مشعل گردانی سیستان، روشنای مشعل قیام کربلا تا آخرالزمان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، معاون اداره‌کل میراث فرهنگی سیستان در باره سنت حسنه مشعل‌ گردانی در سیستان اظهار کرد: خمیرمایه و سرشت ایرانیان و به ویژه سیستانیان از مشیت پروردگار هستی‌ها، از دیرها و دورها با آزادگی و جوانمردی و یزدان پرستی سرشته شده است و بی دلیل نیست که پهلوانان شاهنامه همگی در سرزمین و جایگاهی می‌ایستاده‌اند که همیشه اهریمنان و دیوان را در برابر و روبه‌رو داشته‌اند.

علیرضا خسروی افزود: به نوشته کتاب تاریخ سیستان، جان‌ها پاکیزه می‌کردند به نماز و بر آن طریقت بودند که آدم(ع) آورده بود.

وی اضافه کرد: نویسنده هوشمند کتاب تاریخ سیستان با این واژگان و پیوند باور مردم سسیتان با آدم(ع)، بنیاد باورهای مردم سیستان را از ابتدا با جریانی همسو و هم‌آوا می‌سازد که خون خدا در آن جاری است و به این جریان منزلت و نامیرایی و نام نیک می‌بخشد، جریانی که در تمام فراز و فرودهای تاریخ بشر به زیور آزادگی و دین‌مداری آراسته بوده و همیشه قابیلیان و نمرودیان و فرعونیان و یزیدیان را در مقابل و به سیتزه داشته است.

معاون میراث فرهنگی سیستان بیان کرد: بر مبنای همین پیوستگی جریان خونرگ توحیدی است که در سیستان از قبل چشم انتظار پیامبر آخرالزمان (پیامبر اسلام (ص)) بوده و بر وصیت پیامبر(ص) اسلام با قرآن و عترت پیوند داشته‌اند و آن زمان که در آن صحرای کوچک، بشریت به تمامی به آزادگی و دین‌مداری فراخوانده می‌شوند این مردم سیستان بودند که گفتند «نه نیکو طریقتی برگرفت یزید که با خاندان پیامبر(ص) چنین کرد، پس پاره‌ای شورش اندر گرفت» و این نخستین قیام در تاریخ ایرانیان است که در کتاب تاریخ سیستان به ثبت رسیده است.

خسروی اضافه کرد: نویسنده سیستانی کتاب تاریخ سیستان با پیوند تاریخی باور مردم سیستان به آدم(ع) که وارث اصلی‌اش خون خداست که از نای حسین(ع) در صحرای کربلا می‌جوشد و در زمان جاری می‌شود و به بشریت زندگی و به زندگی هدف و به هدف ارزشمندی و جاودانگی می‌بخشد، به بیان زیبای جهت‌گیری مردم در گذر زمان می‌پردازد که واژه «دارالولایه» را برای سیستان به ارمغان آورده است.

سنت کهن مشعل گردانی در سیستان

وی تصریح کرد: مشعل گردانی، شووی (شبیه سازی و بازسازی رویداد کربلا)، سینه زنی نشسته و ایستاده جوش پووکا، دادن نذورات، تابوت گردانی روز عاشورا و...از سنت‌های نیک مردم سیستان در این ماه تا چهلم است.

کارشناس میراث فرهنگی سیستان عنوان کرد: مشعل گردانی، سنتی است که سادات ارجمند و مردم مؤمن سیستان در روستاهای کهن‌تر از جمله چلنگ، دولت آباد، سه کوهه انجام می‌دادند که در شب نخست ماه محرم، مشعل بزرگی را در مسجد و یا میدان ده روشن می‌کردند و با این شعار حرکت می‌کردند «صل علی محمد و صل علی نبی یا مصطفی محمد(ص) و یا مرتضی علی(ع)» و این سنت تا پایان عاشورا ادامه می‌یافت.

خسروی گفت: مشعلی که نماد روشنای کاروان کربلا در همه مکان‌ها و همه زمان‌هاست و اگر از سینه زنان و مشعل گردانان سال قبل کسی فوت کرده باشد رسم بر این است که با همین مشعل به خانه متوفی می‌رفته‌اند و یادش را به عنوان رهرو آئین کربلا گرامی می‌داشتند.

سنت نیکوی شوی، بازسازی جزئیات رویداد کربلا

وی افزود: شووی از سنت‌های دیگر سیستان از دیروز تا امروز است که در آن به بازسازی جزئیات این رویداد بزرگ پرداخته می‌شود از روایت مسلم و فرزندانش تا شرح زیباترین گفت‌وگوهای حماسی میان قهرمانان و نامیراهای کربلا که در نمایش آسمانی «خون بازی با خون خدا» در تاریخ بشر چهره گرفته است، همه بازآفرینی می‌شود و بدین گونه جهت‌گیری مردمان با جریان توحیدی و حسینی تاریخ برای آیندگان به ثبت می‌رسد.

سینه‌زنی‌های نشسته و ایستاده

معاون میراث فرهنگی سیستان گفت: سینه‌زنی‌های نشسته و ایستاده با حرکت (جوش پووکا) و ایستاده بدون حرکت پا در این ماه در مساجد و میادین شکل می‌گیرد و با راه‌اندازی دسته‌های سینه‌زنی به بازآفرینی نمادین گروه یاران و خونخواهان تاریخی امام حسین(ع) پرداخته می‌شود.

خسروی بیان کرد: دادن نذورات و پخت حلیم (غلور به گویش محلی) و اطعام عزاداران نیز از سنت‌های دیگری است که در این ماه انجام می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: روز عاشورا با حضور بر سر مزار و سینه‌زنی، مراسم به اوج خود می‌رسد و در هنگام شهادت امام در برخی روستاها از جمله؛ بنجار وادیمی پیشترها تابوتی به دوش کشیده می‌شد و با سوز گداز ناله «وای حسین کشته شد» را سر می‌دهند و بر سر خاک می‌پاشند و در شام غریبان نیز به یاد کاروان اسرا، خانه و مسجد تاریک می‌شود و به عزا و نوحه مبادرت می‌شود.

کارشناس میراث فرهنگی سیستان بیان کرد: آنگاه پس از این بیعت تازه و یادآوری و بازخوانی رسالت سالانه مشعل خاموش می‌شود تا محرمی دیگر، روشنای مشعلی دیگر و بیعتی تازه، تا آخرالزمان... .

انتهای پیام/ ق