حرکت خودجوش روستاییان شاهرود برای نجات حیات‌وحش/ از کل و قوچ تا گورخر آسیایی
در روستای قلعه‌بالا شاهرود، اهالی با ابتکاری مردمی و خودجوش سنت «نذر علوفه» را زنده کرده‌اند؛ حرکتی که در روزهای سخت زمستان، از کل و قوچ گرفته تا گورخر آسیایی، جان تازه‌ای به حیات‌وحش منطقه می‌بخشد و الگویی ملی از همبستگی انسانی با طبیعت رقم زده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شاهرود،با نزدیک شدن به فصل سرما و کاهش منابع طبیعی تغذیه در زیستگاه‌های حیات‌وحش، دغدغه تأمین خوراک گونه‌های جانوری در مناطق کوهستانی و دشتی بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند. بسیاری از گونه‌های شاخص مانند کل، قوچ، جبیر و گورخر آسیایی در زمستان با کمبود علوفه مواجه می‌شوند و این شرایط گاه حیات آن‌ها را در معرض تهدید قرار می‌دهد. در چنین فضایی، ابتکارات مردمی و حرکت‌های خودجوش می‌تواند نقش مؤثری در یاری‌رسانی به طبیعت ایفا کند.
در منطقه قلعه بالای بیارجمند از توابع شهرستان شاهرود، اهالی طبیعت‌دوست چند سالی است با راه‌اندازی پویشی به نام «نذر علوفه» به کمک حیات‌وحش آمده‌اند. این حرکت مردمی با هدف تأمین علوفه مورد نیاز جانوران در فصل سرما، به عنوان یک سنت فرهنگی و اجتماعی در میان روستاییان جا افتاده است و امروز به بخشی از هویت این منطقه تبدیل شده است.
پویش نذر علوفه، فراتر از یک اقدام ساده برای تغذیه حیات‌وحش، جلوه‌ای از همزیستی انسان با طبیعت و نمادی از مسئولیت‌پذیری اجتماعی محسوب می‌شود. این حرکت داوطلبانه، علاوه بر حفاظت از گونه‌های جانوری، فرهنگ نوع‌دوستی و احترام به محیط زیست را در جامعه ترویج می‌دهد و به الگویی ارزشمند برای سایر مناطق کشور بدل شده است.
علی‌اکبر قربانلو در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در شاهرود،اظهار داشت: این پویش که با مشارکت داوطلبانه مردم در فصول سرد سال به اجرا درمی‌آید، نشان‌دهنده ارتباط عمیق میان انسان و طبیعت است و به‌نوعی بازتابی از همزیستی پایدار محسوب می‌شود.
قربانلو عنوان کرد: اجرای این برنامه خودجوش سبب می‌شود علوفه کافی برای گونه‌هایی همچون کل، قوچ، جبیر و گورخر آسیایی در دسترس قرار گیرد و حیات این جانوران در فصل سرما تضمین شود.
وی خاطرنشان کرد: مردمی‌بودن این اقدام، مصداقی روشن از مسئولیت اجتماعی است و سبب می‌شود نگاه تازه‌ای نسبت به حفاظت از محیط زیست در جامعه تقویت گردد.
رئیس اداره محیط زیست شاهرود اضافه کرد: چنین حرکت‌هایی علاوه بر کارکرد زیست‌محیطی، به ارتقای سرمایه اجتماعی روستاها کمک می‌کند و الگویی برای سایر مناطق کشور به شمار می‌رود.
وی اظهار داشت: نذر علوفه در عین حال فرصتی برای ترویج فرهنگ نوع‌دوستی، احترام به حیات‌وحش و آشتی مردم با طبیعت است و زمینه‌ای برای آموزش غیرمستقیم نسل جوان در حوزه محیط زیست فراهم می‌آورد.
قربانلو تأکید کرد: این پویش نه‌تنها ابتکار اهالی قلعه بالا محسوب می‌شود بلکه نمونه‌ای از نوآوری اجتماعی و فرهنگی است که می‌تواند در عرصه‌های ملی نیز معرفی و توسعه یابد.
وی بیان کرد: با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد این روستا، نذر علوفه به بخشی از هویت فرهنگی قلعه بالا تبدیل شده و سندی زنده از تعامل انسان با محیط زیست به شمار می‌آید.
قربانلو یادآور شد: چنین اقدامات خلاقانه‌ای در جریان ثبت جهانی پرونده قلعه بالا نیز مورد توجه خواهد بود و ارزش‌های فرهنگی و زیست‌محیطی این منطقه را پررنگ‌تر خواهد کرد.
از همین رو،پویش (نذر علوفه) در قلعه بالا را می‌توان نمونه‌ای موفق از پیوند سنت‌های فرهنگی با نیازهای زیست‌محیطی دانست. این حرکت مردمی، نشان می‌دهد که مشارکت اجتماعی در مسائل محیط زیست تنها به سیاست‌های کلان دولتی وابسته نیست و مردم با خلاقیت و احساس مسئولیت می‌توانند نقش مؤثری در حفظ طبیعت ایفا کنند. چنین رویکردی به خوبی ثابت می‌کند که راهکارهای بومی و خودجوش می‌توانند بیش از هر دستورالعمل رسمی، اثرگذاری عمیق و پایدار در حفاظت از گونه‌های جانوری داشته باشند.
نذر علوفه فرصتی برای تقویت همبستگی محلی و انسجام جامعه روستایی فراهم کرده است. مردم قلعه بالا با گردهمایی در این پویش، علاوه بر یاری‌رسانی به حیات‌وحش، احساس تعلق و هویت جمعی خود را بازتعریف می‌کنند. این همدلی و مشارکت، سبب می‌شود تا فرهنگ نوع‌دوستی و نگاه مسئولانه نسبت به محیط زیست در نسل‌های بعدی نیز نهادینه شود و استمرار پیدا کند.
تجربه موفق قلعه بالا می‌تواند به الگویی ملی برای مناطق مختلف کشور تبدیل شود؛ الگویی که بر پایه ظرفیت‌های مردمی و فرهنگ بومی بنا شده است. توجه به چنین حرکت‌هایی، نه‌تنها در ثبت جهانی این روستا و معرفی آن به عنوان نمونه‌ای از تعامل پایدار انسان و طبیعت اثرگذار خواهد بود، بلکه می‌تواند نقطه شروعی برای ایجاد شبکه‌ای گسترده از پویش‌های مشابه در دیگر نقاط ایران باشد؛ اقدامی که هم به نفع حیات‌وحش است و هم به غنای فرهنگی و اجتماعی کشور می‌افزاید.
انتهای پیام/
