آبخیزداری، در یک نگاه جامع، دانش راهبری و بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌ها و امکانات یک ناحیه، برای بهبود زیرساخت‌های حیات در کل زیست‌بوم مرتبط با آن ناحیه است. دانشمندان این حوزه از آبخیزداری به‌عنوان «علم مملکت‌داری» یاد می کنند. خبرگزاری تسنیم، پروندۀ ویژه‌ای با هدف بررسی ابعاد فنی و اجتماعی و اقتصادی و سیاسی، و الزامات توسعۀ این مفهوم را در دستور کار دارد. کل مطالب این پرونده را اینجا ببینید.
یادداشت امانپور | بازمهندسی اقتصاد آب و تأسیس و توسعه فراگیر بازار آب
دکتر محمدتقی امانپور، تنها معاون آموزش تحقیقات ادوار وزارت جهاد سازندگی، و نظریه‌پرداز حوزه حکمرانی و منابع آب، درباره «بازار آب» یادداشتی نوشته که در ادامه می‌آید.
«نجات آب» ـ ۹ | "توسعه هوشمند کشت دیم"؛ پاسخی به بحران آب و تغییرات اقلیمی
کشت دیم در اراضی کم‌بازده، با تکیه بر بارش‌های طبیعی و حداقل آبیاری، فرصتی بی‌بدیل برای کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی و ارتقای پایداری کشاورزی به‌شمار می‌آید.
«نجات آب» ـ ۸ | «دروازه‌بانی آب» برای نفوذ سیلاب‌ها و رواناب‌های سطحی، با اقدامات بیولوژیک
استفاده از اقدامات بیولوژیک مانند مالچ‌گذاری، پوشش گیاهی دائمی، کشت‌های پوششی و نوارهای گیاهی، یکی از مؤثرترین راهکارهای کاهش رواناب سطحی و جلوگیری از فرسایش خاک است.
«نجات آب» ـ ۷ | آبخوان‌داری و آبخیزداری فعال در کوهپایه‌ها، نقطه عطف مدیریت آب
پروژه‌های فعال آبخیزداری در کوهپایه می‌توانند نقطه عطفی در مدیریت منابع آب کشور باشند، اگرچه نیازمند طراحی دقیق هیدرولوژیک، GIS، مشارکت جامعه محلی و نگهداری مستمر است.
گفت‌وگو| راه‌های صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی با توجه به منابع خاک و بهبود کودها
محمدتقی امانپور، نظریه‌پرداز حوزه منابع آب کشور، درباره چگونگی صرفه‌جویی در مصرف آب با توجه به منابع خاک و کودها، توضیحاتی ارائه کرد.
«نجات آب» ـ ۶ | کاهش ۳۰درصدی مصرف آب با توسعه سیستم‌های آبیاری خودکار با هوش مصنوعی
آبیاری هوشمند با سیستم‌های خودکار مجهز به هوش مصنوعی، مصرف آب را تا ۳۰درصد کاهش می‌دهد و کیفیت محصولات کشاورزی را به‌شکل قابل‌توجهی ارتقاء می‌دهد.
«نجات آب» _ ۵ | جمع‌آوری آب باران در مزارع با «میکرودام‌های خاکی»
بررسی‌های میدانی و پژوهش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که استفاده از میکرودام‌های خاکی به‌ویژه در کشورهای خشک و کم‌آب، مانند کنیا، استرالیا و ایران، توانسته است راندمان آبیاری را تا بیش از ۳۰ درصد افزایش دهد.
یادداشت امانپور | مصرف بهینه آب، با اصلاح و تقویت خاک
مصرف بهینه آب در حوزه کشاورزی، نیازمند توجه به اصلاح و تقویت خاک است.
«نجات آب» _ ۴ | افزایش بهره‌وری آب تا ۹۵درصد با آبیاری زیرسطحی توسط لوله‌های تراوا
آبیاری زیرسطحی با لوله‌های سفالی یا پلی‌اتیلن منفذدار، برای افزایش بهره‌وری مصرف تا ۹۵درصد قابلیت دارد و برای کشور نیمه‌خشک ایران روشی مناسب است.
«نجات آب» _ ۳ | ضرورت جدی گرفتن سیاست «نظام تعرفه‌گذاری هوشمند آب کشاورزی»
تجربه چین و برخی کشورهای اروپایی نشان داده که تعرفه‌بندی حجمی یا بلوکی همراه با پایش هوشمند، مصرف را تنظیم می‌کند، و رفتار کشاورزان را به سمت فن‌آوری‌های مدرن آبیاری سوق می‌دهد.
«نجات آب» _ ۲ | ضرورت اجرای مالیات بر «مصرف مازاد» آب نسبت به الگو
طراحی و اجرای مالیات بر «مصرف مازاد» آب نسبت به الگو به‌عنوان راهکاری هدفمند، ضمن افزایش بهره‌وری، به اصلاح الگوهای مصرف کمک می‌کند و فشار بر منابع آب را کاهش می‌دهد.
نجاتِ آب _ ۱ | تولد یک پرونده کلیدی در خبرگزاری تسنیم
پرونده «نجات آب» در خبرگزاری تسنیم آغاز شد، تا با نگاهی جامع و یکپارچه و چندوجهی به راهکارهای بهینه سیاستگذاری در انواع روش‌های تولید و مصرف آب، نقشه راهی ایجابی برای برون‌رفت از این چالش ترسیم نماید.
گفت‌وگو | امانپور: تولید کنترل‌شده، می‌تواند در کشاورزی تحول‌آفرین باشد
محمدتقی امانپور، صاحبنظر حوزه کشاورزی و منابع طبیعی درباره نحوه اثربخشی تولید کنترل‌شده توضیحات مهمی ارائه کرد.
یادداشت امانپور | تولید کنترل‌شده محصولات کشاورزی در ماشین
معاون آموزش تحقیقات وزارت جهادسازندگی تأکید می‌کند: با به‌کارگیری فناوری «کشت گیاهان در ماشین»، مصرف آب تا «یک بیستم»، و تولید «تا ده برابر» تغییر خواهد کرد.
حل چالش آب با استفاده از منابع گیاهی و جانوری مقاوم، پرمحصول و کم‌توقع
چالش آب با استفاده از منابع گیاهی و جانوری مقاوم، پرمحصول و کم‌توقع، یکی از بهترین روش‌هاست که به بهره‌وری بیشتر منابع آب خواهد انجامید. دکتر محمدتقی امانپور در این زمینه توضیح داده است.
یاداشت امانپور| استفاده از آب‌های غیرمتعارف شور و لب‌شور و پس‌آب‌ها
محمدتقی امانپور در یادداشت پیش‌رو، روش‌های استفاده از آب‌های نامتعارف شور و لب‌شور و همچنین پس‌آب‌ها را توضیح داده است.
امکان افزایش راندمان آب کشاورزی، از ۴۰ به ۸۵درصد
محمدتقی امانپور معتقد است اگر سه محور راهبردی اصلاح حکمرانی آب، مزیت‌آفرینی اقتصادی برای بازیگران عرصه کشاورزی، و ایجاد ساختارهای هوشمند نظارت و کنترل، در کنار هم قرار گیرند، دستیابی به پایداری منابع آبی، یک واقعیت دست‌یافتنی خواهد بود
هجوم آفت ملخ بادمجانی به اراضی مهدی‌شهر
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مهدی‌شهر از هجوم آفت ملخ بادمجانی به اراضی این شهرستان خبر داد.
