Suriye’de Esad Sonrası İlk Seçim: Sandalyenin Üçte Biri Colani’ye, Azınlıklar Yokluğunda
Suriye’de Beşar Esad sonrası dönemin ilk seçimlerinin bu ay yapılması planlanıyor ancak en az üç vilayette sandık kurulmayacak. Ayrıca geçici hükümet başkanı, sandalye sayısının üçte birini kendisi için ayırırken, diğer adayların kabulü de onun onayına bağlı olacak.
Tesnim Haber Ajansı - Yeni dönemin ilk parlamento seçimlerinin 20 gün içinde yapılması bekleniyor; Ancak seçimlerin düzenlenme modeli, yeni meclisin işlevselliği konusunda ciddi soru işaretleri doğurmuş durumdadır.
Muhammed Colani hükümetinin yetkililerinin de itiraf ettiği gibi, bu ülkedeki Halk Meclisi'ndeki sandalye sayısının 150'den 210'a çıkması bekleniyor ve 2011 nüfus sayımına göre illerin payı da artacak.
Bu karara göre, Halep’e 32 sandalye, Şam’a 10 sandalye, Kırsal Şam’a 12 sandalye, Haseke’ye 10 sandalye, Lazkiye’ye 7 sandalye, Tartus’a 5 sandalye, Hıms’a 12 sandalye, Hama’ya 12 sandalye, Rakka’ya 6 sandalye, Dera’a’ya 6 sandalye, İdlib’e 12 sandalye, Süveyda’ya 3 sandalye ve Kuneytire’ye 3 sandalye tahsis edilecek.
Ancak bu süreçte iki nokta dikkat çekiyor:
Birincisi, Rakka ve Haseke vilayetleri ile Deyr ez-Zor’un bazı bölgelerinde Fırat’ın doğusundaki özerk yönetim seçimlerin yapılmasını kabul etmedi. Bu durum, Şam hükümeti için önemli bir sorun teşkil edecek.
Bu bağlamda Suriyeli Kürt yetkililer yaklaşan parlamento seçimlerine tepki göstererek, bunun demokratik olmadığını, milyonlarca Suriyeliyi inkâr ve dışlama politikalarının devamı niteliğinde olduğunu açıkladılar. Ayrıca, bunun kapsamlı siyasi çözüm talebine bir yanıt olamayacağını vurguladılar.
Buna ek olarak, Kuneytire ve Süveyda vilayetlerinde de, İsrail rejiminin desteğiyle kendi kendini ilan eden hükümeti kuran Dürziler nedeniyle Şam’dan sandık gönderilmeyecek ve burada da seçim yapılmayacak.
İkinci nokta ise şudur: Muhammed Colani hükümeti, 210 sandalyeden 70’inin bizzat kendisi tarafından seçileceğini duyurdu. Bu değişiklikle birlikte meclis fiilen danışma organına dönüşmüş ve geçici hükümetin emirlerini uygulayan bir kurum haline gelmiş olacak.
Oysa parlamento, geçiş döneminde yasama mercii olarak öngörülmüştü. Yeni anayasa taslağını hazırlayan kurul üyelerinden Abdulhamid el-Avvak, Mart ayında düzenlenen Ulusal Diyalog Konferansı sırasında yaptığı açıklamada, bu anayasada kuvvetler ayrılığı ilkesinin esas alındığını, meclisin tam yasama yetkisine sahip olduğunu ve bakanları sorgulama hakkı bulunduğunu vurgulamıştı.
Seçim Sistemine Dair Yeni Tartışmalar
Dikkat çekici nokta şu ki, 210 sandalyeden 70’inin doğrudan seçilmesinin yanı sıra, anayasa taslağına göre meclise seçilen 140 temsilci de cumhurbaşkanlığı makamının onayına tabi olacak. Ayrıca cumhurbaşkanı, (dışişleri, içişleri ve savunma bakanlarından oluşan Ulusal Güvenlik Konseyi aracılığıyla) olağanüstü hâl ilan etme ve meclisi feshetme yetkisine sahip olacak.
Bununla birlikte, geçici Suriye hükümetinin yetkilileri kamuoyunu yanıltmak amacıyla bu seçimlere yabancı gözlemcileri davet ettiler ve böylelikle seçimlerin demokratik bir şekilde yürütüldüğünü göstermek istiyorlar.
Suriye’deki son parlamento seçimleri geçtiğimiz yılın yazında yapılmıştı. O seçimlerde, eski siyasi sisteme göre işçi, çiftçi ve memur sendikaları parlamentoda nispi çoğunluğu elde etmeyi başarmıştı. Siyasi açıdan ise iktidar partisi içindeki Ulusal Cephe fraksiyonu sandalyelerin yüzde 74’ünü kazanmıştı.
