کاخ سعدآباد و نیاوران به بنیاد مستضعفان نمیرسد/بوق را در گردشگری از سر گشاد آن میزنیم
خبرگزاری تسنیم: معاون میراث فرهنگی کشور گفت: اینکه بنیاد مستضعفان خواهان کاخ سعدآباد و نیاوران است و حتی رای دادگاه به نفع آن صادر شده، صحیح نیست چرا که صراحت قانون و دستور امام مبنی بر اینکه این دو کاخ به میراث فرهنگی میرسد به طور شفاف وجود دارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مهدی حجت در نشست خبری معاونت میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه متاسفانه قطار سازمان میراث فرهنگی از ریل خارج شده است، اظهار داشت: در حال حاضر بیش از 8 هزار نفر کارمند در این سازمان داریم که 3 هزار نفر از آنها نیروی حفاظتی محسوب میشوند، اما متأسفانه بیش از 50 درصد کل این آمار دیپلم و زیر دیپلم هستند که این جای تأمل دارد.
وی اضافه کرد: برای اصلاح این وضعیت 3 راهکار ظرف 100 روز گذشته در نظر گرفتیم اول این که موافقت اصولی و جذب نیروی انسانی به سازمان داده شد و در همین راستا به زودی امتحان کشوری برای جذب کارشناسان برگزار میشود. در این امتحان کارشناسانی هم که به نوعی وارد شغلهای دیگر شدند میتوانند برگردند و از طرفی کارمندان داخل سازمان هم میتوانند شرکت کنند.
حجت افزود: راهکار دوم برگزاری کلاسها و دورههای آموزشی برای افراد مستعد بود که در این زمینه با پژوهشکده آموزش عالی میراث فرهنگی وارد مذاکره شدیم از طرفی راهکار سوم مربوط به سهمیه امریه 50 نفری برای لیسانسهها بود که در این زمینه از ارتش درخواست کردیم که این مقطع را به ارشد و دکترا ارتقا و تعداد آنها را به 100 نفر افزایش دهد.
وی تصریح کرد: مجموعهای از پاسداران میراث فرهنگی بودند که جمعاً 3 هزار نفر میشوند و این افراد باید از آثار فیزیکی و باستانی کشور حفاظت کنند. از طرف دیگر تعداد آثار ما بالاست و حتی این افراد فرصت گشتزنی هم پیدا نمیکنند.
*امیدواریم پلیس میراث فرهنگی به زودی تشکیل شود
حجت خاطرنشان کرد: یکی از راهکارها پلیس میراث است که امیدواریم مثل بقیه کشورها در آینده نزدیک این پلیس را که دارای پایگاهی مخصوص و تجهیزاتی مناسب است در کشور راهاندازی کنیم.
*ثبت آثار تاریخی به صورت فلهای/حتی 10 درصد آنها هم دارای حریم و پرونده ثبتی نیستند
معاون میراث فرهنگی کشور یادآور شد: اعتبارات و بودجه سازمان برای رسیدگی به مسئولیتهای سازمان کافی نیست، لذا برخی از مجموعهها رها شدندو با توجه به این که تعداد زیادی از آثار تاریخی به صورت فلهای ثبت شدهاند و در حال حاضر 33 هزار اثر تاریخی ثبت شده ملی داریم متأسفانه شاهدیم حتی 10 درصد آنها هم دارای حریم و پرونده ثبتی نیستند و این آثار به صورت اسمی ثبت شدهاند.
حجت اضافه کرد: متأسفانه تعداد بناها و تپههای تاریخی که حفاریهای غیرمجاز در آن صورت میگیرد وجود دارد که نیاز حفاظت دارند اما بودجه لازم برای حفاری و تعیین حریم برای آنها نیست. مجموعه اعتباراتی در سازمان در گذشته از راه مستقیم بودجهای وارد سازمان نمیشد و از کانالهای دیگری به سازمان تزریق میشد. لذا راهکار ما در این زمینه توجه به بودجه 93 بود که این اتفاق افتاد.
