آتش فراموشی، دامن گیر فرهنگی دیرین

به گزارش خبرگزاری تسنیم در اصفهان، برگ برگ تاریخ را که ورق می‌زنی، حیرت زده می‌شوی از این همه سادگی و نشاط ماندگاری که مردم داشتند و سال خود را با دل خوشی به در می‌کردند و با نشاط آغاز.

امروز گرچه به برکت اسلام نشاط و شادابی ماندگارتری داریم اما گاهی از هیجان شادی، شاکی می‌شویم!

سراغ چهارشنبه آخر سال را اگر از قدیمی‌ترها بگیری، همه‌اش خلاصه می‌شود در دورهم جمع شدن‌ها و گفتن‌ها و خندیدن‌ها، اما قهقهه شیطنت‌آمیز امروزی‌ها با صدای مهیب پرتاب نارنجک ، بمب و ترقه گره خورده، صدایی که ثانیه‌ای پس از شنیدن آن فریاد اطرافیان وحشت زده را هم به گوش می‌رساند.

دیروز آرزوی مادر در آستانه سال نو دعا برای شادابی زمین بود و نشاط فرزندان؛ امروز دعای مادری گریان برای بهبود چشم‌های بی‌فروغ فرزندی که قربانی آتش سوزاندن‌های چهارشنبه آخر سال شده است.

جشن سوری ایرانیان به پاسداشت سرخی زندگی 

یکی از مهم‌ترین مراسم سنتی ایرانیان باستان برپایی جشن و سرور در روزهای پایانی سال بوده است. مراسمی که به نوعی شکرگزاری از نعمت های الهی بوده و بازیابی نشاط برای آغاز سال جدید هم محسوب می شده است.

کارشناس تاریخ صدر اسلام در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان اظهار کرد: در دوران باستان چیزی به نام روزهای هفته وجود نداشت و چهارشنبه سوری امروز به جشن سوری مشهور بود؛ سوری به معنای سرخ رنگ است.

سید علیرضا شورشینی با بیان اینکه در صدر اسلام تعداد روزهای سال 360 روز بوده و برای کامل تر شدن سال، 5 روز هم به تعداد روزها اضافه شد، افزود: ایرانیان در آن دوران و در 10 روز آخر سال جشن سوری برپا می کردند و با آتش افروختن نشانه ای برای ارواح درگذشتگان در خانه ایجاد می کردند.

وی خاطرنشان کرد: آتش افروختن‌های ایرانیان در جشن سوری کمک به شادابی روح درگذشتگان خانواده بود تا در آخرین روزهای سال هنگام سرکشی به خانه و کاشانه خود، اهالی منزل را شاداب و چراغ خانه را روشن ببینند و شادمان به آسمان بازگردند.

شاد بودن و شادی میراث فرهنگی ایرانیان

ایرانیان در گذشته‌های دور برای شادمانی و نشاط اهالی خانه روزهای پایانی سال را جشن می‌گرفتند و با آب و جارو کردن، خانه را برای استقبال از سال نو آماده می‌کردند.

موبد زرتشتیان اصفهان در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم در اصفهان اظهار کرد: آتش افروختن در بلندای خانه‌ها، نشانی بود از روشنی و نور و جریان داشتن زندگی برای دلخوشی و آسودگی خاطر فرد متوفی از اوضاع بازماندگانش.

موبد بهزاد نیک دین افزود: دعای خیر درگذشتگان برای بازماندگان در حالی که خانه و کاشانه خود را پاکیزه می‌دیدند و چراغ خانه را روشن، آرامش اطرافیان را هم برای آغاز سالی نیکو و پر خیر و برکت به دنبال داشته است.

وی خاطرنشان کرد: چهارشنبه‌سوری درفرهنگ ایرانیان هرگز شبیه مراسم پرخطر امروز نبوده است؛ آتش‌افروزی‌های امروز و انفجارهای وحشت آفرین هیچ تناسبی با فرهنگ لطیف و آرام ایرانیان ندارد.

