ادبیات دفاع مقدس تا ۱۰۰ سال دیگر جا برای کار دارد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست "نقش مردم در دفاع مقدس و انعکاس آن در آثار منتشره "با حضور سردار گلعلی بابایی و محمد دوردیان و با تأکید بر نقش پررنگ مقاومت به مردم در دوره 8 ساله دفاع مقدس عصر روز شنبه 13 اردیبهشت ماه در محل نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست محمد دوردیان با بیان اینکه وقتی تاریخ‌نگاری جنگ را از خرداد ماه سال 60 آغاز کردیم شاهد چند اشکال عمده بودیم گفت: در حالی که 9 ماه از حمله عراق به ایران گذشته بود و بخش‌های از شهرهای ما در اشغال دشمن بود. مسئله بسیار مهم و قابل توجه نقش مقاومت مردمی بود. ما در‌آن دوره بالغ بر 700 نوار ضبط کردیم و بر این مسئله توجه ویژه‌ای داشتیم.

او اضافه کرد: در آن زمان در هرجایی که امکانش بود با مردم درباره بحث مقاومت صحبت می‌کردیم. فراموش نکنیم در آن زمان دو مسئله مقاومت مردم و تجاوز عراق اساس تمامی رویدادها را تشکیل می‌داد. برای مثال در شهرهایی چون خرمشهر، اهواز، سوسنگرد و ... بحث مقاومت مردمی بسیار پررنگ بود. و این درحالی بود که در محورهایی که ارتش ونیروهای نظامی وجود داشتند جنگی به آن شکل نگرفته بود.

این نویسنده دفاع مقدس ادامه داد: بعد از این دو مسئله اساسی ما با مسائل دیگری چون مناقشات سیاسی در داخل ایران روبرو شدیم که محور اصلی آن بنی صدر بود. در زمانی که ما در جبهه‌ها با مقوله‌های تجاوز دشمن مقاومت مردم روبرو بودیم در پشت جبهه ها شاهد غوغای دعواهای سیاسی بودیم. 

درودیان تصریح کرد: متأسفانه در میان آثار منتشر شده شاید 5 درصد آنها هم به مسئله تجاوز دشمن و مقاومت مردم نپرداختند. به نظرم اگر مطلبی قرار است در زمینه نشر بازتاب پیدا کند باید ناظر بر فهم ما از جنگ باشد. در زمینه جنگیدن مردم مطالب بسیار اندکی وجود دارد که باید بیش از اینها به آن توجه شود. 

او با بیان اینکه دفاع مقدس در حقیقت عمل ما در برابر عراق بود اظهار کرد: در اصل آنچه که در طول 8 سال بین ما و عراق در جریان بود چیزی جز جنگ نبود ولی گاهی شاهدیم که مسائل فقط به مفهوم دفاع محدود شده است.  این درحالی است که باید به این فکر کنیم که اگر احتمال وقوع جنگی در اینده برای ما وجود داشته باشد چه رویکردی در قبال این جنگ خواهیم داشت و در این میان جایگاه‌های مردم دفاع ساختارها و ... باید در نظر گرفته شود. متأسفانه پس از فتح خرمشهر مفاهیم جدی رخ داد که ما به آنها نپرداختیم.

در ادامه این نشست گلعلی بابایی با بیان اینکه در بدو شروع جنگ حتی عده ای از جوانان ما برای رفتن به عملیات لباس نظامی هم نداشتند گفت: وقتی به ایام آزادسازی خرمشهر می‌رسیم گاهی تنها به پخش چند سرود حماسی و بخش‌هایی از حضور رزمندگان ما اکتفا می‌شود در حالی که ازادسازی خرمشهر ماحصل مدت زمان چندین ماهه تلاش رزمندگان ما بود.

او در ادامه از خاطرات رزمندگان دفاع مقدس خواند و گفت: ما در شروع جنگ رد پای حضور اقشار مختلف مردم را می‌بینیم و شاهدیم که وقتی دشمن حمله می‌کند فردی چون دریاقلی با یک دوچرخه مستعمل سپاه آبادان را از این حمله باخبر می‌کند. 

این نویسنده کتاب‌های دفاع مقدس ادامه داد: وقتی جنگ آزاد شد یک جبهه مردمی تشکیل شد که در آن همه اصناف در آن حضور داشتند و رفتند تا جلوی دشمن را بگیرند. هرجایی که دشمن نفوذ کرد مردم در برابرش ایستادند و به جرأت می‌توان گفت هیچ گردان نظامی نمی‌تواند ادعا کند که به تنهایی در برابر تجاوز دشمن ایستاده است.اما متأسفانه این مطلب در ادبیات ما خیلی کم انعکاس پیدا کرده است. درحالی که در کشورهایی چون روسیه، آلمان، و کشورهای شرقی به این مقوله توجه جدی شده است. به نظرم میتوانستیم نقش مردم را به شکل زیباتری بیان کنیم.