*تخمین خسارت وارد شده به اسناد در جابهجاییها فعلاً مقدور نیست
وی درباره استقرار فیزیکی سازمان نیز گفت: ساختمان موجود، ساختمان ستاد مرکزی سازمان است و با توجه به این که سازمان صنایع دستی بعد از انتقال به اصفهان ساختمان ولیعصر خود را از دست داد در اینجا مستقر است. همچنین این ساختمان مرکز اسناد نیز هست. لذا با وجود اتاقهای کوچک نه اسناد میتوانست بستهبندی شود و نه پرسنل میتوانستند به ر احتی در فضای کوچک کار کنند. لذا برای این موضوع طرح جامع ساماندهی فیزیکی را پیشنهاد دادیم که دارای 3 راهکار بود.
معاون میراث فرهنگی کشور گفت: اول این که اجازه گرفتیم پارکینگی که در جنوب ستاد مرکزی واقع شده است را اداری کنیم و پژوهشگاه و آزمایشگاه مرمت آثار که در گذشته بزرگترین آزمایشگاه مرمت خاورمیانه بود را احیا و به آنجا برگردانیم و امیدواریم این ساختمان ظرف سال آینده به بهرهبرداری برسد.
حجت افزود: راهکار میانمدت ما این است که یک جابهجایی انجام دهیم بدین صورت که بخشی از پژوهشگاه که در لارستان و بخش دیگر در 30 تیر است را به طور کل به 30 تیر منتقل کنیم و معاونت سرمایهگذاری را به لارستان ببریم. در کوتاه مدت نیز مجبور بودیم اسناد خود را حفظ کنیم و کتابخانه را سرپا نگه داریم. لذا ساختمان صنایع دستی را به بخش دیگری از همین ساختمان ارجاع دادیم.
معاون میراث فرهنگی کشور با اشاره به مقدار ضایعهای که به اسناد کشور وارد شده است، گفت: تا این اسناد باز و مستقر نشود و با اسناد قبلی و قدیمی مقایسه نشود امکان تخمین خسارت وجود ندارد اما مسلماً از جابهجاییهای صورت گرفته خساراتی به این اسناد وارد شده است. چرا که برخی از این اسناد بیش از 100 سال عمر دارند.
حجت اضافه کرد: وقتی به ساختمان ستاد مرکزی میراث فرهنگی نگاه میکردیم مانند زندان اوین بود که برای از بردن این وضعیت همه نردهها را برداشتیم و آبنماها را احیاء کردیم.
*اسپانسری وزارت نفت برای چند پروژه میراث فرهنگی
وی با اشاره به برخی اقدامات جاری یادآور شد: یکی از اقدامات ظرف 100 روز گذشته جلب حمایت وزارت نفت به مسائل فرهنگی بود. در تمام دنیا دستگاههای فنی مانند سدسازی و نفت که ممکن است به محیط زیست و محیط فرهنگی صدمه بزند موظفند در حوزههای فرهنگی سرمایهگذاری کنند. لذا تفاهمنامهای بین ما و وزارت نفت در حال شکلگیری است که آنها اسپانسر برخی از برنامههای ما باشند.
حجت اضافه کرد: ایجاد موزه نفت، سرمایهگذاری در سایت بیستون، احیای تخت جمشید که همینجا به خاطر وضعیت فعلی این سایتها از مردم عذرخواهی میکنم، پروژههای عسلویه و سیراف که به عنوان تنها بندری که تحت عملکرد وزارت نفت به وضعیت بدی تبدیل شده است، از جمله این سرمایهگذاریها محسوب میشود.
وی با بیان اینکه از سایر وزارتخانهها درخواست میکنیم با ما مشارکت داشته باشند گفت: یکی از اقدامات انجام شده تلاش در جهت احیای پایگاههای میراث فرهنگی بود. در این زمینه شکایتهای زیادی داشتیم که عموما به جهت اینکه بودجههای آنها درست منتقل نشد و یا شفاف نبود به ستاد مرکزی ارجاع شد که در حال برطرف کردن آنها هستیم. همچنین پایگاه جدیدی در کنار حرم رضوی در یک بنای تاریخی مرمت شده ایجاد کردیم تا در اطراف ثامن فعالیت کند.
*احیای مجدد مرکز آموزش میراث عالی
معاون میراث فرهنگی کشور ادامه داد: احیای مجدد مرکز آموزش میراث عالی از برنامه 100 روزه ما بود چر که ظرف سالهای گذشته به جهت سیاستهای دولت مراکز آموزش عالی وابسته به دستگاه اجرایی قرار بود منحل شود چرا که آنها اعتقاد داشتند برخی دستگاهها مزرعه و محیطی میشوند که دانشجو را در اختیار خود تربیت میکنند. در حالی که میبینیم در وزارت نفت دانشکده نفت قرار دارد و این دانشکده تحت نظر وزارت نفت است.