پریدن از روی آتش سابقه تاریخی ندارد

نام چهارشنبه سوری، روشن کردن آتش و پردین از روی آن را به یاد می‌آورد. سرخی تو از من ، زردی من از تو... کلماتی که می‌گویند بهتر است هنگام پرش با گام های بلند از روی آتش به زبان آوری تا مبادا پژمردگی و خستگی آخر سال درجانت ماندگار شود!

کارشناس تاریخ در این زمینه می‌گوید: ایرانیان باستان به دلیل روشنی، نور و گرمای آتش، آن را نشانی برای علامت گذاری بر بام و یا درهای خانه می دانستند و هرگز پریدن از روی آن را شایسته نمی‌داستند.

شورشینی افزود: پریدن از روی آتش از اعمال وارد شده به مراسم چهارشنبه سوری است و در گذشته‌های دور انجام نمی‌شد.

وی بیان کرد: روشن کردن آتش از زمان باستان بین ایرانیان در آخر سال متداول بوده و به مرور وارد اسلام هم شده که امروز شاهد تغییرات زیادی در آن هستیم.

خوردنی‌ها و مراسم جشن سوری ایرانیان

این کارشناس اجتماعی ایران با اشاره به اینکه ایرانیان به رسم دیرین در جشن سوری انواع مغز میوه‌ها را به نام لورک یا همان آجیل مشکل گشای امروز تهیه می‌کردند، گفت: این آجیل شامل پسته، گردو، بادام، خرما، انجیر وکشمش بود.

شورشینی خاطرنشان کرد: در این مراسم، ایرانیان نوعی آش می‌پختند که شبیه آش رشته امروز است؛ آنان با اجرای مراسمی به نام قاشق زنی از اهالی خانه‌ها مواد تهیه آش را می‌گرفتند و در کنار هم به پخت آن می‌پرداختند.

وی بیان کرد: فال کوزه هم از دیگر رسوم این شب در بین ایرانیان شامل نیت کردن و درآوردن فال از داخل کوزه بوده است؛ فال گوش ایستادن بر درِ خانه‌ها به نیت شنیدن خوبی‌ها و نیکی‌ها از زبان اهالی خانه هم نوعی رسم دیرین در جشن سوری بوده است.

گردهم آمدن‌هایی از جنس شادی و نشاط

رسوم ما ایرانیان به ویژه در آستانه سال نو همگی نشانه شادابی روح و قداست ذات آدمی است.

کارشناس تاریخ در این زمینه بیان کرد: مراسم ایرانیان در آخرین روزهای سال بهانه‌ای بود برای دور هم جمع شدن و در شادی در کنار یکدیگر بودن. سپری کردن ساعاتی خوش در کنار خانواده و دوستان که با انجام تفریحاتی مختلف و مهمتر از آن شنیدن نصیحت‌های بزرگان برای آغاز سال نو همراه بود.

شورشینی افزود: تحریف مراسم چهارشنبه سوری به گونه‌ای خطرناک که امروز در برخی مناطق شاهد آن هستیم، هیچ سابقه تاریخی ندارد و متأسفانه بعدها وارد مراسم این شب شده است.

وی خاطر نشان کرد: مردم در گذشته در چهارشنبه آخر سال از کنارهم بودن لذت می‌بردند اما امروز شاهد کمرنگ شدن اهداف اصلی و خدشه دار شدن اصل مراسمی هستیم که اوایل اسلام هم در بین ایرانیان متداول بود.

این کارشناس تاریخ درباره سابقه تاریخی مراسم جشن سوری یا همان چهارشنبه سوری بیان کرد: این مراسم به دوران ساسانیان نسبت داده می‌شود، آن زمان که مردم معتقد بودند با برپایی جشن و سرور و در کنار هم بودن، نحسی روزهای پایان سال را از بین می‌برند.

