
آسیای مرکزی یا آسیای میانه سرزمین پهناوری در قارهٔ آسیا است که هیچ مرزی با آبهای آزاد جهان ندارد. اگر چه مرزهای دقیقی برای این سرزمین تعریف نشدهاست، اما معمولاً آن را دربرگیرنده کشورهای امروزی، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان میدانند. اغلب سرزمینهای دیگری چون افغانستان ، شمال شرق ایران، مغولستان، کشمیر، شمال و غرب پاکستان، و گاه سینکیانگ (ترکستان شرقی قدیم) در غرب چین و جنوب سیبری در روسیه نیز شامل آسیای مرکزی میشوند. این منطقه از شمال به روسیه، از جنوب به ایران و افغانستان، از شرق به چین و از غرب به دریای خزر متصل است.


دلارزدایی و کریدور میانی؛ هویت جدید اقتصادی منطقه اوراسیا
کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز با اصلاحات پولی، دلارزدایی و تنوعبخشی اقتصادی، سپرهای مالی قوی ساخته و تابآوری خود را افزایش دادهاند. به گزارش مودیز، آذربایجان نمونه موفقی است که به قدرت ترانزیتی (کریدور میانی) بدل میشود.

چشمانداز روابط آمریکا و آسیای مرکزی در دوره ترامپ
دولت جدید دونالد ترامپ در آمریکا در چارچوب رقابت با چین و روسیه، توجه بیشتری به آسیای مرکزی به دلیل منابع حیاتی و موقعیت راهبردی آن برای کریدورهای حملونقل جایگزین، معطوف خواهد کرد؛ سیاستی که خطر برهم خوردن توازن منطقهای را نیز به همراه دارد.

خداحافظی با تنش مرزی در آسیای مرکزی با توافق خجند
با امضای توافقنامه نقطه اتصال مرزی در خجند توسط سران قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان، آخرین مناقشه ارضی آسیای مرکزی حل و دوران جدیدی از همکاری، ثبات و توسعه منطقهای با استقبال بینالمللی آغاز شد.

آسیای مرکزی افغانستان را بخشی از نظم نوین منطقهای میداند
با گذشت بیش از سه سال از بازگشت طالبان به قدرت، نگاه کشورهای آسیای مرکزی به افغانستان از تهدیدی امنیتی به فرصتی ژئواقتصادی تغییر یافته است. اکنون کابل نه بهعنوان منبع بیثباتی، بلکه بهعنوان بخشی از نظم نوین منطقهای دیده میشود.

نگرانی اعضای پیمان امنیت جمعی از مرزهای شمالی افغانستان
سازمان پیمان امنیت جمعی اعلام کرد کشورهای عضو این پیمان از افزایش تهدیدات امنیتی از خاک افغانستان، بهویژه از ولایتهای شمالی این کشور، نگران هستند.

کریدور چین-اروپا از مسیر ایران؛ جنگ کریدورها در قلب آسیا
قزاقستان با راهاندازی مسیر ریلی جدید چین-لهستان از طریق ایران و با سرمایهگذاریهای کلان در توسعه زیرساختهای داخلی، به رقابت با کریدور نوظهور چین-قرقیزستان-ازبکستان پرداخته و برای حفظ جایگاه محوری خود به عنوان قطب ترانزیتی اوراسیا تلاش میکند.

فصل نوین در آسیای مرکزی با پایان رسمی اختلافات مرزی
برای نخستین بار پس از فروپاشی شوروی، تمامی کشورهای آسیای مرکزی با حل آخرین اختلافات در دره فرغانه، به مناقشات ارضی پایان دادند. این توافق تاریخی، حاصل تغییر رویکرد ازبکستان، میانجیگری منطقهای و اولویتبخشی به ثبات داخلی و منافع اقتصادی مشترک است.

خنثیسازی کودتا و شورشهای گسترده در قرقیزستان
دولت قرقیزستان از خنثیسازی تلاش برای سازماندهی شورش با هدف بیثباتسازی و اجرای کودتا در این کشور خبر داد. طرح مذکور شامل تحریک کینه قومی از طریق انتشار یک ویدئوی ساختگی و تحریکآمیز از زن قرقیز کتکخورده و نیمهبرهنه و ایجاد درگیری مسلحانه بود.

