بازخوانی بیانات امام خامنه‌ای در مورد اربعین حسینی
کارشناس سیاسی مذهبی در یادداشتی اختصاصی به بازخوانی بیانات امام خامنه‌ای در مورد اربعین پرداخت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، حجت‌الاسلام قدرت‌الله منصورزاده، طلبه سطح عالی و کارشناسی مسائل سیاسی اجتماعی در یادداشتی اختصاصی که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده است، به بازخوانی بیانات رهبر انقلاب در مورد اربعین پرداخت. متن یادداشت به این شرح است:
اربعین حسینی، یک پدیده عظیم تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و الهی است که امروز با قدرتی بی‌نظیر، دل‌های میلیون‌ها انسان از مذاهب و ملیت‌های مختلف را به حرکت درآورده است. این رویداد، در محتوا و پیام و اثرگذاری، در واقع امتداد قیام عاشوراست؛ اگر عاشورا تجلی‌گاه حقیقت و ایثار بود، اربعین روایت‌گر گسترش آن حقیقت در پهنه تاریخ و در دل جوامع بشری است.
در میان تمام بیاناتی که از رهبر حکیم انقلاب درباره اربعین وجود دارد، چند محور وجود دارد که سه تا از این محور‌ها پررنگ‌تر است: «ریشه‌های تاریخی و مبنای شکل‌گیری زیارت اربعین»، «اهمیت و ابعاد مختلف راهپیمایی اربعین»، و در نهایت «توصیه‌هایی که بر استمرار و تقویت این حرکت» تاکید دارد. آنچه این نگاه را متمایز می‌سازد، عمق تحلیل، توجه به ابعاد کمتر دیده‌شده‌ی این پدیده، و تفسیر آن به یک حرکت تمدنی و ضد استکباری است.
این نوشتار به دنبال آن است تا با تکیه بر بیانات ایشان، تصویری منسجم و دقیق از جایگاه اربعین در هندسه فکری و تمدنی انقلاب اسلامی ارائه دهد و نقش این حرکت الهی در مسیر احیای امت اسلامی، بازخوانی شود.
بخش اول: تاریخچه زیارت اربعین
1_زنده نگه داشتن عاشورا با آمدن حضرت زینب به کربلا:
«حادثه‌ى عاشوراى حسینى را ستمگران و ظالمان میخواستند نگذارند باقى بماند، زینب کبرا س نگذاشت. دو حرکت عمّه‌ى ما انجام داد: یک حرکت، حرکت اسارت بود به کوفه و شام و آن روشنگرى‌ها و آن بیانات که مایه‌ى افشاى حقایق شد؛ یک حرکت دیگر، آمدن به زیارت کربلا در اربعین بود؛ حالا اربعین اوّل یا دوّم یا هرچه. این حرکت به معناى این است که نباید اجازه داد که انگیزه‌هاى خباثت‌آلودى که قصد دارند مقاطع عزیز و اثرگذار و مهم را از یاد‌ها ببرند، موفّق بشوند؛ البتّه موفّق هم نخواهند شد.» 17/10/1393،
2_اولین جوشش مبارزه بعد از کربلا:
«اربعین در حادثه‌ی کربلا یک شروع بود؛ یک آغاز بود ... خاصیت محیط اختناق این است که مردم فرصت و جرئتِ این را پیدا نمی‌کنند که حقایقی را که فهمیده‌اند، در عملِ خودشان نشان بدهند... کی توانائی این را داشت که در مقابل آن دستگاه ظلم و استکبار و استبداد و اختناق، آنچه را که فهمیده است، بروز دهد؟ مثل یک عقده‌ای در گلوی مؤمنین باقی بود. این عقده روز اربعین اولین نِشتر را خورد؛ اولین جوشش در روز اربعین در کربلا اتفاق افتاد.» 28/11/1387،
