کارگاه سرامیک‌سازی نطنز، آخرین کارگاه سرامیک‌سازی+ تصاویر

به گزارش خبرگزای تسنیم از نطنز، شهر نطنز مانند فیروزه‌ای مشرف بر کویر مرکزی ایران است که روزگارانی نه چندان دور، در ردیف معدود شهرهای خودکفای ایران بوده است به طوری که دارای 2 بازار، یکی راسته بازار و دیگری پشته بازار بوده که همه کارگاه‌های کوچک و بزرگ هنری و صنعتی در این بازار دایر بوده است.

در این بازار بیش از 100 مغازه، حجره و کارگاه کوچک و بزرگ در مشاغلی مانند چاقوسازی، تعمیر ادوات جنگی، سپرسازی، انواع قفل‌های رمزی، آهنگری، ساخت انواع بیل‌های کشاورزی معروف به بیل نطنزی، انبرسازی، منتقل سازی، نعل اسب و غیره فعال بوده است.

در این بازار کارگاه‌های دیگری مانند قندسازی، کوزه گری، سفال، حلواپزی، توبره‌بافی، حلاجی، رنگرزی با رنگ‌های کاملا سنتی و گیاهی، قالی بافی و غیره وجود داشته است.

تعداد نزدیک به 50 کارگاه در زمینه سرامیک‌سازی در این بازار مشغول به کار بوده‌اند که محصولات این کارگاه‌ها علاوه بر ارسال به تمام نقاط کشور، به کشورهای خارجی به خصوص حوزه خلیج فارس صادر می‌شده است.

هنر و صنعت سرامیک‌سازی و سفال‌گری عمری به 60 قرن دارد و گواه این است که این هنر، ریشه در تاریخ هنر ایران دارد.

این هنر ناب با وضعیت اقتصادی و مملکتی هر زمان مطابقت داشته است و به مرور زمان، زمانی در اوج و زمانی در انزوا بوده است و در عصر صفویه این هنر به اوج پیشرفت خود رسید.

پروفسور پوپ فرانسوی در کتاب سیری در صنایع دستی ایران نوشته است که شاه عباس صفوی، برای این که تحولی در این هنر و صنعت ایجاد نماید، 300 نفر از هنرمندان این رشته را به چین فرستاد تا آموزش‌های تکمیلی را کسب کنند و استاد عبادی پیر و سالخورده باقی مانده شاگردان 300 استادی است که به چین فرستاده شدند.

از آن تعداد زیاد کارگاه‌های سرامیک سازی، اکنون تنها 1 کارگاه باقی مانده است که کارگاه عبادی نام دارد که در کنار مسجد جامع نطنز جای گرفته است.

از آن تعداد استاد زبر دست و فعال، تنها استاد عباس و استاد رضا عبادی که هر 2 برادر هستند، باقی مانده‌اند که هم‌چنان به فعالیت ادامه می‌دهند.

این 2 استاد فرزندان مرحوم استاد محمد عبادی، هستند که اکنون حافظ و پاسدار این هنر اصیل و ناب می‌باشند.

کارگاه اصلی جنب آب انبار حاجی عباد قرار گرفته است و با همان حال و هوای قدیمی به حیات ادامه می‌دهد که متعلق به دوره صفویه بوده و کوره‌ها هم همان کوره‌های قدیمی است و تنها فرق آن سوخت آن است که در گذشته از هیزم بوده ولی اکنون از نفت است.

پیرامون کسب اطلاعات بیشتر، استاد عباس عبادی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در نطنز اظهار کرد: مواد اولیه برای ساخت ظروف و لوازم مورد نیاز از معادن مربوطه تهیه شده و سپس آسیاب می‌شود.

وی افزود: در گذشته آسیاب به صورت دستی انجام می‌گرفت ولی بعدها از موتور استفاده شد و اکنون به علت کمبود نیروی کار، سنگ‌های مورد نیاز توسط سنگ کوب پودر شده و سپس مواد مور نیاز به آن اضافه می‌شود.

استاد عباس عبادی گفت: با اضافه شدن آب، گل ساخته می‌شود و هرچه گل بماند، به درجه خلوص نهائی نزدیک‌تر می‌شود که به نظر من که بر حسب تجربه کسب شده است، حداقل 1 و حداکثر 3 ماه باید بماند.

وی اضافه کرد: بعد از این که گل آماده شد، کارهای مدَور به وسیله چرخ سفالگری رخته شده و پس از رخت، تراش شده و بعد از آن عمل وصل کردن، لگه گیری، لایه کاری و نقاشی کل رنگ، به خصوص سیاه قلم که اصلی‌ترین رنگ می‌باشد، نقاشی می‌شود.

استاد عبادی تصریح کرد: بعد از نقاشی، عمل رنگ‌آمیزی انجام شده و در پایان رنگ آمیزی و قلم گیری، نیمی از کارها انجام شده و برای پخت آماده است‌.

به گزارش تسنیم، برای پخت، ظرف مورد نظر باید 3 مرحله وارد کوره شود که در مرحله اول، برای پخته شدن اولیه و تثبیت بدنه، حدود 500 تا 600 درجه حرارت داده می‌شود و پس از سرد شدن، مرحله دوم آغاز می‌شود.

در مرحله دوم کوره، رنگ‌ها ثابت شده و بعد از آن لعاب‌کاری می‌شود و سپس در مرحله سوم باز هم وارد کوره شده و بعد از حرارت مورد نیاز و کافی، نقاشی‌ها ظاهر شده و کوره خاموش می‌شود و کوره اصطلاحا واچیده شده یعنی تمامی ظروف از داخل کوره خارج می‌شود.

به گزارش تسنیم، کارگاه برادارن عبادی، آخرین کارگاه از نسل کارگاه‌های ساخت سفال و سرامیک در نطنز است و دیگر پس از آن‌ها کارگاهی ایجاد نشد و این نسل طلائی، آخرین نسل از سرامیک سازان نطنز هستند.

انتهای پیام/