پایتخت‌نشین‌ها کمتر به سربازی می‌روند/ افزایش ضریب اطمینان معافیت پزشکی
خبرگزاری تسنیم: رئیس سازمان نظام وظیفه عمومی ناجا با مقایسه آمار اعزام به خدمت تهرانی‌ها و میزان صدور معافیت پزشکی در پایتخت به‌نسبت دیگر شهرهای کشور از افزایش ضریب اطمینان معافیت پزشکی طی یک ماه آینده و با بهره‌گیری از طرح پزشکان معتمد خبر داد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، از سال 1294 که اولین قانون مرتبط با خدمت سربازی با نام سربازگیری در مجلس شورای ملی به تصویب رسید، تا امروز خدمت وظیفه عمومی از جمله مواردی بوده که به دلیل فراگیر بودن آن همواره مورد توجه جوانان، خانواده‌ها و بیشتر اقشار جامعه بوده است. در طول این مدت، قوانین ابتدایی خدمت وظیفه عمومی و قوانین مرتبط با مشمولان و چگونگی خدمت آنها تغییر کرده و این تغییرات گاه به مذاق برخی خوش آمده و گاه کام برخی دیگر را تلخ کرده است. از این رو بحث خدمت سربازی همواره به عنوان یک موضوع فراگیر توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده است.
از این رو مصاحبه با سردار سید حمید صدرالسادات رئیس سازمان نظام وظیفه نیروی انتظامی پیرامون برخی انتقادات نسبت به توزیع سربازان و پاسخ وی به برخی سوءاستفاده ها و به قول معروف پارتی بازی‌های صورت گرفته در این سازمان و همچنین آخرین اخبار از تغییرات سازمان وظیفه عمومی از جذابیت‌های ویژه‌ای برخوردار است؛ مصاحبه ای که شرح قسمت نخست آن در زیر به تفصیل آمده است.
کاهش بیش از 90 درصدی مراجعات حضوری در برابر دو برابر شدن سرعت رسیدگی به پرونده ها
تسنیم: سردار به عنوان اولین سوال لطفا توضیح مختصری در ارتباط با 3 سال خدمتی که به عنوان رئیس سازمان نظام وظیفه در نیروی انتظامی داشتید، بدهید و بزرگترین تغییر و تحولی که در طول این مدت در سازمان وظیفه عمومی رخ داد چه بود؟
صدرالسادات: خدمت وظیفه عمومی به دلیل در ارتباط بودن بسیاری از جوانان و بالتبع خانواده‌های کشور به عنوان یک مساله پرمخاطب تلقی می‌شود. لذا سازمان نظام وظیفه عمومی همواره در کانون توجهات مردم قرار داشته است. از این رو در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران همواره سعی بر آن بوده تا با توجه به وظیفه این سازمان، خدمات به بهترین صورت به مردم ارائه شود.
اگر به وضعیت دو دهه گذشته نگاهی بیاندازیم به دلیل شرایط و محدودیت امکانات آن زمان، مراجعات حضوری به این سازمان به اندازه‌ای بود که همواره شاهد صف‌های طویلی بودیم که گاها طول آنها به چند ده متر نیز می‌رسید و به دلیل متمرکز بودن ارائه خدمات در این سازمان مشکلات بسیاری برای مردم وجود داشت ولی با گذشت زمان و ضرورت افزایش سرعت و کیفیت خدمات دهی به مردم، طراحی سیستم جامع وظیفه عمومی در دستور کار قرار گرفت و در ابتدای دهه 80 به بهره‌برداری رسید و به تدیج توسعه یافت.