حجت اضافه کرد: در حال حاضر تمام سایتهای میراث فرهنگی، بناهای مرمت شده و نشده و موزهها در اختیار سازمان میراث فرهنگی است، لذا رشتههای مرتبط با این فعالیتها نیز باید تحت نظر سازمان باشد. لذا قطعا باید آموزش عالی احیاء شود و دولت هم با این موضوع موافقت کرد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ظرفیت دانشکده آموزش میراث عالی بسیار بالاست گفت: این دانشکده در نظر دارد رشتههای فوقلیسانس و دکترا را راهاندازی کند و میتواند به صورت یک دانشکده بینالمللی باشد.
*تعطیلی 6 ساله دوره اسلامی موزه ملی و طبقه دوم موزه ایران باستان/استقرار یونسکو در سعدآباد
معاون میراث فرهنگی کشور درباره موزه ملی نیز گفت: متاسفانه 6 سال است که دوره اسلامی موزه ملی به طور کلی تعطیل شده است. همچنین طبقه دوم موزه ایران باستان نیز تعطیل است و با وجود اشیاء، تخصص و پرسنل همت نکردیم تا از این ظرفیت استفاده کنیم. برای حل این مشکل هیئت کارشناسی تعیین کردیم تا در جهت احیای مجدد این موزهها تا انتهای سال جاری و یا اوایل سال بعد فعالیت کنند. همچنین باید مجموعه باغشاه را نیز احیاء کنیم.
حجت ادامه داد: باید تا انتهای سالجاری کار فیزیکی موزه بزرگ خراسان تمام شود و از اوایل سال آینده برنامه داخلی آن آغاز شود. این موزه یکی از موزههای بسیار مهمی است که تمام خراسان بزرگ را سرویس میدهد. همچنین موزه منطقهای در کرمانشاه و شهرهای دیگری داریم که تعطیل مانده و هنوز فرصت نکردیم به آنها رسیدگی کنیم.
وی تصریح کرد:یکی دیگر از فعالیتها این بود که محل استقرار یونسکو در ساختمان کاخ سعدآباد مشکلدار شده بود. لذا آنها را در ساختمان دیگری در کاخ سعدآباد مستقر کردیم. از طرفی قرار است کاخموزهها محل جذب اضافه دستگاههای دولتی نباشد.
معاون میراث فرهنگی کشور با اشاره به خانه بهزاد نیز گفت: وصیت این فرد این بود که این خانه به هنرمندان مینیاتوری جهت گسترش این هنر اختصاص یابد که متاسفانه در سنوات گذشته طبق این وصیت عمل نشد، لذا این خانه را تخلیه کردیم و در اختیار معاونت صنایع دستی قرار دادیم تا در آنجا موزهای از مینیاتور تاسیس کنیم.
*کاربری استخر و کافه از کاخموزهها
حجت با اشاره به کاخموزهها نیز گفت: براساس صراحت قانون امکان واگذاری کاخموزهها به بخش خصوصی وجود ندارد. اما متاسفانه براثر اشتباه قانونی یا منافع شخصی در برخی از این کاخموزهها کافه و رستوران درست کردند و کاخ موزههایی که باید دارای فعالیت زنده فرهنگی باشند به مرکز تفریحی مانند استخر تبدیل شدهاند که این خلاف قانون است و باید آن را اصلاح کنیم.
وی با اشاره به ارتباط مناسب با دیوان عدالت اداری نیز اظهار داشت: سازمان میراث فرهنگی در گذشته نتوانسته به خوبی از مجموعههای خود دفاع کند. لذا در برخی از دادگاهها که دفاعهای خود را ارائه میکردیم قضات به ما میگفتند که این دفاعها قبلا انجام نمیشد. در حال حاضر رابطه خوبی با دیوان عدالت اداری داریم و آنها از ما کارشناسانی خواستند تا توضیحات لازم را در دادگاهها بدهیم.
