همکاری شجریان با یک آهنگساز آمریکایی/ کنسرت همایون در خیابانهای تهران
خبرگزاری تسنیم: همایون شجریان به همراه علی قمصری نشست خبری خود را برای انتشار آلبوم چه آتش‌ها صبح امروز در شرکت فرهنگی دل‌آواز برگزار کردند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری آلبوم «چه آتش‌ها» با حضور همایون شجریان و علی قمصری صبح امروز 12 بهمن‌ماه در شرکت فرهنگی و هنری دل‌آواز برگزار شد. در ابتدای این نشست علی قمصری آهنگساز این آلبوم به ارائه توضیحاتی درباره این اثر پرداخت.
پل‌های هارمونیک راهی برای سهولت در مایه‌گردی‌ها
قمصری گفت: این آلبوم مجموعه‌ای است که 2 سال پیش در تالار وحدت با همراهی گروه «هم‌نوازان حصار» به روی صحنه رفت. «چه آتش‌ها» اثری تلفیقی با هدف ایجاد گفت‌وگو میان موسیقی ایران و موسیقی ملل است. در سازبندی این اثر حضور چند ساز ایرانی و چند ساز غیرایرانی فضایی مکمل را برای موسیقی ایجاد کرده؛ تار در کنار گیتار، کمانچه در کنار ویلن آلتو و بم‌کمان در کنار ویلنسل، جملگی تقابلی همزمان برای ارائه تفکری چند صدایی در موسیقی ایجاد کرده است.
این آهنگساز درباره فضای حاکم بر این آلبوم اظهار کرد: مایه گردی‌های زیادی در این اثر وجود دارد. گاهی از بیات ترک به نوا و سپس به همایون حرکت می‌کردیم که این اتفاق در یک قطعه رخ می‌داد. چنین فضایی در موسیقی ایرانی چندان مرسوم نیست. برای سهولت در مایه‌گردی‌ها از پل‌های هارمونیک استفاده کرده‌ایم. برای ورود از هر دستگاه به دستگاه دیگر راه‌های محدودی وجود دارد اما ما در این آلبوم با استفاده از پل‌های هارمونیک این کار را راحت‌تر کردیم.
قمصری درباره بخش‌های مختلف این آلبوم اظهار کرد: بخش نخست ساز و آواز بود که فضایی نزدیک‌تر به موسیقی ایرانی داشت و بخش دوم نیز با همراهی «هم‌نوازان حصار» نگاهی متفاوت‌تر در دستگاه همایون بود.
در ادامه این نشست همایون شجریان خواننده آلبوم چه آتش‌ها درباره این اثر گفت: امیدوارم این اثر مورد توجه علاقه‌مندان قرار بگیرد. ما در زمان اجرای کنسرت «چه آتش‌ها» به دلیل ضبط تصویری این اثر، تالار وحدت را برای این اجرا انتخاب کردیم. آن زمان هم کنسرت چه آتش‌ها بازتابهای متفاوتی داشت. گاهی انتقادهایی از ما می‌شد که چرا از ساز گیتار در ترکیب یک گروه موسیقی ایرانی استفاده کرده‌ایم.
همایون شجریان در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به فضای متفاوت آهنگسازی‌های علی قمصری اظهار کرد: آثار قمصری خاص هستند و شنوندگان خود را دارند. ما در انتشار آلبوم «چه آتش‌ها» از اجرای صحنه‌ای استفاده کرده‌ایم و آنچه در این آلبوم صوتی شنیده می‌شود همان اجرا صحنه‌ای ما در تالار وحدت است.
وی با اشاره به تاخیری که در انتشار این آلبوم به وجود آمده، گفت: هنگام ضبط کنسرت «چه آتش‌ها» در تالار وحدت، مشکلی در سیستم کابلی و الکتریکی آنجا ایجاد شده بود که برای رفع آن، زمان زیادی را صرف کردیم. همین مشکل باعث تاخیر 2 ساله در انتشار این آلبوم شد.
در ادامه این نشست علی قمصری نیز به اشکالی که در ضبط آلبوم بوجود آمده بود اشاره کرد و گفت: متاسفانه به دلیل این مشکل ما در انتشار آلبوم با تاخیر رو به رو شدیم.
وی ادامه داد: وقتی صدابردار نتیجه کار را به من داد که طی یک هفته آن را گوش کنم و نظرم را بدهم، در همان هفته اول در 3 ترک ابتدایی ماندم، چون این سه بخش نخست ذهنم را به کلی درگیر کرده بود.
قمصری درباره آوازی که در این آلبوم خوانده شده گفت: یکی از نکات قوت این آلبوم آواز همایون شجریان است که در مقایسه با آثار دیگرش بیشتر شبیه خودش خوانده است. آواز از نظر لحن کاری نو است.