3_حفظ خاطره شهادت در برابر طوفان تبلیغات:
«اهمیت اربعین در آن است که در این روز، با تدبیر الهی خاندان پیامبر ص، یاد نهضت حسینی برای همیشه جاودانه شد و این کار پایه‌گذاری گردید. اگر بازماندگان شهدا و صاحبان اصلی، در حوادث گوناگون به حفظ یاد و آثار شهادت کمر نبندند، نسل‌های بعد، از دستاورد شهادت استفاده‌ی زیادی نخواهند برد... به همان اندازه که مجاهدت حسین‌بن‌علی (علیه‌السّلام) و یارانش به عنوان صاحبان پرچم، با موانع برخورد داشت و سخت بود، به همان اندازه نیز مجاهدت زینب (علیهاالسّلام) و مجاهدت امام سجّاد (علیه‌السّلام) و بقیه‌ی بزرگواران، دشوار بود... درسی که اربعین به ما می‌دهد، این است که باید یاد حقیقت و خاطره‌ی شهادت را در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگهداشت.» 29/06/1368،
4_کنگره جهانی شیعیان در روز اربعین و در سرزمین کربلا:
«می‌دانید یکى از علائم ایمان زیارت اربعین است؟ ... شیعه یک جمع متفرّقى بود...، امّا مثل دانه‌هاى تسبیح، یک رشته و یک نخ، همه‌ى اینها را به هم وصل می‌کرد. آن رشته چه بود؟ رشته‌ى اطاعت و فرمان‌بَرى از مرکزیّت تشیّع، از رهبرى عالى تشیّع یعنى امام... ممکن بود دو نفر از حال هم خبر نداشته باشند، امّا بودند کسانى که از حال همه باخبر بودند... فقط یک عیبى کار آنها داشت و آن اینکه همدیگر را کمتر میدیدند. اهل یک شهر و شیعیان یک منطقه، البتّه یکدیگر را میدیدند، امّا یک کنگره‌ى جهانى لازم بود براى شیعیانِ روزگار ائمّه (علیهم‌السّلام). این کنگره‌ى جهانى را معیّن کردند، وقتش را هم معیّن کردند؛ گفتند در این موعدِ معیّن، در آن کنگره هرکس بتواند شرکت کند. آن موعد، روز اربعین است؛ و جاى شرکت، سرزمین کربلا است؛ چون روح شیعه روح کربلائى است، روح عاشورائى است.» 24/12/1352
بخش دوم: اهمیت زیارت و راه پیمایی اربعین
1_راهپیمایی اربعین، قوت اسلام:
«وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة. راهپیمایی اربعین قوّت اسلام است، قوّت حقیقت است، قوّت جبهه‌ی مقاومت اسلامی است که این جور اجتماع عظیم میلیونی راه می‌افتند به سمت کربلا، به سمت حسین، به سمت قلّه و اوج افتخار فداکاری و شهادت که همه‌ی آزادگان عالم باید از او درس بگیرند.» 21/07/1398،
2_گسترش معرفت به امام حسین ع:
«در تاریخ هم سراغ نداریم یک چنین اجتماعی، یک چنین حرکتی را هر سال، و هر سال گرم‌تر از سال قبل اتّفاق بیفتد. این حرکت حسینی، در گسترش معرفت به امام حسین ع نقش دارد. امام حسین ع و معرفت حسینی به برکت این حرکت عظیم مردمی بین‌المللی شد، جهانی شد.» 27/06/1398،
3_انتشار جهانی پیام امام حسین ع:
