سر‌درگمی برای اقتصادی شدن الگوی باغ ایرانی در بجنورد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، کوشک باغ علی‌آباد یکی از آثار ارزشمند دوره قاجاریه در شهرستان بجنورد است که با شماره 4953 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این بنا در روستای علی‌آباد قرار دارد و در دو طبقه با پلان مستطیلی در مرکز باغی در دوره قاجار ساخته شده است.

این کوشک چهار ورودی در جهت های اصلی دارد و طرح کلی آن در طبقه همکف شامل یک حوض‌خانه با سقف گنبدی در مرکز و 2 اتاق در ضلع شرقی و غربی است.

در زیر سقف حوض‌خانه رسمی‌بندی و کاربندی‌های زیبای گچی وجود دارد و برای رسیدن به طبقه دوم و پشت‌بام پلکان‌هایی در بنا تعبیه شده است.

این باغ نوعی باغ سکونتگاهی است که در دوره ناصرالدین شاه قاجار و توسط یارمحمدخان شادلو ساخته شده و به عنوان اقامتگاه موقت از آن استفاده شده است و این باغ می تواند به عنوان مکانی برای تفرج مسافران و شهروندان به مکانی درآمدزا و اقتصادی مورد بهره برداری قرار گیرد.

درست است که اکنون تنها قسمتی از ساختار اصلی باغ(راستای شمالی- جنوبی) عمارت کوشک و دیوارهای دور تا دور باغ باقی مانده است اما هنوز هم برای هر بیننده ای وجود درختان تنومند و گل های رنگارنگ در این باغ قابل تجسم است. این باغ در گذشته پر از درختان و گل های متفاوت بوده اما اکنون اثری از آن نسیت.

این مکان ظرفیت های مناسب و ارزنده ای برای توسعه صنعت گردشگری و جذب مسافران دارد به ویژه مجاورت آن با کنارگذرشمالی و نیز نزدیک بودن به گلستان شهر، فرصتی مناسب در این زمینه فراهم شده اما متاسفانه احیا و بازسازی این بنا هم اکنون مسکوت مانده و البته علت آن تعدد مالکان و عدم استقبال آنان از این امر اعلام شده است.

آب مالکان به یک جو نمی رود

اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی به گفته خود با استفاده از اهرم های قانونی که دارد، برای مرمت کوشک باغ علی آباد اقدام کره است اما توسعه و اجرای طرح های گردشگری در این بنای به جامانده از دوره قاجار، نیازمند همکاری مالکان این باغ است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز با تاکید بر ظرفیت و جایگاه ویژه باغ علی آباد برای جذب گردشگر می گوید: مالکیت این باغ خصوصی است و از این نظر محدودیت‌هایی را در اجرای طرح‌های این اداره کل به وجود می‌آورد اما این نهاد با استفاده از اهرم های قانونی برای حفظ و مرمت بنای تاریخی آن اقداماتی انجام داده است.

علی کاظمی با بیان اینکه مرمت اضطراری و نیز احیای باغ علی آباد در دو مرحله صورت گرفته در باره طرح مرمت کوشک باغ علی‌آباد بجنورد اظهار می کند: طرح مطالعه، مرمت و احیای باغ علی آباد در سال 87 و مرمت اضطراری در بنای کوشک در سال 88 صورت گرفت که در مجموع بیش از 350 میلیون ریال برای آن هزینه شد.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه مالکان از اجرای طرح های گردشگری استقبال نکرده اند آن را علت توقف و مسکوت ماندن برنامه ها در این مکان عنوان کرد.

کاظمی اظهار می کند: این اثر با توجه به موقعیت جغرافیایی در نزدیکی بجنورد و در مجاورت کنارگذر شمالی که بار ترافیکی قابل توجه دارد، اجرای طرح گلستان شهر در نزدیکی روستای علی آباد و نیز وجود گمرک، از دیدگاه گردشگری جایگاه ویژه ای پیدا می کند، به ویژه آنکه این باغ، تنها نمونه بر جای مانده از الگوی چهارباغ دوره قاجار در مرکز استان است.

وی می افزاید: در صورت همکاری مالکان و اجرای کامل طرح مطالعاتی تهیه شده برای باغ علی آباد، ظرفیت های بالقوه جذب گردشگر به فعلیت خواهد رسید.

مالکان سختگیری می کنند

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی می گوید: مشکل این باغ، کلاف سردرگمی است که تنها به دست مالکان حل می شود.
علی اکبر وحدتی با گلایه از نبود هماهنگی میان مالکان بر سر اجرای طرح های پیشنهادی میراث فرهنگی می افزاید: چندین طرح برای اقتصادی کردن این بنا به مالکان داده شده است و حدود 10 نشست با آنان برگزار شده اما مالکان برسر هیچ کدام از طرح ها به توافق نرسیدند.

وی می افزاید: باغ علی آباد هشت مالک دارد و هر کدام چند شریک که طرف حساب ما حدود 20 نفر است و همین تعدد افراد کار رسیدن به نتیجه مناسب را با مشکل جدی و چالش روبه رو کرده است.

تملک ملک امکان پذیر نیست

وحدتی می گوید: شماری از مالکان تنها به فروش ملک خود راضی شده اند اما میراث فرهنگی نه پول و نه انگیزه ای برای خرید این ملک دارد.

وی تصریح می کند: خرید این ملک دست کم 900 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد اما ما این میزان اعتبار نداریم .

وی اظهار می کند: مادامی که مالکان به عنوان بخش خصوصی از اجرای طرح های پیشنهادی ما استقبال نکنند و خود نیز اقدامی در این باره نداشته باشند، میراث فرهنگی نمی تواند کاری از پیش ببرد.

نجات بنا به ضرب بیل و کلنگ

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی می گوید: تنها اهرم قانونی ما، ورود به مرمت و حفاظت از این بنای تاریخی و ثبت شده است که البته این امر نیز به سبب وجود مشکلات شدید اجتماعی، تنها در حضور نیروی انتظامی و با حاشیه های بسیار انجام شد.

وحدتی تبدیل شدن این باغ 9 هکتاری به باغ گیاهان دارویی و مرکز تولید، پرورش و فروش گیاهان دارویی و نیز ایجاد مرکز فرهنگی را از طرح پیشنهادی عنوان کرد که مورد مخالفت مالکان قرار گرفته است.

وی می افزاید: برای حل مشکل باغ علی آباد به عنوان نمونه ای از چهار باغ ایرانی، نیاز جدی است تا مسئولان ورود پیدا کنند.

وی می گوید: بنای کوشک باغ علی آباد وضعیت خوبی ندارد و در حال فروریختن است نیاز به مرمت جدی دارد.

انتهای پیام/