CFR’DEN DİKKAT ÇEKİCİ İRAN RAPORU
ABD merkezli düşünce kuruluşu CFR, İran’da devam eden ekonomi tartışmalarını masaya yatırdı. CFR, reformistler ve muhafazakarlar arasındaki tartışmanın ekonomiden çok devrimin kimliğine ait olduğunu ifade etti
Tesnim Haber Ajansı - İran ekonomisinin geleceğine dair ülke içinde yaşanan tartışmalar ABD’nin önde gelen düşünce kuruluşlarından Council of Foreing Relations (CFR)’ın raporuna yansıdı. ‘İran’ın Direniş Ekonomisi’ başlığını taşıyan yazıda, nükleer anlaşma sonrasında yoğunluk kazanan tartışmaların aslında İran İslam Devrimi’ne kadar uzandığı duyuruldu.
1979 yılından yaşanan İran İslam Devrimi’nden bu yana Batılı kreditörlere kuşkuyla bakan muhafazakaların iç pazarın gelişimini ve komşu ülkelerle ticareti savunduklarını hatırlatan raporda reformistlerin tüketicilerin taleplerinin karşılanması adına küresel kuruluşlara ve petrol ticaretine daha sıcak baktıkları vurgulandı.
Ekonominin ötesinde bir kimlik tartışması şeklinde tezahür eden tartışmaların ve alınacak kararların ülkenin cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin siyasi kariyerini belirleyeceğini iddia eden raporda, Ruhani’nin ‘yapıcı anlaşma’ ve dini lider Ayetullah Hamenei’in ise ‘direniş ekonomisinde’ ısrar edeceği tahmin edildi.
ÇİN MODELİ TARTIŞILIYOR
ABD merkezli düşünce kuruluşunun raporunda İran’ın Çin modeli bir ekonomi politikasını takip edip edemeyeceği de tartışmaya açıldı. CFR, İran eski cumhurbaşkanı Rafsancani’nin yönetimsel olarak farklı bir yol izlemekle birlikte serbest pazar ekonomisini de içinde barındıran bir yönetim modeline sıcak baktığını duyurdu.
Reformistlerin Çin’in Şangay kenti gibi bir ticaret üssü modeli tasarlardıklarını öne süren düşünce kuruluşu, ülkedeki muhafazakarların kültürel bir çöküşe zemin hazırlayacağı gerekçesiyle bu fikre karşı çıktığını iddia etti.
HAMENEİ VE RUHANİ’DEN İKİ FARKLI VURGU
Başta CFR olmak üzere birçok batılı düşünce kuruluşu İran’ın ekonomik yönelimini yakından takip ederken İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruahani, 7 Nisan’da düzenlenen İran nükleer teknoloji gününde yaptığı konuşmada bir kez daha yatırım ve ticaretin önemine vurgu yaptı. İran’da ‘Bercam’ olarak bilinen Nükleer Anlaşma’nın ülkesi için büyük fırsatlar yarattığını ifade eden Ruhani, dünya ile işbirliğinin gelişeceğini ve yatırımların cazip hale geleceğini dile getirdi.
İran dini lideri Ayetullah Ali Hamenei ise Bakanlar Kurulu üyeleri, İslami Şura Meclisi Başkanlık heyeti ve üst düzey yargı yetkililerini kabul ettiği görüşmede, hükümet başta olmak üzere yetkililere, direniş ekonomisi politikalarının hayata geçirilmesi için verdiği çabalarından dolayı teşekkür etti.
Ayetullah Hamenei, “Gönül ve söz birliği” ve “ülke yetkililerinin birliğini” bu politikaların uygulanması için oldukça önemli olarak niteledi. Hamenei açıklamasının devamında İranlı yetkililere direniş ekonomisinin uygulanmasını içeren bir rapor hazırlanmasını teklfi etti.
İran yeni yılının başlangıcı olan 21 Mart vesilesiyle konuşma yapan İran dini lideri Ayetullah Hamenei, yılın sloganı olarak ‘Direniş Ekonomisi’ni seçmiş, cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise yeni yılda ticaret ve yatırım ağırlıklı bir yol haritasını tercih edeceklerini vurgulamıştı.
Aydinlik Gezetesi
