ایران چگونه می تواند در تحول دیجیتال آفریقا شریک شود؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با گسترش تحول دیجیتال در قاره آفریقا و افزایش نیاز کشورها به فناوری‌های نوین، نقش ایران در توسعه همکاری‌های فناورانه بیش از پیش اهمیت یافته است. در همین راستا، کمیسیون اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی اتاق بازرگانی مشترک ایران و آفریقا با هدف تسهیل صادرات دانش‌بنیان، تقویت دیپلماسی فناوری و ایجاد بسترهای نوین همکاری میان دو طرف تشکیل شده است.

گفت‌وگوی پیش‌رو با داود مسعودی، رئیس این کمیسیون، به بررسی ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و برنامه‌های ایران در حوزه صادرات فناورانه به آفریقا و نقش دیپلماسی فناوری در آینده روابط دو قاره می‌پردازد.

تسنیم: جناب مسعودی، ضرورت و اهداف تشکیل کمیسیون اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی در اتاق بازرگانی مشترک ایران و آفریقا چیست و چرا این کمیسیون ایجاد شد؟

داود مسعودی: تشکیل این کمیسیون حاصل یک نگاه آینده‌نگر به تحولات اقتصاد جهانی و منطقه‌ای است. ما در اتاق بازرگانی مشترک ایران و آفریقا به این جمع‌بندی رسیدیم که اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی نه‌تنها محرک‌های اصلی رشد اقتصادی در دهه‌های آینده هستند، بلکه بستری برای تعاملات بین‌المللی نوین نیز فراهم می‌کنند. هدف اصلی این کمیسیون، تسهیل صادرات محصولات و خدمات فناورانه، ایجاد زیرساخت‌های همکاری علمی و تجاری، و تقویت دیپلماسی فناوری میان ایران و کشورهای آفریقایی است.

تسنیم: شما وضعیت فعلی اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی در قاره آفریقا را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه روندهایی را در این حوزه می‌بینید؟

مسعودی: آفریقا در حال تجربه یک تحول دیجیتال گسترده است. با وجود چالش‌هایی مانند ضعف زیرساخت‌های ارتباطی و محدودیت‌های مالی، بسیاری از کشورها در حال سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی چون فین‌تک، سلامت دیجیتال، کشاورزی هوشمند و آموزش آنلاین هستند. هوش مصنوعی نیز به‌ویژه در حوزه‌های تشخیص پزشکی، تحلیل داده‌های اقلیمی و مدیریت منابع طبیعی در حال ورود جدی به اکوسیستم‌های آفریقایی است. این روندها نشان می‌دهد که آفریقا نه‌تنها بازار مصرف فناوری است، بلکه به‌تدریج به بازیگری فعال در تولید و توسعه فناوری تبدیل می‌شود.

تسنیم: دیپلماسی فناوری چه جایگاهی در روابط ایران و کشورهای آفریقایی دارد و چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟

مسعودی: دیپلماسی فناوری امروز به یکی از ابزارهای کلیدی سیاست خارجی تبدیل شده است. در شرایطی که رقابت جهانی بر سر نفوذ فناورانه در حال افزایش است، ایران می‌تواند با ارائه راهکارهای بومی، مقرون‌به‌صرفه و قابل تطبیق با نیازهای آفریقا، جایگاه خود را تثبیت کند. این نوع دیپلماسی نه‌تنها به توسعه صادرات کمک می‌کند، بلکه تصویر ایران را به‌عنوان شریک قابل اعتماد در توسعه پایدار تقویت می‌سازد. ما در کمیسیون تلاش داریم این دیپلماسی را از سطح شعار به سطح عمل برسانیم.

تسنیم: ایران چه ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایی در حوزه فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی دارد و چگونه می‌توان این ظرفیت‌ها را به آفریقا صادر کرد؟

مسعودی: ایران دارای نیروی انسانی متخصص، شرکت‌های دانش‌بنیان فعال، و تجربه‌های موفق در حوزه‌هایی چون پردازش زبان طبیعی فارسی، بینایی ماشین، رباتیک، و تحلیل داده‌های بزرگ است. بسیاری از این فناوری‌ها قابلیت تطبیق با نیازهای آفریقا را دارند. صادرات این خدمات و محصولات می‌تواند از طریق ایجاد مراکز نوآوری مشترک، برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی، توسعه پلتفرم‌های همکاری دیجیتال، و انعقاد تفاهم‌نامه‌های دوجانبه صورت گیرد. ما در کمیسیون در حال طراحی مدل‌هایی هستیم که صادرات فناورانه را تسهیل و پایدار کند.

تسنیم: چرا به نظر شما صادرات فناورانه و دانش‌بنیان به قاره آفریقا اهمیت دارد و چه مزایایی برای ایران به همراه دارد؟

مسعودی: آفریقا قاره‌ای جوان، در حال رشد و تشنه فناوری است. صادرات فناورانه به این قاره نه‌تنها به توسعه اقتصادی ایران کمک می‌کند، بلکه موجب انتقال دانش، ایجاد اشتغال، و تقویت روابط بین‌المللی می‌شود. این نوع صادرات برخلاف صادرات سنتی، ارزش افزوده بالایی دارد و می‌تواند نقش ایران را در زنجیره ارزش جهانی ارتقا دهد. همچنین، حضور فعال در بازارهای آفریقایی می‌تواند به تنوع‌بخشی به شرکای تجاری ایران و کاهش وابستگی به بازارهای محدود کمک کند.

تسنیم: فرصت‌ها و چالش‌های اصلی صادرات فناورانه ایران به آفریقا چیست و برای عبور از این چالش‌ها چه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهید؟

مسعودی: فرصت‌ها شامل بازارهای بکر، نیازهای فناورانه گسترده، و استقبال دولت‌های آفریقایی از همکاری‌های علمی و فنی است. اما چالش‌هایی مانند تفاوت‌های فرهنگی، پیچیدگی‌های حقوقی، نبود زیرساخت‌های ارتباطی پایدار، و رقابت با بازیگران جهانی نیز وجود دارد. برای عبور از این چالش‌ها، نیازمند طراحی مدل‌های همکاری بومی‌سازی‌شده، انعطاف‌پذیر و مبتنی بر اعتماد هستیم. همچنین، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی محلی یکی از راهکارهای کلیدی در موفقیت بلندمدت این همکاری‌هاست.

تسنیم: برنامه‌های آینده کمیسیون اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی برای توسعه همکاری‌های فناورانه با کشورهای آفریقایی چیست و در چه مسیری حرکت می‌کنید؟

مسعودی: ما در حال تدوین نقشه راه همکاری‌های فناورانه با کشورهای منتخب آفریقایی هستیم. همچنین برنامه‌هایی برای اعزام هیأت‌های تجاری، برگزاری رویدادهای مشترک، و ایجاد پلتفرم‌های دیجیتال برای معرفی محصولات ایرانی در دست اقدام داریم. هدف نهایی ما، تبدیل کمیسیون به مرجع تخصصی تعاملات فناورانه ایران و آفریقاست. در این مسیر، از ظرفیت‌های اتاق‌های بازرگانی، مراکز نوآوری، و نهادهای علمی کشور بهره خواهیم گرفت.

انتهای پیام/