از روز جوان تا شورش مردم تبریز علیه محمدعلی شاه

به گزارش خبرگزاری تسنیم، امروز 19 خرداد 1393 خورشیدی برابر با 11 شعبان 1435 هجری و 9 ژوئن 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

شورش مردم تبریز علیه خودکامگی "محمدعلی شاه قاجار" (1287 ش)
در نوزدهم خرداد 1287 ش برابر با 9 جمادی الاول 1326 ق، انجمن ایالتی تبریز، تلگرافی به انجمن‌های ولایتی و علمای نجف ارسال داشت که مفاد آن یادآور سوء نیت شاه در ویران ساختن بنیان مشروطه و خیانت به ملت بود. دسیسه‌ها و نیرنگ‌های محمدعلی شاه، مردم تبریز را مطمئن ساخته بود که شاه قاجار، هدفی جز سرکوب آزادی خواهان ندارد. از این روی، مردم این شهر در قبال اقدامات شاه، واکنش شدیدی از خود نشان دادند.

قطع خطوط تلگراف از طرف دولت که تنها راه برقراری تبریز به تهران بود، بدگمانی مردم را افزود. همچنین تلگراف محمدعلی شاه نیز که بار دیگر به دروغ او را پایبند مشروطه و هوادار مجلس معرفی می‌کرد خشم مردم را بیشتر برانگیخت. از این رو، شورش فراگیر در شهر شکل گرفت که به محاصره این شهر و وقایع متعددی انجامید.

استیضاح دولت "مستوفی الممالک" از سوی آیت اللَّه "سیدحسن مدرس" (1302 ش)
مدتی پس از کودتای رضاخان در سوم اسفند 1299 دوره چهارم مجلس شورای ملی افتتاح شد و در این دوره نیز، شهید حسن مدرس به نمایندگی مجلس انتخاب گردید. او برای جلوگیری از قدرت یافتن سردار سپه، قصد داشت تا با استیضاح و برکناری مستوفی الممالک، صدراعظم احمد شاه قاجار، فردی دیگر را برای صدراعظمی روی کار بیاورد. آیت‌اللَّه مدرس علاوه بر استیضاح مستوفی‌الممالک درباره رویه سیاست خارجی، این نخست‌وزیر را دارای قدرت کافی برای مقابله و مبارزه و جلوگیری در برابر تندروی‌های سردار سپه ندانست و او را به شمشیر مرصّع و تزئینی تشبیه کرد که تنها در مجالس بزم به کار می‌رود در حالی که برای ایستادگی در برابر رضاخان، شمشیر برنده و تیز لازم است. پس از برکناری مستوفی الممالک، مردم که به وی حُسن‌ظن داشتند از مدرس به خاطر استیضاح انتقاد کردند. بعدها معلوم شد مخالفت مدرس و اکثریت مجلس، به دلیل حفظ منافع ملت و جلوگیری از قدرتِ خطرناک رضاخان بوده است.

رحلت فقیه بزرگوار آیت اللَّه "سید محمدحسن الهی طباطبایی" (1347 ش)
آیت‌اللَّه سید محمدحسن الهی طباطبایی برادر مفسر کبیر قرآن، علامه سید محمدحسین طباطبایی در سال 1287 ش (1326 ق)، در تبریز به دنیا آمد. وی در کودکی پدر و مادرش را از دست داد و به همراه برادرش تحت سرپرستی وصی پدر قرار گرفت. سید محمد حسن در سنین کودکی مقدمات ادبیات فارسی و عربی و خوشنویسی را فرا گرفت و سپس سطوح عالی حوزوی را زیرنظر استادان خبره به کمال رساند. وی در 18 سالگی به همراه برادر راهی نجف اشرف شد و به مدت یازده سال از استادان بزرگی همچون حضرات آیات سید علی قاضی طباطبایی، سید حسن بادکوبه‌ای، محمدحسین غروی اصفهانی، میرزای نایینی و سیدابوالحسن اصفهانی، در علوم عرفان، فلسفه، ریاضی، طب و فقه و اصول بهره جست. این دو برادر در سال 1314 ش به دلیل مشکلات معیشتی به تبریز بازگشتند و سیدمحمد حسن در حوزه علمیه شهر به تدریس فلسفه همت گماشت. وی دانشور پرهیزگاری بود که به منظور تهذیب نفس، تزکیه درونی و تصفیه قلب کوشش‌های عمیق و مستمری را از خود بروز داد و افرادی علاقمند، در پرتو مواعظ و نصایح او به کمالاتی نائل آمدند. ایشان در اواخر عمر ساکن قم گردید ولی بر اثر بیماری قلبی به تبریز مراجعت نمود تا اینکه مرغ جان این سالک الی‌اللَّه در شب بیستم خرداد 1347 ش برابر با سیزدهم ربیع‌الاول 1388 ق در شصت سالگی از قفس تن به درآمد و پس ازتشییعی با شکوه در قم به خاک سپرده شد.