«ما امروز احتیاج داریم که حسین‌بن‌علی را به دنیا بشناسانیم... در مقابل این حرکت خصمانه‌ی جبهه‌ی کفر و استکبار، حرکت معرفت حسینی میتواند یک‌تنه سینه سپر کند، بِایستد و حقیقت اسلام را، حقیقت قرآن را به دنیا معرّفی کند. منطق حسین‌بن‌علی ع، منطق دفاع از حق است، منطق ایستادگی در مقابل ظلم و طغیان و گمراهی و استکبار است؛ امروز دنیا به این منطق نیازمند است؛ امروز دنیا شاهد حاکمیّت کفر و استکبار و حاکمیّت فساد است، دنیا شاهد حاکمیّت ظلم است؛ این پیام امام حسین، پیام نجات دنیا است؛ حرکت عظیم اربعین این پیام را در دنیا منتشر میکند.» 27/06/1398،
4_دست قدرت خدا:
«معمولاً در این‌جور پدیده‌هایی [مانند پیاده‌روی اربعین] که انسان مشاهده میکند که تبلیغاتی برای آن انجام نگرفته لکن ناگهان یک پدیده‌ای در محیط دید انسان بُروز میکند، دست خدایی مشهودتر از همه‌جای دیگر است ... شما ببینید برای اینکه ده هزار نفر، پنجاه هزار نفر را یک جا جمع کنند، چقدر تلاش تبلیغاتی در دنیا انجام میگیرد، آخرش هم نمیشود. این یک پدیده‌ی الهی است؛ این نشان‌دهنده‌ی این است که این راه، راه عشق است؛ این حبّ و این عشق، عشق همراه با بصیرت است؛ میداند، میفهمد و این جاذبه او را می‌کِشد، این مغناطیس او را می‌کِشد.» 03/09/1395،
5_حضور میلیونی، نشانه اوج‌گیریِ تفکر مبارزه:
«راهپیمایی عظیمِ اربعین، یک پدیده‌ی الهی است، یک پدیده‌ی معنوی است. حقیقتاً قابل توصیف نیست. امّا این جمعیّتِ عظیمِ میلیونی از جا‌های مختلف دنیا -چند میلیون از ایران و میلیون‌ها از خود عراق و از کشور‌های دیگر- این حرکت عظیم، با وجود تهدید‌های تروریستی‌ای که همیشه وجود داشته و امروز هم وجود دارد، یک پدیده‌ی فوق‌العاده عظیمی است؛ خیلی مهم است. این نشان‌دهنده‌ی اوج گرفتن همین تفکّر مبارزه‌ی در راه خدا و در راه اسلام و آمادگی عمومی و همگانی در این راه است.» 22/08/1396،
6_نشانه علاقه‌مند بودن میلیون‌ها انسان به دین:
«میلیون‌ها انسان و غالباً جوان در این راه‌پیمایی‌ها شرکت کردند. اینها هم نشان دادند که هم زنده‌اند، بانشاطند، سر پایند، هم متدیّنند، پایبند به مسائل دینی‌اند، علاقه‌مند به دینند، دین‌باورند.» 1401/07/20،
7_بزرگترین گردهمایی عالم و زمینه اتحاد امت اسلامی:
«اگر ملّت‌های کشور‌های اسلامی در همه‌ی این منطقه‌ی وسیع نه در جزئیّات، [بلکه]در جهتگیری‌های کلّی با یکدیگر همراه باشند، دنیای اسلام به اوج ترقّی و تعالی خواهد رسید... هرجا نمونه‌هایی از این اجتماع را ما مشاهده کردیم، ولو تنها، جسم‌ها در کنار هم قرار گرفتند، دیدیم انعکاس آن در دنیا مایه‌ی شرف و آبروی اسلام و مسلمین شد؛ مایه‌ی آبروی پیغمبر شد... شما ملاحظه کردید در اربعین حسینی میلیون‌ها انسان در کنار هم قرار گرفتند؛ خود این حرکت عظیم یک جمعی از مسلمان‌ها - البتّه مخصوص شیعه نبود، سنّیها هم بودند - که در دنیا انعکاس پیدا کرد، تعظیم کردند؛ تجلیل کردند؛ آن را بزرگترین گردهمایی عالم به حساب آوردند؛ چه کسانی؟ آنهایی که دارند مسائل اسلامی را رصد میکنند.» 19/10/1393،