جوان نبودیم برای جوانی و پیر نبودیم برای تکرار
علی قمصری در پاسخ به انتقاد یکی از خبرنگاران درباره دوری فضای آلبوم «چه آتش‌ها» از فضای موسیقی ایرانی گفت: رویه من در آهنگسازی به این شکل است که توجهم را به سمت موسیقی متعالی هدایت می‌کنم. اما واقعیت این است که آهنگسازی من زمانی موفق است که بتواند با دل مخاطب ارتباط برقرار کند. در عین حال من هم نمی‌توانم فقط به سلیقه مخاطب توجه کنم چون این تنها ملاکم نیست.
قمصری با اشاره به انتقاد یکجانبه برخی از رسانه‌ها تصریح کرد: برخی‌ها زمانی که قدرتی برای به چالش کشیدن موضوعی دارند با تمام قدرت وارد عمل می‌شوند و در برابر جریان مخالفشان صف‌آرایی می‌کنند اما زمانی که آن جریان پیروز می‌شود و حقانیت خود را اثبات می کند دیگر به آن نمی‌پردازند و فراموش می‌کنند چه کسی برای نخستین‌بار آن جریان را مطرح کرده بود.
این آهنگساز در بیانی کلی از نتیجه کارشان در آلبوم «چه آتش‌ها» تصریح کرد: در آلبوم چه آتش‌ها ما آنقدر جوان نبودیم که جوانی کنیم و آنقدر پیر نبودیم که به تکرار برسیم.
همکاری شجریان با یک آهنگساز آمریکایی
همایون شجریان با اشاره به آلبوم‌هایی که در حال حاضر آماده انتشار دارد، گفت: در 2 سال گذشته آثار زیادی خوانده‌ام ولی متاسفانه هیچکدامشان تاکنون منتشر نشده است. من بعد از آلبوم بی‌من مرو اثر دیگری وارد بازار موسیقی نکردم. ما مایل هستیم هر اثری پس از اجرا بلافاصله منتشر شود. شعرها و فضای هر کنسرتی برگرفته از شرایط اجتماعی زمان خاصی هستند و تأخیر در انتشار این کنسرتها برای ما خوشایند نیست.
شجریان با اشاره به اثری که هم‌اکنون در دست اجرا دارد، گفت: اخیرا با یک آهنگساز آمریکایی به نام ژائو آشنا شدم که ایشان روی اشعار فارسی کارهایی کرده است و در عین تعجب به زبان فارسی نیز تسلط ویژه‌ای دارد. پروژه زمان‌بری را با این آهنگساز آمریکایی آغاز کردم که قطعاتش برای ارکست نوشته شده‌اند. همچنین اشعار این اجرا نیز از کسانی چون حافظ انتخاب شده است.
در راستپنجگاه گریزی به اصفهان زدیم
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار تسنیم درباره علت انتخاب دستگاه راستپنجگاه در بخش نخست این آلبوم گفت: من در آوازها به دنبال ارائه ردیف و گوشه‌ها نیستم. دستگاهی را انتخاب می‌کنم و بیشتر فضای آن دستگاه را مدنظر دارم. آواز راست پنج گاه در آلبوم «چه آتش‌ها» به صورت بداهه اجرا شده، اگر تحریری لازم بوده اجرا شده و هر جا تغییری مفید بوده انجام شده است. اما به طور حتم پیروی بی چون و چرا از ردیف را نداشته‌ام.
شجریان با اشاره به یکی از اتفاق‌های مهم در این آواز گفت: در آواز راست 5 گاهی که برای کنسرت چه آتش‌ها خواندیم اتفاق جالبی افتاد که در میانه‌های آواز وارد آواز اصفهان شدیم و این به صورت کاملا لحظه‌ای و بدون هیچ برنامه از پیش تعیین شده‌ای انجام شد. در ادامه همین آواز اصفهان بود که وارد تصنیف چه آتش‌ها می‌شویم.
خواننده آلبوم‌هایی چون «نسیم وصل» و «خورشید آرزو» گفت: همچنین کار دیگری که در این آواز انجام شده خواندن 2 غزل از سعدی و حافظ در قالب یک آواز است. من غزل سعدی و حافظ را به هم پیوند زدم به گونه‌ای که اگر شنوده از پیش این غزلها را نخوانده باشد شاید متوجه تغییر غزل نشود.
