شبح داعش در عراق و معمای عدم مقاومت اولیه ارتش

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، شبح داعش این روزها بر سر کشور بحران زده عراق سنگینی می کند.مردم این کشور که به انفجارها و ترور عادت کرده بودند به این امید در انتخابات شرکت کردند به این امید که امنیت مهمترین نیاز خود را تامین کنند.

انتخابات عراق در شرایط مطلوبی از نظر امنیتی برگزار شد و حادثه امنیتی قابل ذکری رخ نداد اما با گذشت مدتی از انتخابات درحالی که پیشرفت خاصی در زمینه رایزنی ها برای تشکیل کابینه رخ نداد و ائتلاف نوری المالکی از افزایش کرسی های این ائتلاف خبر می داد اما به ناگاه بحران بزرگی برای نخست وزیر رخ داد.

بحران تحرکات گسترده داعش در نینوا و برخی دیگر از استان های عراق است.گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام که در اوایل سال جاری به الانبار نفوذ کرده و با وجود تلاش های ارتش موفق به ماندن در فلوجه شده بودند به ناگاه به سوی نینوی سرازیر شدند.

این در حالی بود که آثیل النجیفی برادر اسامه النجیفی رئیس پارلمان و دشمن نوری المالکی پس از اینکه هنوز موصل به طور کامل سقوط نکرده بودند از تشکیل کمیته های مردمی خبر داد و خود نیز سلاح در دست گرفت و ژست مبارزه با داعش گرفت.

تروریست های داعش که  بی رحم، خونریز و اهداف توسعه طلبانه و به زعم خود خلافت اسلامی را در سر می پروراند پس از اشغال موصل به سوی صلاح الدین سرازیر شدند و بخش هایی از آن را نیز اشغال کردند و به سوی جنوب موصل یعنی مناطق بیجی و الصینیه از توابع صلاح الدین  و در 170 کیلومتری شمال بغداد حرکت کردند.آنها قبلا بر الایسر در الشرقاط در شمال بیجی مسلط شده بودند.داعش کنترل کامل روستاهای قنیطرهف الخمیسات، الشیخ حمد، کنعوص،المشهد و السلیمان در ساحل الایسر را در دست گرفتند.
آنها همچنین در کرکوک مناطق الحویجه، الزاب، الریاض، العباسی، الرشاد در غرب کرکوک را بدون مقاومت به اشغال خود درآوردند.

اما نکته ای که در اینجا مطرح می شود تحرکات سریع داعش و عدم تحرک لازم نیروهای امنیتی عراق در برابر تروریست هاست.آیا اقدامات رعب آور این گروه در این میان موثر بوده است؟آیا خیانتی از جانب آثیل النجیفی صورت گرفته است؟ آیا تاکتیکی در کار بوده است؟

بعید است که عقب نشینی و در واقع فرار نیروهای امنیتی عراق بنا بر تاکتیک بوده باشد.اما از نقش النجیفی نباید غافل شد.زیرا وی با وجود ژست مبارزه با داعش به ناگاه از مقابل آنها گریخت.نکته قابل توجه خطابه قوی اسامه النجیفی ساعتی پس از اشغال موصل از سوی داعش علیه مالکی و نیروهای امنیتی بود.تحرکات وی کاملا مشکوک بود زیرا به جای رایزنی با نوری المالکی نخست وزیر با مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق و سفارت آمریکا در بغداد گفتگو کرد و از قول مساعد مسعود بارزانی برای کمک به آزاد سازی موصل خبر داد.اسامه النجیفی در بخش هایی از سخنان خود گفت که فرماندهانی مجرب باید روی کار آیند و منظور وی نظامیان رژیم سابق بود.

نمایندگان ائتلاف دولت قانون پس از این حادثه ضمن انتقاد از سخنان اسامه النجیفی علیه نیروهای امنیتی از وی خواستند که به خیانت برادرش آثیل النجیفی اعتراف کند.آنها تحرکات سازمان یافته النجیفی ها و انقلابی نامیدن داعش قبل از اشغال موصل را در بحران جدید مقصر دانستند.این درحالی است که برخی رسانه های عراقی از نقش آثیل النجیفی و دستورات وی اخبار ضد ونقیضی منتشر کردند.