استان شدن قم به صورت رسمی و قانونی (1375 ش)
طرح استان شدن قم، برای اولین بار توسط حضرت آیت اللَّه خامنه ای رهبر معظم انقلاب و در سفر معظم له به این شهر در پائیز 1374 عنوان گردید. ایشان متذکر شدند که اولین گام برای بهبود و پیشرفت اوضاع قم، استان شدن آن می‌باشد. این طرح سرانجام با پیگیری‌های مجلس شورای اسلامی و وزارت کشور به انجام رسید. استان قم تقریباً در مرکز ایران قرار دارد و با مساحتی نزدیک به یازده هزار کیلومتر مربع، در بین استان‌های کشور دارای مرتبه بیست و هشتم می‌باشد. وجود حرم مطهر حضرت معصومه (س) و شکل‌گیری حوزه علمیه قم در جوار ایشان، استان قم را جایگاهی ویژه بخشیده است. امروزه قم به عنوان مرکز حوزه عظیم دینی و پایگاه نشر معارف اسلامی و شیعی در سراسر عالم تبدیل گردیده است.

ولادت حضرت علی اکبر (ع) فرزند ارشد امام حسین (ع)(33 ق)

درگذشت عالم زاهد و مجاهد "آقا نجفی اصفهانی" (1331 ق)
آیت‌اللَّه شیخ محمدتقی اصفهانی معروف به آقانجفی‌اصفهانی در 22 ربیع‌الثانی 1262 ق در اصفهان به‌دنیا آمد و در آنجا به تحصیل پرداخت تا به مقام اجتهاد رسید. او را به عنوان جامع علومِ معقول و منقول شناخته و به قوَّت حافظه، حضور ذهن، سخاوت و شجاعت ستوده‌اند. آقانجفی اصفهانی صاحب نفوذ و قدرت معنوی فراوانی بود و از آغازگران مبارزه در جنبش تنباکو به شمار می‌رود. این فقیه وارسته در دوران مرجعیت خود، در کمک به مردم و رفع ستم از ایشان اهتمام می‌ورزید و در جهت تأمین وسایل آسایش آنان کوشش می‌کرد. بیش از یکصد اثر از آیت اللَّه شیخ محمدتقی رازی باقی است که الاجتهاد و التقلید، اسرارُ الآیات، اسرارُ الاحکام و اسرارُالشَّریعه از آن جمله‌اند.

