تشریح ایرادات نظام رتبه بندی معلمان
خبرگزاری تسنیم:یک کارشناس آموزشی گفت: معلمی که با مدرک کارشناسی وارد آموزش‌وپرورش می‌شود برای رسیدن به بالاترین درجه یعنی دانشیار معلمی باید ۲۲ سال خدمت کند.
طبق سند تحول بنیادین وزارت آموزش و پرورش دولت مکلف شده تا از طریق این وزارتخانه نظام رتبه بندی حرفه‌ای معلمان را در یک دوره زمانی اجرا کند و همزمان نیز اصلاحات ساختاری و محتوایی را در نظام تعلیم و تربیت اعمال کند.
طی هفته‌های اخیر بود که اجرای رتبه بندی معلمان و ساماندهی جذب و تامین نیروی انسانی آموزش و پرورش از سوی هیئت دولت به تصویب رسید و وزارت آموزش و پرورش موظف شد حداکثر تا سه سال برای اجرای رتبه بندی حرفه ای معلمان اقدام کند که بر این اساس، جذب و تامین منابع انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش اعم از آموزشی، پرورشی، مدیریت، امور اداری و فنی در تمام دوره های تحصیلی به صورت امر حاکمیتی و صرفاً از طریق مراکز آموزش عالی وابسته به آموزش و پرورش (دانشگاه های فرهنگیان و شهید رجایی) انجام می پذیرد.
افزایش انگیزه و کارایی معلمان در انجام وظایف و اثربخشی فعالیت‌های آنها برای شکوفا شدن شایستگی‌های دانش‌آموزان، ارتقای منزلت اجتماعی و صلاحیت علمی و مهارت‌های حرفه‌ای معلمان و بالا بردن سطح معیشت آنها، توسعه مشارکت معلمان در فرآیند بهسازی برنامه‌های آموزشی، پژوهشی، تربیتی و فرهنگی،سنجش مستمر صلاحیت‌های تخصصی و حرفه‌ای معلمان، ایجاد انگیزه در زمینه‌سازی برای مشارکت و دخالت دانش‌آموز در امر تعلیم و تربیت و بهبود و ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت و ایجاد رابطه بین درجه کارایی و میزان پرداخت از جمله اهداف نظام رتبه بندی معلمان است.
به همین منظور با علیرضا کمرئی استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
وی در پاسخ به این پرسش که نظام رتبه بندی معلمان را که توسط وزارت آموزش و پرورش تهیه شده است را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اظهار داشت: نظام رتبه بندی حرفه ای معلمان در راستای زیر نظام تربیت معلم ومنابع انسانی به عنوان یکی از زیر نظام های سند تحول بنیادین آماده شده است. آموزش و پرورش تلاش می کند این خرده نظام سند بنیادین را را به روند اجرا نزدیک سازد.
کمرئی افزود: به گفته حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش اهداف جزئیات شیوه نامه‌های گزینش و ارتقای جایگاه معلمان مورد بررسی وتصویب شورای عالی آموزش وپرورش قرار گرفته و دولت نیز نحوه تشکیل کارگروهای ممیزی استانی عناوین رتبه‌ها هیئت ممیزی استانی ومرکزی نحوه تشکیل گروه‌ها وگواهینامه صلاحیت حرفه ای را مشخص کرده است.اما اسناد قابل اتکا در این زمینه بیشتر اظهارات شفاهی وکلی وزیر است که ضمن اشاره به همان کلیات بخش‌های منتشر شده اسناد مکتوب بیشتر ناظر به نتایجی است که پیش بینی می شود از اجرای نظامنامه بدست آید.
** معلمان چشم‌انداز دقیقی از نظام رتبه بندی معلمان در ذهن ندارند
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی بیان کرد: نکته قابل تامل آن است که بین چشمداشت‌های معلمان وکم وکیف شیوه های دستیابی به شرایط احراز با توجه به محتویات سند فاصله زیادی دیده می شود، هنوز مشمولان طرح چشم اندازدقیقی از سند وشیوهای دست یابی به آن در ذهن ندارند. نظامی که قرار است مشارکت همگانی را در آموزش وپرورش بوجود آورد نحوه مشارکت معلمان در تدوین آن مشخص نیست.ازاین رو معلوم نیست قرار گرفتن در مسیر اجرا چه بازتاب ها وقضاوت‌هایی را در جامعه معلمان بوجود خواهد آورد.
وی عنوان کرد:وقتی برنامه ای نیست، دست‌کم برخی آرزوی آن را در دل خود زنده نگه می دارند، اما وقتی برنامه ای بد اجرا می شود خیلی از اشخاص از آن متنفر می شوند این وضعیت را می‌توان تنفر به هنگام بدبودن و آرزو به هنگام نبود نامید. موفقیت در اجرای یک برنامه وابسته به پذیرش برنامه و توانایی اجرای آن از سوی عاملان اجراست و عامل اجرا افرادی هستند که فراگردهای اجرا را هدایت و حمایت می‌کنند. البته همه تغییرات حاصل جهت دهی عاملان اجرا نیستند. گاه تغییرات طرح ریزی نشده به طور تصادفی یا خودجوش رخ می دهند و حتی در مقابل تغییرات طرح ریزی شده قرار می گیرند و ظهوری بارزتر می یابند.
کمرئی با اشاره به اینکه سند تحول بنیادین به تنهایی دارای انبوهی از مفاهیم ارزشی قابل اعتنا ومهم در حوزه تعلیم وتربیت است که استخراج آیین نامه‌ها ودستورالعمل‌های اجرایی از آن نیازمند تاملات دقیق وحساب شده است،افزود: هرگونه شتابزدگی برای تدوین زیر نظام ها بدون کارشناسی و مشارکت فکری مشمولان ومطالعه دقیق واکنش‌های معلمان محکوم به شکست خواهد بود.این امر بدیهی است که حتی برنامه‌های خوب نیز بدون پیش بینی چگونگی فراهم آوردن موجبات پذیرش و اجرایی آن بی‌فایده است.
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی بیان کرد: در ارتباط با این خرده نظام تا کنون پنج مستند مکتوب اعم ازمصوب یا غیر مصوب، منتشر شده است که به شرح زیر است:
لایحه پیشنهادی به هیئت دولت برای تقدیم به مجلس شورای اسلامی که در صورت تصویب مقرر است تا مقررات اداری واستخدامی کارکنان وزارت آموزش وپرورش بدون الزام به رعایت قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر مقررات عمومی بر اساس آئین نامه‌هایی باشد که به تصویب هیئت دولت می رسد و نظام پرداخت‌ها نیز بر اساس تخصص، شایستگی‌ها وعملکردهای رقابتی مبتنی بر نظام رتبه بندی حرفه ای معلمان خواهد شد که به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده وتوسط دولت اجرا می‌شود.
