حاشیه‌های نخستین مناظره انتخاباتی ۸ کاندیدای انتخابات
خبرگزاری تسنیم: نخستین مناظره تلویزیونی ۸ نامزد انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری با حاشیه‌ها و نکات جالبی همراه بود.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، تنها 14 روز تا یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده و 8 کاندیدای این انتخابات امروز 10 خرداد ماه در برابر دیدگان مردم ایران با محتوا و مضامین اقتصادی مناظره کردند.
این برنامه که با اجرای مرتضی حیدری برگزار شد، ساعت 16 به صورت زنده از شبکه اول سیما روی آنتن رفت.
* 15:10 دقیقه ظهر امروز 8 داوطلب انتخابات ریاست جمهوری با استقبال محمدتقی سهرابی روابط عمومی سازمان صدا و سیما و علی دارابی معاون سیمای این سازمان وارد ساختمان پخش شدند و عزت الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما در جمع این داوطلبان حضور یافت؛ وی تا آغاز رسمی مناظره، توضیحاتی را به کاندیداها ارائه کرد.
* قاضی سراج نماینده دادستان کل کشور و سیدرمضان شجاعی کیاسری از اعضای شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما بر این برنامه تلویزیونی نظارت می کردند.
* ساعت 15:50 دقیقه قرعه کشی شماره صندلی کاندیداها انجام شد و هر کاندیدا از داخل ظرف، شماره یک صندلی را از آن خود کرد؛ ترتیب نشستن داوطلبان هم بدین صورت بود که از سمت راست، حسن روحانی، محسن رضایی، محمدرضا عارف، غلامعلی حدادعادل، سعید جلیلی، علی اکبر ولایتی، محمدباقر قالیباف و محمد غرضی نشستند.
* پس از مشخص شدن شماره صندلی ها کاندیداها وارد استودیوی مناظره شدند و در صندلی های خود جای گرفتند.
* علی طلوعی رئیس جام جم نیز به عنوان نماینده ناظر ستاد انتخابات صداوسیما در کنار حیدری، مجری برنامه حضور داشت.
*راس ساعت 16 مرتضی حیدری آغاز مناظره را با سلام و صلوات بر ارواح پاک شهدا و امام راحل اعلام و تاکید کرد که مدل مناظره امروز حاصل جلسات متعدد با حضور کارشناسان ارشد رسانه ای است.
وی در سخنان خود گفت که بینی و بین‌الله تا این لحظه به‌جز بنده، شخص رئیس‌رسانه ملی و 2 نفر از مدیران ارشد سازمان صدا و سیما کسی از سوالات اطلاعی ندارد.
این مجری صدا و سیما معتقد بود: بسیاری از نظرسنجی‌ها نشان میدهد که بیش از نیمی از مردم هنوز نامزد نهایی را انتخاب نکردند و منتظر مناظره‌ها هستند. همین حساسیت‌ها و اهمیت مناظره باعث می‌شود که ما در زمانبندی مناظره نهایت دقت و سخت‌گیری را داشته باشیم.
* حیدری روال مناظره را به این ترتیب توضیح داد که در بخش اول 8 سوال داریم که به قید قرعه مطرح خواهیم کرد و هر نامزدی که قرعه به نام او افتاد، یک سوال را در مدت 3 دقیقه پشت تریبونی که تعبیه شده پاسخ می دهد و همان‌جا می‌ایستد تا نامزدهایی که پشت صندلی‌هایشان هستند، یک و نیم دقیقه یعنی 90 ثانیه آن پاسخ را نقد کنند و در انتها نامزدی که به سوال پاسخ داده، به مدت 2 دقیقه فرصت دارد تا نقدهایی که به او وارد شده است را پاسخ دهد.
* 16:10 دقیقه با قید قرعه سیدمحمد غرضی به عنوان نخستین کاندیدا پشت تریبون قرار گرفت و حیدری نخستین سوال این برنامه را چنین اعلام کرد که " مشکل اشتغال را چگونه، تاچه اندازه و در چه مدتی مهار خواهید کرد؟".
* غرضی در پاسخ به این سوال گفت که ظرف صدسال گذشته، ملت ایران دچار دولت‌هایی بوده که همه تورم‌زا بوده‌اند و تا تورم حل نشود و کشور به تولید نرسد، وضع همین است. هزینه پول در کشورمان بالاست. ما در 100 سال گذشته تولید نداشتیم. اشتغال وقتی سامان پیدا می‌کند که تولید سامان یابد. تولید وقتی سامان یابد که هزینه پول به سمت نزولی برسد والا اشتغال مصنوعی است.
برای پاسخ دادن به سخنان غرضی دوباره قرعه کشی شد و قالیباف به عنوان اولین فرد برای این کار انتخاب شد؛ پس از قالیباف، حدادعادل به نقد سخنان غرضی پرداخت و گفت که آقای غرضی بیشتر به بحث تورم پرداخت تا اشتغال.
سپس ولایتی، رضایی، جلیلی، عارف و روحانی به بیان برنامه های خود در مورد اشتغال پرداختند. غرضی هم همانطور که پشت تریبون حضور داشت، در 2 دقیقه اظهارات خود را جمع بندی کرد و البته وی در این زمان می توانست به نقد دیگر کاندیداها پاسخ دهد.
عارف در پاسخ به این سوال تاکید کرد که در کشور به حداقل یک میلیون فرصت شغلی نیاز داریم و برای اینکه این اتفاق بیفتد، مهمترین کار احیای سازمان مدیریت است همچنین باید صنعت نیمه تعطیل ما رونق یابد و سهم صنعت از هدفمندی یارانه ها پرداخت شود. وی از صنعت گردشگری به عنوان یکی از طرح های ویژه و بااهمیت که 200 هزار شغل ایجاد می کند، یاد کرد.
* نفر دوم که به قید قرعه پشت تریبون قرار گرفت، محمدرضا عارف بود که باید در 3 دقیقه به این سوال که "نظام و برنامه شما برای تعامل با سایر قوا و نهادهای نظارتی کشور چیست؟" پاسخ دهد.
عارف ترجیح داد این سوال را اینطور پاسخ دهد که "ریشه مشکلات اقتصادی حاکمیت یکپارچه یک جریان سیاسی یعنی اصولگرایان بر اقتصاد کشور در هشت ساله گذشته و کنار گذاشتن جریان دیگر است. برخی نظامیان و شرکت های وابسته به نهادهای نظامی در امور اقتصادی دخالت کردند که این فضا را برای مشارکت اقتصادی تنگ کرده است. خصوصی‌سازی به صورت ناقص انجام شده است. بین 10 تا 15 درصد به بخش خصوصی واگذار شده و بقیه عملا به بخش های نیمه دولتی".
حدادعادل هم که به عنوان نخستین پاسخ دهنده به اظهارات عارف انتخاب شده بود، به اظهارات وی انتقاد کرد و گفت: آقای عارف مساله را بیش از حد سیاسی کردند و گناه مشکلات کشور را به دوش اصولگرایان گذاشتند. اگر این اتفاق در دوره اصولگرایان افتاده، نظیرش در دوره اصلاح طلبان افتاده است. مگر در دوره اصلاح طلبان با اصولگرایان چه کردند؟ اگر اشکال شما وارد باشد، به همه دولت ها وارد است.
