آرام بنشین و تنها به نواختن بیاندیش...

خبرگزاری تسنیم – یاسر شیخی یگانه

پنجشنبه 4 اردیبهشت 1392 خیابان‌های تهران خلوت است و ترافیک چندانی در کار نیست. مطمئن بودم که راس ساعت 22 به تالار وحدت می‌رسم.

در راه، آلبوم «کنسرتی دیگر» را در ذهنم مرور می‌کردم. دستگاه ماهور؛ داریوش طلایی سه تار و بیژن کامکار هم تنبک و دف می‌نوازد. شهرام ناظری هم آواز می‌خواند.

امشب در‌‌ همان حال و هوا بودم. می‌خواستم صدای ساز طلایی را از نزدیک بشنوم. طلایی دوازده سال است که در ایران هیچ کنسرتی را برگزار نکرده است.

با اینکه به موقع رسیدم اما به نظر می‌رسد که کنسرت آغاز شده است. از پله‌های تالار وحدت که بالا می‌روم، صدای تنبک مجید خلج به گوش می‌رسد.

وقتی وارد تالار می‌شوم زخمه‌های طلایی بر سه تار بهتر شنیده می‌شود.

می‌نشینم و به دقت می‌شنوم. طلایی می‌نوازد و خلج هم در کنارش.

صحنه آرام و ساده است. این دو نوازنده در کنار هم و در بخش ابتدایی صحنه تالار وحدت نشسته‌اند و می‌نوازند.

نه طلایی و نه خلج هیچ کدام در نواختنشان اغراق نمی‌کنند. اصلا به دنبال خودنمایی نیستند.

طلایی در نواختن سه تار مضراب‌های شفافی دارد. بر روی ساز نمی‌دود. آرام نشسته و اداهای الکی هم ندارد. آنچه هست را در زخمه‌هایش می‌شنویم. در تمام مدت اجرا طلایی بیش از چند درجه از حالت اولیه‌اش جابه جا نشد.

این شیوه نواختن او برای هنرجویان موسیقی درسی بزرگ در پی داشت؛ بنشین و بنواز، شما بازیگر نیستید، شما نوازنده هستید، مخاطبان برای شنیدن صدای ساز شما آمده‌اند نه برای دیدن حرکات نمایشی شما.

مجید خلج در برخی از قطعه‌های ضربی تنبک را کنار می‌گذارد و با «زنگ سر انگشتان» طلایی را همراهی می‌کند.

البته اجرای دونوازی طلایی و خلج گاهی ناهماهنگی‌هایی هم داشت. در برخی از قطعه‌های ضربی، وقتی خلج می‌خواست با طلایی همراه شود، لنگ‌هایی شنیده می‌شد که نشان از ناهماهنگی بود.

شاید تمرین‌های کم و زمان اندکی که این دو نوازنده با هم بوده‌اند دلیل این امر بود.

تنها دو هفته پیش از برگزاری این کنسرت، مجید خلج از فرانسه به ایران آمد و در همین مدت زمان اندک آلبوم «سایه روشن» را برای اجرای زنده آماده کردند.

آلبوم «سایه روشن» سال 1375 در ایران منتشر شده است و اکنون در سال 1393 اجرای زنده آن برای علاقه مندان به موسیقی اجرا می‌شود.

وقتی بخش نخست اجرا به پایان می‌رسد، تشویق حاضران در تالار وحدت نشان از رضایتشان دارد.

بخش دوم این اجرا به همنوازی تار و تنبک و گاهی «زنگ سر انگشتان» اختصاص داشت.

«زنگ سر انگشتان» نام سازی است ریتمیک که مجید خلج آن را ابداع کرده و در اجرا‌هایش از آن استفاده می‌کند.

خلج در نوازندگی تنبک هرگز نوازنده‌ای ساده و مقلد نبوده و همواره به دنبال تجربه‌های نو بوده است.

تجربه‌های نو در تنبک نوازی با تلاش‌های بهمن رجبی آغاز شد و کسانی مانند مجید خلج و پژمان حدادی و بسیاری دیگر از نوازنده‌های جوان ادامه دهنده این راه هستند.

خلج در همراهی طلایی تنها در حد یک نگه دارنده ریتم، ظاهر نمی‌شود. خلج همواره در فضاسازی‌ها نقش دارد.

حضور این دو نوازنده در صحنه تالار وحدت و اجرایی مشترک، اتفاقی است که در موسیقی ایرانی باید آن را به فال نیک گرفت.

از آنجایی که شکل اصلی و با اصالت موسیقی ایرانی از همین دو نوازی‌ها تشکیل شده، باید گفت اجرای این کنسرت بازگشتی به اصالت‌ها بود. در روزگاری که بیشتر نوازنده‌ها و آهنگسازان موسیقی ایرانی با تکیه بر گروه‌های شلوغ، بیش از هر چیز به دنبال سروصدای بیشتر هستند؛ طلایی و خلج با هم نشستند و به گفت‌وگو با هم پرداختند.

این همان شکل اصیل موسیقی ایرانی است. البته به طور حتم در این ترکیب جای خالی آواز دیده می‌شد که شاید در اجراهای بعدی شاهد حضور خواننده‌ای در کنار طلایی باشیم که در این صورت ترکیب اجراهای او برای موسیقی ایرانی تکمیل می‌شود.

باید در ماه‌های آینده منتظر بمانیم و ببینیم که کنسرت‌های دیگر داریوش طلایی به چه شکلی و با چه گروهی اجرا می‌شوند.
کنسرت «سایه روشن» 4 و 5 اردیبهشت در تالار وحدت اجرا شد.
انتهای پیام /