وزارت جنگ منحل شد

خبرگزاری تسنیم - گروه سیاسی:

انحلال وزارت جنگ و تشکیل ساختار جدید

اولین اقدام مسعود کیهان در سمت وزارت، انحلال وزارت جنگ و تشکیل کمیسیونی برای بررسی ساختار جدید(1) این وزارتخانه بود.(2)

انتصاب مدیرکل جدید وزارت امورخارجه

امروز «انتظام‌الملک»(3) از صاحب‌منصبان قدیمی وزارت امورخارجه به سمت مدیرکل آن وزارتخانه منصوب شد.(4)

شیوع آبله در گلپایگان

به‌دنبال شیوع بیماری آبله در گلپایگان، حکومت گلپایگان از وزارت داخله تقاضا نمود(5) تا پزشک صحیه گلپایگان تا زمان برطرف شدن این مرض و آبله‌کوبی و معالجه بیماران در آن منطقه حضور داشته باشد.(6)

ورود اردوی نظامیان به گنبدکاووس

امروز اردوی بزرگی مرکب از قزاق‌ها و ژاندارم‌های پیاده و سوار و نظامیان دیگر و سایر قوای دولتی برای سرکوبی اشرار ترکمن وارد گنبد کاووس شدند، تعداد آنان به اندازه‌ای بود که در ساختمان‌های دولتی و منازل شخصی و حتی مغازه‌ها استقرار یافتند.(7)

امتناع اتباع خارجی از قانون منع فروش مشروبات الکلی

حکومت نظامی تهران در نامه‌ای به وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه اتباع خارجی بر خلاف قانون عمومی که برای کلیه مشروب فروشان مقرر شده، همچنان به مشروب فروشی مشغول می‌باشند و چون تبعه خارجی هستند نمی‌توان با جدیت با آنان برخورد نمود، از وزارت امور خارجه درخواست نمود با کلیه سفارتخانه‌های کشورهای خارجی در ایران،‌ درباره این موضوع مذاکرات لازم را به عمل آورند.(8)

اخطار به خانواده مستشارالدوله

حکومت نظامی تهران به خانواده مستشارالدوله(9) اخطار کرد: اگر از تاریخ 15 اسفند لغایت پنج روز، مستشارالدوله خود را به حکومت نظامی تهران تسلیم ننماید،(10) کلیه اموال منقول و غیرمنقول وی از سوی دولت ضبط خواهد شد.(11)

صادق صادق (مستشارالدوله)

انتصاب کفیل خزانه‌داری کل

«عمید‌الملک» که مدتی در وزارت مالیه و خزانه‌داری، دارای مقام مهمی بود امروز به سمت کفالت خزانه‌داری کل منصوب شد.(12)

موافقت دولت با پرداخت مبلغ یک هزار تومان به کارلیه بلژیکی

هیئت دولت با پرداخت مبلغ یک هزار تومان به بازماندگان موسیو «کارلیه بلژیکی» رئیس گمرک بندر لنگه که به دلیل بیماری در بوشهر فوت نموده بود، موافقت کرد.(13)

درخواست وزارت فلاحت و تجارت برای آزادی دو تن از کارکنان این وزارتخانه

وزارت فلاحت و تجارت و فواید عامه برای آزادی دو نفر از کارکنان این وزارتخانه که به جای «مدبر‌الملک»(14) دستگیر شده بودند، برای سیدضیاءالدین طباطبائی، نامه‌ای ارسال نمود.

در این نامه خطاب به سید ضیاء تصریح شده است: پس از اینکه مأمورین حکومت نظامی موفق نمی‌شوند مدبرالملک را دستگیر نمایند، در عوض «اسدالله خان» و «محمد قلی‌خان» را (برادران او که از کارکنان وزارت فواید عامه بودند)، دستگیر می‌نمایند. وزارت فواید عامه که این کارمندان خود را بی‌تقصیر می‌دانست، با توجه به معوق ماندن کارهای مرجوعه به آنان درخواست آزادی کرد.(15)

پاورقی‌ها:

1. در ساختار جدید وزارت جنگ بنا به پیشنهاد رضاخان، بریگاد مرکزی به قوای قزاق پیوست که خود اقدامی برای تقویت قوای قزاق بود. از دیگر اقدامات مسعود کیهان در سمت وزارت جنگ تقاضای اعطای نشان درجه اول برای کلنل هنری اسمایس و ژنرال آیرونساید و برخی دیگر از افسران انگلیسی بود. (اسناد موسسه تاریخ معاصر، شم‍ 4558 ـ ن).

