آسیای مرکزی یا آسیای میانه سرزمین پهناوری در قارهٔ آسیا است که هیچ مرزی با آب‌های آزاد جهان ندارد. اگر چه مرزهای دقیقی برای این سرزمین تعریف نشده‌است، اما معمولاً آن را دربرگیرنده کشورهای امروزی، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان می‌دانند. اغلب سرزمین‌های دیگری چون افغانستان ، شمال شرق ایران، مغولستان، کشمیر، شمال و غرب پاکستان، و گاه سین‌کیانگ (ترکستان شرقی قدیم) در غرب چین و جنوب سیبری در روسیه نیز شامل آسیای مرکزی می‌شوند. این منطقه از شمال به روسیه، از جنوب به ایران و افغانستان، از شرق به چین و از غرب به دریای خزر متصل است.
آیندۀ نفت قزاقستان: بازنگری قراردادها یا خطر افول؟
قزاقستان، علی‌رغم رکورد تولید نفت و مواجهه با کسری بودجه و فشار اوپک پلاس، در صدد بازنگری قراردادهای ناعادلانه دهه ۹۰ با غول‌های نفتی غربی است تا سهم بیشتری از درآمدهای میادین عظیم خود کسب کرده و حاکمیت اقتصادی خود را تقویت کند.
افغانستان؛ پل اقتصادی ایران به بازار آسیای مرکزی| مصاحبه
معاون وزارت اقتصاد حکومت طالبان با اشاره به موقعیت استراتژیک افغانستان گفت که کشورش می‌تواند به پلی برای توسعه روابط اقتصادی ایران با بازارهای منطقه تبدیل شود و تهران نیز به عنوان یکی از شرکای اقتصادی اصلی کابل از فرصت‌های سرمایه‌گذاری استفاده کند.
احتمال گسترش پیمان سازش به قفقاز و آسیای میانه
در ماه مارس سال جاری میلادی گروهی ۵۰ نفره از خاخام‌های یهودی در آمریکا به دیدار ترامپ رفته و در خصوص گسترش پیمان سازش به کشورهای ترک از جمله آذربایجان و برخی کشورهای آسیای مرکزی نظیر قزاقستان مذاکراتی داشتند.
کریدور میانی؛ مسیری مکمل یا رقیب جدی برای کریدور شمالی؟
کریدور میانی پس از جنگ اوکراین به عنوان مسیری جایگزین برای دور زدن روسیه مورد توجه و سرمایه‌گذاری قرار گرفته، اما تحلیلگران با اشاره به موانع جغرافیایی، زیرساختی و پیچیدگی‌های سیاسی، پتانسیل آن برای تبدیل شدن به شاهراه اصلی اوراسیا را محدود می‌دانند.
آیا ژاپن وارد بازی بزرگ جدید در آسیای مرکزی می‌شود؟
با برقراری ثبات مرزی در آسیای مرکزی، ژاپن سیاست دو دهه‌ای «قدرت نرم» خود را کنار گذاشته و به دنبال نقش‌آفرینی فعال‌تر اقتصادی، به‌ویژه در حوزه منابع طبیعی است؛ سفرهای اخیر مقامات و دیدارهای تجاری نشان‌دهنده این تغییر راهبرد است.
افغانستان در معادلات روسیه؛ نگرانی یا فرصت ژئوپلیتیکی|مصاحبه
روسیه پس از قدرت‌گیری طالبان، با ترکیبی از نگرانی‌های امنیتی و فرصت‌های ژئوپلیتیکی در افغانستان مواجه است. مسکو تلاش دارد با تقویت روابط امنیتی و اقتصادی، نقش خود را در معادلات جدید منطقه‌ای و جهانی تثبیت کند.
فرار مغزها؛ میدان جدید رقابت روسیه و غرب در آسیای مرکزی
مهاجرت گسترده نخبگان و دانشجویان از آسیای مرکزی به غرب، نگرانی‌های عمیقی را در مورد آینده توسعه این منطقه ایجاد کرده و به رقابت ژئوپلیتیکی جدیدی میان روسیه و غرب برای کسب نفوذ بر نسل آینده این کشورها دامن زده است.
چالش قزاقستان برای اوپک پلاس؛ اولویت تولید یا حفظ توافق؟
اظهارات وزیر انرژی قزاقستان مبنی بر اولویت داشتن منافع ملی بر تعهدات اوپک پلاس در کاهش تولید نفت، تنش‌ها درون این کارتل نفتی را افزایش داده است؛ این موضع با ناتوانی آستانه در کنترل تولید شرکت‌های بزرگ خارجی توجیه می‌شود.