اما در سال‌های اخیر و مشخصا از سال 89 به بعد ما سعی کردیم مکانیزه کردن ارائه خدمات، اصلاح فرآیندها و استفاده از فناوری‌های جدید را با سرعت بیشتری پیگیری کنیم تا از مراجعات حضوری به این سازمان کم کنیم و در عین حال کیفیت ارائه خدمات را ارتقاء دهیم. به عنوان مثال طبق آمار ارائه شده در سال 89، تعداد مراجعان حضوری به سازمان نظام وظیفه در پاره از روزها به 4500 نفر نیز می‌رسید که ما توانستیم در سال جاری این آمار را به میانگین کمتر از 400 نفر در روز کاهش دهیم. همچنین مدت زمان رسیدگی به درخواست معافیت پزشکی بیش از 150 روز به طول میانجامید که امروز این زمان رسیدگی با کاهشی 50 درصدی به 75 روز رسیده است. لذا ما در این سال‌ها با استفاده از ظرفیت دفاتر پلیس +10 و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین به دنبال کاهش مراجعات حضوری و طبیعتا ارتقاء سطح ارائه خدمات به مردم بودیم.
ممکن است در برخی موارد بی عدالتی رخ دهد/ توزیع سربازان در اختیار ما نیست
تسنیم: اما با وجود مکانیزه شدن بخشی از رسیدگی به پرونده مشمولان، هنوز انتقاداتی به نحوه عملکرد سازمان وظیفه عمومی وارد است و یکی از این انتقادات بی‌عدالتی نسبت به توزیع سربازان در نقاط مختلف کشور است. مساله‌ای که باعث شده برخی‌ها عنوان کنند چراهرچه از پایتخت و شهرهای بزرگ به سمت شهرهای مرزی کشور پیش می‌رویم شاهد حضور سربازانی بی بضاعت‌تر هستیم و چرا سربازانی که در مرزهای کشور خدمت می‌کنند باید عمدتا از قشر ضعیف جامعه باشند؟
صدرالسادات: موضوع سربازی دارای دو وجه قانونی و اجرایی است، لذا آنچه در حیطه مسئولیت ما قرار دارد نحوه اجرای قوانین است و ما دخل و تصرفی در اصل قوانین مربوطه نداریم. لذا بخشی از این انتقادات به قوانین برمی‌گردد و بخشی از آن نیز به ما مرتبط است و ما علی‌رغم تمام تلاشمان در اجرای صحیح و دقیق قوانین ممکن است دارای ایراداتی باشیم ولی واقعیت امر آن است که توزیع سرباز در اختیار ما نیست و حیطه کاری ما تنها در حیطه افراد ذکور دارای سن بیشتر از 18 سال است که طبق قوانین به‌عنوان مشمولین خدمت وظیفه شناخته می‌شوند از این رو حیطه وظایف ما تنها تا زمان خدمت سربازی این افراد را شامل می‌شود. بنابراین از اولین روزی که مشمولین به خدمت سربازی اعزام شد ما هیچ‌گونه وظیفه تشکیلاتی و قانونی نسبت به این فرد نداریم و تنها وظیفه ما توزیع افراد در مراکز آموزشی است که 40 تا 50 روز سربازان در آن اماکن آموزش می‌بینند.
تسنیم: پس این وظیفه در اختیار چه ارگان یا سازمانی قرار دارد؟
صدرالسادات: پس از توزیع سربازان در اماکن آموزشی و اتمام دوره آموزشی سربازان، توزیع سربازان در مناطق مختلف کشور در حیطه اختیار سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه همچون ارتش، سپاه، ناجا، وزارت دفاع و دیگر ارگان‌هاست و نه سازمان وظیفه عمومی!
تسنیم: توزیع سربازان در ارگان‌های مختلف و اماکن برگزار کننده دوره‌های آموزشی چطور انجام می شود؟
صدرالسادات: توزیع سربازان در ارگان‌ها و سازمان‌هایی همچون ارتش، سپاه، وزارت دفاع و ناجا بر اساس سهمیه‌ای که از سوی ستاد کل نیروهای مسلح برای هریک از نیروهای نظامی کشور مشخص شده و با توجه به کمترین بعد فاصله مکانی مرکز آموزشی تا محل سکونت سربازان به صورت رندم و تصادفی صورت می‌گیرد و این انتخاب نیز توسط سامانه وظیفه عمومی و بدون دخالت عامل انسانی انجام می‌شود.