ولایتی هم که در تبلیغات انتخاباتی خود از "دولت متمم" یاد می کند در پاسخ به عارف از یک "متمم" نام برد و گفت: نکته ای که آقای عارف فرمودند، یک متممی نیاز دارد. حتما باید از نیروهای متخصص با سلایق مختلف سیاسی استفاده شود که دولت محروم نماند.
رضایی هم در این میان خود را متعلق به دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب ندانست و این چنین پاسخ عارف را داد که "چون جزو هیچکدام از دعواها نبودم، قضاوت صحیح تری می‌توانم بکنم. نه جزو دولت خاتمی بودم که اصولگراها را بیرون بریزم و نه در دولت احمدی نژاد بودم که اصلاح طلبان را بیرون بریزم. هیچکدام از اینها را قبول نداشتم".
همچنین جلیلی در نقد سخنان عارف گفت: وقتی می توانیم تصمیم صحیح اقتصادی بگیریم که مبتنی بر گفتمان نظام و انقلاب باشد که بتواند پیشرفت را برای ما به ارمغان بیاورد. در زمان آقای عارف مبانی نظری که برنامه چهارم را نوشتند کاملا مخالف بود و نمیتواند پیشرفت را برای کشور داشته باشد.
در ادامه هم روحانی، قالیباف و غرضی اظهارات عارف را نقد کردند البته عارف در زمان پایانی خود از خجالت 7 کاندیدای دیگر درآمد و به برخی از سخنان جلیلی، رضایی و ولایتی پاسخ داد.
* محسن رضایی سومین داوطلب انتخابات بود که به قید قرعه پشت تریبون قرار گرفت. سوالی که حیدری از وی پرسید در مورد برنامه دولتش برای تامین مسکن و مهار قیمت آن بود.
این سوال باب یادکردن از مسکن مهر را باز کرد و تقریبا همه کاندیداها در این مورد نظر دادند؛ برخی انتقاد کردند و برخی تمجید؛ البته در این میان عارف باز هم از طرحش برای مسکن ماندگار سخن گفت.
رضایی در پاسخ به این سوال از برنامه های خود برای توجه جدی به مسکن سخن گفت و تاکید کرد که مسکن مهر را با اصلاحاتی ادامه میدهیم، نباید پروژه ها را نیمه تمام بگذاریم که هزینه پشت سر هزینه به بار بیاید. مقرراتی که برای محدوده شهرها به وجود آمده، بر اساس معماری نوین ایرانی نیست و باید بازنگری شود و جایگاه شهرسازی را نوعی تغییر میدهیم که فرصت های جدیدی برای مسکن ایجاد شود.
* بر اساس چهارمین قرعه کشی که انجام شد، حسن روحانی پشت تریبون قرار گرفت. "برنامه شما برای گسترش عدالت اقتصادی چیست؟" سوالی بود که مجری برنامه از حسن روحانی تنها کاندیدایی که لباس روحانیت را برتن دارد، پرسید.
روحانی در ظرف 3 دقیقه و در پاسخ به این سوال عدالت را قرار گرفتن هر چیز در جایگاه خود تعریف کرد و گفت که شعارهای سیاسی ما با عملکرد اقتصادی ما سازگار نیست.
در ادامه هم جلیلی، غرضی، ولایتی، عارف، قالیباف، حدادعادل و رضایی در مورد سوالی که از روحانی پرسیده شده، نظراتشان را گفتند و مجددا روحانی در زمان 2 دقیقه ای صحبت های خود را جمع بندی کرد. وی در این بخش از سخنان خود تاکید کرد که در مساله عدالت، باید با رانت و فساد مبارزه شود.در بعضی بخش ها بخصوص فصل سوم قانون اساسی را باید بهتر اجرا کنیم. همچنین یکی از مهمترین مسائل بحث تمرکززدایی است؛ امروز استانها احساس میکنند توان اداره خود را دارند ولی تهران برای آنها تصمیم گیری می کند، لذا باید به استانها اختیارات بیشتری داده شود.
* حدادعادل پنجمین کاندیدایی بود که به قید قرعه پشت تریبون قرار گرفت و قرار شد در 3 دقیقه به این سوال که "برنامه دولت شما برای مواجهه با کاهش درآمدهای نفتی در اولین سال دولتتان چیست؟"، پاسخ دهد.
حدادعادل راه مقابله با آثار ناشی از کاهش درآمدهای نفتی را توجه به صادرات غیرنفتی و تنوع اقلیمی و بحث کشاورزی برشمرد. وی معتقد بود که باید از مزایای گردشگری، کریدور ترانزیتی شمال - جنوب، افزایش انضباط مالی دولت، اقتصاد مقاومتی و تولید ملی استفاده و سبک زندگی اسلامی را در کشور حاکم کرد.
در ادامه نیز روحانی، عارف، جلیلی، ولایتی، قالیباف، غرضی و رضایی پاسخ های خود به این پرسش را مطرح کردند. همه این کاندیداها براین باور بودند که باید از صادرات نفتی به صادرات غیرنفتی برسیم و از خام فروشی نفت جلوگیری کنیم.
البته رضایی در اینباره تاکید کرد: راهکار این است که دولت را از اقتصاد بیرون کشیده و مردم را فعال کنیم. مساله بازارچه های مرزی و کشاورزی و ... باید مد نظر قرار بگیرد. ما یک میلیون بشکه نفت اضافه داریم که الان به فروش نمی رسد. با ایجاد پالایشگاه در کشور، یک ظرفیت بزرگی از فرآورده های نفتی به وجود می آوریم و به کشورهای دیگر فرآورده می فروشیم.
حدادعادل هم در فرصت 2 دقیقه ای خود به واردات کشور در سال 91 اشاره کرد و گفت که در سال گذشته 8 میلیارد دلار، کالاهای تجملی مانند خودروهای سواری تجملی و ... وارد شده است که عده ای با این خودروها مانور تجمل می دهند.
* در ادامه این مناظره تلویزیونی، محمدباقر قالیباف به عنوان ششمین کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری پشت تریبون رفت تا به این سوال که "گام های عملی دولت شما برای تقویت تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی و بهبود فضای کسب و کار چیست؟"، پاسخ دهد.
قالیباف در 3 دقیقه فرصت پاسخگویی خود توضیح داد که سهم تولید را از یارانه در اولویت قرار داده و نقدینگی را هدایت میکنیم. وی همچنین بر جمع کردن سفته بازی از جامعه، استقلال بانک مرکزی، ثبات در سیاست ها، کاهش فشار تحریم، قراردادن سیاست های جبرانی برای دهکهای پایین جامعه و اولویت دادن به شبکه توزیع در کالاهای اساسی تاکید کرد. البته قالیباف از برنامه 2 ساله خود برای تولید نیز خبر داد.