درگذشت "سنایی غزنوی"، عارف و شاعر بزرگ مسلمان (545 ق)
ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی، موصوف به حکیم، از بزرگان، حکما و شعرای ایران، در اواسط قرن پنجم هجری در طوس به دنیا آمد. او آن هنگام که به شاعری روی آورد، مداح و شاعر سلطان ابراهیم غزنوی بود و پس از حادثه‌ای از این کار توبه کرد و به عرفان روی آوَرد. اشعار سنایی براخلاق، مواعظ، حقایق توحید، عرفان، حکمت و نکات لطیف بسیاری تکیه دارد و آدمی را به تزکیه‌ی درونی و توجه به شناخت خود و بازگشت به اللَّه سوق می‌دهد. سنایی، کلام خود را به اشاراتِ مختلف از احادیث و آیات و قصص و تمثیلات و استدلالات عقلی و نتیجه‌گیری از آن‌ها برای اثباتِ مقاصد خود و نیز اصطلاحاتِ فراوانی علمی آراسته است و به همین سبب، بسیاری از ابیات او، دشوار و محتاجِ شرح و تفسیر شده‌اند. آثار فراوانی از سنایی به جا مانده است که: حدیقةُ الحقیقه و شریعةُ الطَّریقه، زادُالسالِکین، سیرُالعباد الی المعاد و کارنامه‌ی بلخ از آن جمله‌اند. وفات وی را سال 555 ق نیز گفته‌اند.

رحلت فقیه گرانقدر شیعه، علامه "ملامحمد تقی مجلسی" در اصفهان (1070 ق)
علامه محمد تقی مجلسی در سال 1003 ق در اصفهان به دنیا آمد. مقدمات علوم را نزد پدرش مولاعلی مجلسی فراگرفت و سپس به حلقه‌ی درس علامه عبداللَّه شوشتری راه یافت. وی سال‌ها از محضر این عالم بزرگ، فقه، حدیث، اصول فقه، کلام و تفسیر را آموخت. علاوه بر آن از درس عالم کم نظیری همچون "شیخ بهایی" بهره برد و روح تشنه‌ی خودرا از دریای علم استاد، سیراب ساخت. علامه مجلسی همچنین از محضر اساتید دیگر زمان از جمله میر فندرسکی، قاضی ابوالسُّرور و امیر اسحاق استرآبادی نیز استفاده کرد. ایشان پس از سفری به نجف، به حیطه‌ی شرح احادیث روی آورد و به تألیف و تدریس پرداخت. علامه محمدباقر مجلسی صاحب بحارالانوار (فرزندش)، محقق خوانساری، سیدنعمت اللَّه جزایری، ملامحمدصالح مازندرانی و ملامحمدصادق کرباسی از جمله شاگردان و رَوضةُ المتقین، اربعین و شرح زیارت‌های مختلف از تالیفات اوست. علامه مجلسی در 67 سالگی در اصفهان وفات یافت و در کنار مسجد جامع این شهر به خاک سپرده شد.

وفات حکیم "ملااسماعیل خواجویی" عالم و فقیه بزرگ شیعه (1173 ق)
ملااسماعیل‌بن محمدحسین (مازندرانی الاصل) در منطقه‌ی خواجویی از محلات اصفهان ساکن بود. وی عالمی جامع، حکیم و از بزرگان فقها و متکلمین شیعه‌ی عهد افشاریه به شمار می‌رفت و به دلیل قناعت و عدم توجه به دنیا، مورد توجه نادرشاه قرار گرفت. احیای حوزه‌ی علمیه‌ی اصفهان پس از جنگ‌های محمود و اشرف افغان از کارهای او و تحریر کتب بشارةُ الشیعه و الجبر و التفویض از تألیفات ایشان است. این عالم بزرگوار در تخت فولاد اصفهان مدفون است.

اشغال سرزمین پاراگوئه در امریکای جنوبی توسط ارتش اسپانیا (1535 م)
کشور پاراگوئه در اوایل قرن شانزدهم توسط دریانوردان اسپانیایی و گروه‌های تجسسی آن‌ها مورد شناسایی قرار گرفته بود. این گروه‌ها در سال‌های 1521 و 1527 م از طریق رودخانه پارانا در برزیل به داخل پاراگوئه رسیدند. در آن زمان، این منطقه محل سکونت بومیان محلی بود که در بخش شرقی آن به کشت و زرع مشغول بودند. در نهایت در 9 ژوئن 1535 م تمامی سرزمین پاراگوئه به تصرف نیروهای اسپانیایی درآمد و به مدت 276 سال در کنترل این کشور قرار داشت. پس از آن‌که این کشور به طور کامل زیر یوغ اسپانیایی‌ها قرار گرفت ساخت و ساز شهر و برج و باروها در آن آغاز شد و در سال 1539 م فرماندار این منطقه نیز توسط پادشاه اسپانیا منصوب گردید. سرزمین پاراگوئه در مرکز امریکای جنوبی قرار گرفته و با 406/752 کیلومتر مربع مساحت در میان کشورهای برزیل، بولیوی و آرژانتین قرار گرفته است.

