خسروپناه: امروز ما در خدمت تکنولوژی شده‌ایم
خبرگزاری تسنیم: رئیس موسسه حکمت و فلسفه ایران در همایش فرهنگ و تکنولوژی گفت: تکنولوژی یک سخت‌افزار ساخته بشر نیست، بلکه فرهنگ خواست آن هم با ظهور آن ظاهر می‌شود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام خسروپناه رئیس موسسه حکمت و فلسفه ایران و دبیر علمی نخستین همایش فرهنگ و تکنولوژی صبح امروز در دانشگاه صنعتی شریف با موضوع رابطه اسلام و تکنولوژی سخنرانی کرد.
وی پیش از ورود به بحث اصلی درباره مقالات ارسالی به این همایش توضیح داد: 160 مقاله به این همایش رسید که برخی از آنها خارج از موضوع و برخی هم ضعیف بودند. ولی حدود 20 مقاله قابل عرضه داشتیم که در این همایش به طور شفاهی ارائه می‌شوند و حدود 30 مقاله هم به صورت پوستر آماده شده و در معرض دید قرار گرفته است.
حجت‌الاسلام خسروپناه درباره تکنولوژی گفت: این واژه از کلمه "تخنه" یونانی گرفته شده است به معنی دانستن مهارتی یا دانش کاربردی. یعنی در تعریف این واژه هم شناخت نهفته است و هم مهارت و کاربرد. البته کاربرد و ابزارسازی در تکنولوژی آن ابرازری را شامل می‌شود که برساخته بشر باشد.
رئیس موسس حکمت و فلسفه ایران ادامه داد: در علوم طبیعی دانشمند در پی کشف طبیعت است و می‌خواهد واقعیتی را که در عالم خارج وجود دارد کشف کند. اما در دانش مهندسی و مهارتی دانشمند تلاش می‌کند چیزی بسازد که برای بشر کاربرد داشته باشد. در این معنا علوم طبیعی پشتوانه علم مهندسی هستند و کار اولی کشف است و کار دومی جعل یا ساختن.
وی با بیان اینکه رشد تکنولوژی و صنعت با انقلاب صنعتی در غرب آغاز شد و گام به گام گسترش یافت. صنعت و رشد آن همواره با نوعی فرهنگ همراه بوده است و همه کسانی که به کارهای صنعتی پرداخته‌اند. نوع خاصی ازدغدغه فرهنگی را در ذهن داشته‌اند. اما از نیمه دوم قرن 20 پیوند میان فرهنگ و صنعت شکل خاصی به خود گرفته که می‌توان گفت "تسلط تکنولوژی در فرهنگ" حاکمیت یافت.
خسروپناه افزود: تکنولوژی در قدیم به دنبال تصرف در طبیعت بود و این هزینه دوم قرن 20 به بعد تکنولوژی در طی تعرض بر طبیعت است. به عبارت دیگر زمانی تکنولوژی و صنعت در خدمت ما بود اما الان برعکس ما در خدمت آن هستیم و گویا تکنولوژی فرهنگ ویژه خود را بر ما تحمیل می‌کند.
دبیر علمی نخستین همایش حکمت و تکنولوژی ادامه داد: تکنولوژی را نباید صرفا یک نرم‌افزار یا سخت‌افزار برساخته دست بشر تلقی کرد بلکه تکنولوژی با خود ساحتی لاینفک و ملازم دارم که آن هم همان فرهنگ است. تکنولوژی وقتی از جای دیگری آمد فرهنگ را نیز با خود می‌آورد. در این معنا تکنولوژی اصلا خنثی نیست بلکه چه در مقامی تحقیق و چه مقام تحقق با فرهنگ تنیده شده است.
حجت‌الاسلام خسروپناه درباره اسلام گفت: اسلام یک دین الهی است که حقیقت آن تبیین رابطه ملک و ملکوت است به عبارت دیگر دین آمده تا چگونگی زندگی در این جهان را به ما یاد بدهد که این زندگی دینی پیوند وثیقی با سعادت اخروی دارد. لذا نباید از اسلام انتظار داشت که صرفا به ساحت ملکی توجه کند یا عواید علمی را برای ما عرضه کند. این کار عقل بشری است.
وی درباره پیوند اسلام و تکنولوژی اظهار کرد: به نظرم من اسلام با علوم محض و تکنولوژی پیوندی ندارد و اگر هم چنین پیوندی وجود داشته باشد خیلی حداقلی است. علوم طبیعی که پشتوانه علوم مهندسی هستند در اسلام مورد توجه نبوده و کار اسلام هم ارائه چنین علومی نیست. در این معنا اسلام نیامده تا صنعت و تکنولوژی برساخته دست بشر را به ما ارائه دهد. این ساحت‌ها کار عقل بشری است که البته مورد احترام دین هم هستند.
رئیس موسسه حکمت و فلسفه ایران افزود:اما اسلام و تکنولوژی در دو جهت با هم پیوند دارند. یکی در جهت مبانی فرهنگی تکنولوژی و دیگر بر کاربست و یا کاربرد تکنولوژی.
به گفته حجت‌الاسلام خسروپناه تکنولوژی موثر از جهانبینی و انسان‌شناسی خواست خود است و نسبتی که انسان با طبیعت دارد و تلقی که از انسان‌شناسی وجود دارد زندگی انسانی را به یک تکنولوژی خاص سوق می‌دهد. اینکه برای طبیعت حق قائل بشویم یا نه و رویکردمان به جهان طبیعت مادی یا غیرمادی باشد در انتخاب نوع خاصی از تکنولوژی بسیار مهم است. در این معنا اسلام در مبانی تکنولوژی تاثیر می‌گذارد و با آن پیوند برقرار می‌کند.
وی ا دامه داد: تکنولوژی رایج نسبت به مبانی خنثی نیست و اسلام هم می‌تواند در مبانی با این نوع تکنولوژی پیوند و ارتباط برقرار کند.
دبیر علمی نخستین همایش فرهنگ و تکنولوژی گفت: در حوزه کاربست تکنولوژی هم اسلام پیوندی با تکنولوژی دارد. طبیعت در معنای الهی چیزی است که از حقوق الهی برخوردار است و ما می‌توانیم تصرف معقول در آن داشته باشیم ولی حق تعرض در طبیعت نداریم. یعنی تکنولوژی نباید به طبیعت آسیبی بزند. این معنا همان پیوست فرهنگی است که باید با تکنولوژی همراه باشد.
انتهای پیام/