وی افزود: متن پیشنهادی برای تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی مرتبط با نظام رتبه بندی حرفه‌ای معلمان، جذب و تامین منابع انسانی.آئین نامه پیشنهادی برای تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص نظام رتبه بندی حرفه‌ای معلمان، آئین نامه پیشنهادی برای تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی مرتبط با تشکیل هیئت‌های عالی جذب معلمان. تصویب نامه شماره 72880/ت49302 ه-مورخه 28/3/92 هیئت محترم وزیران در خصوص موضوع رتبه بندی حرفه‌ای معلمان ساماندهی، جذب وتامین نیروی انسانی. که می‌توان گفت اسناد مذکور در حد کلیات است، اما در هر حال چهارچوب اصلی نظام رتبه بندی را روشن ساخته است.
** نظام رتبه بندی معلمان و مسائل عدیده برای نظام تعلیم و تربیت
کمرئی ادامه داد:اگرچه به نظر می رسد در بعضی حوزه‌ها اسناد پا را فراتر نهاده وآئین نامه به دستورالعمل اجرایی نزدیک شده وجزئیات را نیز ، قید کرده است که این موضوع در بخش معیارهای ارزشیابی فعالیت‌ها، بیشتر مشهود است.همواره اقدامات وبرنامه علاوه بر کارکردهای آشکار دارای کارکرد های پنهان نیز هستند محتمل است این زیر نظام که ادعا می شود معلم را قله نشین خواهد کرد وبه تنهایی انقلابی در سطح آموزش وپرورش بوجود خواهد آورد کارکردهای پنهان آن، نظام تعلیم وتربیت را با مسائل عدیده‌ای روبرو سازد مهمتر از آن ذهن وفکر مشمولان طرح را یکبار دیگر از تعلیم وتربیت به عنوان وظیفه اصلی واولیه به سمت جمع آوری مستندات ومدارک برای ارتقاء در نظام رتبه بندی سوق دهد.
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی گفت: مستنداتی که این باربه نظرمی رسد به دلیل پیامدهای مالی ناشی از ارزیابی آنها لازم است وقت کافی برای آنها گذاشته شود و لازم است وجوه تمایز فراوانی با آثار گذشته داشته باشند چرا که اگر نیاز به تمایز نبود حاجتی به نادیده گرفتن بنیادهای پیشین در آموزش‌های ضمن خدمت وتالیف آثارو نظایر آن دیده نمی شد وفقط شرکت دریک آزمون صلاحیت حرفه‌ای، برای تبدیل وضعیت معلمان در نظام رتبه بندی کفایت می‌شد.
وی بیان کرد:به تبع این اجرا، سیستم اداری آموزش وپرورش نیز باید درگیر فرایندهای اجرا اعم از تلاش برا تعیین شایستگی‌های تخصصی استاندارد دوره‌های ضمن خدمت عمومی وتخصصی البته با رویکردی متفاوت، ارزیابی مقالات علمی و کتب تالیف شده وارزشیابی های مورد نظر شود. این امربار جدیدی را بر سیستم اداری تحمیل خواهد کرد. این در شرایطی است که هیچ‌یک از فرایند های گذشته تعطیل نشده وسیستم اداری علاوه بر آن باید عهده دار وظایف جدیدی نیز شود مگر آنکه قائل شویم قرار نیست اتقاق خاصی در حوزه نظارت واجرا بیش از آنچه تا به امروز وجود داشته است اتفاق بیفتد که در این صورت ارزشیابی‌ها و آثار تالیفات شده تفاوت محتوایی چندانی با گذشته نخواهد داشت ومقصود این نظام در بهسازی برنامه های آموزشی وپژوهشی وبه روز شدن دانش معلمان با مشکل مواجه خواهد شد.
کمرئی گفت: البته این امر به معنای انکار ضرورت تحول نیست بلکه اتخاذ پیش بینی‌های لازم برای تسهیل و در عین حال دقت در شیوه‌های عملیاتی کردن نظام رتبه بندی را مد نظر قرار داده است.
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی با اشاره به اینکه ما برای تبیین نگاه کلی خویش به نظام رتبه بندی فروضی را مسلم دانسته ایم وبه فرض تحقق آن به ارائه دیدگاه‌های خویش پرداخته ایم.، این فرض ها عبارتند از: آموزش وپرورش قادر است ، تمامی سازوکارهای مربوط به آماده سازی سیستم اداری خویش را ، برای اجرای نظام رتبه بندی فراهم آورد. آموزش وپرورش قادر است کاستی های ناشی از ارزیابی فعالیت های معلمان را در تبدیل مفاهیم انتزاعی در فرم‌ها به مفاهیم انضمامی برطرف کند و معیارهای دقیق قابل سنجشی را در دستورالعمل‌های جدید پیش بینی و پیشنهاد کند به‌نحوی که این فرم ها ونتایج ناشی ارزشیابی تفاوت معناداری با فرم هاو ارزشیابی های پیشین داشته باشد.
وی در ادامه با اشاره به این فرض‌ها گفت: آموزش وپرورش قادر خواهد بود همه ساله 2تا 3 آزمون استاندارد را برای تعیین شایستگی‌های تخصصی معلمان اجرا کند، معلمان به منظور ارتقاء منزلت اجتماعی خود از یک طرف وبهره مندی ازمزایای قابل توجه ناشی از قرار گرفتن در رتبه بالاتراز طرف دیگر، انگیزه کافی برای تحرک دردرون این نظام پیدا خواهند کرد، ماده واحده تقدیمی دولت به مجلس مصوب خواهد شد وآموزش وپرورش اجازه خواهد یافت تا سیستم متفاوتی را در نظام پرداخت‌ها داشته باشدومتعاقب آن نظامی شکل خواهد گرفت که شرایط ممتازی را برای معلمان رقم خواهد زد. به گفته وزیر آموزش و پرورش، آنچه که در دولت در خصوص نظام رتبه‌بندی معلمان مصوب شده در چارچوب قانون مدیریت خدمات کشوری است، اما آموزش و پرورش از مجلس درخواست کرده تا این نظام را به صورت مستقل و خارج از قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب کند.در صورت عدم تصویب ماده واحده فاصله گرفتن از وضع موجود حداقل در حوزه پرداخت‌ها، اگر نگوئیم غیر محتمل که بسیار دشوار خواهد بود چرا که باید در درون نظام مدیرت خدمات کشوری به اجرای تغییراتی دست بزند که موانع ناشی از آن احتمالا تا کنون مانع از تمایزهای تعیین کننده ویا حتی تساویگرایانه شده است.