البته ناگفته نماند که طبق قانون برخی از این سازمان‌ها می‌توانند بخشی از نیروهای مورد نیاز خود را به صورت مستقل جذب کنند و یا در قالبی مشخص نسبت به جذب مشمولین خاص همچون برخی از متخصصین، درخواست جذب کنند که طبیعتا در این موارد نیز ما دخالتی در انتخاب ارگان مربوطه نداریم ولی خارج از این موارد توزیع سربازان در ارگان‌های مختلف به صورت رندوم و از طریق سامانه و بدون دخالت عامل انسانی انجام می‌شود. لذا توزیع سربازان در مناطق مختلف کشور به هیچ وجه در حیطه مسئولیت مستقیم سازمان وظیفه عمومی قرار ندارد.
مراجعات حضوری افزایش دهنده امکان سوءاستفاده/ کاهش 80 درصدی تخلفات/ پاسخ رئیس به پارتی بازی
تسنیم: پس چرا این مساله از قدیم نیز در جامعه جا افتاده بود که اگر فردی دوست، فامیل یا آشنایی در سازمان وظیفه داشته باشد می‌تواند در مناطق بهتر و در شرایط مناسبتری خدمت کند؟
صدرالسادات: اتفاقا یکی از مسائلی که ما پیگیر آن هستیم و در سال‌های اخیر نیز در سازمان وظیفه عمومی بر روی آن نیز تاکید داشته‌ایم کاهش مراجعات حضوری است چراکه یکی از دستاوردهای کاهش مراجعات حضوری کاهش برخی سوءاستفاده‌های اینچنینی است . لذا ما در تلاشیم تا آنجا که ممکن است روش‌های رسیدگی به پرونده مراجعان را به روش سیستماتیک و از طریق الکترونیکی و بصورت غیرحضوری انجام دهیم تا نیازی نباشد که افراد برای پیگیری کارهای خود به نیروهای سازمان وظیفه مراجعه کنند چراکه تا وقتی ارتباطات به صورت چهره به چهره باشد امکان برخی از سوءاستفاده‌ها به وجود می‌آید. لذا با توجه به اقداماتی که در این زمینه انجام شده بیش از 80 درصد از تخلفات اینچنینی کاهش پیدا کرده است.
البته طبق قانون ما در مواردی همچون روند بررسی پرونده‌های مرتبط با معافیت پزشکی و کفالت به ناچار نیازمند مراجعه حضوری و ارتباط مستقیم با درخواست کنندگان این نوع معافیت‌ها هستیم ولی جهت‌گیری ما به سمتی است که به جز مواردی که الزامات قانونی وجود دارد، مراجعات حضوری مردم به سازمان وظیفه عمومی را به صفر برسانیم.
تسنیم: سردار با توجه به اینکه شما ریاست سازمان وظیفه عمومی را بر عهده دارید خودتان تا چه اندازه با مساله درخواست سفارش یا به قول معروف پارتی بازی از سوی اقوام، آشنایان، دوستان و یا مسئولین برای معافیت، انتقال سربازان و مواردی از این قبیل مواجه می‌شوید؟
صدرالسادات: واقعیت آن است که درخواست‌هایی از این قبیل بسیار زیاد است (با خنده) ولی پاسخ من به تمام این درخواست‌ها ارجاع آنها به همین مواردی است که در قانون نیز عنوان شده است. لذا سعی می‌کنم با راهنمایی آنها به سمت مسیرهای قانونی اگر امکانی برای رسیدگی قانونی به این درخواست‌ها وجود داشته باشد آنها را به آن سمت و سو راهنمایی کنم.