کاندیداهای دیگر هم در نقد سخنان قالیباف و پاسخ به این پرسش صحبت کردند؛ جلیلی براین اساس تاکید کرد: باید از کالاهای داخلی حمایت کنیم و اجازه واردات ندهیم. نباید در رسانه ملی برای کالای خارجی تبلیغ شود. تا جایی که امکان دارد باید تولید داخل را در اولویت قرار دهیم.
همچنین محمدرضا عارف در این باره گفت که ما باید اصلاحات ساختاری و خرید تضمینی کالاها را در دستورکار قرار دهیم. همچنین مشکلات کشاورزی از جمله بیمه محصولات کشاورزی را حل کنیم و کسب و کار خانگی را جدی بگیریم.
روحانی هم از تشویق کارآفرینان و آماده کردن فضا برای سرمایه گذاری سخن گفت. رضایی هم که مشکل اصلی اقتصاد ملی را صاحب نداشتن آن برشمرد و گفت که ساختار دولت را بر اساس تولید ملی شکل داده و در کنار هر وزارتخانه یک شورای فکر ایجاد کرده و ایالت های اقتصادی را در کشور شکل میدهیم.
* سعید جلیلی به عنوان ششمین داوطلب انتخابات ریاست جمهوری پشت تریبون رفت و به سوال "گام دوم قانون هدفمندی یارانه ها را چگونه اجرا میکنید؟" چنین پاسخ داد که قانون هدفمندی یک قانون است و باید به خوبی اجرا شود. من ساختار دولت را به گونه ای تغییر میدهم که اولا خودش برای مردم مانع نشود و ثانیا تقویت کند و خودش مشوق شود برای اینکه ظرفیت ها به کار گرفته شوند.
محسن رضایی در پاسخ به این سوال گفت که مرحله دوم را به صورت درآمدی و تولیدی عمل میکنیم. قالیباف هم در اینباره تاکید کرد که هدفمندی را حتما طبق قانون ادامه میدهم. البته یارانه تولید را هم در بخش کشاورزی و هم در حوزه صنعت ادامه میدهیم. ضمنا باید سیاست های جبرانی برای دهک های پایین جامعه حتما بگذاریم تا قدرت خرید مردم را بالا ببریم.
حدادعادل نیز این سوال را چنین پاسخ داد که اگر مراد چند برابر کردن 45 هزار تومان باشد، فکر نمیکنم دردی از مردم دوا کند. اگر مرحله اول درست انجام شود شاید نیازی نباشد که وعده اجرای مرحله دوم و سوم و بقیه را بدهیم. حسن روحانی هم گفت چون مردم روی 45 هزار تومان حساب باز کردند، لذا باید ادامه پیدا کند و پیشنهاد دولت من این است که یارانه کالایی هم باید اضافه شود برای اینکه مردم حداقل نسبت به تأمین کالاهای اساسی تضمین و اطمینان داشته باشند. ولایتی هم معتقد بود که یارانه باید اجرا شود چون قانون مجلس است.
جلیلی هم در بخش دوم خود که 2 دقیقه زمان برای پاسخ به بحث ها بود، تاکید کرد: به هدفمندی نباید نگاه سیاسی داشت. باید با قوت ادامه یابد. یکی از آن طرحهایی بود که در جهت عدالت بود. ما قبلا کالا را ارزانتر می دادیم، هر کس بیشتر مصرف میکرد، بیشتر یارانه میگرفت. هدفمندی یارانه ها منطق درستی داشت. اگر بتوانیم ساختار اقتصادی کشور و سازوکارهای آن را همانند دفاع مقدس کنیم، جواب میدهد.
* ولایتی آخرین کاندیدایی بود که در بخش اول این مناظره تلویزیونی پشت تریبون قرار گرفت؛ سوال مجری از وی درمورد برنامه عملیاتی دولتش برای مهار گرانی و تورم بود.
ولایتی در پاسخ خود به این سوال گفت: برای اینکه تورم نداشته باشیم، دولت باید فورا تنظیم بازار کند و اجناس حیاتی مورد نیاز مردم را به اندازه کافی تولید یا فراهم کنیم.
پس از جلیلی که تاکید کرد برای مهار گرانی باید دنبال راه حل های ساختاری باشیم نه راه حل مقطعی، قالیباف ایجاد ثبات در بازار ارز، بازبینی در توزیع کالا و خدمات، ایجاد ثبات در قیمت کالاهای حیاتی کشور و اصلاح سیاست های پولی و مالی را از برنامه های دولتش برای مهار تورم برشمرد.
حدادعادل هم با تاکید براینکه تورم باعث می شود ثروتمندان غنی تر و فقرا ضعیف تر شوند، گفت: حل مشکل تورم با تصحیح سیاست های دولت امکان پذیر است. برای مهار تورم باید دولت مهار شود. انضباط مالی باید برقرار و هزینه های دولت کنترل شود همچنین سیاست های اصل 44 باید اجرایی شود.
در ادامه نیز عارف ، رضایی، روحانی و غرضی به ریشه یابی مشکل تورم و گرانی در کشور پرداختند.
همچنین علی اکبر ولایتی در فرصت دوم خود برای پاسخگویی تاکید کرد که بازسازی اعتماد مجدد بین دولت و مردم از اساسی‌ترین کارهاست. ما باید یک تنفس 6 ماهه به تولیدکنندگان بدهیم، باید به صنعت گر فرصت داد تا تورم مهار شود. مقدار زیادی دارو در گمرک به خاطر اختلاف قیمت ارز هست، باید دستور دهیم کالاها ترخیص شوند.
** پس از فرصتی که در اختیار ولایتی قرار گرفت، بخش اول این مناظره به پایان رسید. البته مجری این برنامه پیش از پایان بخش اول مناظره از تمام کاندیداها خواست که به مدت یک و نیم دقیقه بحث هایشانن را جمع بندی کنند.
* غرضی در این فرصت از رای 55 میلیونی خود سخن گفت و خطاب به مجری برنامه تاکید کرد که سن رای دهنده را دو سال پایین می آورم تا 55 میلیون رای دهند. 55 میلیون را قبول کنید. شما که 1+55 میلیون را دیده بودید.
وی سخنان کاندیداها را چنین جمع بندی کرد: "نظرات مشترک این 8 نفر می گوید که کشور وضعیت خوبی از نظر اقتصادی ندارد. لازمه این است که حتما در مجموعه اقدامات بعدی یعنی قدرت سیاسی و توان های مجموعه بتوانند این راکمک کنند تا دولت ضدتورم به وجود بیاید".
* قالیباف هم از برنامه 2 ساله خود برای حل مشکل گرانی و بیکاری سخن گفت و در تشریح آن تاکید کرد: در 6 ماه اول تحول جدی در مدیریت اقتصادی کشور و تثبیت قیمت ارز به وجود آوریم و نگاه دولت به ارز به عنوان منبع درآمدی را کنار بگذاریم و تورم را کنترل کنیم. بلافاصله در یک سال و نیم بعدی باید مردم یک احساس آرامش، چه روستایی و چه سرمایه گذاری که تولید ثروت می کند، داشته باشد.