کمرئی اظهار داشت: فرض نهایی آن است که وزارتخانه‌های متفاوت نهادهای فرابخشی ودستگاههای دولتی به هنگام پیش بینی اعتبارات سالیانه همواره به همراهی با آموزش‌وپرورش خواهند پرداخت و مجلس شورای اسلامی نیز همواره برای ایجاد شرایطی متفاوت وممتاز در تصویب اعتبارات به همراهی آموزش وپرورش خواهد پرداخت.
یکی از مهمترین موضوعات مطرح شده در این بحث تأمین مالی این طرح است وزیر آموزش و پرورش نیز در این باره گفته است که 70 درصد از اعتبارات نظام رتبه‌بندی معلمان از محل مهندسی نیروی انسانی تأمین می‌شود، و طی سه سال، مهندسی نیروی انسانی در آموزش و پرورش به طور کامل اجرا خواهد شد و افرادی که در آموزش و پرورش کار می‌کنند همه در رشته تخصصی خود حضور خواهند داشت.
وی افزود: فقدان اعداد و ارقام در رابطه با پیش بینی‌هاسبب عدم فهم موضوع توسط معلمان می شود به این معنی که یا مبلغ مورد نیاز برای مشمولان آنقدر ناچیز است که اجرای یک برنامه مهندسی در طول سه سال برای تامین مال آن کفایت می‌کند یا آنکه میزان اتلاف نیروی انسانی آموزش‌و پرورش در وضعیت فعلی بقدری زیاد است که اجرای یک برنامه مهندسی نیروی انسانی باعث تامین 70 درصد منابع مالی طرح خواهد شد.در هر حال چون مجهولات این معادله فراوان است یافتن پاسخ برای آن نیز برای معلمان بسیار دشوار است.
** نیم نگاهی به اهداف طرح ونحوه اجرا
صرفا دارندگان مدرک دکتری می‌توانند با رتبه استادیار معلم وارد شوند
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی بیان کرد: افزایش انگیزه و کارایی معلمان در انجام وظایف، اثر بخشی فعالیت‌های آنان برای شکوفا شدن شایستگی‌های دانش آموزان، ارتقای منزلت اجتماعی،صلاحیت، مرجعیت علمی، مهارت های حرفه‌ای معلمان و بالابردن سطح معیشت آنان، توسعه مشارکت معلمان در فرایند بهسازی برنامه های آموزشی، پژوهشی، تربیتی و فرهنگی، سنجش مستمر صلاحیت های تخصصی و حرفه ای معلمان، ایجاد انگیزه در زمینه سازی برای مشارکت و دخالت دانش آموزان در امر تعلیم و تربیت، بهبود و ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت و ایجاد رابطه بین درجه کارایی و میزان پرداخت، طبقه بندی شایستگی های معلمان حسب شاخص های چهارگانه فرهنگی، تربیتی، آموزشی، پژوهشی و اجرایی از اهداف این نظام است.
وی گفت: بر اساس نظام رتبه‌بندی، پرونده تعیین سطح معلمان برای قرار گرفتن در رتبه‌های مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم در دستور کار قرار می‌گیرد. ضمن آنکه برای تعیین این سطح، معلمان باید 6 ماه دوره حرفه معلمی را بگذرانند و پس از گرفتن مجوز گواهی حرفه معلمی، می‌توانند در کلاس‌ها حضور داشته باشند.ورود به طرح با رتبه مربی معلم آغاز می‌شود وکسب رتبه‌های بعدی مستلزم توقف در رتبه قبلی است.فقط دارندگان مدرک تحصیلی دکتری می توانند به شرط داشتن شرایط با رتبه استادیار معلم وارد شوند.
** چشم انداز طرح برای معلمان جدیدالورود
معلمان با مدرک کارشناسی ارشد در سال 25 خدمت به رتبه استاد معلمی می‌رسند
کمرئی ادامه داد: فرض کنیم معلمی جدیدالورود با مدرک کارشناسی در سال 1392 وارد سیستم آموزشی شود.در صورت احراز تمام شرایط در سال ششم از خدمت توفیق می‌یابد در آزمون مرتبه مربی معلم شرکت کند و وارد اولین رتبه اصلی نظام شود همین فرد تا رسیدن به مرتبه دانشیارمعلم که سومین وآخرین رتبه معمول از این مدرک تحصیلی است با در نظر گرفتن یک سال تعجیل در سال 22 از خدمت خویش یعنی سال 1414 به رتبه دانشیار معلمی نائل می شود.تحقق این شرایط برای دارنده مدرک کارشناسی ارشد برای ورود به رتبه استاد معلمی به عنوان بالا ترین و آخرین رتبه در سال 25 از خدمت اتفاق می افتد ودارنده مدرک دکتری بعد از 20 سال به رتبه مذکور نائل خواهد شد.در این صورت به گفته وزیر، با اجرای این قانون، معلمی که به رتبه استاد معلمی برسد، حداقل 60 تا 70 درصد افزایش حقوق خواهد داشت.
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی تصریح کرد: با توجه به اینکه پایه اولیه حقوق نامشخص است اولا معلوم نیست افزایش در رتبه‌های اول تا سوم به ترتیب چند درصد خواهد بود ودر نهایت این نسبت چگونه قرار است تحولی اساسی را ایجاد کند ثانیاهیچ مقایسه‌ای وجود ندارد تا نشان دهد معلمان نسبت به سایرین که در این نظام نیستند چگونه و با چه تفاوتی از نظر حقوق ومزایا ممتاز خواهند شد.60 درصد افزایش اگر به سال نخست ورود سنجیده شود برای دارنده مدرک کارشناسی ارشد با گذشت 24 سال از خدمت وی تا رسیدن به مرتبه استاد معلمی سالانه حدود 2.5 درصد خواهد شد مگر اینکه منظور وزیر 60 درصد نسبت به رتبه قبلی فرد یعنی رتبه دانشیار معلمی در یک فاصله 6 ساله باشدکه در این صورت حسب نظر اعلام شده هر ساله 10 درصد افزایش خواهد بود.ثالثا مشخص نیست این امر علاوه بر افزایش سنواتی رایج است که در فضای فعلی برای همه کارمندان دولت اعمال می شود، یا نظام مورد نظر، هنوز برای این امر تعریف مشخصی ارائه نداده است.