تلاش چین برای اجماع با کشورهای آسیای مرکزی در برابر آمریکا
وزیر امور خارجه چین، در نشست وزرای خارجه چین و آسیای مرکزی، اعلام کرد که ایستادگی چین دربرابر اقدامات تعرفه‌ای آمریکا، نه تنها برای دفاع از حقوق مشروع خود، بلکه در جهت حفظ نظم و قواعد بین‌المللی و عدالت جهانی است.
دلارزدایی و کریدور میانی؛ هویت جدید اقتصادی منطقه اوراسیا
کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز با اصلاحات پولی، دلارزدایی و تنوع‌بخشی اقتصادی، سپرهای مالی قوی ساخته و تاب‌آوری خود را افزایش داده‌اند. به گزارش مودیز، آذربایجان نمونه موفقی است که به قدرت ترانزیتی (کریدور میانی) بدل می‌شود.
چشم‌انداز روابط آمریکا و آسیای مرکزی در دوره ترامپ
دولت جدید دونالد ترامپ در آمریکا در چارچوب رقابت با چین و روسیه، توجه بیشتری به آسیای مرکزی به دلیل منابع حیاتی و موقعیت راهبردی آن برای کریدورهای حمل‌ونقل جایگزین، معطوف خواهد کرد؛ سیاستی که خطر برهم خوردن توازن منطقه‌ای را نیز به همراه دارد.
خداحافظی با تنش مرزی در آسیای مرکزی با توافق خجند
با امضای توافقنامه نقطه اتصال مرزی در خجند توسط سران قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان، آخرین مناقشه ارضی آسیای مرکزی حل و دوران جدیدی از همکاری، ثبات و توسعه منطقه‌ای با استقبال بین‌المللی آغاز شد.
آسیای مرکزی افغانستان را بخشی از نظم نوین منطقه‌ای می‌داند
با گذشت بیش از سه سال از بازگشت طالبان به قدرت، نگاه کشورهای آسیای مرکزی به افغانستان از تهدیدی امنیتی به فرصتی ژئواقتصادی تغییر یافته است. اکنون کابل نه به‌عنوان منبع بی‌ثباتی، بلکه به‌عنوان بخشی از نظم نوین منطقه‌ای دیده می‌شود.
نگرانی اعضای پیمان امنیت جمعی از مرزهای شمالی افغانستان
سازمان پیمان امنیت جمعی اعلام کرد کشورهای عضو این پیمان از افزایش تهدیدات امنیتی از خاک افغانستان، به‌ویژه از ولایت‌های شمالی این کشور، نگران هستند.
کریدور چین-اروپا از مسیر ایران؛ جنگ کریدورها در قلب آسیا
قزاقستان با راه‌اندازی مسیر ریلی جدید چین-لهستان از طریق ایران و با سرمایه‌گذاری‌های کلان در توسعه زیرساخت‌های داخلی، به رقابت با کریدور نوظهور چین-قرقیزستان-ازبکستان پرداخته و برای حفظ جایگاه محوری خود به عنوان قطب ترانزیتی اوراسیا تلاش می‌کند.
فصل نوین در آسیای مرکزی با پایان رسمی اختلافات مرزی
برای نخستین بار پس از فروپاشی شوروی، تمامی کشورهای آسیای مرکزی با حل آخرین اختلافات در دره فرغانه، به مناقشات ارضی پایان دادند. این توافق تاریخی، حاصل تغییر رویکرد ازبکستان، میانجیگری منطقه‌ای و اولویت‌بخشی به ثبات داخلی و منافع اقتصادی مشترک است.
خنثی‌سازی کودتا و شورش‌های گسترده در قرقیزستان
دولت قرقیزستان از خنثی‌سازی تلاش برای سازماندهی شورش با هدف بی‌ثبات‌سازی و اجرای کودتا در این کشور خبر داد. طرح مذکور شامل تحریک کینه قومی از طریق انتشار یک ویدئوی ساختگی و تحریک‌آمیز از زن قرقیز کتک‌خورده و نیمه‌برهنه و ایجاد درگیری مسلحانه بود.
فراتر از انرژی و تجارت؛ اهداف پنهان اروپا در نشست سمرقند
درحالی‌که اجلاس «آسیای مرکزی-اتحادیه اروپا» بر همکاری اقتصادی و توسعه پایدار متمرکز بود، یک تحلیلگر قرقیز انگیزه اصلی اروپا را تلاش برای دسترسی به منابع راهبردی منطقه (مانند عناصر خاکی کمیاب - REEs) برای کاهش وابستگی به چین می‌داند.