2. تاریخ معاصر ایران، س 1379، شمـ 15 و 16، ص 208.

3. میرزا ابوالقاسم خان عمید ملقب به انتظام الملک در سال 1299 ق، در تهران متولد شد. پس از انجام تحصیلات مقدماتی و متوسطه، وارد مدرسه علوم سیاسی شد و دوره درس مزبور را به پایان رساند درسال 1321 ق، در وزارت امور خارجه استخدام شد و چون به زبان فرانسه مسلط بود در زمره مترجمین وزارت امور خارجه درآمد. سپس به معاونت اداره ترجمه منصوب شد و در سال 1327 ق، مدیر دایره ترجمه و مطبوعات شد. در سال 1332 ق، به ریاست ادارة گذرنامه منصوب گردید و سرانجام در 1297 ش، به جای میرزا حسین خان معین‌الوزاره که به مقام فوائدعامه ارتقاء یافته بود، به ریاست کابینه وزارت امور خارجه منصوب گردید و در 25 آذر ماه 1297 از طرف وثوق‌الدوله رئیس الوزراء، هیئتی به ریاست مشاورالممالک انصاری وزیر امور خارجه و به عضویت ذکاءالملک فروغی، حسین معین‌الوزاره و میرزا ابوالقاسم خان انتظام الملک برای شرکت در کنفرانس صلح ورسای برای احقاق حق دولت ایران که در جنگ بین‌المللی خسارات زیادی متحمل شده بود، به پاریس رفت ولیکن هیئت ایرانی را به کنفرانس راه ندادند. در این مأموریت میرزا ابوالقاسم انتظام الملک زحمات زیادی متحمل گردید. وقتی هیئت به ایران بازگشت، انتظام‌الملک در پاریس باقی ماند تا همکاری لازم را با نصرت‌الدوله وزیر جدید امور خارجه به عمل آورد. انتظام‌ الملک در سال 1299ش، به ایران بازگشت و ریاست اداره اروپا به وی واگذار شد.در خرداد ماه 1304، با سمت وزیر مختار در رم عازم ایتالیا شد. در این مأموریت، سفارتخانه‌های ایران در مجارستان و چکسلواکی به صورت «آکردیته» با وی بود. انتظام‌ الملک قریب چهار سال در این مأموریت باقی ماند. سرانجام در بهمن 1300 ش، به ایران احضار و به عنوان کفیل وزارت خارجه، به شاه و مجلس معرفی گردید. انتظام‌الملک که نام خانوادگی عمید را برای خود انتخاب کرده بود مدتی هم در مدرسه علوم سیاسی، تاریخ ایران تدریس می‌نمود. (زندگینامه و شرح حال وزرای امور خارجه، ص 277).

4. روزنامه ایران، 16/12/1299، ص 1.

5. اداره صحیه در آن زمان زیر نظر وزارت داخله بود.(م).

6. روزنامه ایران، 16/12/1299، ص 2.

7. همان، ص 1.

8. وزارت خارجه به این نامه حکومت نظامی تهران پاسخ داد، برای جلوگیری از وقوع برخی مشکلات لازم است منع اتباع خارجی از فروش مشروبات با حضور نمایندة وزارت خارجه صورت بگیرد. (اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق ، ک 26، پ1، ص 9).