وی ادامه داد: اکنون به دقیق ترین آمار در دسترس از نیروی انسانی آموزش و پرورش، وضعیت تحصیلات نیروی انسانی شاغل درآن (البته مربوط به بهمن 1389) یعنی سال تحصیلی 1389-1390 توجه کنیم.گذشت دوسال تحصیلی از این آمار ممکن است تغییر اندکی در آن به وجود آورده باشدکه این امرنمی تواند درکیفیت برداشت ما تاثیر چندانی نخواهد داشت.کمتر از دیپلم 27 هزار و 80 نفر معادل 3 درصد،دیپلم 70 هزار و 824 نفر معادل 7.9 درصد،کاردانی 264 هزار و 866 نفرمعادل 29.7 درصد، کارشناسی 481 هزار و 759 نفر معادل 54 درصد، کارشناسی ارشد 45 هزار و 349 نفر معادل 5.1 درصدو دکتری یک هزار و 604 نفر،معادل 2 دهم درصد.همانطور که ملاحظه می‌کنیم در این سال فقط معادل 2 دهم درصد نیروی انسانی شاغل مدرک دکتری و معادل 5.1 درصد دارای مدرک کارشناسی ارشد هستند که در مجموع در بهترین شرایط فقط 5.3 درصد امکان ورود به مرتبه استاد معلم را خواهند داشت. دارندگان مدرک کارشناسی ارشد نیز که در این سال بالاترین جمعیت آماری یعنی 54 درصد را داشته اند بطور معمول فقط قادر خواهند بود در سال23 از تجربه شغلی خود درآزمون دانشیار معلمی شرکت کنند.
** اگر ظرف یک تا 5 سال از اجرای طرح وضعیت حقوق معلمان بهبود نیابد نمی‌توان به دورنما خوشبین بود
کمرئی اظهار داشت: اکنون به این صحبت وزیر نیز توجه کنیم : با اجرای این نظام برخی از معلمان موفق به احراز رتبه‌های مربی معلم تا استاد معلم خواهند شد و برخی دیگر ممکن است تا پایان دوره بازنشستگی به هیچ یک از این رتبه‌ها دست نیابند.البته هنوز جزئیات طرح روشن نیست وبه سختی می توان در این خصوص با قطعیت سخن گفت. اما مقصود آن است که بدانیم اگر واقعا با اجرای این نظام در یک بازه زمانی میان مدت(1تا5 ساله) اختلاف اساسی ایجاد نشود وضعیت حقوقی معلمان بهبودی قابل توجه نیابد، خوشبینی به دورنمای درازمدت و نشان دادن افق20 تا 25 ساله وبیان آن در قالب درصدهای چشم گیر (60تا70درصد افزایش حقوق، قله نشینی معلمان،انقلابی در آموزش وپرورش و...) بیشتر جنبه شعاری و تبلیغاتی خواهد داشت ودر کوتاه مدت ممکن است سبب شکل گیری انتظاراتی فراتراز آنچه مطلوب نظروظرفیت واقعی این نظام است، بشود.
** چشم انداز طرح برای معلمان فعلی
وی ادامه داد: اما در این میان معلمان فعلی مخصوصا معلمان با تجربه بالا، وضعیتی متفاوت دارند.خیل کثیری از معلمان که اکنون بر اساس وعده های داده شده چشم امید به نظام رتبه بندی وبهتر شدن وضعیت دوخته اند با اجرایی شدن طرح، تلاش برای قرار گرفتن در طرح را آغاز خواهند کرد.در این هنگام بخشی ازآنها متوجه خواهند شد که باید یکبار دیگر به ابتدای خط باز گردند و برای کسب رتبه نخست یعنی مربی معلمی» وحدود 2 دهم درصد یا اندکی بیشتر نیز برای استادیار معلمی امتیاز جمع آوری کنند. ابتدا گواهی صلاحیت حرفه ای بگیرند سپس در دوره‌های ضمن خدمت - حوزه تربیتی وتخصصی - شرکت کنند، همزمان به فکر امتیازات مناسب در ارزشیابی‌های خویش باشندودر نهایت در آزمون شایستگی تخصصی رتبه مرتبط شرکت کنندودر ادامه برای احراز شرایط رتبه های بالاتر نیز دست به قلم ببرند وبه پژوهش،تحقیق و تالیف مقاله وکتاب در زمینه تخصصی یا مسائل آموزش وپرورش در زمینه های علمی- تربیتی وتخصصی گروه خود بپردازند.
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی افزود: این در شرایطی است که دانش آموختگان دوره کارشناسی وحتی کارشناسی ارشد برای پژوهش وتحقیق تربیت نشده اندوگذشت ایام وشرایط زندگی نیز اتخاذ رویکردهای پژوهشی را در عمل برای بخش اعظمی از جامعه آماری مورد نظر بسیار دشوار کرده است نتیجه این امر در نهایت شکل دادن تالیفاتی نه چندان عمیق وترویج سطحی نگری در حوزه پژوهش یا در انتها تعدیل توقعات سیستم آموزش وپرورش از مشمولان طرح خواهد بود که نمی تواند به هیچ وجه مورد انتظار طراحان باشد. بخشی دیگری از معلمان بویژه معلمان با مدرک کارشناسی ارشد ودکتری، به دلیل تجارب مختلف در زندگی شغلی خویش شرایط متفاوتی را خواهند داشت، این گروه از معلمان دارای تجربه بالا هستند. آنها بعد از سال های 1370، در قالب نظام همترازی عناوینی چون مربی،استادیار ودانشیار را کسب کرده بودند و در این مسیر بتدریج به درجات مربی، استادیار یا دانشیار با پایه های مختلف ارتقاء یافته بودند.آنها یک بار حدودا در سالهای 83 به دلیل اجرای دستورالعمل مسیر ارتقای شغلی معلمان با رتبه های خویش وداع کرده اند این گروه برای انطباق با شیوه جاری رتبه بندی،به جمع آوری امتیاز می پرداختند.آنها نیاز داشتند برای قرار گرفتن درپایه های ارشد، خبره و عالی به تدریج وبه ترتیب 600،1100و1600امتیاز از محل های مختلف کسب کنند.
کمرئی بیان کرد:انتقال به این شیوه از آنجایی که بخشی از مستندات مورد نیاز آنها با تکیه بر سوابق وتجربه‌های پیشین قابل جمع آوری بود چندان دشوار به نظر نمی رسید وبه همین دلیل می توان گفت این روند بدون توجه به درستی یا نادرستی آن تنشی ایجاد نکرد و سبب دلزدگی معلمان نشد ومعلمان توانستند از عهده آن برآیند در هر حال لازم نبود تمام تمرکز خویش را ازتعلیم وتربیت به جمع آوری امتیازات اختصاص دهندازسال88به بعد نیز که دولت پس از سال‌ها مسکوت ماندن «نظام هماهنگ حقوق» به صورت ضرب الاجلی اقدام به صدور حکم کرد و در این احکام، ردیف هایی همچون حق شغل، حق شاغل، تفاوت تطبیق، حق مدیریت و... را تعریف کرد همچنان این عناوین در حکم کارگزینی معلمان خودنمایی می کرد.