* محمدرضا عارف هم از پاسخگوی به نیازهای معیشتی مردم صحبت کرد و اینکه "نیازمند رشد اقتصادی 8 درصد هستیم، باید نرخ بیکاری و تورم یک رقمی شود. مساله مسکن سازماندهی شود. خصوصی سازی به طور جدی باید با اجرایی کردن سیاست های اصل 44 دنبال شود. مردم باید عنان مدیریت کشور را به دست کسی بسپارند که در عمل نشان داده می تواند به قولهایش عمل کند و کشور را در راه پیشرفت و تعالی قرار دهد".
* سعید جلیلی دیگر کاندیدای حاضر در این مناظره نیز گفت: نه تنها برای رفع مشکلات بلکه برای پیشرفت و حماسه اقتصادی برنامه ریزی کنیم. این یک عزم اقتصادی برای آزادسازی ظرفیت های سخت افزاری و نرم افزاری ظرفیت‌ها میخواهد. باید الگویی برای پیشرفت انتخاب کنیم که مبتنی بر الگوی اسلامی ایران باشد و برای همه مردم فرصت فراهم شود نه اینکه فرصت ها به صورت شانسی یا بر اساس رانت باشد. دولت نباید مانع مردم شود و ثانیا به مردم کمک کند که کشور به سرعت پیش برود.
* در ادامه نیز ولایتی تصریح کرد که اگر با دنیا آشتی نکنیم و روابطمان را بخصوص با همسایگان توسعه ندهیم، بسیاری از ظرفیت های اقتصادی منطقه و بین الملل را نمیتوانیم استفاده کنیم. همچنین در داخل نیز باید آشتی ایجاد کنیم. دامنه اصولگرایی باید وسیع دیده شود. بی جهت عده ای از متخصصین را نباید خانه نشین کنیم. همانطور که مردم انقلاب و دفاع مقدس رابه پیروزی رساندند، باید اقتصاد را هم به آنها بسپاریم تا به پیروزی برسانند.
* حسن روحانی دیگر کاندیدای حاضر در این مناظره گفت حرکت اقتصادی ما در 8 سال اخیر تناقضی بین سیاست های تصمیمی و ابلاغی با کارهای اجرایی نشان میدهد. ما در این وسط فرصت های بسیار زیادی را از دست دادیم.
*رضایی هم در این بین به مشروطه اشاره کرد و گفت مشروطه را با ژاپن شروع کردیم و اقتصاد ما هم اقتصاد پهلوی شد و ژاپن پیشرفت کرد. انقلاب ما با انقلاب صنعتی در کره و چین همزمان بود. 60 سال است این بحث ها را داریم تکرار میکنیم. باید فکر اساسی کرده و دولت را درست کنیم. اقتصاد در ایران صاحب ندارد. دولتی که داریم چه از نظر ساختار و چه از نظر مدیریت باید تجدیدنظر جدی در آن صورت گیرد. هزینه تصمیمات غلط بیش از اقدامات دشمنان به کشورمان ضربه می زند. کشاورزی و صنعتمان بدون برنامه است.
* حدادعادل هم در جمع بندی خود گفت: به بخش خصوصی توجه کرده و به آن اعتماد می کنم، اجرای هدفمندی یارانه ها طبق قانون مهم است. دولتم باید بر واردات و صادرات نظارت کند. در نظر دارم در ریاست جمهوری معاونت تولید واشتغال ایجاد کنم. آموزش باید معطوف به کار متحول شود. پیشرفت دانش بنیان و اصلاح نظام بانکی را بسیار مهم میدانم.
* بخش اول نخستین برنامه مناظره تلویزیونی کاندیداهای ریاست جمهوری ساعت 18:45 دقیقه به پایان رسید و قرار شد بخش بعدی مناظره برای استراحت نامزدها تا ساعت 19 متوقف شود.
** ساعت 19:08 بخش دوم مناظره کاندیداهای 8 گانه انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد و طبق اعلام مجری برنامه سوالات این دور برای سنجش رویکردهای کلی دولت آتی کاندیداها و پاسخ پرسش ها باید بصورت تک‌کلمه‌ای می بود.
* با شروع بخش دوم این مناظره، محمدرضا عارف از روند کلی این برنامه انتقاد کرد و آن را در شان 8 کاندیدا ندانست. وی معتقد بود که کاش در این مناظره بین نامزدها بحث می شد، سوالات تستی در شان نامزدها نیست. من به احترام مردم می‌نشینم، ولی به هیچکدام از تست‌ها جواب نمیدهم. خواهش میکنم در دو مناظره بعدی تجدیدنظر جدی شود.
محسن رضایی هم انتقادات عارف را پی گرفت و گفت: صداوسیما باید هشت نفر را رئیس جمهور بداند. من صبور هستم و تحمل میکنم. از اول تا الان دنبال این میگشتم که کار به کجا میخواهد برسد. سوالات تکراری و بحث های تکراری و زمان اندک اصلا مناسب نبود. اگر از همین اول شئونات رئیس جمهور را رعایت نکنیم، معنی‌اش این است که دولت قوی نمی‌خواهیم تشکیل دهیم. البته من شاید به تست ها جواب بدهم، ولی روند مناظره خوب نبود. آمده ام کارشناسان اقتصادی دوستان بیایند تا من با آنها مناظره کنم.
حسن روحانی هم در این میان پیشنهاد کرد که با نمایندگان کاندیداها درباره سبک کار مشورت میکردید. الان مردم این سبک شما را توهین آمیز تلقی میکنند.
مجری برنامه هم در پاسخ به این انتقادات گفت که بیش از 20 سناریوی مختلف را بررسی کردیم. از اساتید ارتباطات و همکاران باسابقه مشورت گرفتیم و به این مدل رسیدیم.
البته این صحبت حیدری هم نتوانست عارف را آرام کند و این کاندیدا این بار با عصبانیت بیشتری از مجری برنامه سوال کرد: صداوسیما با چه مجوزی بدون نظر 8 نماینده سازوکاری اینچنین برای مناظرات تعریف کرده است. حیدری هم عنوان کرد که این شیوه برنامه توسط هیئت نظارت تایید شده، نظرتان محترم است و فردا نماینده هایتان بیایند اگر به مدل بهتری رسیدیم، اعمال می کنیم.
