Hazar Denizi Zirvesinden Çıkan Karar
12 Ağustos Pazar günü Hazar denizinin hukuki statüsünün belirlenmesi için Hazar denizine kıyısı olan Rusya, İran, Azerbaycan, Türkmenistan ve Kazakistan ülkeleri bir araya geldiler. Hazar denizine sahili olan ülkelerin zirvesinde Hazar denizine ilişkin çıkan karar taraf ülkelerce imzalandı.
Tesnim Haber Ajansı - Moskova’da yayımlanan “İzosita” gazetesi söz konusu zirveye ilişkin yazısında; Sovyetler Birliği döneminde Hazar denizinin sadece İran ve Rusya arasında pay edildiğini ancak Sovyetler’in dağılması ile birlikte Hazar denizinde 5 ülkenin bulunduğuna işaret ederek; “Bu zirve ile birlikte söz konusu ülkelerin hukuki statüsü de belirlenmiş oldu” dedi.
Hazar denizinin hukuki statüsüne ilişkin sorunun 1996 yılında itibaren başladığını ve soruna dair görüşmelerin 5 ülke arasında 2002 yılında başladığını belirten gazete; “Gerçekleşen son zirve ile birlikte Hazar denizinin 5 ülke arasında nasıl pay edileceği, bölgenin güvenliği, ekonomik ve Deniz ticaretinin nasıl olacağı ve askeri kullanımı açıklığa kavuşmuş oldu” ifadelerini kullandı.
Hazar denizinin hukuki statüsüne ilişkin zirvede aynı zamanda Hazar denizindeki kaynakların kullanımı ve yeni kaynakların araştırılmasına ilişkin kararlarda imzalandı. Konuya ilişkin alınan kararlarda; egemenliğe saygı, toprak bütünlüğü, eşitlik, iç işlerine müdahaleden uzak durmak ve Hazar denizinin tamamen barışçıl amaçlarla kullanılması ifade edildi.
Ayrıca zirvede çıkan bir diğer karar ise bölgede hiçbir askeri üssün olmaması yönünde oldu. Bölge ülkelerinin Hazar denizi kaynaklarından yararlanabilecekleri belirtilirken aynı zamanda her ülkenin Hazar denizini korumaktan sorumlu olduğu belirtildi.
Rusya zirve sonrası yaptığı açıklamada alınan kararın tarihi olduğunu ifade ederek 20 yıllık görüşmeler sonucunda Hazar denizinin hukuki statü kazandığını belirtti.
Kazakistan Devlet Başkanı ise Hazar denizine ilişkin yapılan zirve ile birlikte bölge ülkelerinin ekonomik ve ticari ilişkilerinin güçleneceğini vurguladı.
Şüphesiz Rusya İçin bölge ülkelerinin Hazar denizinde askeri üs kullanmamaları çok önemlidir. Bu konu Amerika’nın Kazakistan üzerinden Hazar denizinde iki askeri üs kuracağına yönelik son haberler sonrası Rusya’nın duyduğu endişeyi artırmıştı. Daha sonra çıkan haberlerin yalanlanması ile birlikte Rusya Hazar denizini daha rahat kullanmaya başladı.