*پرونده چوگان 8 ماه روی آنتن بود ولی اقدامی برای آن نشد
معاون میراث فرهنگی کشور اضافه کرد: کمیسیون مشترک بین ما و ستاد فرمان 8 مادهای حضرت امام تشکیل شد که براساس آن تعدادی از اشیاء و محلهایی که در اختیار آنهاست که کمیته مشترک تشکیل شد تا فعالیتهای آینده سامان بگیرد. همچنین ملاقاتی با اوقاف داشتیم و قرار شد شورای مشترکی برای بررسی تمام موارد اوقافی داشته باشیم اعضای این شورا تشکیل شده است اما هنوز نشستی برگزار نکردیم.
حجت درباره پرونده چوگان نیز گفت: متاسفم که این پرونده 8 ماه روی آنتن بود ولی اقدامی برای آن نشد و اگر ما قرار بود اعتراضی به این موضوع داشته با شیم باید در آن 8 ماه اعتراض میکردیم اما خوشبختانه نتیجه کار موفقیتآمیز بود و چوگان با عنوان چوگان با اسب قرهباغ در آذربایجان ثبت شد که در این پرونده ذکر شده است که اصل این ورزش متعلق به آذربایجان نیست.
وی افزود: در هماهنگی انجام شده با شورای شهر و شهرداری تهران قرار است 400 هکتار مرکز شهر تهران با کمک شهرداری رسیدگی شود و نگرانیها در زمینه سبقه تاریخی این منطقه و فرسودگی آن از بین برود.
معاون میراث فرهنگی کشور گفت: ابلاغ آئیننامه استانداردسازی موزهها یکی از فعالیتها بود که از این به بعد از نظر فیزیکی و حفاظتی و نمایش و نورپردازی اشیاء استاندارد باشند. همچنین شورای ثبت را در ستاد مرکزی تشکیل دادیم و به استانها بخشنامه کردیم از اینکه اعلام کنند چه آثاری از آنها جزء آثار تاریخی هستند یا نیستند خودداری کنند تا اینکه شورای ثبت راهاندازی شود.
*راهاندازی کمیسیون ملی میراث ناملموس
حجت اضافه کرد: برای اولین بار کمیسیون ملی میراث ناملموس با حضور وزارتخانههای مرتبط مانند وزارت ارشاد، محیط زیست و سازمان تبلیغات و... راهاندازی شد که امیدواریم ظرف یکی، دو هفته آینده اولین جلسه آن برگزار شود. بخش میراث ناملموس وضعیت خوبی ندارد.
*میراث ناملموس بارانخواهی بیشترین امتیاز را گرفت
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر میراث ناملموس بارانخواهی کشور گفت: لیستی در یونسکو داریم که وقتی سهمیهای در آن داشته باشیم اعلام میکند که باید از این لیست انتخاب کنید. لذا براساس این لیست که قبلا به یونسکو داده شده بود موظف شدیم از بین 11 مورد آن لیست انتخابی داشته باشیم که با بررسیهای انجام شده تصمیم گرفتیم که بارانخواهی بیشتر میتواند امتیاز بگیرد. لذا ما لیستی را که تمام میراث ناملموس که احتمال دارد دیگران به آن طمع داشته باشند را آماده کردند و در خطرترین آنها را در اولویت ثبت قرار میدهیم.
معاون میراث فرهنگی کشور اضافه کرد: اگر بخواهیم چوگان را ثبت کنیم باید برای سال 2019 بین چوگان و دیگر آثار انتخاب کنیم اما سوال این است که آیا از بین مجموعه میراث ناملموس کشور چوگان در اولویت قرار دارد؟
*کاخ سعدآباد و نیاوران به هیچ عنوان به بنیاد مستضعفان نمیرسد/جواب آنها را نمیدهیم
حجت درباره آخرین وضعیت احکام صادر شده درباره کاخ سعدآباد و نیاوران نیز اضافه کرد: براساس فرمان حضرت امام قرار شد شورای انقلاب در مورد اموال پهلوی تصمیمگیری کند و شورای انقلاب تصمیم گرفت و این دو کاخ را در اختیار موزهها قرار داد. اینکه گفته میشود بنیاد مستضعفان خواهان این دو کاخ است و حتی رای دادگاه به نفع آن صادر شده است صحیح نیست چرا که مخالفت با این موضوع مخالفت با دستور امام است و مجلس هم با ما هماهنگ است.
