جمع شاعران در «روز حافظ»/ خرمشاهی: شعر حافظ با دیگر سروده‌های او تفسیرپذیر می‌شود

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بزرگداشت «روز حافظ» همزمان با روز گرامیداشت این شاعر عصر روز گذشته، 20 مهر ماه، توسط مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در تالار مهر عصر برگزار می‌شود.

در این مراسم که با اجرای سعید بیابانکی آغاز شد، علی اصغر دادبه، بهاالدین خرمشاهی و سیدعلی موسوی گرمارودی، از شخصیت‌های ادبی به سخنرانی پرداختند. دادبه در ابتدای این مراسم با اشاره به یکی از مقالاتش درباره شعرحافظ گفت: وقتی با شعری مواجه می‌شویم، دو دیدگاه نسبت به حوزه معنایی
آن داریم. یکی غرض اولی؛ یعنی همان معنای ظاهری زبان شاعر و حوزه دوم غرض ثانوی آن است؛ یعنی معانی و پیام‌های عمیق شاعرانه است.

وی افزود: اگر قرار باشد شاعر از هر چه می‌داند، در شعرش استفاده کند هرنوع توبیخ و توجیحی را می‌شود در آن یافت. مثلا اگر با توجه به ابیات حافظ بخواهیم او را جبری مسلک و یا قدری شیوه معرفی کنیم، به درد ما نمی‌خورد. یعنی نیازی نیست و اینکه دغدغه ما این نیست که چه مذهبی داشته است؛ بلکه صحبت ما سر این است که سخن شاعر محدود نمی‌شود به ظاهر سخن او و باید جنبه دیگر سخن او را هم که غرض ثانویه و پیام‌های شاعرانه حافظ است، در نظر گرفته شود. حتی در نقد شعر حافظ مهم همان معانی و مفاهیم شعری اوست که ارزشمند هستند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی دیگر از ویژگی‌هایی که می‌توان از حافظ گفت این است که شکواییه‌ها و حتی شادمانی‌های شاعر ما دقیقاً منطبق بر شکواییه و شادمانی‌های مردم است. این یکی از مهمترین ویژگی‌هایی است که قابل تامل و بررسی است. در واقع می‌شود گفت که هدف اصلی شعر، پیام و ابزاری برای پیام شاعرانه شاعر است.

شعر حافظ با سروده‌های خود او شرح و تفسیر می‌شود

بهاالدین خرمشاهی، حافظ‌پژوه، از دیگر سخنرانان در این مراسم بود. وی ضمن بررسی چند غزل از سروده‌های لسان‌الغیب گفت: در غزل «پیر ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت/ آفرین بر نظر پاک خطا پوشش باد!» اکثر مردم کلمه خطاپوش را اشتباه معنی می‌کنند؛ در حالی که ما شعر حافظ را باید با شعر خود او معنا کنیم.
اشتباهاتی از این نوع برداشت‌ها از دیگر غزلیات حافظ نیز دیده می‌شود. به عنوان نمونه  در غزل «ساقی حدیث باغ گل و لاله می‌رود/کاین طفل یک شبه ره صد ساله می‌رود» برخی «طفل» را به کسر «لام» خوانش کرده‌اند؛ در حالی که باید به سکون «لام» خوانده شود؛ همانطور که در ضرب المثل‌های امروزی نیز گفته می‌شود که فلان شخص راه صدساله را در یک شب رفته است.

پس از خرمشاهی، علی موسوی گرمارودی شروع به سخنرانی کرد. وی در ابتدا گزارشی درباره خوانش غزلیات حافظ که خود او خوانده و در لوح فشرده‌ای پخش شده بود، تو ضیح داد و گفت: من دو دغدغه برای این کار داشتم؛ اول اینکه از روی کدام نسخه بخوانم که هم ایراد کمتری داشته باشد و هم قابل قبو‌ل‌تر باشد. دوم اینکه تلفظ کلمات شعر را به تلفظ زمان شاعر بخوانم یا به تلفظ زمان معاصر که با مشورت‌هایی که با شفیعی کدکنی و خرمشاهی کردم، دیدم  باید خط
سیر متعادلی را انتخاب کنم که هم مردم زمان خودم متوجه شوند و هم اصل و اصالت برخی کلمات حفظ شود.

در پایان این مراسم نیز شعرخوانی برخی از شاعران برگزار شد. محمود حبیبی کسبی، فاظل نظری و علیرضا قزوه از جمله شاعرانی بودند که سروده‌هایی را قرائت کردند.

انتهای پیام/