*حیدری در این بخش از کاندیداها پرسید که آیا با درخواست کارفرمایان برای کاهش سهم بیمه موافقت میکنید؟ کاندیدا هم در پاسخ های یک کلمه ای خود چنین گفتند: "غرضی: خیر؛ قالیباف: خیر؛ ولایتی: نمی شود با بلی یا خیر گفت؛ جلیلی: سوال کامل نیست؛ حداد: موافقم؛ عارف: نظری ندارم؛ رضایی: سوال غلط است؛ روحانی: در کوتاه مدت آری"
* پاسخ کاندیداها به این سوال که "با کاهش مالیات موافقید؟ 1- کاهش مالیات شرکت‌ها برای تشویق تولید و سرمایه‌گذاری 2- افزایش مالیات شرکت‌ها برای کاهش وابستگی نفت" نیز، بدین گونه است: قالیباف: با رابطه بین درآمد و مالیات موافقم و سوال اشکال دارد؛ ولایتی: اگر برای شرکت تولیدی باشد با کاهش مالیات موافقم؛ حدادعادل: با کاهش مالیات برای رونق تولید موافقم؛ عارف: نظری ندارم؛رضایی: باکاهش مالیات برای تشویق سرمایه‌داری موافقم؛ روحانی: سوال به صورت کلی درست نیست ولی برای کوتاه مدت برای اینکه بتوانیم موانع تولید را برطرف کنیم و به رونق برسیم با کاهش مالیات موافقم"
* همچنین این 8 کاندیدا در پاسخ به سوال مجری که پرسید "درتنظیم لایحه بودجه 93 کدام اولویت است؟ 1- توسعه فناوری اطلاعات 2- افزایش وام ازدواج 3- توسعه روستایی"، چنین پاسخ دادند: " ولایتی: توسعه روستاها؛ جلیلی: روستاها؛ حداد: روستاها؛ عارف: نظری ندارم؛ رضایی: روستاها؛ روحانی: روستاها؛ غرضی: سوال اولی را از من نپرسیدید یادتان رفت. تا وقتی نرخ ارز تثبیت نشود و تورم کنترل نشود هر کار اقتصادی به عکسش تبدیل می شود. این سوال هم نفهمیدم چه بود. که پس از طرح مجدد سوال، اینگونه جواب داد که توسعه فناوری ارتباطات؛ قالیباف: فناوری ارتباطات"
* این 8 کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که "با توجه به شرایط روز کشور بین صنعت و اشتغال کدام را انتخاب میکنید؟ 1- حمایت از بنگاه‌های کوچک یا متوسط 2- سرمایه‌گذاری در صنایع بزرگ"، چنین پاسخ دادند: "جلیلی: حمایت از بنگاه کوچک؛ حداد: بنگاه کوچک؛ عارف: نظری ندارم؛ رضایی: خود سوال نشان میدهد صداوسیما نباید این سوال را تنظیم میکردید چرا اینها دو حلفه متصل به هم هستند و سوال غلط است؛ روحانی: مورد اول؛ غرضی: تا تورم کنترل نشود و نرخ ارز تثبیت نشود سوال غلط است چرا که نگاه اقتصادی ندارد؛ قالیباف: در برخی صنایع کوچک و در برخی بزرگ؛ ولایتی: کوچک و متوسط"
* سوال بعدی که مجری از کاندیداها پرسید این بود که "در انتخاب وزرا و مدیران ارشد کدام ویژگی مهم است؟ 1.پاکدستی، 2. تجربه، 3.تخصص، 4.تدبیر."
پاسخ داوطلبان انتخابات هم اینگونه بود که "حداد: هر 4 تا با هم و نمی‌توان یکی را بدون دیگری داشت؛ عارف: نظری ندارم؛ رضایی: امام فرمودند کشور را به دست نا اهلان نسپاریم بنابراین باید هم محرم باشند وهم از فن و تخصص برخوردار باشند؛ روحانی: سوال درست نیست؛ غرضی: می‌گویم کسی که سابقه اجرایی نداشته باشد و کارآمدی خود را در جامعه به عرض مردم نرساند، انتخاب نخواهد شد؛ قالیباف: تقوا مبنای من است، اما چون تقوا در بین گزینه‌ها نیست، سوال غلط است؛ ولایتی: هر 4 تا؛ جلیلی: سوال غلط است؛ وقتی که نوبت محمدرضا عارف رسید وی حاضر نشد به سوال حیدری پاسخ دهد".
* ششمین سوالی که حیدری از کاندیداها پرسید این بود که "با توجه به درآمد هدفمندی یارانه‌ها شما کدام تصمیم را اتخاذ میکنید؟ 1. کاهش تعداد دریافت کننده یارانه ها
2. کاهش رقم یارانه‌های نقدی 3. افزایش قیمت بنزین برای تامین هزینه یارانه‌ها"
"رضایی" بنده هیچکدام را انتخاب نمیکنم. ما منابع یارانه‌ها را عمدتا از یک میلیون بشکه نفتی که در دست داریم، تامین میکنیم. هر چند که سوال شما غلط است؛ روحانی: سوال غلط است؛ غرضی: یارانه‌ای که کمک به تورم نکند قبول ندارم؛ قالیباف: سوال غلط است؛ ولایتی: سوال غلط است؛ جلیلی: سوال غلط است؛ حداد: سوال غلط است و سوال خوبی نیست"
هفتمین و آخرین پرسش هم این بود که "شب عید که تقاضا برای برخی اقلام افزایش می‌یابد برخی کارشناسان دولت واردات میوه را برای تنظیم بازار و حمایت از مصرف کنندگان را توصیه می کنند اما باغداران خواستار محدودیت واردات میوه می‌شوند تصمیم شما در این شرایط چه خواهد بود؟ 1- محدودیت واردات و حمایت از باغداران 2- واردات میوه و تنظیم بازار و حمایت از مصرف کننده"
پاسخ 8 کاندیداها هم به این سوال اینگونه بود "روحانی: اولویت حمایت از کشاورزان داخلی است اما ممکن است شرایط خاصی ایجاد شود که برای تنظیم بازار تصمیماتی گرفته شود چون نمی توان شرایط آب و هوای و ... را در نظر گرفت و به نظرم سوال درست نیست؛ غرضی: ایران همه نوع میوه تولید می‌کند می ایستیم، تولید میکنیم ظرف 10 سال بقیه تولیداتمان اضافه می شود و صادرات میکنیم با واردات میوه به جز موز مخالفم؛ قالیباف: تعادل بازار؛ ولایتی: حمایت از کشاورز؛ جلیلی: تنظیم بازار که همان مورد دوم است؛ حداد: سوال سوال درستی نیست؛ عارف: نظری ندارم؛ رضایی: با دادن یارانه سبز نیازی به واردات نداریم".
* در ادامه این برنامه عکس هایی نمایش داده شده و نظر هرکدام از نامزدها درباره سوالات پرسیده شد؛ عکس اول درباره کشاورزی و مکانیزه کردن آن؛ عکس دوم راجع به مسکن؛ عکس سوم: ترافیک؛ عکس چهارم: کشتی باربری و ترانزیت کالا از طریق دریا؛ عکس پنجم: بیمارستان و اورژانس؛ عکس ششم: استراج از معدن؛ عکس هفتم: بازار؛ عکس هشتم: ساعت
** پاسخ 8 کاندیدا به عکس شماره یک؛ غرضی: این عکس مربوط کشاورزی و تراکتور و این چیزهاست. بیچاره آن کشاورزی که کشت کرده و دولت گندم او را 750 تومان می‌خرد در حالی که عراقی آن را 1200 تومان می‌خرد.