وی اضافه کرد: وضعیت در این زمینه کاملاً شفاف است و نیازی نداریم در این حوزه جواب بنیاد مستضعفان را بدهیم. ضمن اینکه شعبه 6 دادگاه که صادرکننده رای است مربوط به بنیاد مستضعفان است.
*مدیران استانی بر اساس امتیازها انتخاب میشوند
وی درباره نحوه انتخاب مدیران استانی نیز اظهار داشت: تعداد بسیاری زیادی سفارش و رزومه کاری برای ما ارسال شده است. براساس دستور رئیس سازمان میراث فرهنگی تمام رزومهها بر حسب استانها لیست شد و مجموعه آنها در اختیار وی قرار گرفت و وی براساس امتیازها و اولویتها مدیران مناسب را انتخاب کرد. این مدیران باید بتوانند نمایندگی میراث خود را در استان انجام دهند و مدیری که ظرف 5 تا 6 ماه لیاقت در حفاظت از آثار را نداشته باشد، حذف خواهد شد.
*سفره ما در گردشگری فرهنگی پهن نیست
معاون میراث فرهنگی کشور در پاسخ به سوالی در زمینه گردشگری گفت: سوال سادهای مطرح میکنم و آن این است که در گردشگری سلامت آنقدر موفقیم که پزشکانمان قدرت پاسخگویی ندارند. همچنین در گردشگری زیارت نیز موفق هستیم اما چرا در گردشگری فرهنگی ناموفقیم؟ جواب این است که چون در گردشگری پزشکی و زیارت چیزی برای عرضه داریم و سفره پهن است. لذا گردشگر میآید و استفاده میکند اما در گردشگری فرهنگی آیا سفره ما پهن است؟
حجت اضافه کرد: در حال حاضر حتی بزرگترین آثار فرهنگی ما هم توانایی پذیرایی مناسب از گردشگر را ندارند لذا شرمآور است که میگویند قرص ضد ادار با خود همراه داشته باشید چرا که در ایران دستشویی بینراهی وجود ندارد.
*مجبور بودیم در ایکوموس چراغ خاموش حرکت کنیم تا به ما جاسوس خارجی نگویند
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما که طی چند سال گذشته مسئول ایکوموس بودید چرا در مقابل تعرضات صورت گرفته به میراث فرهنگی سکوت کردید، اظهار داشت: این مجمع که بزرگان میراث فرهنگی در آن عضو هستند طی 5 تا 6 سال آینده بنده را به عنوان مدیر این مجموعه انتخاب کردند. اما مجموعه نهادهایی که طی 8 سال گذشته فعالیت میکردند در معرض خطر قرار داشتند به عنوان نمونه وقتی در مورد ایکوموس از مسئولان سوال شد آنها گفتند که شر آنها به ما نرسد.
حجت افزود: بارها گفتم ایکوموس گیاه باریکی است که اگر قرار باشد از گلخانه بیرون بیاید نابود میشود لذا در آن زمان مجبور شدیم برای اینکه به ما جاسوس خارجی نگویند به طور چراغ خاموش حرکت کنیم. لذا امروز که چندین کمیسیون تخصصی در این مجموعه قرار دارد مجموعه نگهداری قبلی بوده است.
*طوس ظرف 3 سال آینده متحول میشود/آلونکنشینان باید جمع شوند
وی با اشاره به وضعیت طوس نیز گفت: سند بالادستی در این زمینه وجود دارد که مجموعه سخنان رهبر معظم انقلاب درباره آن است. براین اساس ظرف دو، سه سال آینده اقدامات مناسبی انجام میشود و آن موقع میبینید که طوس امروز با طوس دو سال بعد فرق دارد. همچنین در این منطقه آلونکنشینها باید جمع شوند.
معاون میراث فرهنگی کشور در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه اطراف باغ نادری در مشهد هتلی ساخته شده است که مجوز آن را از دوره قبل گرفته، نظر شما در این زمینه چیست؟ گفت: مسلما آنچه مغایر به قانون و تجاوز به آثار باستانی است برای ما قابل تحمل نیست و در این بین امتیاز و استثنایی هم وجود ندارد. هتلدار میگوید میراث فرهنگی در گذشته به ما اجازه داد ما هم پول خرج کردیم حال وقتی تشکیلات عوض شده است به ما میگویید که خلاف قانون است.