بالا بودن آمار معافیت در تهران و پایین بودن اعزام اهالی پایتختی
تسنیم: اخیرا انتقاداتی پیرامون بالا بودن تعداد معافیت‌های پزشکی و پایین بودن میزان اعزام سربازان در شهر تهران به نسبت جمعیت این شهر عنوان شده است. توضیحی راجع به این موضوع عنوان می‌کنید...
صدرالسادات: بالاتر بودن معافیت‌های پزشکی در تهران نسبت به سایر شهرهای کشور به دلیل بالاتر بودن جمعیت پایتخت امری طبیعی است اما در بحث اعزام سربازان، شهر تهران به نسبت جمعیت خود میزان اعزام کمتری نسبت به دیگر نقاط کشور دارد. البته دلایل این مساله نیز روشن است و یکی از دلایل پایین آمار در پایتخت به دلیل نوع زندگی شهری است که باعث شده تعداد غایبین در این شهر بیش از دیگر شهرهای کشور باشد. از طرفی شهر تهران دارای جمعیت غیر بومی بسیاری است که آمار ارائه شده که بیانگر نسبت اعزام مشمولان تهرانی به جمعیت این شهر است، تنها در مورد مشمولانی است که متولد تهران هستند و شناسنامه آنها صادر شده از شهر تهران است نه ساکنین شهر تهران! ولی ما قطعا برای پیشگیری از وقوع تبعیضات ممکنه برنامه‌هایی را در دست اجرا داریم.
عملیاتی شدن طرح پزشکان معاین و معتمد/افزایش ضریب اطمینان معافیت پزشکی از 1 ماه دیگر
تسنیم: آیا با توجه به این انتقادات قرار است در نحوه صدور معافیت‌های پزشکی یا رسیدگی به این موارد در کمیسیون‌های پزشکی، تغییرات و سخت‌گیری‌هایی صورت گیرد؟
صدرالسادات: معافیت‌های پزشکی طبق ظابطه قانونی خود انجام می‌شوند و کمیسیون‌های پزشکی‌های ما نیز بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب هیئات دولت عمل می‌کنند لذا در معافیت‌های پزشکی تغییر چندانی نمی‌تواند رخ دهد اما رسیدگی به این موضوعات با توجه به سیستماتیک شدن نوع بررسی‌ها اصلاحاتی صورت می‌گیرد. به عنوان مثال طرح پزشکان معاین اول و پزشکان معتمد که از 1 ماه دیگر آغاز می‌شود باعث می‌شود ضریب اطمینان نسبت به معافیت‌های پزشکی افزایش یابد.
تسنیم: امکان دارد توضیح مختصری پیرامون این طرح بدهید؟
صدرالسادات: در حال حاضر افرادی که تقاضای معافیت پزشکی دارند می‌توانند با داشتن تاییدیه بیماری از هر پزشکان درخواست اولیه معافیت پزشکی خود را به سازمان وظیفه عمومی ارائه دهد و پرونده‌اش در مسیر بررسی معافیت پزشکی قرار گیرد ولی ما در طرح پزشکان معاین و معتمد در صددیم تا با بهره‌گیری از پزشکانی که معمولا از نیروهای مسلح نیز انتخاب می‌شوند و آموزش‌های لازم را پشت سر می‌گذراند اطمینان خاطر بیشتری نسبت به صدور معافیت‌های پزشکی پیدا کنیم و ضریب اطمینان معافیت پزشکی را افزایش دهیم. یعنی پس از عملیاتی شدن این طرح افرادی که متقاضی معافیت پزشکی هستند الزاما می‌بایست به این پزشکان مراجعه کنند و تاییدیه ابتدایی بیماری خود را نیز از این پزشکان معتمد اخذ کنند. لذا ما به دنبال آن هستیم تا با چنین طرح‌هایی به صورت مطلوب‌تری قوانین را اجرا کنیم.
ادامه دارد...
گفت‌وگو از محمد قربانی و ابوتراب فرخی، گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم
انتهای پیام/
