Arakçi: ABD Diplomasiyi İhanete Uğrattı

Tesnim Haber Ajansı - Arakçi’nin oylama sonrası gazetecilerle yaptığı konuşmanın tam metni aşağıdaki şekildedir: 

Bismillahirrahmanirrahim 

İyi günler, katılımınız için teşekkür ederim. Konsey, az önce Çin ve Rusya tarafından diplomasinin yeniden bir şans bulması için sunulan tasarıyı oyladı. Konsey, bu tasarıyı ABD’nin baskısıyla reddetti. Bu, bir hafta içinde diplomasinin ikinci kez engellenmesidir.

Konsey’deki konuşmamda şu noktaların altını çizdim:
Yirmi yılı aşkın süredir İran, NPT’nin (Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması) sorumlu bir üyesidir. Barışçıl nükleer enerjiye dair devredilemez hakkımızı şeffaf bir şekilde takip ettik. 2015 yılında, iki yıllık müzakerelerin ardından Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) elde edildi. Bu anlaşma, 2231 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararıyla oybirliğiyle onaylandı. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) aralıksız 15 rapor yayımlayarak İran’ın tam uyumunu teyit etti. Hiçbir nükleer program bu denli kapsamlı bir denetime tabi tutulmamıştır.

Buna rağmen, 2018 yılında ABD hukuki hiçbir dayanak olmaksızın, hiçbir gerekçe göstermeksizin anlaşmadan çekildi ve 2231 sayılı kararı ihlal etti. İran, bir yıl boyunca tamamen uyumlu kaldı. Ancak üç Avrupalı ülke taahhütlerini yerine getirmeyince, İran meşru ve aşamalı telafi edici adımlar attı.

Bugünkü kriz, doğrudan ABD’nin anlaşmadan çekilmesi ve Avrupa’nın hareketsizliğinin sonucudur. ABD diplomasiyi ihanete uğrattı, üç Avrupalı ülke ise onu gömdü. Yıllardır ABD ve üç Avrupalı ülke, İran’ın barışçıl nükleer programını çarpıttı. İsrail rejiminin yalan iddialarını tekrar ettiler; oysa bu rejim, bölgedeki tek nükleer cephanelik sahibi olup NPT’nin dışında kalmıştır. Bu, açık ve çirkin bir çifte standarttır.

Suikastlara, yaptırımlara ve Ajans gözetimindeki tesislerimize yönelik bombardımanlara rağmen İran ne KOEP'yi, ne NPT’yi, ne de denetim taahhütlerini ihlal etmiştir. Önceki ABD yönetimi görüşme talep ettiğinde, İran iyi niyetle cevap verdi. Beş tur görüşme yapıldı. Altıncı tur öncesinde, İsrail rejimi ABD’nin desteğiyle İran’daki nükleer tesislere saldırdı ve bilim insanlarımızı, kadın ve çocuklar dâhil olmak üzere, öldürdü. Bu bir devlet terörizmi idi. Üç Avrupalı ülke tarafından asla kınanmadı.

Diplomasi yerine, üç Avrupalı ülke “Snapback” mekanizmasının peşine düştü. İran ise buna karşılık 9 Eylül’de Kahire’de UAEK ile bir mutabakat zaptı imzaladı. Bu adım UAEK ve uluslararası toplum tarafından memnuniyetle karşılandı. Ancak New York’ta, İran’ın tüm yapıcı önerileri göz ardı edildi.
Rusya ve Çin sorumlu davrandı. 2231 sayılı kararın altı ay daha uzatılarak diplomasinin korunmasını önerdiler. ABD ve üç Avrupalı ülke ise bunu engelledi. Sözleriyle eylemleri örtüşmüyor; hedefleri diyalog değil, çatışmadır.

İran’ın Snapback konusundaki tutumu nettir: Bu girişim yasa dışı, geçersiz ve meşruiyetten yoksundur.
Kendileri anlaşmayı ihlal eden üç Avrupalı ülke “esaslı ihlal” iddiasında bulunamaz. 2231 sayılı karar kapsamındaki kısıtlamalar 18 Ekim 2025 tarihinde ebediyen sona erecektir. Bunları canlandırmaya veya uzatmaya yönelik her girişim batıl ve geçersizdir.

Biz, Güvenlik Konseyi Başkanı’ndan bugünkü kararın yasa dışı olduğunu ilan etmesini talep ediyoruz. Genel Sekreter’den de süresi dolmuş yaptırımların canlandırılmasında herhangi bir rol üstlenmekten kaçınmasını istiyoruz. Bu gayrimeşru yolu izleyenler, Birleşmiş Milletler’in itibarına verilecek zarar ve bunun İran halkına getireceği insani sonuçların sorumluluğunu üstleneceklerdir.

Bu tehlikeli emsal yerleşmemelidir. Eğer anlaşmalar keyfi olarak ihlal edilebilirse, hiçbir ülke uluslararası taahhütlere güvenemez. Eğer hukuk yerine gayrimeşru adımlar güç kullanılarak uygulanırsa, Güvenlik Konseyi kendi otoritesini kaybedecektir.

Şu noktayla bitirmek isterim: Askeri saldırılar başarısız olmuştur. Snapback de başarısız olacaktır. Tek çözüm, diyalogdur. KOEP bunu ispatlamıştır. İran hiçbir zaman baskılara boyun eğmeyecektir. Biz yalnızca saygıya karşılık veririz. Seçim açıktır: Gerilimi artırmak ya da diplomasi.
Sorumluluk, taahhütlerini ihlal eden ve uluslararası hukuku zayıflatanların omuzlarındadır.
Teşekkür ederim.