بحران سوریه چگونه حل خواهد شد؟

به گزارش خبرنگار گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، اندیشکده «مطالعات و ارزیابی‌های دفاعی» (ایدسا) در گزارشی به قلم «شری گوتام سن» افسر سابق کنترل شرایط دفاعی و در حال حاضر مشاور دولت شمال شرق در هند می‌نویسد: سوریه به بن‌بستی بین رئیس‌جمهور «بشار اسد» و مخالفان سیاسی خود –ائتلاف ملّی اپوزیسیون سوریه و نیروهای انقلابی (SOC) و شاخه نظامی آنها، فرماندهی نظامی سوریه و ارتش آزاد سوریه- بدل شده است. قطعنامه 2118 سازمان ملل در 27 سپتامبر برای به تأخیر انداختن عملیات قهرآمیز بین‌المللی علیه رژیم «اسد» پیشرفتی است که مورد استقبال قرار گرفته است. به هر حال، این رژیم اعلامیه واضحی داده تا تمام ذخایر تسلیحات شیمیایی خود را تا نیمه 2014 پاکسازی کند و با شرایط معاهده تسلیحات شیمیایی هماهنگ شود.

**بن‌بست سوریه و مشکل کمک‌رسانی به پناه‌جویان نیازمند کمک بین‌المللی است 

با وجود این قطعنامه، اگر «اسد» ظرفیتش برای تولید تسلیحات شیمیایی را از بین نبرد، تهدید یک عملیات نظامی کیفری نهایی تحت فصل هفتم سازمان ملل همچنان پابرجاست. نگرانی دیگر جامعه بین‌الملل و نیز مشکل اصلی بین دمشق و مخالفان سیاسی خود آن است که چگونه همکاری‌های بشردوستانه را به تعداد گسترده پناهندگان ارائه دهد. سازمان ملل تاکنون هیچ تصمیم قاطعی تحت قوانین منشور خود اتخاذ نکرده تا امدادرسانی به افراد و پناهگاه‌هایی که برای پناهندگانش در مناطق تحت کنترل نیروهای متخاصم را برپا شده است را اجباری سازد.

**حامیان خارجی و برخی عناصر القاعده مایل به پایان جنگ نیستند 

ظاهراً دشمنی بین «اسد» و حامیانش و اپوزیسیون سوری و شاخه نظامی آن غیرقابل حل شده است. حامیان خارجی اپوزیسیون سوری مانند عربستان سعودی، انگلیس و فرانسه و حتی برخی عناصر القاعده به ادامه جنگ داخلی تمایل دارند. این کشورها اساساً درگیر ارائه حجم گسترده‌ای از تسلیحات، به ویژه مین و تسلیحات ضدهوایی برای نیروهای انقلابی و ارتش آزاد سوریه هستند تا نفوذ سیاسی و کنترل بالایی بر آنها را تضمین کنند. ارسال تسلیحات برای نیروهای مخالف «اسد» قطعاً به موضع سرسختانه‌تر در این جبهه در مقابل روند خلع سلاح منجر شده یا رسیدن به هر نوع توازن نظامی را مختل می‌کند. حمایت روسیه از «اسد» نیز موجب تشویق فعالیت نظامی علیه ارتش آزاد سوریه شده است.

**راه‌حل بحران سوریه باید منافع چند کشور را در نظر گیرد 

راه‌حل بحران سوریه قطعاً حفظ «اسد» در قدرت یا حفظ شرایط فعلی نیروهای نظامی نیست. یک راه‌حل سیاسی باید از طرف کشورهای خارجی ارائه شود، که می‌تواند درکی بین آمریکا و روسیه به همراه رضایت ضمنی چین باشد. با توجه به درکی که اخیراً در آستانه قطعنامه 2118 سازمان ملل بین وزیر خارجه آمریکا، «جان کری» و وزیر امور خارجه روسیه «سرگئی لاوروف» در ژنو شکل گرفت، چنین راه‌حلی محتمل می‌نماید. این نشان می‌دهد که شرایط سوریه باید به شکلی مورد کنترل قرار گیرد که مطابق قوانین بین‌المللی باشد، و بر اساس منافع یک ابرقدرت خاص یا گروهی از قدرت‌ها نباشد. مهم آنکه این روند باید از طریق سیستم سازمان ملل دنبال شود. بعلاوه، اجماع بین‌المللی باید به شکلی اخذ شود تا منافع امنیتی اسرائیل زیر سؤال نرفته، ایران منزوی نشده و فقط به محدوده قلمرو سوریه محدود شود.

**اعلام آتش‌بس بر اساس قطعنامه سازمان ملل گام اول برای نجات مردم است

به هر حال، اعلام آتش‌بس باید دقیقاً بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل باشد و تضمین اجرایی آن از طریق تحمیل محدودیت تسلیحاتی بین‌المللی به همه گروه‌های درگیری سوریه صورت گیرد و به نحوی باشد که در صورت عدم رعایت آتش‌بس از سوی گروه‌های درگیر داخلی، خطر مداخله نظامی سازمان ملل مطرح شود. به‌کارگیری نیروی مرکب اتحادیه عرب-نیروی حافظ صلح سازمان ملل می‌تواند برای حفظ منابع و خدمات‌رسانی به گروه‌های مردمی سوری ضروری باشد. اگر آتش‌بس واقعاً اجرایی شود، به تدریج می‌توان مشکل پناه‌جویان را کنترل کرد.

**مهم‌ترین مسئله ایجاد حکومت موقت مورد قبول مردم است 

به هر حال، مهم‌ترین مسئله ایجاد ساختار حکومتی جایگزین با حمایت مردم سوریه است. اگرچه برگزاری انتخابات آزاد و نامحدود، حتی تحت نظارت بین‌المللی یا سازمان ملل، در حال حاضر مشکل است اما در نهایت چنین امری اجرا خواهد شد. امکان ایجاد دولتی موقت که منافع سیاسی، مذهبی و منطقه‌ای سوریه را در نظر گیرد و نحوه قبول آن از سوی مردم سوریه می‌تواند سرنوشت سیاسی این کشور را تعیین کند. ایجاد حکومتی سوریه با توافق ملّی بسیار ضروری است و باید از سوی مسئولین سازمان ملل تسهیل شود. چنین ساختاری که تحت قوانین سازمان ملل و حداقل برای یک سال فعالیت می‌کند، و به احیاء و امدادرسانی به پناه‌جویان آواره داخلی و همچنین افراد تبعید شده از سوریه می‌پردازد، می‌تواند به ثبات کشور کمک کند.

شاید القاعده و وابسته آن، النصره، تنها عامل سیاسی باشد که خارج از چرخه صلح قرار می‌گیرد. همچنین نحوه برخورد دیگر عوامل خارجی اصلی که منافعی در منطقه دارند با پدیده القاعده و النصره می‌تواند امکان رسیدن به درکی عملی در سوریه را که از اوایل دهه 1950 یکی از قدرت‌های نسبتاً بزرگ منطقه با میزان مقاومت اجتماعی و مذهبی بالا بوده را تعیین کند. بدون صلحی تحت قوانین بین‌المللی، بی‌ثباتی و آشفتگی سیاسی در کشور ادامه یافته و مشکلات بی‌پایانی را برای مردم رقم می‌زند.

منبع: اشراف

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.