Nükleer Endüstri: Gelişmiş İran’ın Altyapısı

Tesnim  Haber Ajansı- İran'ın ana ve stratejik endüstrisi olarak sayılan nükleer endüstrisi son yıllarda enerji üretiminin yanı sıra çeşitli bilimsel, ekonomik ve sosyal alanlarda olarak rol oynamıştır. İran Atom Enerjisi Kurumu ve uluslararası kaynaklardan alınan resmi istatistiklere göre, bu endüstrinin enerji üretimi, nükleer tıp, tarım ve ileri teknolojilerin geliştirilmesi sektörlerinde önemli etkileri vardır ve İran’ın ekonomik kalkınması için yüksek bir potansiyele sahiptir.

2023 yılında 6,6 TWh nükleer güç üretimiyle dünyada 30. sırada yer alan İran, bölgede radyofarmasötik üretimi için bir merkez haline geldi. Bu endüstri, bilgi tabanlı şirketlerin geliştirilmesi, doğrudan ve dolaylı istihdam yaratılması ve ülkenin teknolojik seviyesinin ilerlemesi yoluyla ülke ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu yüzden İran'ın ulusal çıkarları, nükleer endüstrinin düşmanlarının emriyle kapatılmasına izin vermez.

Nükleer Enerji Üretimive  Ulusal Enerji Güvenliği

Bu yazının girişinde belirtildiği gibi, İran'ın nükleer endüstrisi, ülkenin elektrik üretim sektöründe enerji güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. İran Atom Enerjisi Kurumu verilerine göre, ülkede 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde bir artışla 6,6 TWh nükleer elektrik üretildi. Bu oranla İran dünya sıralamasında 30. sırada yer aldı ve ülkenin dünyadaki toplam nükleer elektrikteki payı yüzde 0,2 oldu.

2011 yılında faaliyete geçen Buşehr Nükleer Santrali, İran takvimiyle 1402 (2023) yılının ilk 9 ayında yaklaşık 5.286 milyon kWh elektrik üretti ve bu miktarın 4.829 milyon kWh'si ülkenin ulusal elektrik şebekesine iletildi. Nükleer santrallerin ekonomik tasarrufları kanıtlanmış bir gerçektir ve uluslararası alanda kabul görmüştür. İran Atom Enerjisi Kurumu göre, 1.000 megavatlık bir santralin ekonomik değeri 4 ila 6 milyar dolar arasındadır.

Buşehr Nükleer Santrali 56 milyar kilovat-saat temiz elektrik üretmenin yanı sıra şu ana kadar 88 milyon varil petrol veya yaklaşık 15 milyar metreküp doğal gaz tasarrufu sağlamıştır. Bu istatistikler, nükleer endüstrinin sadece temiz enerji üretiminde rol oynamadığını, aynı zamanda ülkenin petrol ve gaz kaynaklarının ihracat ve gelecekteki kullanımı için korunmasına yardımcı olduğunu göstermektedir.

İran, nükleer enerji geliştirme için hazırladığı uzun vadeli planla, nükleer güç üretim kapasitesini 2041 yılına kadar 20 Gigawatt'a çıkarmayı amaçlıyor. İran, enerji kaynaklarını çeşitlendirmek ve fosil yakıtlara olan bağımlılığını azaltmak için bu planı takip ediyor. İnşaatı devam eden projeler arasında, 1.000 Megawatt kapasiteli Buşehr santralinin iki ünitesi, Hürmüzgan eyaletinde 5 Gigawatt'lık bir santral ve Huzistan eyaletinde 300 Megawatt'lık bir santral yer alıyor. Bu projelerin tamamlanmasıyla ülkenin elektrik üretim kapasitesi artacak, aynı zamanda yüzlerce yerli firma ve sanayi faaliyete geçecek ve ülkenin teknoloji seviyesinin yükselmesine yol açacak.

Nükleer  Tıpve Radyofarmasötik İlaç Üretimi

İran'ın nükleer endüstrisinin en önemli uygulamalarından bir de tıp alanı ve radyofarmasötik ilaç üretimidir. Bu faaliyetler, ülkeyi sektörde bölgesel bir merkez haline getirmiştir. Yayımlanan verilere göre, İran şu anda sağlık sektörlerinde yaklaşık 50 radyofarmasötik ilacı vartandaşların hizmetine sunmuştur ve önümüzdeki iki yıl içinde bu listeye 20 yeni ürün eklenecektir.

Bu başarılar, İran'ı radyofarmasötik ilaç üretiminde bölgenin zirvesine taşımıştır. Çeşitli kanserleri tedavi etmek için kullanılan üçüncü nesil radyofarmasötik ilaç üretiminde kaydedilen önemli ilerlemeler, İranlı uzmanların yüksek yeteneklerini göstermektedir.

Bu doğrultuda İran Atom Enerjisi Kurumu son aylarda kanser teşhisi için üç yeni radyofarmasötik ürün tanıttı.

Nükleer Tarımve  Gıda  Güvenliği

Nükleer teknolojinin daha az bilinen ama çok önemli yönlerden biri tarım faaliyetlerine olan katkısıdır. Nükleer endüstri, ülkenin gıda güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynamaktadır.