** یا رتبه بندی ویا گواهینامه های متعدد در افزایش منزلت اجتماعی معلمان تاثیرخواهد گذاشت؟
وی گفت: نظام رتبه بندی جدید قصد دارد به بازنگری اساسی دراین رتبه بندی بپردازد. سوال اساسی این است که آیا رتبه بندی ویا گواهینامه های متعدد در افزایش منزلت اجتماعی معلمان تاثیرخواهد گذاشت؟ آموزش وپرورش می تواند، در صورت تمایل افراد جامعه برای برعهده گرفتن این نقش اجتماعی در ورود به این شغل سخت گیرانه عمل کند.اما ابتدا لازم است با روش های سهل گیرانه درشرایط واعطای پاداش مناسب نگرش عمومی در ضعف بنیان‌های مالی را تغییر دهد تا تقاضا برای ورود شایستگان به آموزش وپرورش افزایش یابد و در نتیجه حق انتخاب از خیل کثیر متقاضیان برای نقش معلمی فراهم آید سپس به شیوه های سخت گیرانه آنهم در جذب نیرو و«نه نگهداشت آن» روی آورد بنابراین در هر حال اعتبار بخشیدن به جامعه هدف، مستلزم پرهیز از تنگ نظری در تسهیل شرایط ارتقاء وبهره مندی از پاداش مناسب است.
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی عنوان کرد: واقعیت های اجتماعی نیز نشان می دهد قدر ومنزلت نقش های اجتماعی نظیر پزشکان ومهندسان که بعضی معتقدند در زمره مشاغل با منزلت بالا، تصورمی شود نیز به دشواری دریافت صلاحیت های ضمن اشتغال مانند دریافت نظام مهندسی یا مجوزهای طبابت وگواهی مطب بعد از پایان تحصیلات دانشگاهی بر نمی گردد بلکه روشن بودن نقش، و تعریف شدن به عنوان یک حرفه مشخص وبه تبع آن درآمد بالا- که یکی ازمعیارهای قوی در قضاوت جامعه است- چنین منزلتی را پدیده آورده است وتقریبا می توان ادعا کرد جامعه این اعتبار و منزلت یا پایگاه اجتماعی را برای این نقش ها بطور کلی قائلند نه فقط برای گروهی که تخصص های ویژه ای دارند.این قیاس برای آن است که بگوییم سخت گیرانه عمل کردن در اعطای گواهینامه‌ها ی صلاحیت و گواهینامه‌ها ی تخصصی تحقق شرایط احراز در نظام رتبه بندی آن هم بعد از احراز نقش معلمی کمکی به ارتقاء سطح منزلت اجتماعی معلمان نخواهد کرد.
کمرئی افزود: عناوین ساخته شده برای نظام رتبه بندی معلمان نیز که عینا از آموزش عالی وبا افزودن پسوند معلم به عاریت گرفته شده هیچ اعتباری به این نقش اجتماعی بالذاته مهم نمی‌دهد بلکه یک رابطه تصنعی بین عنوان ونقش را در ذهن مخاطب متبادر می سازد.به مثابه میوهای به شاخسار درختی بسته باشند زیرا این عنوان برآمده از فرهنگ سازمانی حاکم بر آموزش وپرورش نیست. واقتضائات رابطه معلمی وشاگردی را در درون خود ندارد.وزیر آموزش و پرورش در چهل و یکمین نشست اعضای معاونان این وزارتخانه که در اردوگاه شهید باهنر تهران برگزار شد گفته است: انتخاب اسامی مربی معلم، استادیار معلم ، دانشیار معلم و استاد معلم به واسطه ارزشی بودن آنها در جامعه صورت گرفته است. این استناد بیانگر آن است که از دید ایشان عنوان معلمی برای شناخته شدن و معتبر گشتن باید در مجاورت با واژه های دیگری نظیر استاد و دانشیار قرار گیرد حال آنکه مقام استادی که مفهومی بسیار ارزشمند است بواسطه اعتبار معلمی آن است که شایستگی قرار گرفتن در بالاترین پایگاه اجتماعی را پیدا می‌کند تامل در مفاهیم دینی و فرهنگی به خوبی موید این مطلب است اما چرا این اعتبار در دو بستر اجتماعی متفاوت یعنی مدرسه ودانشگاه مزایای متفاوتی به دنبال دارد، دلایل دیگری دارد.
** دوگانگی قانون یا دو گانگی روش؟ برنامه تحول یا فرصت ارتقاء؟
وی اظهار داشت: وزیر آموزش وپرورش اعلام کرده است تا زمانی که معلمان در سطح بندی‌ها، این رتبه‌ها را کسب نکنند، روال قبلی کار آنها ادامه خواهد داشت.حال این سوال مطرح است: اولا آیا منظور از روال قبلی بقاء آنها در زمره نظام مدیریت خدمات کشوری است یا نظام دیگری در درون این نظام طراحی خواهد شد؟ پاسخ به این سوال از آن جهت اهمیت می‌یابد که آموزش وپرورش قصد دارد با تصویب ماده واحده ای خود را از شمول قانون خدمات کشوری مستثنی کند ثانیا آموزش وپرورش تا چه مدتی این دوگانگی (اعم از دوگانگی قانون یا دو گانگی روش برخورد با معلمان یعنی مشمولین سطح بندی وغیر مشمولین ) را تحمل خواهد کرد؟وزیر آموزش وپرورش با اشاره به تعریف استانداردها و صلاحیت‌های حرفه‌ای برای نظام رتبه بندی معلمان گفته است با اجرای این نظام برخی از معلمان موفق به احراز رتبه‌های مربی معلم تا استاد معلم خواهند شد و برخی دیگر ممکن است تا پایان دوره بازنشستگی به هیچ یک از این رتبه‌ها دست نیابند.