قالیباف: این عکس نشان‌دهنده سرمایه گذاری در کشاورزی با وجود تکنولوژی و امکانات لازم است. همچنین اولویت استفاده از سیستم مکانیزه در کشاورزی را نشان میدهد.
ولایتی: مکانیزه کردن کشاورزی از ضرورت‌هاست.
جلیلی: از ظرفیت بخشی از کشور استفاده می‌شود و این می‌تواند به سایر مناطق تامین یابد.
حداد عادل: مزرعه‌ای زیبا و سرزنده را نشان میدهد که امیدوارم همیشه خرم و شاداب بماند. این عکس به ما یادآوری می‌کند که می‌توانیم زمین‌های کوچک کشاورزان را از طریق تعاونی‌ها قابل کشت کنیم.
عارف: با این سبک کار مخالفم، اما به احترام مردم پاسخ میدهم. مکانیزه کردن کشاورزی برای افزایش بهره‌وری و تجمیع زمین از مسائلی است که باید به آن توجه شود.
رضایی: برداشت گندم در هر هکتار گاهی زیر یک تن است. باید کشاورزی را پیشرفته‌تر کرد تا بتوانیم درآمد هر هکتار را به معنای واقعی افزایش دهیم.
روحانی: برای توان رقابت و بهره‌وری بییشتر باید به سمت مکانیزه کردن کشاورزی برویم.
** پاسخ داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری به عکس شماره 2 که مربوط به مسکن و تصویر امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بر روی یکی از این آپارتمان‌ها.
قالیباف: این تصویر به موضوع مسکن مربوط است و بحث‌هایی مثل تکنولوژی، زیرساخت‌ها، جلوگیری از تراکم و گرانی مسکن را نشان میدهد. معماری اسلامی نیز در طراحی شهری به چشم نمی‌خورد که اکنون زمان توضیح آن نیست.
ولایتی: نوسازی بی‌هویتی است که معلوم نیست کجاست. متاسفانه شهرهای ما برای رعایت صرفه‌جویی و افزایش مسکن هویت خود را از دست داده‌اند.
جلیلی: تامین مسکن متناسب با فرهنگ و معماری اسلامی و نیاز بومی باید باشد که در این تصویر نیست.
حدادعادل: من در این تصویر دو جنبه را می‌بینم یکی اینکه در این خانه‌ها افرادی صاحب مسکن شدند که از این بابت خوشحالم اما از اینکه اگر عکس رهبری و امام روی این ساختمان نبود معلوم نمی‌شد که به کدام کشور تعلق دارد متاسفم.
عارف: در این مجموعه هویت ایرانی و اسلامی را نمی‌بینم.
رضایی: شورای عالی انقلاب فرهنگی متولی بحث‌های هویت دینی و ملی ما است. شورای عالی انقلاب فرهنگی نباید اجازه دهد که به این شکل درآید. یعنی جناب آقای حدادعادل و دوستانش در این شورا. معماری باید اسلامی باشد، این تصویر با مسکن مهر سازگاری دارد. شورای عالی انقلاب فرهنگی باید ضوابطش را در آورد. انتقاد کردن از دیگران کافی نیست.
حدادعادل در پاسخ به رضایی گفت: مجمع تشخیص هم بی‌تقصیر نیست.
رضایی: مجمع ضوابطش را ابلاغ کرده است.
روحانی: تولید مسکن انبوه و ارزان قیمت ضرورت است، اما نباید خوابگاه درست کنیم. باید شهرک درست کنیم که امکانات رفاهی هم داشته باشد.
غرضی: تبلیغات مسکن مهر به این صورت است، دو پدیده شوم در این تصویر می‌بینم، پولی که از بانک آمده و بخشی از تورم را حمل کرده است، دوم اینکه این ساختمان باید 100 سال عمر کند، اما می‌بینم که 20 سال هم عمر نمی‌کند.
** جواب های 8 نامزد انتخابات به عکس 3 که مربوط به تعداد زیادی خودرو در یک معبر ترافیکی.
ولایتی: این یک تراکم ترافیک است که بلای جان شهرهای بزرگ ماست. اگر درست آسیب‌شناسی شود، مسائل حمل و نقل عمومی بخصوص مترو باید افزایش پیدا کند.
جلیلی: الگویی از توسعه غیرمتراکم.
حداد: تا وقتی که تولید خودرو به همین میزان باشد، رفت و آمد در شهر به همین شکل خواهد بود.
عارف: مشکل ترافیکی تهران که دستگاه‌های ذی‌ربط برای آن کاری انجام ندادند، فقط پاسکاری شده و کاری برای تولید آلودگی انجام نشده است.
رضایی: محیط زیست در ایران به شدت در حال تخریب است. این فقط مختص به تهران هم نیست. گرد و غبار در 11 استان جنوبی کشور به شدت وجود دارد. ما فکر میکنیم تهران فقط ایران است اما غبار از این هم وحشتناک‌تر است. دریاچه ارومیه و خیلی از مسائل دیگر هم هستند که باید به آنها رسیدگی شود.
روحانی: اتلاف وقت و انرژی. آلودگی محیط زیست زمینه آلودگی هوا را به وجود آورده و راه‌حل آن توسعه وسایل حمل و نقل عمومی است.
غرضی: شهر غیرقابل سکونت، نگرانی از بین رفتن پول مردم، بنزین و...؛ خدا به ما رحم کند.
عارف نیز گفت: در آن زمان ایشان (قالیباف) مسئول نیروی انتظامی بودند و احمدی‌نژاد هم شهردار بود. هیچکدام هم مسئولیت را قبول نمی‌کردند. بعد هم قالیباف شهردار شد و احمدی‌نژاد رییس دولت اما باز هم هیچ اتفاقی نیفتاد.
قالیباف: آلودگی هوا، آلودگی صوتی، از بین رفتن جان و روان مردم. آقای عارف صحبتی در این مساله کردند که گفتند مسئولان کارشان را انجام ندادند، اما ما در زمان دوره اصلاحات که خود ایشان معاون اول بودند، 18 ماه پشت در جلسات دولت با مدیریت ایشان معطل ماندیم تا معلوم شود صاحب آلودگی هوا کیست. در اینجا کارها یا بی‌صاحب هستند یا چند صاحب. آلودگی محیط زیست یکی از چیزهای بی‌صاحب است که هیچ‌کس هم مسئولیتش را برعهده نمی‌گیرد نه دولت و نه سایر سازمان‌ها.
قالیباف پاسخ داد: رییس دولت باید در این مورد تصمیم بگیرد. وقتی دولت صاحب نداشته باشد، همین می‌شود. چون سایر بخش‌ها نمی‌توانند در مورد آلودگی هوا تصمیم بگیرند.
** کاندیداهای انتخابات در مورد عکس 4 که راجع به یک کشتی با حمل بار در دریا بود، چنین پاسخ دادند:
جلیلی: ظرفیت بزرگی برای شکوفایی کشور در زمینه فعالیت دریاها است که باید بتوانیم از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم.