فراتر از انرژی و تجارت؛ اهداف پنهان اروپا در نشست سمرقند
درحالیکه اجلاس «آسیای مرکزی-اتحادیه اروپا» بر همکاری اقتصادی و توسعه پایدار متمرکز بود، یک تحلیلگر قرقیز انگیزه اصلی اروپا را تلاش برای دسترسی به منابع راهبردی منطقه (مانند عناصر خاکی کمیاب - REEs) برای کاهش وابستگی به چین میداند.

سیاست متضاد کشورهای آسیای میانه با ترکیه درباره قبرس
اقدام ترکمنستان، قزاقستان و ازبکستان (اعضای سازمان کشورهای تُرک) در انتصاب سفیر در جمهوری قبرس، چالشی جدی برای سیاست خارجی ترکیه و تلاشهای آنکارا برای به رسمیتشناسی جمهوری تُرک قبرس شمالی در چارچوب این سازمان تلقی میشود.

حمایت اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی از افغانستان امن و باثبات
سران اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی در بیانیهای مشترک بر حمایت از افغانستان امن، مرفه و باثبات که دارای حکومتی فراگیر باشد، تأکید کردند.

تیکا در آسیای مرکزی؛ پلی به سوی پیشرفت یا اهرمی برای قدرت؟
«تیکا» با فعالیتهای گسترده خود در آسیای مرکزی، نقش مهمی در گسترش نفوذ نرم ترکیه در این منطقه ایفا میکند. این اقدامات که در ظاهر با هدف کمکهای توسعهای و فرهنگی انجام میشود، در واقع ابزاری برای تحقق اهداف و منافع ملی ترکیه در این منطقه است.

آسیای میانه، قربانی سیاستهای جدید ترامپ؛ چین جایگزین آمریکا
در حالی که سیاست خارجی دونالد ترامپ، با تمرکز بر کاهش هزینهها و اولویت دادن به منافع داخلی، موجب کاهش نفوذ آمریکا در آسیای میانه شده، چین با سرمایهگذاریهای کلان در آسیای میانه، جای خالی آمریکا را پر میکند.

از هوش مصنوعی تا کریدور میانی؛ جهش در روابط چین و قزاقستان
روابط چین و قزاقستان در فوریه ۲۰۲۵ شاهد تحولات چشمگیری بود. افزایش حجم تجارت دوجانبه، سرمایهگذاریهای چین در قزاقستان، امضای توافقنامههای همکاری در زمینههای مختلف و رشد چشمگیر ترانزیت از طریق «کریدور میانی»، از جمله این تحولات هستند.

همکاری با کشورهای قفقاز برای جلوگیری از التهابات احتمالی
کارشناس مسائل بینالمللی اعلام کرد که ایران باید راهکارهایی از جمله افزایش ارتباط با کشورهای قفقاز و آسیای میانه را در دستور کار قرار دهد؛ چرا که از خارج از منطقه بهشدت تلاش میشود بین این مناطق و ایران التهاب شود.

اهمیت ثبات گرجستان برای قزاقستان در طرح کریدور میانی
سفر نخستوزیر گرجستان به قزاقستان بر اهمیت ژئوپلیتیکی کریدور میانی و ثبات گرجستان برای قزاقستان تأکید دارد. دو کشور در حال برنامهریزی برای افزایش حداقل دو برابری ظرفیت این کریدور در دو سال آینده هستند.

نشست تاجیکستان: همکاری با افغانستان ضروری است
نمایندگان اتحادیه اروپا و کشورهای آسیای مرکزی در نشست تاجیکستان بر تداوم همکاریهای تجاری با افغانستان توافق کردند.

امنیت جمعی: افغانستان منبع تهدید برای آسیای مرکزی است
دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی اظهار داشت افغانستان منبع تهدیدات تروریستی و مواد مخدر برای آسیای مرکزی است.