حجت اضافه کرد: در این بین دو مطلب داریم اول اینکه مدیری که قبلا بوده خلاف قانون اجازه داده است و اجازهاش درست نبوده است اما آن هتلدار باید استعلام میکردکه این کار خلاف قانون است. دوم اینکه مدیری که خلاف کرده وضعیت آن مشخص است اما تکلیف پولی که هتلدار خرج کرده چیست؟ اینها مربوط به مسائل حقوقی ا ست که باید ملاحظاتی انجام شود. مثلا اینکه سازمان پول آنها را برگرداند که به نظر میرسد امکانپذیر نیست.
*پرونده طب سنتی را کامل و دوباره به یونسکو میفرستیم
وی در پاسخ به سوال خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم مبنی بر پرونده طب سنتی نیز گفت: مثل انواع گلها که شکلها و رنگهای مختلفی دارند فرهنگهای بشری هم شامل انواع مختلفی هستند که یونسکو مدنظر دارد که اینها را حفظ کند. یعنی در مقابل یکشکلی فرهنگی به دنبال تنوع فرهنگی است.
معاون میراث فرهنگی کشور تصریح کرد: متاسفانه پرونده طب سنتی ایران بسیار کلان است و از طرفی ناقص فرستاده شده است و به نظر من کاملا حق به جانب یونسکو است. در حال حاضر باید این پرونده را مجددا کامل کنیم و به میزان دقیقتری به آن بپردازیم و بعد از آن دوباره به یونسکو ارسال کنیم.
حجت اضافه کرد: مسئله رقابتی شدن ثبت آثار جهانی ماجرایی دارد. ثبت آثار معنوی در جهان فکر بسیار خوبی است چون هم تنوع فرهنگی در جهان تثبیت میشود و هم وقتی گردشگران دنیا میخواهند به کشوری سفر کنند لیست آثار ثبت شده آن کشور را مشاهده میکنند و رغبت میکنند که به آن کشور سفر کنند. اما یک اشکال هم وجود دارد که این اشکال مورد تایید یونسکو هم است و آن این است که اگر بگوییم میراث غیرمادی به نام ایران ثبت شود این اشکال دارد و باید ثبت به نام یک کشور را برداریم و آن موقع میشود که کشورها خوشحال میشوند. به عنوان مثال ورزش چوگان را ثبت کنیم نه ورزش چوگان به نام ایران.
*مدیران آموزش پرورشی سازمان میراث فرهنگی مربوط به مدیریتهای عمومی است
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر استفاده از مدیران آموزش و پرورش به عنوان مدیران میانی سازمان میراث فرهنگی گفت: آقای نجفی چند سال در آموزش و پرورش بودند و افراد مورد وثوق خود را میشناسند اما باید در نظر داشت در بحثهای تخصصی وی از افراد متخصص استفاده کرده است اما در بحث مدیریت عمومی مانند معاون توسعه و پارلمانی اشکالی نمیبینم که وی از مدیران مورد وثوق خود استفاده کند.
معاون میراث فرهنگی کشور خاطرنشان کرد: تا یکی، دو ماه آینده که مجموع مدیران منصوب شده تعیین میشوند میتوانید قضاوت کنید که مدیران با تخصص تعداد بسیار بیشتری از تعداد مدیران عمومی دارند.
*عاشق میراث فرهنگی هستم/در گردشگری بوق را از سر گشاد آن میزنیم
حجت اضافه کرد: من متعصب به میراث فرهنگی نیستم بلکه چشم عاشقانه به این میراث فرهنگی دارم و راه برونرفت ایران را از وضعیت فعلی توجه به میراث فرهنگی میدانم. چرا که امام مطرح کردند نه شرقی و نه غربی که این یعنی خودمان و خودمان هم یعنی میراث فرهنگی یعنی ادبیات، سبک زندگی، آثار تاریخی، اعتقادات و ارزشهایمان که اینها مال ما ایرانیهاست.
وی با بیان اینکه گردشگری روی شانههای میراث فرهنگی سوار است گفت: امروزه در گردشگری بوق را از سر گشاد آن میزنیم یعنی در حالی که چیزی در سفره ما نیست داد میزنیم که مشتری بیا سر سفره ما. لذا باید روی میراث فرهنگی سرمایهگذاری شود تا گردشگر بیاید.
انتهای پیام/