حدادعادل: اگر کالایی که بار کشتی است صادرات باشد خوشحال هستم اگر واردات باشد نگرانم.
عارف: ظرفیت کشتیرانی کشور را نشان میدهد و من هم آرزوی آقای حدادعادل را دارم که اگر واردات باشد جای نگرانی وجود دارد و اگر صادرات باشد بسیار خوب است.
رضایی: ما 150 هزار دریانورد و بیش از سه هزار شناور در کشور داریم که متاسفانه از اکثر اینها استفاده نمی‌شود و بسیاری از کشتی‌ها نیز در تنگه هرمز قرار دارند و در بخش بیمه نیز کشتی‌ها با مشکل مواجه هستند اما این تصویر نمادی از آینده است که وضعیت اسف‌بار امروز را نشان میدهد.
روحانی: این تصویر نشان میدهد که حمل بار با کشتی بهترین و ارزان‌ترین مسیر حمل و نقل است اما چرا این همه مشکل درست شده باید دولت آینده برای این مساله فکری بکند.
غرضی: ساحل و دریای زیادی در کشور داریم و بنده 30 سال پیش هم دلم می‌خواستم اشتغال دریا ایجاد شود و از این موهبت الهی استفاده شود اما متاسفانه ما از این موضوع غفلت میکنیم. خیلی دلم میخواهد که این اتفاق به وجود آید. از کشورهای دیگر در اقیانوس هند برای ماهیگیری آمده و ماهیانه 500 تا سه هزار تن ماهی می‌گیرند، اما ما عقب افتادیم.
قالیباف: حمل و نقل با کشتی مطمئن‌ترین و آسان‌ترین راه است و توجه به سیاست‌ها در زمینه حمل و نقل دریایی در شمال و جنوب می‌تواند بهترین راه باشد به شرطی که منطبق بر سیاست‌های رشد اقتصادی عمل شود. فرقی نمی‌کند که واردات باشد یا صادرات. مهم این است که قاچاق نباشد.
ولایتی: این تصویر یک وسیله حمل و نقل راحت را نشان میدهد که برای صادرات و واردات از این کشتی‌ها استفاده می‌شود اما ما باید در بنادر خودمان نیز شرایط لازم را فراهم کنیم اما آنطور که باید اسکلت‌سازی انجام نشده است در حالیکه ما می‌توانیم از خوزستان تا چابهار از این وسیله استفاده کنیم.
** نظر کاندیداها در مورد عکس 5 که بیمارستان را نشان می دهد، اینگونه بود:
حدادعادل: امیدوارم روزی برسد که همه مردم ما به بهترین تجهیزات درمانی و آزموده‌ترین پزشکان دسترسی داشته باشند.
عارف: عکس بیانگر بیماری است که جراحی شده و در حال انتقال او به اتاق عمل هستند. ما باید به سلامت مردم فکر کنیم تا ان‌شاءالله سهم مردم از پرداخت هزینه‌های درمان کاهش پیدا کند و به همان سقف 30 درصد برسد.
رضایی: باید به سلامت مردم توجه کرد و ان‌شاءالله کاری کنیم تا بیماران ما در هنگام بیماری جز دغدغه بیماری خود، به چیز دیگری فکر نکنند. من به توریسم سلامت اهمیت میدهم. سه شهر سلامت ایجاد میکنم. ما در زمینه پزشکی مزیت‌های نسبی خوبی داریم و می‌توانیم برای درآمدزایی استفاده کنیم.
روحانی: با احترام و تواضع به تمام پزشکان، متخصصان و پرستاران. به نظرم باید تلاش کنیم تا مردم در هنگام بیماری سهم کمتری از هزینه‌های درمانی را بپردازند و بیشتر آن را بیمه بپردازد و سهم بیمه افزایش پیدا کند.
غرضی: باید به حال بیمار، گریست. از آن طرف پزشکان عزیز نیز باید تمام زندگی خود را صرف کنند برای معالجه بیماری‌های جدیدی که ناشی از تغذیه نادرست است. در حال حاضر می‌گویند 12 میلیون نفر در کشور ما اضافه وزن دارند و پزشکان ما باید زحمت بکشند تا این بیماری‌ها را معالجه کنند. ما باید به سمت پیشگیری از بیماری‌ها برویم و بر این مقوله تاکید کنیم.
قالیباف: ما باید به موضوع بهداشت، سلامت، درمان و بیمه بیمار توجه کنیم به نحوی که 70 درصد از هزینه‌های درمان را بیمه بپردازد و 30 درصد را مردم بپردازند. از طرف دیگر باید به علم، تخصص و تکنولوژی توجه کنیم و به مسائل عاطفی و انسانی در برخورد به بیماران توجه شود.
ولایتی: ما در زمینه پزشکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به پیشرفت‌های خوبی دست پیدا کردیم و این تصویر پیشرفت‌های ما را در زمینه درمان نسبت به قبل نشان میدهد و اوایل انقلاب برای بیماری‌های ساده، بیماران به خارج اعزام می‌شدند ولی اکنون بسیاری از بیماری‌ها در داخل معالجه می‌شود. این بیمارستانی که نشان داده شده، بازسازی شده و دارای تجهیزات است. ان‌شاءالله همه بیمارستان‌های ما اینگونه باشد. ما باید به سمت معالجه رایگان حرکت کنیم. در برنامه پنجم پیش‌بینی شده که سهم بیمار از پرداخت هزینه‌های درمان 30 درصد باشد و ان‌شاءالله ما باید در برنامه‌های بعدی به سمتی برویم که این رایگان شود.
جلیلی: وظیفه دولت این است که کاری کند که بیمار در هنگام بیماری به چیزی جز مشکلات بیماری نیندیشد و نگرانی بابت هزینه‌های درمانی نداشته باشد و اینگونه نباشد که کسانی به دلیل مالی، جغرافیایی و دوری از مراکز درمانی نتوانند از امکانات سلامت برخوردار باشند.
** عکس 6 هم راجع به زمینی بود که بصورت لایه لایه حفاری شده است و نامزدها هم اینگونه جوب دادند:
عارف: این بیانگر دره‌ای است که شبیه آن در کشور ما فراوان است و جزو آثار بسیار زیبا و جاذب برای جذب توریست در صنعت گردشگری است. از اولویت‌های ما برای ارتقای معادلات فرهنگی، افزایش ثروت و ایجاد اشتغال است.
رضایی: این معدن سنگ آهن یا مس است که اتفاقا نزدیک یزد و سمت کرمان است و خاکبرداری هم شده است. ما باید خام‌فروشی را تمام کنیم. متاسفانه خاک به این مهمی را برمی‌دارند و خام می‌فروشند که این آسیب جدی وارد می‌کند.
روحانی: این یک معدن است و آن هم معدن ارزان. بسیاری معادن در دنیا هستند که در عمق زیاد برای استخراج تلاش میکنند، اما این شبیه معدن مس است که من چند جا از آن بازدید کردم.
غرضی: معدن متروکه‌ای است که صاحبش حتما فراری شده، معدن رها شده، تورم پوست آن آدم را کنده و حتما صاحبش در زندان است.