کمرئی افزود: این عبارت در واقع بیانگر فرصتی است که برای معلمان توانمند برای تغییر موقعیت خویش در درون یک پایگاه اجتماعی واحد فراهم آمده است.بنابراین چگونه قادر است به تنهایی، بزرگ ترین جراحی در بدنه آموزش و پرورش تلقی شود؟با توجه به اینکه هنوز روشن نیست چه نسبتی از معلمان قادر خواهند بود تحرک شغلی در درون این نظام را تجربه کنند اظهار نظر در باره امکان یا عدم امکان تحول آفرینی برای نظام احتیاط بیشتری را می طلبد.ثالثا هرگاه معلمی گواهینامه صلاحیت حرفه ای را کسب کند ولی تمایلی برای ورود به نظام رتبه بندی نداشته باشد یا قادر به آن نباشند شایسته نیست تغییری در منزلت اجتماعی وی پدید آید؟وضعیت معیشتی وی بر چه اساسی متحول خواهد شد؟ آیا اساسا این نظام یک مکانیزم برای افزایش انگیزه وارتقآء عموم معلمان است ، و قصد دارد فضای مطلوب تری را برای همه نیروی انسانی شاغل در آموزش وپرورش فراهم آورد ،و افزایش شان ومنزلت همگانی معلمان را تامین کند ؟ یا فقط مهمترین راهکار و انگیزش برای ارتقای توانمندی‌های حرفه معلمی است؟و اساسا چرا باید افزایش حقوق و تغییر منزلت معلمان به عنوان پاداشی در قبال تلاشی سخت اعطا شود؟ مگر افزایش منزلت معلمان در شرایط فعلی یک حق برای نقش اجتماعی مورد نظر نیست که لازم شده آن را به احراز شرایط وعبور از دالان دشوار تغییرات گره بزنیم؟مطلوبترآن است نظم آینده بر پایه‌های شرایط موجود مستقر شود؟
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی بیان کرد: در این نظام با توجه به آنچه به عنوان شروط لازم برای اخذ رتبه ذکر شده است تجربه فقط یک پیش شرط برای ورود به رتبه بندی است وفی نفسه ارزش محسوب نمی‌شود آیا در همه سازمان‌ها ونهادهایی که به‌نوعی نظام درجه بندی یا رتبه‌دهی رعایت می شود افزایش سنوات وتجارب شغلی‌شان در احراز رتبه های بالاتر بی تاثیر است.آیا وقتی بنای مهندسی نیروی انسانی در سازمانی مطرح می شود، استقرار نظم جدید بدون توجه به وضع موجود صورت می گیرد؟ در هیچ‌یک از اسناد اثری از تجارب پیشین ومستندات فعلی معلمان اعم از دوره ها،تشویق ها،تالیفات و... نیست.گویی قرار است معلمان به نقطه آغاز بازگشت کنند وشروعی مجدد را تجربه نمایند. مطلوبترآن است نظم آینده بر بسترهای پیشین استوار شود ، وبا اتخاذ رویه های اصلاحی وتکمیلی در کلیات نیز بازنگری لازم انجام شود.
** نظام رتبه بندی فقط یکی از شش زیر نظام سند بنیادین است!
وی عنوان کرد: اجرای نظام رتبه بندی مستلزم حجم بالایی از عملیات در سطوح مختلف است برگزاری دوره‌های ضمن خدمت ویژه ومرتبط با دوره،آزمون های تخصصی(ادواری 3 بار در سال)،ارزشیابی های مستمر فعالیت معلمان، گواهینامه های صلاحیت‌های تخصصی وصلاحیت های مرتبط با شغل،ارزشیابی تالیفات ومقالات،گروه های درسی، شورای گروه وکارگروهها و..از جمله فعالیت هایی است که همه ساله در دستور کار خواهد بود. آیا نظام آموزش وپرورش قادر است به خوبی از عهده همه آنها برآید؟ آیا کیفیت در فرایند عمل رعایت خواهد شد؟ هنوز مشخص نیست.وزیر آموزش وپرورش با اشاره به اینکه ایجاد زیر ساخت ها وآغاز تحولات در آموزش وپرورش باعث شد تا نوع نگاه به آموزش وپرورش کاملاً متحول شود، گفته است سال تحصیلی گذشته(91-92)، سخت ترین سال برای آموزش وپرورش بوده، چرا که برای اجرای سند تحول بنیادین ، با وجود مشکلات وموانع، تلاش بی وقفه وگسترده ای صورت گرفت که از آن جمله آموزش دهها هزار معلم با برپایی 180 ساعت دوره ویژه آموزشی، تالیف 9 جلد کتاب جدید و چاپ 22 میلیون جلد کتاب درسی بود.
کمرئی ادامه داد: فراموش نکنیم هنوز سند در مرحله تعریف، تبیین و توجیه است هیچیکدام از زیرنظام ها کاملا عملیا تی نشده، زیر نظام برنامه درسی ملی مصوب شده، زیر نظام رتبه بندی هنوز نهایی نشده و چهار زیر نظام نیز هنوز تدوین نشده یا در حال تدوین است. آموزش‌های نیروی انسانی مذکورنیز اغلب به صورت الکترونیکی انجام شده ،ولی با این همه،این سال به‌واسطه اجرای سند تحول بنیادین، سخت ترین سال برای آموزش وپرورش تلقی شده است. حال اگر قرار شود همه شش زیر نظام به مرحله عملیاتی شدن برسد ،کیفیت اجرای نظام رتبه بندی چگونه خواهد بود.
وی بیان کرد: چهار زیر نظام از سند هنوز وضعیت روشنی ندارد. اما از دو زیر نظام که تا حدودی تعیین تکلیف شده اند کدامیک مهمتر است؟ وزیر آموزش و پرورش در دیدار معلمان نمونه سراسر کشور با رئیس جمهور با ارائه گزارشی از تلاشها و اقدامات صورت گرفته در عرصه تحول بنیادین گفته است: اجرای سند تحول بنیادین که در دولت (دهم) آغاز شده است ، آثار بسیار عمیقی خواهد داشت که نتایج آن درسالهای بعد خود را نشان خواهد داد و آنچه در آموزش وپرورش شکل گرفته ایجاد زیر ساخت های لازم برای تحقق تحول است تحول بنیادین 6 زیر نظام دارد که مهم ترین آن برنامه درسی ملی است.هنوز 4 زیر نظام وضعیت روشنی ندارند قطعا اگر در چنین شرایطی تدوین و قدم به صحنه بگذارند اعتبار بالایی را کسب خواهندکرد.
کمرئی گفت: اما به‌نظر می رسد از دید وزیر آموزش و پرورش در خوشبینانه ترین قضاوت این زیر نظام بدلیل آنکه بیش از بقیه زیر نظام ها ممکن است سیستم را با چالش زود هنگام روبروسازد نیازمند آماده سازی بیشتراست به همین دلیل وی در چهل و یکمین نشست اعضای معاونان این وزارتخانه که در اردوگاه شهید باهنر تهران برگزار شده ،فضاسازی بزرگ، قدرتمند و مدبرانه را لازمه اجرای نظام رتبه‌بندی معلمان می داند که به گمان بنده مقصود وزیر بستر سازی، وایجاد آمادگی های روانی برای تغییر است ونه فضا سازی!