آتش سوزاندن‌های چهارشنبه آخر سال

جشن چهارشنبه آخر سال از آرامش و نشاط دیروز به دلهره و وحشت امروز تبدیل شده است. کابوس قطع عضو و یا از دست دادن سوی چشم، تنها بخشی از آسیب‌های این شب است که به یادمانی شدن آن را برای عده‌ای به تلخ ترین خاطرات سال و برای عده‌ای هم به دلواپسی تبدیل کرده است.

آمارهای اوژانس پیش‌بیمارستانی نشان می‌دهد فقط در سال گذشته 595 نفر در کشور قربانی آتش سوزاندن های خود یا اطرافیان درچهارشنبه آخر سال شده‌اند.

رئیس اداره اورژانس پیش بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان اظهار کرد: این آمار فقط شامل مواردی می‌شود که با اورژانس تماس گرفته شده و اگر اعداد و ارقام تعداد آسیب دیدگان دیگر مراکز امدادرسانی را هم جمع کنیم، اوضاع ازاین وخیم تر به نظر می‌رسد.

مهرزاد آرتنگ افزود: شرارتهای چهارشنبه آخر سال گذشته، 48 نفر از اصفهانی‌ها را هم بر اثر حوادث این ایام راهی بیمارستان کرد.

سوختن درآتش با سوزاندن دل اطرافیان

انفجار بمب دستی، جوان 22 ساله را که روزی سالم بود و از زندگی لذت می برد به جوانی ناتوان تبدیل کرد.

سیامک درباره چگونگی آسیب دیدگی خود در چهارشنبه آخرسال می‌گوید: از مدت‌ها پیش با دوستانم در صدد تهیه مواد محترقه برای چهارشنبه سوری بودیم اما من فقط دنبال نارنجک و یا بمب دستی بودم؛ آرزو داشتم یک بار هم که شده انفجار آن را به چشم ببینم!

وی گفت: حدود 6 سال پیش بود که در چهارشنبه سوری بالاخره موفق شدم یک بمب دستی در یکی از محله‌های شمالی اصفهان خریداری کنم؛ آن‌قدر ذوق زده بودم که تا دقایقی خیره به بمبی که در دستانم گرفته بودم، نگاه می‌کردم. شب که شد با دوستانم به خیابان رفتیم، پلیس هم آنجا بود، منتظر شدیم کمی که خلوت شد بچه‌ها یکی یکی ترقه، بمب و نارنجک‌ها را وسط خیابان انداختند، مردمی که در آن حوالی بودند، وحشت‌زده به اطراف پناه می‌بردند و حالا می‌فهمم قهقهه آن روز ما از شنیدن صدای وحشتناک انفجار و دیدن ترس مردم، قهقهه شیطان بود و نه شادی بس...

انگشتانی که فدای ذوق انفجار شدند!

سیامک درادامه بیان این خاطره دلخراش گفت: نوبت به من رسید که بمب را پرتاب کنم. دقایقی را در کنار آتش کنار خیابان ایستاده بودم و دستانم عرق کرده بود، هنگام پرتاب، کمی پایم سر خورد و به زمین افتادم.

فقط این را می‌دانم که آن بمب شوم از دستانم رها شد و من پخش زمین شدم ...

وی خاطرنشان کرد: از شدت دود ناشی ازانفجار چشمانم هیچ چیز را نمی‌دید، دستانم آنقدر خونی شده بود که نمی‌دانستم چه بر سرم آمده. از شدت درد بیهوش شدم. ساعاتی بعد وقتی چشم بازکردم در بیمارستان دستم پانسمان شده بود. حالم که بهتر شد، می‌گفتند هر چهار انگشتم بر اثر انفجار بمب از استخوان آویزان شده بود! بمبی که ذوق داشتنش چشمانم راکور کرده بود آن روز انگشتانم را از من گرفت و چشمان مادرم را برای همیشه گریان گذاشت...

