بحران دریاچه ارومیه عاقبت یک غفلت ۱۱ ساله

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، دریاچه ارومیه ای که با آسمان خدا یکی شده بود، اینک با زمین پروردگار یکی است و این روزها جز اشک های غمخوارانش آبی به دهان نمی چشد.

قول های متعددی از مسئولان و احیاگران دریاچه ارومیه شنیده ایم و می شنویم و اکنون نیز دست بر چانه خود نهاده و منتظر دیگر قول ها هستیم که پروسه احیای دریاچه چند سال طول می کشد.

همان طور که نماینده مردم میاندوآب، تکاب و شاهین دژ در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم اظهار کرده بود که دولت برای حل بحران دریاچه ارومیه وقت کشی می کند، 11 سال پیش نیز دبیر فعلی ستاد احیای دریاچه ارومیه که مشاور رئیس جمهور کشور سید محمد خاتمی بود طی نامه ای نسبت به بحران دریاچه هشدار داده بود.

حال عاقبت ریسک کردن های 11 سال پیش و گوش ندادن به این هشدار، دامن گیر مردم آذربایجان غربی و شرقی شده است.

در جلسات و نشست های خبری متعددی به این نتیجه دست یافته ایم که خشکی یگانه نگین آذربایجان به دلیل عامل انسانی بوده است و خشکی دریاچه از عواقب بی عدالتی و بی رحمی های انسانی است، اما می توانستیم با تذکرها و هشدارهایی که داده می شد مقابل این بی رحمی ها ایستادگی کرد و تدبیری اندیشید.

از دیگر دلایل مهم خشکی دریاچه می توان به ساخت پل میانگذر دریاچه ارومیه اشاره کرد که پس از ساخت آن به بسته شدن روزنه های چشمه های دریاچه پی بردیم.

حمید قاسمی مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در حاشیه جلسه ارزیابی تاثیرات جاده میانگذر و برداشت نمک بر اکوسیستم دریاچه در تاریخ 23 دی ماه 92 از معدود کسانی بود که به صراحت به تاثیر پل میانگذر در خشکی دریاچه اشاره کرد.

دریاچه ارومیه گرچه اکنون به تاریخ پیوسته اما همچنان در قلب پر مهر و عطوفت مردم آذربایجان باقی می ماند و حتی با خشکی خود نیز لقب های بسیاری به خود اختصاص داده است.

حوض خالی آذربایجان، کویر آبی ارومیه، دریاچه تشنه ارومیه از القابی هستند که با هر بار نام بردن آن اشک و آه در قلب و جان مردم آذربایجان لبریز می شود.

عیسی کلانتری در نخستین نشست خبری ستاد احیای دریاچه با اشاره به این که خشکی دریاچه ارومیه زندگی 5 تا 6 میلیون نفر از ساکنان اطراف این دریاچه را تحت الشعاع قرار می دهد بیان کرد: برنامه داریم همانطور که در طی 10 تا 12 سال این دریاچه خشک شده طی 10 تا 12 سال آینده آرام آرام آن را احیاء کنیم و این امکان پذیر است.

در این میان حسن عباس نژاد مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی نیز همین چند روز پیش در جمع خبرنگاران اظهار کرد: ارتفاع آب دریاچه نسبت به سال گذشته 50 سانتی متر کاهش یافته و تنها مقدار بسیار کمی از آب آن در کنار پل میانگذر جمع شده است که آن هم تا چند روز آینده تبخیر و این نگین 100 درصد خشک خواهد شد.

چرا باید به اینجا می رسیدیم که به صراحت خشکی دریاچه ارومیه تا چند روز آینده را اعلام می کردیم، آیا با این وضعیت احیای دریاچه و قول های رئیس جمهور عملی می شود؟

عباس نژاد معتقد است برای احیای دریاچه ارومیه 12 تا 20 سال زمان لازم است در حالی که دبیر ستاد احیای دریاچه فقط 12 سال برای احیای آن زمان قائل شده است.

با این حال هنوز نور امیدی در عمق وجود مردم آذربایجان روشن است و قول های رئیس جمهور درباره بازگشت دریاچه را فراموش نکرده اند و منتظر تحقق آن هستند.

مردم آذربایجان غربی با دادن 232 هزار و 821 رای به حسن روحانی تنها آرزویشان را با وی در میان گذاشتند و خواستار تحقق آن شدند.

در 20 خرداد 92 نیز رئیس جمهور طی سفری به آذربایجان غربی در ورزشگاه آهندوست با استقبال بی نظیر مردم روبه رو شد که در این لحظه با مردم غیور آذربایجان پیمان تحقق تنها آرمان مردم را بست و اظهار کرد: نجات دریاچه ارومیه در دولت تدبیر و امید جزء نخستین اولویت ها قرار می گیرد و به صورت جدی پی گیری می شود.

حال قریب به یکسال است که از آن قول می گذرد ولی اقداماتی که تاثیر مثبتی بر دریاچه داشته باشد انجام نشده است.

انتخاب عیسی کلانتری به عنوان دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه و به عضویت در آوردن 450 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، صاحب نظران و متخصصین دستگاه های اجرایی در ستاد احیای دریاچه ارومیه یکی از فعالیت هایی است که در راستای اجرای قول رئیس جمهور قرار گرفته است و شاهد هستیم که تا 3 هفته آینده دستورالعمل های احیای دریاچه به هیئت وزیران بدرقه می شود.

اکنون سوال این است: آیا واقعا می توان دریاچه بی جان ارومیه را دوباره زنده کرد؟ آیا تا 12 یا 20 سال آینده این نگین فیروزه ای به دیار آذربایجان باز می گردد؟

آیا واقعا می توان به تلاش ها مدیران و دولت مردان در این عرصه تکیه کرد و به بازگشت دومین دریاچه شور دنیا امیدوار بود؟ آیا دیگر نگران تلمبار شدن طوفان نمک بر سینه مردم آذربایجان و تنگی نفس آن نخواهیم بود؟

با پاسخ به این سوالات و اجرای عملیات تاثیر گذارتر برای بازگشت دریاچه ارومیه امید در دلهای مردم آذربایجان دوباره جان می گیرد چراکه روح مردم آذربایجان با این دریاچه زنده است.

گزارش از فرخنده امیری

انتهای پیام/ ق