برهان خلف و پاسخ به یک سوال به گفته وزیر «برای تعالی نظام آموزش وپرورش باید معلم در جایگاه هیأت علمی قرار گیرد تابتواند دانش آموزانی موفق و پژوهشگر تربیت کند و تنها راهکار تحقق این موضوع ، اجرای نظام رتبه بندی معلمان است.»
** در صورت عدم تحقق نظام رتبه بندی معلمان، دانش آموزان ، موفق و پژوهشگر تربیت نخواهند شد
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی بیان کرد: سوال این است که آیا به فرض تربیت پژوهشگر در دانشگاه، دلیل اصلی آن وجود نظام رتبه بندی اساتید در دانشگاه است؟یا دلایل دیگری را می توان عامل اصلی آن فرض کرد؟ بنابراین اگرتعبیر وزیر محترم را صحیح تلقی کنیم در صورت عدم تحقق نظام رتبه بندی معلمان، دانش آموزان ، موفق و پژوهشگر تربیت نخواهند شد!شاید ادعا شود افزایش انگیزه معلمان ، در جریان ورود به نظام رتبه بندی ، منجر به تحقق رویدادی خواهد شد که ،دراثر آن معلمان قادر خواهند شد دانش آموزانی موفق و پژوهشگررا تربیت کنند. در صورت قبول چنین فرضی هنوز این سوال باقی خواهد بود، آیا افزایش انگیزه باید درکل سیستم آموزش وپرورش وبرای همه معلمان رخ دهد یا فقط در بخشی که موفق می شوند وارد رقابت در نظام رتبه بندی شوند؟بنابراین آنها که موفق نمی شوند تا پایان دوره بازنشستگی به هیچ یک از این رتبه‌ها دست یابند ،هیچوقت قادر نخواهند بود دانش آموزانی موفق و پژوهشگر تربیت کنند؟
وی ادامه داد: سال‌ها طول کشید تا قبول شود، آزمونها را نباید به تنهایی ملاک قضاوت در باره ارتقاء دانش آموزان قرارداد. به همین دلیل معلمان دستورآموزش وپرورش را در باره ارزشیابی توصیفی پایه ها ، به سختی پذیرفته و به مرحله اجرا درآوردند. باورپذیر نیست امروز بعد از آزمونهای مکرر در جریان تحصیلات دانشگاهی ، بازهم باید تا پایان خدمتشان همچنان در معرض آزمونهای دیگری در حوزه شغلی خویش باشند.هنوز روشن نیست دستورالعمل‌هایی که مقرر است مصوب شود چگونه قرار است صلاحیت عمومی ومرتبط با شغل معلمان را مشخص سازد، تا هم به معلمان تازه کار،بعد از ورود به خدمت وهم به معلمان کهنه کار بعد از دهها سال،گواهینامه صلاحیت حرفه ای اعطاء کند. اما فرهنگیان امیدوارند، در این خان رتبه بندی، آزمونی در کار نباشد؟ در این صورت لازم است آموزش وپرورش، از روش توصیفی برای تعیین صلاحیت حرفه ای آنان استفاده کند!
بر اساس مصوبه هیئت محترم وزیران شایستگی های تخصصی مبنای شرکت در دوره های ضمن خدمت است ، براین اساس بعد از دریافت صلاحیت حرفه ای نوبت آن است تا معلمان مراقب وضغیت ارزشیابی های عملکردی خویش باشند تا در سالهای منتهی به کسب رتبه شرایط لازم را داشته باشند. سپس نوبت شرکت آن در آزمونها استاندارد شده ملی می رسد.
کمرئی بیان کرد: تا قبل از پذیرش دراین مرحله، بر اساس مصوبه ،معلمان مجاز نیستند در دوره های ضمن خدمت شرکت کنند زیرا بر اساس بند 2 از صفحه 9 مصوبه شایستگی های تخصصی مبنای شرکت در دوره های ضمن خدمت است.البته معلوم نیست دستورالعمل های اجرایی با این بند مصوبه چگونه برخورد خواهد کرد .اما قطعا مجاز به عمل بر خلاف آن نخواهد بود. واین توالی، معلوم نیست برای معلمان امید بخش باشد وانگیزه آنها را افزایش دهد، یا سبب بازداشتن آنها برای ورود به مراحل مختلف طرح باشد.
** وقتی در باره نقش نظام رتبه بندی تشبیهات اغراق آمیز ذکر می شود باور می‌کنیم که پول تنها عامل منزلت اجتماعی است
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی ادامه داد:تلاش برای تغییر در نوع نگرش جامعه ومردم به نقش معلمان در طول دهه‌های گذشته همواره دغدغه مسئولان ومتولیان مستقیم آموزش وپرورش بوده است اما این تغییر عزمی راسخ و فراتر از توجه یک وزارتخانه ویک نهاد را می طلبد گرچه بنظر می رسد، تدوین و تصویب سند بنیادین از طریق شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان یک ضرورت سبب شده است تا این احساس پدید آید نیم نگاهی از توجه عمومی تر به آموزش وپرورش ، در حال پدید آمدن است.
اما هنوز هم می توان ادعا کرد در اراده مردان حوزه تصمیم ، اتفاقی بالاتر از تدوین مفاهیم مشهود نیست. هنوز مشخص نیست پشتوانه علمی پیگیری شیوه های تغییر نگرش جامعه به نقش اجتماعی معلمان در نظامه رتبه بندی کدام تحقیق دانشگاهی یا پژوهش علمی است. وقتی در باره نقش نظام رتبه بندی تشبیهات اغراق آمیز ذکر می شود باور می‌کنیم که برچسب وپول تنها عوامل آفریننده منزلت اجتماعی هستند.بدیهی است که وقتی اهمیت نقش ها با پول قضاوت می شود یکبار برای همیشه باید نقش های مزبور را از آن بهره مند ساخت.
وی بیان کرد: ساده تر بگوئیم هنوز نشانی از تغییر وضرورت در جامعه دیده نمی شود. هنوز این بستر مهیا نیست تا باور کنیم،آرمانها،اهداف وشعارهای زیبا و وزین مطروحه در سند بنیادین، قابل عملیاتی کردن نیستند مادام که که ضرورت را در تبیین برنامه هایمان بیابیم وبه آن عمل کنیم. متاسفانه تظاهرات لفظی ارادت به جامعه معلمان، شعارزدگی وعدم اعتقاد حقیقی به این نقش مهم سبب شده ازدرک عمیق این موضوع غافل بمانیم که «دانایی به تنهایی قدرت است» و توسعه دهندگان دانایی و شکل دهند گان به دانایی ،این قدرت را دارند که نگرش های مثبت یا منفی خویش را ، در زمینه های مختلف ، به باورهای جامعه در باره اقتصاد ،فرهنگ، قدرت وحکومت تبدیل کند.