İran Atom Enerjisi Kurumu'na bağlı Nükleer Tarım Araştırma Enstitüsü, 1974 yılından bu yana tarımda nükleer teknolojinin kullanımına yönelik araştırma faaliyetleri yürütmektedir. Bu enstitü, bitkilerin yetiştirilmesi ve üretilmesi alanında önemli çalışmalar yapmıştır.

Bu merkezin yetenekleri arasında ışınlama ve izleme yöntemlerini kullanarak ülkenin stratejik tarım ürünlerini kontrol etmek, elektron ve gama ışınlarının kullanımıyla tarım ürünlerinin depolama süresini artırmak ve yüksek azot fiksasyon kapasitesine sahip bitki çeşitleri üretmek yer almaktadır. Bu teknolojiler tarım ürünlerinin verimliliği artırır, kimyasal pestisit kullanımını azaltır ve tarım ürünlerinin kalitesini iyileştirir. İran Atom Enerjisi Kurumu, palmiye bahçelerinde haşere kontrolü ve  zararlılarla mücadele için Hürmüzgan Eyaleti Tarım Bakanlığı ile yaptığı işbirliği bu teknolojilerin pratik uygulamasının sadece bir örneğidir.

Haşere kontrolü ve zararlılarla mücadele için Hürmüzgan Eyaleti Tarım Bakanlığına üç ay içinde teslim edilen ışınlama sisteminin tasarımı, ülkenin bu alanda bilgiye dayalı ekipman üretme konusundaki yerel kapasitesini göstermektedir. Bunlar, tarım sektöründe üretimi artırmanın ve yatırım riskini azaltmanın yanı sıra istihdamı da olumlu etkiler.

Elektrik Sektörünün  Verimliliğinin  Artırılması 

Nükleer enerji santralleri, benzersiz özellikleri nedeniyle elektrik şebekesinin temel yükünü sağlamada önemli bir rol oynar. Bu santraller, sürdürülebilir bir şekilde elektrik üretme yeteneğine sahiptir ve iklim değişikliğinden daha az etkilenirler.

İran Atom Enerjisi Kurumuna göre, nükleer santrallerin 80 yıla kadar olan ömürleri nedeniyle fosil yakıtlı santrallere göre maliyetleri düşüktür. 1000 MW'lık bir nükleer santral, üretilen elektriği satarak tüm ön yatırım maliyetlerini 6 yıldan kısa bir sürede geri kazanabilir.

Nükleer güvenlik çalışmaları, nükleer santrallerdeki gelişmiş güvenlik teknolojilerinin potansiyel riskleri en aza indirdiğini göstermektedir. Bu çalışmalar, İran'ın nükleer endüstrisindeki yüksek düzeydeki teknoloji ve güvenlik standartları gösteriyor.

Bilgi  Tabanlı  Şirketlerin  Geliştirilmesive İstihdam Yaratılması

Bükleer endüstri, bilgi tabanlı şirketlerin geliştirilmesinde ve doğrudan ve dolaylı istihdam yaratılmasında da önemli bir rol oynamaktadır. Bilim, Teknoloji ve Bilgi Tabanlı Ekonomiden Sorumlu Başkan Yardımcısı'na göre, bilgi tabanlı şirketlerin nükleer endüstrideki rolü ile ilişkisel değer zincirlerini tamamlerken endüstriyi pratik hale getirmiştir ve aynı zamanda katma değerli ve iş yaratan ürün ve hizmetlerin geliştirilmesine de katkıda bulunmuştur.

Çok sayıda nükleer santralin inşası yüzlerce yerli şirketi ve endüstriyi harekete geçirdi. Yüksek standartlı nükleer teknoloji, ülke endüstrilerinin seviyesini artırırken ülkenin ekonomik kalkınmasına ve endüstriye bağlı şirketlerin gelirinin iyileştirilmesine yol açtı. Ekonomik kalkınmanın en önemli temellerinden biri olan yerli endüstriler, kendi kendine yeterliliğine büyük katkı sağlıyor.

İran Atom Enerjisi Kurumu'nun 1420 Vizyon Programı, bu stratejik endüstrinin çeşitli projelerinde ve sektörlerinde yaklaşık 42 bin kişiye doğrudan ve dolaylı olarak istihdam sağlayacaktır. Bu, nükleer endüstrinin üretken ve yüksek katma değerli istihdam yaratmadaki yüksek potansiyelini göstermektedir.

Nükleer Endüstri;  Ana  Sanayi

İran'ın nükleer endüstrisi, temiz ve sürdürülebilir elektrik üretiminden gelişmiş radyofarmasötik ilaçlar üretimine, tarımsal uygulamalardan hassas teknolojilerin geliştirilmesine kadar çeşitli bilimsel, ekonomik ve sosyal alanlarda ana sanayi olarak rol oynamaktadır. Bu sanayi, ülkenin sürdürülebilir ekonomik kalkınması için muazzam bir potansiyel sağlamıştır.

Yayınlanan istatistikler, bu endüstriye yatırım yapmanın hem ekonomik açıdan hem de ülkenin teknolojik ve ulusal bağımsızlığını sürdürmek için elzem olduğunu göstermektedir. Bu endüstriyi desteklemeye ve uzun vadeli planlar çerçevesinde geliştirmeye devam etmek, İran'ı bölge ile dünyanın teknolojik güçlerinden biri haline getirebilir, bu nedenle nükleer endüstriyi zayıflatmayı amaçlayan herhangi bir eylem İran'ın ekonomik ilerlemesine zarar verecektir.