پایان کار کنگره تاریخی وین پس از سقوط ناپلئون بُناپارت (1815 م)
کنگره تاریخی وین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات سیاسی بین‌المللی در قرن نوزدهم، از روز 14 اکتبر 1814 م در وین پایتخت اتریش آغاز شد تا درباره متصرفات فرانسه طی جنگ‌های ناپلئون بُناپارت تصمیم‌گیری کند. در این کنگره که به منظور سر و سامان دادن به مسائل اروپا پس از نخستین استعفای ناپلئون بُناپارت تشکیل شد، سلاطین و سران برجسته اروپا نیز شرکت داشتند. مسائلی که کنگره با آن‌ها روبرو بود پیچیدگی و دشواری فراوان داشت چرا که انقلاب فرانسه و جنگ‌های ناپلئون، ساختار اروپا را به کلی در هم ریخته بود. ولی آن‌چه بیشتر مورد توجه کنگره قرار داشت، برقرار کردن تعادل قوا برای حفظ صلح در این قاره بود. در این میان، رقابت‌ها و دسیسه‌چینی‌ها از پیشرفت کار اساسی آن جلوگیری می‌کرد. شعار کنفرانس وین عبارت بود از: حقانیت و جبران. بدین ترتیب، کنگره وین نوعی پیروزی دولت‌های بزرگ بر دولت‌های کوچک و پیشرفت رژیم‌های سلطنتی علیه جمهوریت در اروپا بود. این کنگره کوشید و توانست عقربه زمان را در اروپا به عقب برگرداند ولی باعث شد که در آینده، انقلاب‌های دیگری بروز کند. هم‌چنین از سوی دیگر این کنگره توانست از بروز جنگ تایک‌صد سال بعد در اروپا جلوگیری نماید. در نهایت، منافع قدرت‌های حاضر در کنگره، با تقسیم سرزمین‌ها و الحاق مناطق به کشورهای انگلستان، هلند، اتریش و پروس تأمین گردید و به آن عنوان غرامت اطلاق شد. کنگره وین سرانجام در 9 ژوئن 1815 م به کار خود پایان داد.

لغو قانون برده‌داری در امریکا توسط "آبراهام لینکلْن" (1862 م)
هنگامی که آبراهام لینْکلْن، در سال 1860 م به ریاست جمهوری امریکا انتخاب شد، شعار تبلیغاتی خود جهت مبارزه با برده‌داری را دنبال کرد. این امر، خشم ایالت جنوبی امریکا را که طرفدار برده‌داری بودند برانگیخت، از این رو، به تشکیل اتحادیه جدید و خودمختاری اقدام کردند. در این حال جنگ بین ایالات شمالی و جنوبی آغاز شد و طرفداران بردگی علیه مخالفان آن به نبرد پرداختند. در گرماگرم جنگ‌های امریکا، در نهم ژوئن 1862 م، به ابتکار آبراهام لینکلن و به دستور کنگره دولت‌های متحد شمالی امریکا، رژیم برده‌داری و خرید و فروش زنان و مردان سیاه پوست، با نام کنیز و غلام در کلیه ایالات شمال امریکا لغو شد. در ادامه این امر، لینکلن، اعلامیه معروف آزادی بردگان را در سراسر امریکا صادر کرد و باعث شورش سیاهان علیه اربابان سفید پوست خود گردید. این امر سرانجام باعث شکست طرفداران برده‌داری و لغو بردگی در سراسر امریکا شد.

