قطر در این فاصله بتواند خواسته های این شورا از جمله قطع حمایت از اخوانی ها را تحقق بخشد، بنابراین اکنون این سوال مطرح است که وزیران خارجه شورای همکاری در نشست هفته آینده در ریاض چه مجازاتی را برای قطر در نظر خواهند گرفت؟ نشستی که بعید نیست که وزیر خارجه قطر در آن شرکت نکند.

در این خصوص پیش بینی های متعددی وجود دارد که مهم ترین آن احتمال بسته شدن مرزهای زمینی عربستان با قطر و تعلیق موقتی عضویت آن در شورای همکاری خلیج فارس تا زمان اجرای خواسته های مورد نظر این شورا است.

همچنین پیش بینی می شود که شورای همکاری خلیج فارس از اجرای برخی توافقنامه های تجاری با قطر خودداری کرده و نشست سران این شورا را که قرار است دسامبر آینده در دوحه برگزار شود، تحریم کرده و یا سطح حضور در آن را به مشارکت سفیران و یا حتی کمتر از آن، کاهش خواهد داد.

در این میان قطر در آستانه تحریم سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی  قرار گرفته که احتمال دارد از سوی همسایگان  بر آن تحمیل شود و چه بسا روند این اختلافات از این نیز فراتر رفته و شورای همکاری نیز با چالش جدیدی روبه رو شود که وحدت و یکپارچگی آن را در معرض تهدید قرار داده و ساختار قدیمی آن را با خطر روربه رو کند.

انتهای پیام/پ