İran’dan Uzaya Nükleer Teknoloji Desteği; Mikro-Newton İtki Ölçüm Sistemi Geliştirildi

Tesnim Haber Ajansı – İran Atom Enerjisi Kurumu, mikro-Newton seviyesinde çalışan darbeli plazma iticilerin (Pulsed Plasma Thrusters) toplam itki (impulse) değerini hassas biçimde ölçebilen bir "torsiyon denge sistemini" (Torsional Balance Thrust Stand) başarıyla tasarlayıp geliştirdi. Bu sistem, özellikle küçük uydu ve uydu takımı (constellation) projelerinde kullanılan düşük itkili elektrikli iticilerin test ve kalibrasyonu için büyük önem taşıyor.

Bu yenilikçi sistem, düşük itki gücüne sahip darbeli plazma iticilerin (Pulsed Plasma Thrusters) toplam itki (impulse) değerini yüksek hassasiyetle ölçebiliyor. Söz konusu teknoloji, özellikle küçük uydu sınıfındaki araçların konumlandırma ve yönelim kontrol sistemlerinin geliştirilmesinde kritik rol oynayacak.

Barışçıl nükleer teknoloji uygulamaları artık yalnızca sağlık, tarım ya da endüstriyle sınırlı kalmıyor. Radyofarmasötikler, nükleer tıp, tarımsal ışınlama ve zararlı kontrolü gibi alanlara ek olarak, İran nükleer teknolojiyi şimdi de uzay teknolojilerinde kullanmaya başladı.

Günümüzde nükleer teknoloji, ülkelerin bilimsel gelişiminde önemli bir itici güç olarak kabul edilmektedir. Barışçıl nükleer teknolojiler alanında yerli yeteneklere ulaşan bir ülke, pratikte diğer ileri bilimlerde ve endüstrilerde ilerleme için gerekli altyapıyı da sağlamış demektir çünkü bu teknolojilerin çoğu iç içe geçmiş durumda ve birbirini tamamlayıcı niteliktedir.

Bu bağlamda Tesnim Haber Ajansı, şu ana kadar beş sayısı yayınlanan “İran’ın Bilimsel ve Barışçıl Nükleer Başarıları” başlıklı bir dosya açtı.

Birinci Rapor: Nöroendokrin Tümörlerin Tedavisi İçin Renyum-188 Tabanlı Hedefli Bir Radyofarmasötiğin Tanıtılması

İkinci Rapor: Gelişmiş “Lazer-Madde Etkileşimi” Sisteminin ve Parçacık Hızlandırıcılarının Geliştirilmesindeki Potansiyelinin Açıklanması

Üçüncü Rapor: Tarım Ürünlerinin Raf Ömrünü Uzatma ve Gıda İsrafını Azaltmada Gama Işınlama Teknolojisinin Uygulamasının İncelenmesi

Dördüncü Rapor: 195Pt Radyonüklid; İran'ın Hassas Kanser Önleyici İlacının İtici Gücü

Beşinci Rapor: Nükleer Teknolojiyle İran'da Kuraklığa Dayanıklı Pirinç Üretmek

Aşağıdaki rapor, İran Atom Enerjisi Kurumunun uzay uygulamaları alanındaki bir diğer ileri teknolojisini tanıtan bu serideki altıncı rapordur: darbeli plazma iticilerini ölçmek için ‘Uzay İticileri için Torsiyonlu İtki Ölçme Sistemi’ (Burulma (torsiyon) prensibiyle çalışan itme ölçüm sistemi, yani plazma iticisinin ürettiği itme kuvvetini burulma momenti üzerinden hassas biçimde ölçen cihaz)

Uzay Endüstrisinde Elektrikli İtkinin Geliştirilmesi İçin Stratejik Bir Araç

Birçok uygulama için küçük uyduların artan gelişimiyle, sınırlı yörünge değişiklikleri veya tutum kontrolü için düşük güçlü iticilere olan ihtiyaç önemli ölçüde artmıştır. Bu tür uygulamalarda, çok küçük mikronewton aralıklarında doğru itki ölçümü esastır.

Bu projede, İran Atom Enerjisi Kurumu, bir (Torsional Balance Thrust Stand) tasarlayıp inşa ederek bir (Pulsed Plasma Thrusterit)den gelen (toplam etki) ölçmeyi başarmıştır. Bu itici, Plazma Dinamiği Laboratuvarı'nda inşa edildi ve performansı yüksek doğrulukla test edildi.

Sistemin Teknik Özellikleri

Burulma dengesi, bir eksen etrafında serbestçe dönen bir koldan oluşur. İtici, kolun ucuna takılır. Ateşlendiğinde, itme kuvveti kolun ekseni etrafında dönmesine neden olur. Bu dönüş, eksenin kola bağlantı noktasına takılı bir burulma (torsiyon)yayından gelen geri dönüş kuvvetiyle dengelenir. İtici kapatıldıktan sonra, kol orijinal konumuna geri döner ve itici tarafından üretilen itme miktarı bu farktan hesaplanır.

Uygulama Alanı ve Hedef

Bu sistemin ana uygulaması havacılık endüstrisidir. En önemli kullanımlarından biri, küçük küp uydularda (CubeSat'lar) kullanılan milinewton aralığındaki iticilerin performansını test etmektir. Bu sistem, itmeyi doğru bir şekilde ölçebilir ve sonuç olarak, uzay görevlerinin tasarımında ve optimizasyonunda önemli bir rol oynayan iticilerin özgül itkisini hesaplayabilir.

Gelişimi

Küçük uydu ve uydu takımyıldızlarındaki (Satellite Constellations) endüstrisinin hızlı büyümesi göz önüne alındığında, çok düşük itme gücüne sahip (mikronewton ve hatta nanonewton aralığında) elektrikli iticiler geliştirme ihtiyacı giderek daha fazla hissedilmektedir. Bu alandaki ölçüm doğruluğu, iticilerin tasarım ve çalışma kalitesini doğrudan etkiler.

Daha yüksek doğruluklara ulaşmak için gelecekteki adımlar şunları içerir:

Daha büyük vakum odalarının inşasını gerektiren denge kolunun uzunluğunun artırılması

Daha yüksek doğrulukta yer değiştirme sensörlerinin kullanılması

Mekanik sürtünmenin azaltılması amacıyla rulmanlar yerine esnek yataklar (Flexural Bearings) kullanılması.

Bu değişikliklerin hayata geçirilmesiyle, nanonewton seviyesinde hassasiyete sahip torsiyon terazisi geliştirilmiş olacak. Ayrıca, cihazın standart vakum odalarında kolayca monte edilebilmesi için stand (montaj ayağı) tasarımının yapılması da projenin önümüzdeki hedefleri arasında yer alıyor.

Bu rapor, Tesnim Haber Ajansı'nın İran'ın nükleer enerjideki bilimsel başarılarını tanıtan özel dosyasının bir parçasıdır ve gelecek sayılarda nükleer teknolojinin çeşitli alanlarındaki diğer ileri projeler ve disiplinler arası uygulamaları tanıtılacaktır.

Bu sistemin inşası, İran'ın hassas uzay ekipmanı tasarlama konusundaki bilimsel ve teknik yeteneklerinin, yabancı bağımlılığa gerek kalmadan ileri teknolojilerin altyapı ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir olgunluk aşamasına girdiğini göstermektedir.