یکی از نظامیان عراقی در شرح واقعه موصل گفت: به ما دستور رسید که مقاومت نکنیم و پس از آن فرماندهان ارشد از جمله فرمانده نیروی زمینی و برخی نظامیان ارشد به بغداد فرار کردند و نیروهای پلیس و ارتش نیز یونیفرم خود را درآوردند و لباس شخصی پوشیدند و به همراه آوارگان روانه اقلیم کردستان عراق شدند.

اما نوری المالکی نخست وزیر عراق در واکنش به این بحران از پارلمان خواست که حالت فوق العاده در کشور اعلام کند خضیر الخزاعی معاون رئیس جمهوری عراق  نیز درخواست مشابه ای مطرح کرد.اعلام حالت فوق العاده در عراق مطابق ماده 61 قانون اساسی عراق صورت می گیرد.اما ماده ای که مطابق آن در عراق حالت فوق العاده اعلام می شود ماده 61 قانون اساسی این کشور است که بر اساس آن موافقت با اعلام جنگ یا حالت فوق العاده با اکثریت دوسوم و به درخواست رئیس جمهور یا نخست وزیر است حالت فوق العاده به مدت سی روز و قابل تمدید است.در هنگام اعلام جنگ یا حالت فوق العاده به نخست وزیر اختیارات لازم برای اداره کشور داده می شود.

اما فرار نیروهای امنیتی و سپردن مناطق به داعش بدون هیچ مقاومتی بحث برانگیز است. فرار نیروهای امنیتی از مقابل داعش سبب شد که نوری المالکی دستور مجازات کسانی که در ماموریت خود کوتاهی کنند را بدهد.

برخی از کارشناسان امنیتی و نمایندگان پارلمان عراق در واکنش به تحولات موصل و دیگر مناطق اشغال شده از سوی داعش آن را سناریویی مشابه الانبار دانستند.هشام الهاشمی کارشناس امنیتی معتقد است: آنچه در موصل رخ داد بسیار شبیه سناریوی شب سی و یکم دسامبر سال 2013 یعنی زمانی که فلوجه و بخش هایی از الرمادی به دست گروه های مسلح سقوط کرد، است.

این تحلیلگر و کارشناسی امور امنیتی می افزاید: ارتش در الانبار قبل از ورود افراد مسلح عقب نشینی کرد و پلیس محلی نیز فروپاشید و در موصل نیز همین سناریو تکرار شد.
این کارشناس امور گروه های تروریستی بیان کرد: بعید است که عقب نشینی از موصل تاکتیکی باشد بلکه آن شکست و فرار به علت نبود طرح نظامی روشن و مشخص برای اداره بحران است.سه هزار فرد مسلح به موصل هجوم آوردند و بر آن سیطره پیدا کردند و 2500 نفر را از زندان بادوش آزاد کردند و به سوی بیجی و الصینیه از توابع صلاح الدین حرکت کردند.

وی گفت: جایگزین فروپاشی ارتش در موصل تشکیل کمیته های مردمی از ساکنان آن است که با توجه به رابطه بد ساکنان با ارتش امکان موفقیت آن نیست.

شوان محمد طه نماینده ائتلاف کردستان عراق بیان کرد: امکان تکرار سناریوی فلوجه در موصل نیز وجود دارد زیرا بحران آن از شش ماه نیز فراتر می رود و ارتش نتوانسته است اقدامی خاصی انجام دهد.ارتش با توپخانه و جنگنده به موصل حمله می کند که این برای غیرنظامیان خطرناک است.نیروهای امنیتی باید با حکمت برخورد کنند.

وی تحرکت سریع داعشی ها از الانبار به موصل و سپس صلاح الدین را نشانه ضعف نیروهای امنیتی می داند و می افزاید: فروپاشی سازمان های امنیتی و عقب نشینی ارتش از موصل ضعف اطلاعاتی و عدم آموزش ارتش برای جنگ خیابانی و چریکی را نشان می دهد.

طه معتقد است: از دیگر دلایل شکست ارتش سرگرم شدن آنها به بازی های سیاسی به جای انجام وظیفه است.حالت فوق العاده نیز در حال مشکل را حل نمی کند.

به هر حال در کنار ضعف نیروهای امنیتی و ارتش و عقب نشینی سریع عوامل دیگری نیز در اشغال موصل و برخی مناطق دخیل است که حمایت های برخی از کشورهای منطقه ای از جمله سعودی ها را نباید از نظر پنهان داشت.برخی از اشتباهات نوری المالکی در انتخاب فرماندهانی که گرایش های بعثی دارند نیز در این موضوع دخیل است.

انتهای پیام/ر