استفاده بی رویه از منابع آب های زیر زمینی، مهمترین عامل کمبود آب شرب در کردستان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج،  بخشی از چرخه آب در طبیعت در زیر زمین انجام می شود که منابع آب‌های زیر زمینی از اجزای آن است و به گفته کارشناسان 50 درصد جمعیت دنیا از نظر آب شرب متکی به این آب ها هستند.
متخصصان اصطلاح آب زیرزمینی را فقط به آن قسمت از آب‌هایی که در زیر پوسته زمین تا عمق 150 الی 200 متری ذخیره و یا به‌ صورت آزادانه در اثر نیروی ثقل داخل منافذ و درز و ترک‌‌ها حرکت نمایند، اطلاق می‌کنند.
با وجود اخطارهایی که در زمینه بحران آب و کمبود این مایه حیاتی همواره از سوی کارشناسان داده می‌شود ولی متاسفانه هر روز شاهد بهره‌برداری بیش از حد از آب های زیرزمینی هستیم به گونه‌ای که اکنون شاهد افزایش عمق چاه‌ها نسبت به گذشته و در نتیجه کاهش سطح آب زیرزمینی هستیم.
برخی از چاه‌ها در استان کردستان بدون توجه به قانون چاه‌های غیرمجاز حفر می‌شوند که به گفته مسئولان استان تاکنون بیش از 4 هزار و 500 حلقه آن شناسایی شده است.
به دلیل برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی هم اکنون دشت های قروه، دهگلان و چاردولی در کردستان با مشکل جدی مواجه شده و به عنوان دشت‌ها ممنوعه مطرح شدند.
طبق آمار موجود کردستان دارای حدود 496 رشته قنات، بیش از 38 هزار دهنه چشمه  و 41 رشته رودخانه فصلی و دائمی است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سنندج وسعت آب‌های زیرزمینی استان را هزار و 713 کیلومتر مربع ذکر کرد و گفت: سطح آب زیرزمینی در کردستان معادل 6 درصد وسعت استان است.
وی خاطرنشان کرد: 97 درصد منابع آبی استان در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.
شاهین پاکروح تعداد کل چاه‌های عمیق و نیمه عمیق مجاز حفر شده در کردستان را 10 هزار و 983 حلقه خواند و افزود: بیش از 4 هزار و 500 حلقه چاه غیرمجاز نیز در استان تاکنون شناسایی شده است.
وی به اقدامات انجام شده در راستای جلوگیری از افت منابع آب در استان اشاره کرد و گفت: نصب کنتورهای هوشمند، ایجاد اکیپ‌های گشت و بازرسی، اجرای روش‌های مختلف تغذیه مصنوعی، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی از جمله اقدامات انجام شده برای ممانعت از افت منابع آب استان است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان تعداد سدهای در دست بهره‌برداری استان را 7 سد ذکر کرد و افزود: هم اکنون ساخت 11 سد در حال اجرا است و 28 سد دیگر نیز در دست مطالعه و مکان‌یابی است.
مسدود شدن بیش از 100 حلقه چاه غیرمجاز در کردستان
مدیر حفاظت از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی شرکت آب منطقه‌ای کردستان به اقداماتی که در راستای ممانعت از حفر چاه غیرمجاز در استان انجام می‌شود اشاره کرد و گفت: از سال 86 در اجرای طرح تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی در مناطق ممنوعه و آزاد استان به ویژه مناطق شرقی استان که با کسری مخزن آب مواجه هستند نسبت به تشکیل واحدهای گشت و بازرسی اقدام شد.
خالد الله‌ویسی با بیان اینکه واحدهای گشت و بازرسی از آن زمان تاکنون به طور مستمر در منطقه حضور دارند، ادامه داد:  اقدامات بازدارنده این گروه‌ها در رابطه با جلوگیری از حفر چاه غیرمجاز و معرفی خاطیانی است که شبانه اقدام به حفر چاه می‌کنند.
به گفته این مسئول بیش از 100 حلقه چاه غیرمجاز در طول سال گذشته به صورت توافقی مسدود شده است.
مدیر حفاظت از منابع آب های سطحی و زیرزمینی شرکت آب منطقه‌ای کردستان عنوان کرد: متقاضیان حفر چاه در مناطق آزاد می‌توانند در نوبت قرار گیرند تا به محض تخصیص جدید به درخواست آنها رسیدگی و کارشناسی‌های  لازم در این رابطه انجام شود.
الله‌ویسی در پاسخ به این سوال که میزان برداشت آب‌های زیرزمینی در استان چقدر است،گفت: میزان برداشت به حدی زیاد بوده که جای نگرانی برای تأمین آب نسل آینده وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: کشاورزان منطقه ممنوعه باید کشت محصولاتی با نیاز آبی کمتر، صرفه‌جویی در مصرف آب، استفاده از سیستم آبیاری نوین، عدم افزایش سطح زیر کشت، عدم برداشت آب‌های زیرزمینی و همکاری با شرکت آب منطقه‌ای استان در جهت حفظ سفره‌های آبی را در اولویت کاری خود قرار دهند.
وی خاطرنشان کرد: برای تقویت بنیه‌ کشاورزی در مناطق ممنوعه، تغذیه آب‌های زیرزمینی برای تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی، جلوگیری از پدیده نشست زمین و بازگرداندن سفره به حالت تعادل در مناطقی که سفره‌های آب زیرزمینی دچار کسری فاحشی شدند، تغذیه مصنوعی اجرا می‌شود. مدیر حفاظت از منابع آب های سطحی و زیرزمینی شرکت آب منطقه ای کردستان گفت:  هم اکنون در دو منطقه دشت چاردولی تغذیه مصنوعی اجرا و تحت بهره‌برداری است.
الله‌ویسی افزود: در قروه  8 دستگاه بند تأخیری بر روی رودخانه‌ها احداث شده و لذا اقدامات لازم و اولیه برای قسمت‌هایی از دشت ممنوعه در قروه در حال اجرا است.
وی خاطرنشان کرد: در دشت دهگلان فاز مطالعاتی تغذیه مصنوعی تمام شده و روال فنی و قانونی کار و فاز اجرایی آن در دست اقدام است. 
مدیر حفاظت از منابع آب های سطحی و زیرزمینی شرکت آب منطقه ای کردستان در پایان تصریح کرد: تغذیه مصنوعی آبخوان در مناطقی است که شرایط لازم و کافی برای اجرای این طرح فراهم شود به عبارتی باید بتوان از طریق ایجاد سازه‌ها ،چاه‌های تزریقی،استخرهای پخش سیلاب اقدامات تغذیه ای را انجام داد.
امسال به منظور تحقق آموزش‌های عمومی فرهنگ حفاظت بهتر از منابع آب تفاهم‌نامه‌ای بین شرکت آب منطقه‌ای کردستان و اداره کل آموزش و پرورش استان منعقد شد که بر این اساس و در قالب طرح ملی دانش آموزی نجات آب برای حفاظت بهتر از منابع آب به تمامی دانش آموزان دوره اول دبیرستان آموزش داده می‌شود.
حال باید منتظر بود و دید که اقداماتی چون برگزاری طرح‌های ملی داناب تا چه حدی می‌تواند مانع از هدر رفت منابع آبی شوند و نوجوانان امروز با کسب آموزش‌های لازم چقدر می‌توانند و می‌کوشند تا آینده‌ای آب‌دار داشته باشند.
انتهای پیام/ب