وی درباره اصول بداهه‌خوانی در موسیقی ایرانی گفت: نباید از چارچوب دستگاه خارج شد. من در بداهه‌نوازی‌ها بیشتر براساس فضای مفهومی شعر عمل می‌کنم. زمانی که با پدر و علیزاده کنسرت‌هایی را برگزار می‌کردیم در بعضی از اجراها پدر برای خواندن یک دستگاه وارد فضاهایی می‌شد که به هیچ عنوان از پیش تعیین شده نبود و گاهی از دستگاهی به دستگاه دیگر می‌رفت و در عین حال فضای کلی اثر را نیز در نظر داشت.
شجریان ادامه داد: در یکی از کنسرت‌هایی که با گروه حصار داشتیم ساز یکی از نوازنده‌ها دچار مشکل شد که برای درست کردنش به زمان زیادی نیاز داشتیم به همین دلیل مجبور شدیم در ابتدای برنامه بخشی را اجرا کنیم که به هیچ وجه در رپراتور ما جایی نداشت. اجرای بداهه‌خوانی و بداهه‌نوازی تا این حد می‌تواند گسترده باشد.
این خواننده درباره اشعار آلبوم چه آتش‌ها گفت: آلبوم چه آتش‌ها 2 سال پیش و براساس فضای اجتماعی آن روزها شکل گرفته است اما بخشی از شعرهای این آلبوم در زمان امروز هم کاربرد لازم را دارد. به نظر من این آلبوم هم از نظر ساختار کار و هم از نظر پیام‌های اجتماعی می‌تواند برای مخاطب امروز موسیقی ایرانی جالب توجه باشد. با اینکه امروز در فضای جامعه امیدی بوجود آمده که می‌خواهد حرف تازه‌ای بزند اما هنوز هم حرف‌های 2 سال پیش که ما در آلبوم چه آتش‌ها در پی بیان آنها بودیم می‌تواند برای مخاطب جذاب باشد.
علی قمصری نیز درباره پیام‌های اجتماعی آلبوم چه آتش‌ها گفت: یک اثر هنری برای ماندگاری باید به بلوغ برسد و اگر چنین بلوغی نداشته باشد به هیچ‌وجه در دنیای هنر ماندگار نمی‌ماند. در آلبوم چه اتش‌ها نیز اگر این بلوغ وجود داشته باشد ما موفق شده‌ایم و اگرنه که آلبوم به زودی فراموش می‌شود.
موسیقی نباید مانند پوشالی بین ظروف باشد
همایون شجریان در بخش‌های پایانی نشست خبری آلبوم چه آتش‌ها در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره پخش صدایش از رسانه ملی و مواضعش در این باره گفت: یکبار از صداوسیما از من به صورت شفاهی پرسیدند که آیا اجازه پخش آثارم را در این رسانه می‌دهم یا نه که من از آنها خواستم درخواستشان را کتبی به من بدهند و آنها نیز این کار را نکردند.
وی ادامه داد: برای پخش آثارم از صداوسیما به نکات زیادی اعتراض دارم از جمله اینکه وقتی اثری از صداوسیما پخش می‌شود براساس نظر شخصی افراد تدوین می‌شود و این تدوین به گونه‌ای است که پیام واقعی آن قطعه را کاملا تغییر می‌دهد. گاهی نیز قطعه‌ای در میانه اجرا، قطع شده و برنامه به صورت کامل تغییر می‌کند.
شجریان درباره پیگیری‌هایش در زمینه پخش صدایش از صداوسیما گفت: ما همچنان پیگیر این قضیه هستیم و باید به سمت فضایی برویم که حقوق هنرمندان به رسمیت شناخته شود و هیچ اثری بدون اجازه از هیچ رسانه‌ای پخش نشود. اگر هم قرار است اثری پخش شود باید با اجازه پدیدآورنده باشد و تدوینی که بر روی آن انجام می‌شود با سلیقه شخصی نباشد. موسیقی نباید مانند پوشالی بین ظروف باشد. متاسفانه گاهی صداوسیما از موسیقی به عنوان پرکننده فضای بین 2 برنامه استفاده می‌کند و هر زمان که لازم باشد برای پخش برنامه‌های بعدی موسیقی را قطع می‌کند.
می‌خواهم در خیابان برای همه مردم بخوانم
در پایان این نشست همایون شجریان با اعلام آخرین برنامه‌ای که قصد اجرایش را دارد گفت: هفته پیش در خانه موسیقی پیشنهادی را به مسئولان این خانه دادم که اگر بتوانند مجوز یک اجرای خیابانی را دریافت کنم تا در آن اجرایی برای عموم مردم به صورت رایگان داشته باشیم. اگر چنین فضایی محیا شود آمادگی این را دارم کنسرتی را به صورت رایگان در یکی از خیابانهای شهر تهران برای عموم مردم اجرا کنم.
انتهای پیام/