قالیباف: فکر میکنم یک نمونه از تخریب محیط زیست است. حتما ممکن است باطله‌برداری از یک معدن بوده که کارشناسی غیرمنطقی انجام شده است؛ چراکه معلوم است رها شده و بعد هم در آینده حتما اگر نزدیک شهر باشد مرکز انبوه زباله و معضلات بعدی می‌شود که نتیجه یک اقدام غیرکارشناسی و تخریب محیط و اقتصاد کشور و تلف کردن ماشین‌آلات و تجهیزات است.
ولایتی: کار عمرانی رها شده و غیرفنی است که غیرمنصفانه بهره‌برداری شده است. بسیار آموزنده است. ممکن است بخشی از عللی که موجب شده رها شود این است که تعداد زیادی از پروژه‌ها به خاطر فقدان بودجه عمرانی نیمه کاره مانده است.
جلیلی: بخشی از ظرفیت کشور است که احتیاج به مدیریت صحیح برای استفاده حداکثری از آن دارد.
حدادعادل: یادآور ثروت عظیم کشور ماست، از حیث منابع زیرزمینی و معدن و به ما ایرانی‌ها یادآوری می‌کند که اگر در شمال جنگل داریم در کویر معدن داریم و همه‌جای ایران صاحب ثروت‌های خدادادی است و منتظر عزم و اراده ملت با دولت خوب است که ان‌شاءالله این ثروت‌ها بالقوه به فعلیت برسد.
** پاسخ نامزدهای انتخابات به عکس 7 هم که مربوط به تصویر جمعیتی انبوه از مردم در یک بازار بود، چنین است:
رضایی: این بازار، مردم را نشان میدهد. پول در جیبشان نیست یا اگر پولی داشته باشند، اجناس گران شده و مردم قدرت خرید ندارند. ما باید قدرت خرید را به مردم بازگردانیم. همچنین جمعیتی که نشان میدهد ما فضای مناسبی برای اینکه مردم در اعیاد و جشن‌ها از آنها استفاده کنند نداریم.
روحانی: این بازار نشانگر مشتریانی است که باید در شرایطی باشند که قدرت خرید داشته باشند.
غرضی: با متاع‌هایی که وجود دارد و بازار چنین شلوغ است، خیلی تلاش کردند که مردم را به بازار بکشانند.
قالیباف: تصویر نشانگر شور و نشاط به مناسبت یک عید یا جشن در یکی از شهرهای پرجمعیت کشور نیز است. کنار این شادی و نشاط، نجابت و صبر و حوصله مردم ما را نشان میدهد که با وجود همه مشکلات با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‌دارند.
ولایتی: بازار پر رونقی است که مردم آمده‌اند اجناس بگیرند. بازاری که باید شکل سنتی خود را حفظ میکرد، مثل بازار تبریز و اصفهان و علاوه بر محل خرید و فروش بودن میراث فرهنگی ما بود.
جلیلی: برشی از جمعیت کشور ماست که نشانگر وجود فرصت جمعیت جوان است که با یک مدیریت مناسب برآیند آن می‌تواند پیشرفت کشور باشد.
حدادعادل: معماری و شهرسازی اسلامی را در این بازار می‌بینیم. امیدوارم بازارهای ما همواره پررونق باشد. انبوه جمعیت نیز یادآوری می‌کند که در دولت آینده سیاست‌های جمعیتی را مراقبت کنیم که جمعیت کشور منفی نشود.
عارف: این تصویر یکی از بازارهای تهران است که زمانی یکی از مراکز اصلی تجاری بود اما امروز رونق خود را از دست داده است. امیدواریم با بهبود فضای کسب و کار، شرایط تجاری و اقتصادی مردم بهبود پیدا کند. نگاه مردم هم که به سمت مغازه‌ها نیست نشانگر شرایط اقتصادی نامناسب است و مردم تنها در جایگاه تماشاچی‌اند.
** داوطلبان 8 گانه انتخابات ریاست جمهوری همچنین در تشریح عکس 8 که تصویر یک ساعت دیواری با زمان 7:15 دقیقه را نشان می داد، گفتند:
روحانی: باید خیلی وقت‌شناس باشیم و حواسمان به این باشد که از فرصت‌ها به خوبی استفاده کنیم. همه این فرصت‌ها زود از بین می‌رود.
غرضی: عمر در گذر است و آدم کارهایی که انجام داده یا نداده‌اند، به حسابشان نوشته می‌شود. هر روز آدم باید آماده باشد که این اتفاق بیفتد.
قالیباف: سرعت غیرقابل برگشت چه جهت امور مادی و چه معنوی، انضباط و مدیریت در کار، پاسخگو بودن به خدا، مردم و وجدان خودمان.
ولایتی: این سوره قرآن، وَالْعَصْرِ، إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ... انسان که عمری خودش را از دست میدهد، در حال زیان‌کاری است، مگر آنچه را که قرآن گفته انجام دهد.
جلیلی: باید فرصت‌ها را غنیمت شمرد و مدیریت کرد و از دست نداد.
حدادعادل: شعری در کتب قدیمی داشتیم که می‌گفت تیک تیک ساعت چه گوید، گوش‌دار، یادآور این کلام حکیمانه معصوم است که قدر وقت را بدانید. من امیدوارم ملت ایران، قدر حکومت ایران اسلامی را بدانند و به آبادانی و شکوفایی برسند.
عارف: این عکس نشان‌دهنده این است که وقت کشر را باید غنیمت بشماریم که امروز متاسفانه صداوسیما رعایت وقت مردم را نکرد.
رضایی: مهمترین مشکل ما عدم مدیریت زمان است. وقت همه مردم و دولتمردها همین‌طور مصرف می‌شود و نتیجه و گذران آن چندان مهم نیست. اعتراض من به تست و عکس نبود، بلکه به کل مناظره اعتراض داشتم.
* نخستین مناظره انتخاباتی کاندیداهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ساعت، 20:05 دقیقه به پایان رسید. البته مرتضی حیدری پیش از پایان این مناظره گفت: دوستان نسبت به برخی از سوالات موضع داشتند اما اینها تصمیماتی است که طی 20 - 30 سال گذشته گرفته شده و در برخی دولت‌ها انجام شده. ما می‌خواستیم مشخص کنیم که اولویت شما کدام است؛ چراکه نمی‌شود به همه‌چیز پرداخت و همه را در اولویت قرار داد وقتی محدودیت بودجه دارید، باید به سمتی بروید که نمی‌شود همه چیزها در آن باشد. این سوالات تست نیست بلکه خواستیم بگوییم رویکرد دولت شما نسبت به مسائل کلان چیست.
* مناظره دیگر روز چهارشنبه 15 خرداد با محتوا و مضامین فرهنگی و اجتماعی و مناظره سوم روز جمعه 17 خرداد یک هفته قبل از برگزاری انتخابات با موضوع و مضامین سیاست داخلی و خارجی برگزار می‌شود.
انتهای پیام/