محمد درودیان هم در ادامه این نشست خاطرنشان کرد: اگر ما در دفاع مقدس چیزی به عنوان شهادت داریم باید این شهادت به ما جسارت بدهد و یک تحول اساسی در مقوله نشر داشته باشیم. 

او با تأکید مجدد نسبت به این مطلب که ماهیت جنگ پس از فتح خرمشهر تغییر کرد تصریح کرد: نباید باب فهم را بست جنگ را باید به مفهوم جنگ فهمید. اما نباید فراموش کرد تفاوت جنگ ما با دیگر جنگ‌ها در تفکر ما بوده است. احوالاتی که به تک تک رزمندگان ما گذشته است باید در قالبی زیبا بیان شود و باید به این مقوله فکر کنیم اگر در آینده باز هم دچار جنگ شدیم چه ابتکار عملی را در برابر آن داشته باشیم.

این نویسنده کتابهای دفاع مقدس اضافه کرد: از دهه 70 آمریکا و اسرائیل مدام کشورمان را تهدید به جنگ می‌کنند. و ما باید در برابر این مسئله که چه کنیم تا اگر این اتفاق افتاد غافل نشویم مفاهیم اساسی را در کتابهایمان آورده باشیم. 

در ادامه این نشست یکی از حاضران سوالی را در مورد چرایی توجه نشدن به نقش مرزنشینان، روستاییان و عشایر در طول دفاع مقدس پرسید که بابایی در جواب به او گفت: متأسفانه به نظر من هم به نقش مردم در طول 8 سال دفاع مقدس توجه نشده است. خوشبختانه سردار فیروزآبادی مطلبی را در مورد اینکه دیگر هیچ مدرکی از جنگ محرمانه نیست بیان کردند که می‌تواند راه گشا باشد. فراموش نکنیم در طول جنگ همه کارها به دست خود مردم انجام شد. 

درودیان هم با طرح این سوال که وقتی به نقش مردم در دفاع مقدس نگاه می کنیم باید این مطلب را پرسید که تمام مسئله ما همین بوده یا خیر خاطرنشان کرد: باید این مطلب را پرسید که نقش مردم یعنی فقط پشتیبانی؟ دفاع مقدس در این میان یعنی چه ؟ وقتی در مورد بنی صدر صحبت می‌کنیم یعنی جنگ سیاسی شده است؟ ما تا زمانی که راه نقد را باز نگذاریم نمی فهمیم در چه جایگاهی قرار گرفت‌ایم.

در بخش دیگری از این نشست یکی دیگر از حاضران انتقادی را مبنی بر توجه اندک به رمان‌ها در مقوله دفاع مقدس و در اختیار قرار نگرفتن اسناد جنگ مطرح کرد و گفت: چرا اسناد دفاع مقدس را به ما که می‌خواهیم در این زمینه رمان هایی را بنویسیم داده نمی شود و چرا به ما رمان نویسان توجهیی نمی‌شود.

در ادامه گلعلی بابایی با اشاره به اینکه رده‌های ادبیات مانند زنجیر به هم وصل است خاطرنشان کرد: تمامی این مطالبی که عنوان می‌شود باید به صورت یک قالب هنری دربیاید. البته ما هم از رمان نویسان انتظار داریم تا بیشتر به کارهای پژوهشی بپردازند. به نظر خودم هم در استان‌ها در سالهای اخیر اقدامات کمی صورت پذیرفته و باید فرماندهان و پیشکسوتان محور کار قرار گیرند و یک نفر در این میان حرف آخر را بزند. در غیر این صورت هر کسی حرف خود را خواهد زد.

درودیان هم با تأکید براینکه مردم و باورهای اعتقادی آنها موتور محرک کلیه تحولات سیاسی، امنیتی، در سالهای اخیر بوده تصریح کرد: قدرتی که در حال حاضر ایران در اختیار دارد به خاطر حضور پررنگ مردم است.

او در پایان خاطرنشان کرد: این جنگ به دلیل مدت زمان 8 ساله‌اش، حضور اقشار مختلف مردم و درگیر شدن تمام بخش‌های مختلف کشور ظرفیت بی بدیلی را ایجاد کرده و به نظرم حتی تا صدسال دیگر جای کار دارد و اگر اشکالی وجود دارد مربوط به ما است.جنگ ما به گفته امام ماهیتش رویارویی اسلام و کفر بوده است.

انتهای پیام/