درگذشت "چارلْزْ دیکنز" نویسنده و رمان نویس شهیر انگلیسی (1870 م)
چارلْزْ دیکنْزْ در هفتم فوریه 1812 م در انگلستان به دنیا آمد. با انتشار مقالات وی، استعداد فکاهی‌نویسی او بر اهل ذوق معلوم گردید و پس از چندی به شهرت دست یافت. از آن پس، آثار چارلْزْ یکی پس از دیگری منتشر می‌شدند و او در شمار نویسندگان بزرگ انگلستان قرار گرفت. دیکنز در این میان، شاه‌کارهایی نظیر الیورتویست، دیوید کاپرفیلد، آرزوهای بزرگ، داستان دو شهر و سرود کریسمس را به وجود آورد و شهرتی جهانی به دست آورد. آثار دیکنز، بیشتر متأثر از خاطرات دوران کودکی اوست. وی در رمان الیورتویست مبارزه با پلیدی‌های اجتماعی را آغاز کرد.

در این رمان، دنیای فقر و جنایت در کارگاه‌های لندن در قرن نوزدهم را بازگو نمود و در رمان نیکلاس نیکل‌بی اوضاع رقت‌انگیز مدارس ابتدایی را مطرح کرده است. می‌توان موضوعات مورد اشاره دیکنز در رمان‌هایش را این‌گونه مطرح نمود. او رئالیست‌ترین و واقع بین‌ترین نویسنده قرن نوزدهم انگلستان باشد. چارلز دیکنز هم‌چنین در زمره بزرگ‌ترین داستان نویسان جهان جای دارد. قدرت تخیل او اعجاب‌انگیز است. هیچ نویسنده انگلیسی نتوانسته است چون دیکنز دنیایی گوناگون با خصوصیت‌های متمایز از بی‌رحمی و رنج و مسخرگی بسازد یا مانند او چنین قانع کننده، بی‌عدالتی‌ها و ستمگری‌هایی که از طرف اشخاص بزرگ بر کودکان وارد می‌شود، در نظرْ مجسم کند. برخی از صاحب‌نظران، چارلز دیکنز را بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین نویسنده انگلستان می‌دانند. چارلز دیکنز سرانجام در نهم ژوئن 1870 م در پنجاه و هشت سالگی درگذشت.

اختراع آنتن امواج صوتی توسط "گولیلمو مارکونی" (1896 م)
گوگلیلمو مارکونی (به ایتالیایی: Guglielmo Marconi)† (25 آوریل 1874 - 20 ژوئیه 1937) مهندس برق ایتالیایی و دریافت‌کننده جایزه نوبل بود که سیستم بی‌سیم تلگرافی یا همان رادیو را اختراع کرد. مارکونی رئیس فرهنگستان ایتالیا و عضو شورای عالی فاشیستی ایتالیا بود. در دسامبر سال 1901 او توانست فرضیه امواج رادیویی که تحت تأثیر چرخش زمین و در مدار آن قرار نمی‌گرفتند را اثبات کند. او با بیان این فرضیه اقدام به مخابره کردن اولین سیگنال‌های امواج رادیویی در اقیانوس اطلس میان پولدهو[، کورن وال و سنت جونز، نیوفوندلند به فاصله 2100 مایلی مخابره کرد. سالهای 1902 تا 1912 او اختراعات دیگری را به ثبت رساند. در 1902 در طول سفر دریایی خود به فیلادلفیای آمریکا تأثیرات روشنایی روز و ارتباط مستقیم آن با ارتباطات و امواج بی سیم را کشف کرد و در همان سال امتیاز ردیاب مغناطیسی خود را که پس از آن تبدیل به گیرنده استاندارد امواج رادیویی شد ثبت نمود. این گیرنده برای سالهای طولانی یک الگوی استاندارد و جامع بود.
منبع: باشگاه خبرنگاران

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.