کمرئی تصریح کرد: هنوز بودجه، اعتبارات، درجه بندی و رتبه دهی دغدغه هایی است که نمی توانیم از آن رهایی یابیم. همیشه اینگونه بوده است هرگاه متولی پیدا می شود، که قصد بهبودی در نظام آموزش وپرورش را دارد موضوع اعتبارات آن آنقدر مهم می شود که خواسته یا ناخواسته مجبور است برنامه را آنقدر محدود کندکه میزان متقاضیان با اعتبارات قابل پیش بینی به تطابق برسد. نظام رتبه بندی که قصد دارد 70درصد اعتباراتش را از محل مهندسی نیروی انسانی فراهم آورد، گرفتار چنین آسیبی است محور تامین اعتبارش به عاملی گره خورده است که گویی طراحان طرح ، پیشاپیش تلاش کرده‌اند ، پاسخی متقاعد کننده به منتقدین مالی ارائه کنند!
** پیشنهاداتی برای اجرای موفقیت آمیز نظام رتبه بندی معلمان
وی با ارائه پیشنهاداتی مطرح کرد: ابتدا مصوبه مجلس در خصوص ماده واحده و خروج آموزش وپرورش از شمول مدیریت خدمات کشوری تعیین تکلیف شود.وسپس امکان تحول در درون نظامی معین، به برنامه تبدیل شود.چرا که مشمول نظامی مستقل در جذب واستخدام ونگهداشت وارتقاء شدن، اقتضائاتی را خواهد داشت که این اقتضائات در شرایط مدیریت خدمات کشوری که جامعیت دارد نمی تواند وجود داشته باشد. نظام رتبه بندی مورد بازنگری اساسی قرار گیرد. و بهبود وضعیت معیشتی معلمان هدف اساسی طرح قرار گیرد نه نظام رتبه بندی که یک عامل انگیزشی وتشویقی است.البته این بمعنی انکار ضرورت سیستمی برای پاداش وارتقاء وسیستم متمایز کننده نیست.
این استاد دانشگاه و کارشناس آموزشی در ادامه پیشنهادات خود بیان کرد: شاخص های افزایش اعتبار اجتماعی معلمان که در این طرح به ورود یا عدم ورود به نظام رتبه بندی محدود شده،تعریفی روشن پیدا کند و برای هرکدام از شاخص ها ی تعیین منزلت، نظیر تغییر سیاستهای کلان کشور در جهت اولویت دان به سرمایه گذاری در تعلیم و تربیت. تأمین امکانات رفاهی ، افزایش کارایی نظام آموزشی از طریق اصلاح مدیریت نیروی انسانی و استقرار نظام شایسته گزینی. اجرای سیاست تمرکززدایی و گسترش زمینه مشارکت همه جانبه معلمان در آموزش و پرورش. ایجاد تشکلهای صنفی برای دفاع از حقوق معلمان و حریم تعلیم و تربیت. کمک به معلمان در بوجود آمدن هر چه بیشتر خود پنداره مثبت، شکل دهی به نحوه انعکاس نقش معلمان در رسانه های جمعی و....سهمی داده شود وبر نامه هایی متناسب برای آنها تعریف شود. نگاه تقلیل گرایانه به مقوله منزلت اجتماعی بیشتر آسیب زاست تا منفعت آفرین. نظام جدید بر بنیاد های صحیح گذشته استقرار یابد وتلاش های صورت گرفته از ناحیه معلمان در گذشته ،که در جهت ارتقاء وتوسعه خویش وذیل سیاست های آموزش وپرورش بوده است ، وبه عنوان بخشی از زندگی شغلی وتلاش ارزشمند آنان قلمداد می شود مورد توجه قرار گیرد و در ارتقاءآنها تاثیر گذار باشد.
وی افزود: رابطه « معلمی وشاگردی» و رسالت و آن در شکل دهی به ساخت شخصیتی وتربیتی متربیان با رابطه «استاد ی ودانشجویی» که تعاملات علمی در آن عنصر غالب است، یکسان نگریسته نشود ، زیرا در آن صورت این نگرانی وجود خواهد داشت ، که «عناصر فرهنگی بعضا نامتجانس دانشگاه با مدرسه » به آموزش وپروش، با «عناصر فرهنگی متفاوت وبعضا مشترک » تسری داده شود. ودر نتیجه این دو حوزه کاملا یکسان نگریسته شود. نظیر آنچه در عناوین رتبه بندی رخ داده ،یا آنچه در غلبه عنصر پژوهش ،در رتبه بندی واحراز شرایط ،ملاک عمل قرار گرفته است. بدون توجه به اینکه اساسا ترکیب غالب در جامعه آماری مورد نظر، یعنی معلمان، دارندگان مدرک کارشناسی وکارشناسی ارشد هستند، که با اهداف پژوهشی ،تربیت وبه نظام آموزش وپرورش تحویل نشده اند. در نتیجه ممکن است ادعایی بزرگ مطرح کنیم ، اما در عمل مجبور شویم آنقدر دیوار پژوهش را کوتاه بگیریم که همگان با هر میزان سرمایه گذاری فکری ومادی، به سادگی از آن عبور کنند. معلمان شناخت نسبی از سند تحول بنیادین دارند. این شناخت قابل تعمیم به نظام رتبه بندی نیست- که هنوز دارای ابهامات فراوان است .– لذا باید زمینه بهره گیری از مشارکت فکری معلمان برای این خرده نظام، بعد از اصلاح وتدوین پیش نویس، فراهم آید، وسپس این خرده نظام به سمت عملیاتی شدن پیش برود. گرچه سند تحول بنیادین این ظرفیت را دارد که مورد استناد دولت های حال وآینده باشد ، اما تدوین خرده نظام های مرتبط با آن که بیشتر ناظر به عملیاتی کردن سند است، ممکن است با شیو های مورد نظر مجریان آتی، یکسان نباشد، مناسب تر است برای پرهیز از نگاه ضعیف به این خرده نظام ، از تصمیم شتابزده در نهایی شدن آن خودداری شود. مجلس شورای اسلامی خصوصا کمسیون آموزش وتحقیقات این توان وامکان را دارد تا با ورود جدی به موضوع ، شکل گیری واستقرار این خرده نظام را صورتی مناسب تر ببخشد، و از ورود ضعیف به این ضرورت غیر قابل انکار ممانعت بعمل آورد.
انتهای پیام/