8_ «توطئه سکوت» و «تحلیل خصمانه» دشمن:
«پدیده‌ی اربعین یک پدیده‌ی غیر قابل توصیفی است. غربی‌ها هم نمیتوانند درک کنند این حرکت را که یعنی چه، چطور میشود؟ لذا شما میبینید دستگاه‌های تبلیغاتی‌شان اوّلاً چند سال که سکوت میکنند، «توطئه‌ی سکوت»؛ [در حالی که]کمترین حرکتی را در هر جای دنیا اینها منعکس میکنند، چند سال اینها اصلاً اسم این حرکت عظیم مردمی را نیاوردند... یک مقداری [به آن]پرداختند، تحلیل‌های خصمانه، تحلیل‌های غلط کردند. این نشان‌دهنده‌ی این است که فورانِ این سرچشمه‌ی فیّاض، بشدّت آنها را دستپاچه کرده، نمیتوانند تحلیلش کنند.» 12/08/1397،
9_آشکار شدن حقیقت اربعین:
«حالا در دنیا سعی میکنند که نگذارند این نورافکن قوی (راهپیمایی اربعین) دیده بشود، لکن نمیتوانند، دیده خواهد شد؛ سعی میکنند دیده نشود یا تحریفش کنند، (امّا) هیچ‌کدام به جایی نمی‌رسد؛ وقتی ادامه دادید حرکت را، ناچار، حقیقت خود را آشکار خواهد کرد.» 03/09/1395
بخش سوم: توصیه‌ها
1_پیوند بین برادران مسلمان را مستحکم‌تر کنید:
«سعی کنیم در این راهپیمایی پیوند‌های مستحکم بین برادران مسلمان را بیشتر کنیم؛ این پیوند‌ها مایه‌ی سعادت است. دشمن سعی در تفرقه دارد که نتوانسته است و به حول و قوّه‌ی الهی نخواهد توانست.» 27/06/1398،
2_شور و شوق اربعین را حفظ کنید:
«این حرکت عظیم میلیونی بین نجف و کربلا را، بین نجف و امام حسین را مشاهده میکنید؟ این شور و شوق را میبینید؟ این حرکت آن‌وقتی که لازم باشد با خطر همراه بشود، باز هم این شور و شوق در ملّت ما، در مردم ما، در جوان‌های ما وجود دارد؛ این را باید نگه داشت، این آن چیزی است که ضامن بقای این کشور است.» 26/08/1395،
3_اجتماع عظیم اربعین باید گسترش و عمق بیشتری پیدا کند:
«همه راه می‌افتند به سمت آن معدن و سرچشمه‌ی معنویّت و آزادگی، و این را به رخ دنیای مادّیِ امروز میکشند؛ و این ان‌شاء‌الله روزبهروز بایستی حرکت بیشتری بکند و گسترش بیشتری پیدا کند، و البتّه عمق بیشتری هم پیدا کند... اصحاب حکمت و علم بایستی در این زمینه‌ها فکر کنند، کار کنند.» 21/07/1398،
4_مانند حضرت زینب در میدان تبیین وارد بشوید:
«خودتان را مجهّز کنید و در این میدان وارد بشوید: در میدان تبیین و افشاگری، یعنی راهی که زینب کبریٰ (سلام الله علیها) در این چهل روز انجام داد؛ و [اگر بخواهیم]با زبان روضه‌خوانی حرف بزنیم، در واقع در روز اربعین، زینب کبریٰ آمد گزارش کار به امام حسین (علیه السّلام) داد که این کار‌ها را کردیم، این جور رفتیم، این جور تحمّل کردیم و این جور بیان کردیم و تبیین کردیم.» 05/07/1400،
5_از اربعین برای ایجاد تمدن اسلامی نوین استفاده کنیم:
«این مراسم را هر چه میتوانید و هر چه میتوانیم، باید پُربارتر و معنوی‌تر کنیم؛ معنا و مضمون این مراسم را باید روزبهروز بیشتر کنیم. امروز هدف هر مسلمان باید ایجاد تمدّن اسلامی نوین باشد؛ ما امروز این را می‌خواهیم. ملّت‌های اسلامی ظرفیّت‌های عظیمی دارند که اگر از این ظرفیّت‌ها استفاده شود، امّت اسلامی به اوج عزّت خواهد رسید؛ ما باید به این بیندیشیم، به این فکر کنیم؛ ایجاد تمدّن عظیم اسلامی، هدف نهایی ما است.» 27/06/1398،
6_روحیاتِ معنوی را حفظ کنید:
«در این‌جور حوادث که شما دست قدرت الهی را پشت سرش بوضوح میبینید و برکاتش را مشاهده میکنید، باید شکر کرد. اگر شکر کردیم میماند، اگر شکر نکردیم گرفته میشود... این حادثه‌ی راهپیمایی را شکر کنید. شکرش ازجمله به این است که آن روحیّات را، آن حالات را -که در این دو سه روزی که مشغول راهپیمایی بودید، آنجا مشاهده کردید یا احساس کردید- در خودتان نگه دارید. «03/09/1395،
7_مسئولان، سفر را برای مردم آسان کنند:
«از جمله‌ی شاخه‌های شکر، یکی این است که این کار را برای کسانی که عاشق این کارند، آسان کنیم که مسئولیّت این به عهده‌ی مسئولان بخش‌های مختلف کشور است. گاهی حوادثی پیش می‌آید، پیشگیری کنند؛ این هم جزو شکر است.» 03/09/1395،
8_قوانین را در سفر اربعین رعایت کنید:
«خب، دوستان ما در دولت نشسته‌اند فکر کرده‌اند، مقرّراتی و ضوابطی برای این کار در نظر گرفته‌اند، این ضوابط حتماً مراعات بشود؛ جوری نباشد که کسانی خارج از این ضوابط بگویند «برویم همین‌طور حرکت کنیم، سر به بیابان بگذاریم -مثلاً- برویم»، این‌جوری مطلوب نیست؛ این ضوابط را حتماً بایستی رعایت کنند.» 09/09/1394
اربعین، یک مکتب است. این حرکت، هم یادآور عاشوراست، هم زمینه‌ساز ظهور. در عصری که ملت‌ها با تحریف، تحقیر و تحمیل روبه‌رو هستند، راهپیمایی اربعین نماد عزت، بیداری و اقتدار است. این‌جا دیگر تنها شیعیان نیستند که گرد هم می‌آیند؛ اهل سنت، مسیحیان، حتی پیروان ادیان دیگر، همه زیر پرچم حسین گرد می‌آیند؛ چون امام حسین، متعلق به یک مذهب نیست، بلکه متعلق به بشریت است.
رهبر انقلاب با درکی عمیق و راهبردی از این حرکت، بار‌ها هشدار داده‌اند که دشمن یا آن را بایکوت رسانه‌ای میکند («توطئه سکوت») یا با تحلیل‌های خصمانه در پی تخریب آن است. دلیل این دشمنی واضح است: اربعین، نقطه وحدت امت اسلامی و نمایش قدرت نرم اسلام ناب است؛ نقطه‌ای که پیام عزت و بیداری را در برابر فرهنگ سلطه و استکبار فریاد می‌زند.
اربعین را باید همچون یک رزمایش سیاسی و فرهنگی، رسانه‌ای، اجتماعی و اعتقادی دید که زمینه‌ساز تحولی عمیق در امت اسلامی و مقدمه‌ای برای تحقق وعده‌های بزرگ الهی و ایجاد تمدن نوین اسلامی است. تقویت این حرکت، یک مسئولیت راهبردی برای همه امت اسلامی است. اگر این راه با قوت ادامه یابد، بی‌تردید به سمت تمدن نوین اسلامی با محوریت مقاومت و عدالت، حقیقت و کرامت انسانی خواهد رفت. اینجاست که می‌توان گفت: اربعین، نه پایان راه کربلا، بلکه آغاز راه تمدن‌سازی حسینی و زمینه ساز قیام آخرین حجت الهی است.
انتهای پیام/424