9. صادق صادق (مستشارالدوله) از وکلای تندرو و همفکر و همراه تقی زاده در مجلس شورای ملی اول بود. وی از جمله کسانی بود که مانع ثبت کلمه مشروعه در دستخط فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه شد. پس از فتح تهران به عضویت مجلس عالی و هیئت مدیره انقلاب درآمد. در مجلس دوم به ریاست مجلس رسید. سمت‌های بعدی وی در وزارت داخله، پست و تلگراف، فواید عامه و وزیر مشاور بود که در دولت‌های مشروطه به آن سمت‌ها نائل آمد. وی در جریان قرارداد 1919 به مخالفت با قرارداد پرداخت و تبعید شد، پس از کودتا تحت تعقیب سید ضیاء قرار گرفت اما با عزل سیدضیاء ظاهراً مشکلات وی نیز خاتمه یافت و به خدمت رضاخان درآمد. وی عضو و رئیس مجلس مؤسسانی بود که در 1304 ش، رضاخان را به سلطنت برگزید. در سال 1309 ش، به سفارت ایران در ترکیه منصوب شد و سفر رضا شاه به ترکیه در زمان سفارت او صورت گرفت. وی پس از پنج سال مأموریت در ترکیه، به تهران احضار گردید و به نیابت تولیت مدرسه عالی سپهسالار انتخاب گردید و پس از مدت کوتاهی بازنشسته شد در مرداد 1321ش، در دولت قوام‌السلطنه، وزیر مشاور کابینه قوام‌السلطنه بود. در سال 1328ش، سناتور انتصابی آذربایجان شد. سرانجام مستشار‌الدوله در سال 1332 ش، در سن 88 سالگی در تهران درگذشت و در مقبرة ظهیرالدوله دفن گردید. (تاریخ بیست ساله، ج 1،‌ص 96، 97، 189؛ خاطرات سر ریدر بولارد،ص 449 ـ 448؛ خاطرات من ... ص 366 ـ 367؛ شرح حال رجال سیاسی و نظامی ایران، ج 2، ص 908ـ909).
10. خانوادة مستشارالدوله پس از دریافت این اخطار در نامه‌ای به رئیس‌الوزرا‌ء با اظهار بی‌اطلاعی از محل اختفای وی و ابراز نگرانی از این بابت از سید ضیاء‌الدین طباطبایی خواستند، دستور دهد تا حکومت نظامی متعرض منزل آنان نشود. (اسناد موسسه تاریخ معاصر، شمـ 4202 ـ‌ن).

11. مراسله حکومت نظامی تهران به خانوادة مستشارالدوله، 15/12/1299، اسناد مؤسسه تاریخ معاصر ، شمـ 2403ـ ن.

12. روزنامه ایران، 16/12/1299، ص 1.

13. زندگانی سیاسی، اجتماعی سید ضیاءالدین طباطبایی، ص 206.

14. ابراهیم سهراب‌زاده (مدبرالملک) قبل از کودتای 1299ش، به همراه میرزا حسین خان سهام‌الدوله، منشی سفارت اتریش، جمعیتی به نام سوسیالیست تشکیل داده بود. سهراب‌زاده نماینده مراغه در پنجمین دوره مجلس شورای ملی، وی در غائله جمهوری رضاخان از جمله سرکردگان جمهوری‌خواهان بود که تظاهراتی به هواداری از جمهوری در تهران برپا کردند. سهراب‌زاده در آذر 1304 ش، از مراغه به نمایندگی مجلس مؤسسان برگزیده شد تا سلطنت را به رضاخان انتقال دهد. پس از پایان دوره نمایندگی رسوایی اخلاقی و مالی که مربوط به تصرف غیر اخلاقی اموال عزیز خان خواجه بود وی را راهی زندان کرد و تمامی اموالش توسط رضا شاه مصادره شد. (شرح حال رجال ایران، ج 2، ص 325 و 326؛ رضا شاه، خاطرات سلیمان بهبودی، ص 23ـ 22؛ دیده‌ها و شنیده‌ها، ص 437؛ تاریخ بیست ساله، ج 3، ص 558؛ خاطرات عزالممالک، ص 260، روزنامه اطلاعات، 20/5/1305، ص 2).

15. مراسله وزارت فلاحت و تجارت و فواید عامه به ریاست وزرا، 15/12/1299، اسناد مؤسسه تاریخ معاصر، شم‍ 4201 ـ‌ن.

انتهای پیام/