سرنای ۵۰۰۰ ساله زاگرس/ پژواکی از سوروسوگ لرستان در دل کوه‌ها + فیلم
آوای ۵۰۰۰ سالۀ سرنا پژواک قدیمی‌ترین موسیقی لرستان را میان کوه‌ها و رودها روایت می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، صدای رود می‌آید، می‌پیچد میان درخت‌های فرورفته در گیسوی هم. به‌هم که می‌رسند با نوای سرنا پیوند می‌خورد، با نفس‌های دمیده از زاگرس در روستای بیشه.
آواهای برآمده از گلوی سرنانوازان از گوشۀ درختان در 30کیلومتری جنوب‌شرقی دورود پناه می‌برد به جامه‌درانِ دهل تا دیرینگی ساز و آواز را از مقام‌های اوشاری، گل و خار روایت کند.
سرنا، این کهن‌آوای 5000 ساله، انگار می‌خواهد نجوای انسان‌های هزاران سال پیش را از کمرکش کوه‌ها به‌در آورد، جامه بدراند و سوروسوگ را در جشنوارۀ دوسالانه سرنانوازی با یادمان استاد شاه‌میرزا مرادی، رقص لری و بهار پیمان‌شکن برآشوبد.
سرنا ترنم آوای سحرآمیز زاگرس میانی است که اسطوره‌ها، اندوه‌ها و بزم‌های مردمان این دیار را از گلوی خنیاگران، صخره‌های سترگ و بلوطزارها روایت می‌کند تا پژواک قدیمی‌ترین موسیقی لرستان کوه‌ها و رودها را فتح کند.
روایت آواهای باستانی
سرنا که یکی از قدیمی‌ترین سازهای بادی جهان است از جنس چوب و مخروطی است که آواها را با دهان و حرکت انگشتان به‌روی سوراخ‌های این ساز می‌نوازد.
سرنا از نوع سازهای دوزبانه است که بیشتر با دهل نواخته می‌شود و آواهای باستانی لرستان را در حنجرۀ کسانی چون استاد شاه‌میرزا مرادی روایت کرده‌است.
شاه‌میرزا مرادی، از چهره‌های سرشناس موسیقی لرستان، سال 1307 در روستای باباخانی دورود متولد شد و نواختن سرنا را نزد پدرش در سن 15سالگی فرا گرفت.
او مقام نخست و دیپلم افتخار جشنوارۀ موسیقی فجر را به‌دست آورد و در جشنوارۀ موسیقی آوینیون فرانسه نیز با کسب مقام اول سازهای بادی جهان به مروارید اقیانوس لقب گرفت.
آوای سترگ مروارید اقیانوس
شاه‌میرزا مرادی بهترین نوازندۀ سازهای بادی دنیا در جشنواره سازهای دوزبانه شناخته شد و منحصربه‌فردترین آواهای اساطیری با فوت او در سال 1376 به زیر خاک رفت.
شمس غلامی، مدیرعامل انجمن موسیقی لرستان، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت که قدمت موسیقی این استان چندهزار ساله است و ساز با انسان پیوندی دیرینه به‌قدمت سنگ‌نوشته‌های انسان‌های نخستین دارد.
او اضافه کرد که اساتیدی مانند علیرضا حسین‌خانی، علی‌اکبر شکارچی، درویش‌رضا منظمی، حسین سالم، فرج علی‌پور و ایرج رحمان‌پور جزو سرآمدان موسیقی لرستان هستند و آوازۀ ساز و موسیقی‌شان به دورترین نقاط ایران رسیده‌است.
مدیرعامل انجمن موسیقی لرستان با بیان اینکه استاد شاه‌میرزا مرادی یکی از بی‌نظیرترین نوازنده‌های ساز بادی در جهان بود، بیان کرد که لقب مروارید اقیانوس را در جشنوارۀ موسیقی فرانسه به این نوازنده اهدا کرده‌اند.
موسیقی،مأمن امن لرستان
او با اشاره به هنرنمایی‌های احسان عبدی‌پور، امیرحسین بسطامی و محسن کیهان‌نژاد در نواختن سرنا، یادآور شد که سرنای لرستان ویژۀ این منطقه است و در فواصل با هجاهای موسیقی ما هماهنگ است.
موسیقی لرستان سرشار از نمادهای پررمزوراز و مغموم است و مأمنی امن برای انسان‌های زیسته در کمرکش کوهساران که معرکه به‌پا می‌کند، نامیرا است و تنیده در لفافۀ نرم و محزون صدای سازها.
سرنا آواهای صیقل‌خورده و پرنقش‌ونگار است که مکاشفه‌های درونی را هستی می‌بخشد، کلام درمانده از سخن را از درماندگی نجات می‌دهد تا موسیقی آغاز شود و آوایی لیلی‌وار را از نفس خنیاگران مجنون تمنا کند.
ساز مشترک سوروسوگ
اعظم روانشاد، مدیر اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان، گفت که موسیقی این استان را باید برای حفظ سنت‌های پیشین و یادمان سرآمدان این حوزه پاس داشت.
او با بیان اینکه سرنا جزو لاینفک موسیقی لرستان است، اضافه کرد که این ساز یکی از کهن‌ترین سازهای بادی در جهان است و حدود پنج هزار سال قدمت دارد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان با تأکید به اینکه مصر، ایران و بین‌النهرین خاستگاه اولیۀ ساز سرنا است، شرح داد که این ساز از این سرزمین‌ها به چین، اروپا و آفریقا راه یافته‌است.
روانشاد با بیان اینکه سرنا ساز مشترک سوروسوگ است، اعلام کرد که زنده‌یاد استاد شاه‌میرزا مرادی، ساز سرنا را بسط و تعالی داد.
ولوله‌ای از اشتیاق در سرنا
موسیقی لرستان در آن‌سوی خیال‌ها و در همراهی شورانگیز سازها ولوله‌ای از اشتیاق را با ضرب پا، چرخشی دَورانی و دستمال‌های رها در باد برپا می‌کند تا این کهن‌آوای زاگرس همچنان در واژه‌های بی‌کلام حلول کند.
گزارش از فاطمه نیازی
فیلم از رضا قبادی
انتهای پیام/644/.