برخورد شدید پلیس با گروه‌های پرخطر در چهارشنبه آخرسال

پلیس اصفهان که در 5 سال اخیر و با همکاری مردم خبر از کاهش وقوع حوادث و ناآرامی‌های چهارشنبه پایان سال می‌دهد، امسال هم از برخورد شدید نیروی انتظامی با خاطیان خبر داده است.

جانشین فرماندهی انتظامی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان اظهار کرد: در این روزها پلیس با افرادی که به حقوق و آزادی دیگران تعرض کنند، رفتارهای خشن و پرخطر انجام دهند، با استفاده از ترقه و مواد منفجره سبب نا آرامی در شهر و ایجاد رعب و وحشت در بین مردم شوند و یا درخیابان‌ها راهبندان ایجاد کنند به شدت برخورد می‌کند.

سرهنگ حسین حسین‌‌زاده این راهم گفت که امسال بازهم پلیس صمیمانه در کنار مردم است تا نظم و امنیت در این روزهای پایان سال هم به خوبی برقرار بماند.

درخواست پلیس از شهروندان هم این است که در چهارشنبه آخر سال به ویژه امشب 27 اسفند ،‌ اقداماتی انجام ندهند که سبب بی‌احترامی به ارزش‌های جامعه اسلامی، حقوق شهروندی و نظم و امنیت عمومی شود.

آماده‌باش اورژانس و آتش نشانی در چهارشنبه آخرسال

رئیس اداره اورژانس پیش بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از آمادگی کارکنان همه بیمارستان های استان برای خدمت رسانی به مراجعان احتمالی چهارشنبه آخر سال خبر داد و گفت: مأموران اورژانس پیش بیمارستانی در همه 110 پایگاه مراکز دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با آمادگی کامل و هماهنگ با بیمارستان‌ها به حوادث احتمالی چهارشنبه آخر سال رسیدگی می‌کنند.

آرتنگ ابرازامیدواری کرد، چهارشنبه آخر سال 92 در استان اصفهان، ایمن‌ترین و بی‌حادثه ترین ایام در کشور ثبت شود.

مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان هم از آماده‌ باش کامل آتش‌نشانی اصفهان برای پوشش حوادث احتمالی چهارشنبه آخر سال خبر داد و گفت: هرگونه بی‌توجهی به نکات ایمنی و سهل‌انگاری در برپائی مراسم چهارشنبه آخر سال می‌تواند زیان‌های جانی و مالی سنگین و غیر قابل جبرانی را در پی داشته باشد.

توصیه‌هایی برای چهارشنبه آخر سال

همه می‌دانیم که نقش خانواده‌ها در پیشگیری از حوادث بسیار حائز اهمیت است.

آتشپاد بهزاد بزرگ‌زاد توصیه ای هم برای پدر و مادرها داشت و افزود: کودکان و نوجوانان پس از خریداری مواد محترقه آنها را در مکانی غیرقابل دید مثل انباری، زیرزمین، بالکن، کیف و وسایل شخصی مخفی می‌کنند و این مسئله نشان می دهد آنان به زشتی عمل خود واقف هستند اما والدین باید دراین مواقع این گونه محل‌ها را بررسی و در صورت امکان درِ آنها را قفل کنند.

انفجارهای خانگی ناشی از گرم شدن مکان نگهداری مواد محترقه در مواردی به دلیل پنهان کردن این مواد در زیرزمین یا انبار خانه‌ها بوده است.

در پایان بدانیم در صورت بروز هرگونه حریق و یا حادثه خونسردی خود را حفظ کنیم و خیلی زود با سامانه‌های تلفنی 125 ستاد فرماندهی سازمان آتش‌نشانی و 115 مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی تماس بگیریم.

چهارشنبه آخر سال 92 را با شادمانی و آرامش، به یاد ماندنی کنیم.

گزارش از سیده سارا اطهری

انتهای پیام/ ق