شیوع نگران‌کننده پوکی استخوان در خراسان شمالی/ روایت یک مرگ تدریجی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، در دنیای پرشتاب امروز که بیماری‌های غیرواگیر و خاموش بیش از پیش سلامت عمومی جوامع را تهدید می‌کنند، پوکی استخوان یکی از جدی‌ترین و در عین حال پنهان‌ترین مخاطرات به شمار می‌رود. این بیماری که اغلب بدون نشانه‌ای محسوس در بدن رشد می‌کند، تا هنگام بروز شکستگی‌های ناگهانی، از چشم پزشک و بیمار پنهان می‌ماند و همین ویژگی، آن را به عنوان «بیماری خاموش» در میان جامعه پزشکی مطرح ساخته است. با وجود پیشرفت‌های فراوان در حوزه بهداشت عمومی، آمارها نشان می‌دهد که بیش از 200 میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند؛ رقمی نگران‌کننده که بخشی از آن به دلیل نبود آگاهی کافی و عدم انجام اقدامات پیشگیرانه رقم خورده است.

در کشور ما نیز، وضعیت چندان امیدوارکننده نیست. با توجه به میانگین بالای شیوع پوکی استخوان در ایران، به‌ویژه در استان‌هایی مانند خراسان شمالی، نیاز به برنامه‌ریزی ملی، آموزش همگانی، و اقدامات غربالگری هدفمند بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. بروز پوکی استخوان نه‌تنها سلامت فرد را در معرض خطر قرار می‌دهد بلکه با عوارضی مانند شکستگی‌های لگن، ستون فقرات و استخوان ران، می‌تواند به کاهش کیفیت زندگی، ناتوانی‌های حرکتی بلندمدت، و حتی مرگ زودرس در سالمندان منجر شود.

از سوی دیگر، بسیاری از فاکتورهای خطر این بیماری، همچون تغذیه نامناسب، سبک زندگی کم‌تحرک، کمبود ویتامین D، سابقه خانوادگی یا ابتلا به بیماری‌های مزمن، در جامعه ما شایع است. همین مسئله زنگ خطری جدی برای نهادهای بهداشتی، سیاست‌گذاران حوزه سلامت و حتی خانواده‌هاست تا موضوع پیشگیری و غربالگری به‌موقع را به عنوان یک اولویت در دستور کار خود قرار دهند.

در این میان، سخنان و هشدارهای دکتر مرتضی صفی‌خانی، فوق تخصص روماتولوژی و رئیس بیمارستان امام حسن(ع) بجنورد، تصویری دقیق‌تر و کارشناسانه از وضعیت فعلی و ضرورت توجه به پوکی استخوان در استان خراسان شمالی ارائه می‌دهد. وی با تشریح شیوع نگران‌کننده این بیماری، به نکات مهمی در حوزه غربالگری، پیشگیری، درمان و سبک زندگی سالم اشاره کرده است که باید مورد توجه عموم مردم، پزشکان خانواده و دستگاه‌های اجرایی قرار گیرد.

در ادامه گفت‌وگوی تفصیلی خبرنگار تسنیم با دکتر صفی‌خانی را می‌خوانید؛ گفت‌وگویی که می‌تواند مسیر آگاهی، پیشگیری و مراقبت از یکی از مرموزترین و در عین حال پرهزینه‌ترین بیماری‌های خاموش قرن حاضر را روشن‌تر سازد.

مرتضی صفی‌خانی در کفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بجنورد اظهار داشت: بیش از 200 میلیون نفر در سراسر دنیا به پوکی استخوان مبتلا هستند که بسیاری از آنان از بیماری خود اطلاعی ندارند. به گفته وی، شیوع این بیماری در کشور و استان خراسان شمالی مشابه میانگین کشوری و در سطح بالاست.

فوق تخصص رومالوژی گفت: پوکی استخوان شایع‌ترین بیماری متابولیک استخوانی جهان است که اغلب تا زمان بروز شکستگی، بدون علامت باقی می‌ماند و به همین دلیل به عنوان «بیماری خاموش» شناخته می‌شود.

وی افزود: افراد دارای عوامل خطر از جمله سن بالا (زنان بالای 50 سال و مردان بالای 60 سال)، سابقه خانوادگی، تغذیه نامناسب، سبک زندگی کم‌تحرک و بیماری‌های مزمن باید غربالگری شوند.

رئیس بیمارستان امام حسن (ع) بجنورد با اشاره به روند ایجاد بیماری گفت: تراکم استخوان تا 30 سالگی افزایش می‌یابد و پس از آن کاهش تدریجی آغاز می‌شود. برخی عوامل می‌توانند این روند را تسریع کنند؛ ژنتیک، کمبود کلسیم و ویتامین D، مصرف داروهای خاص و بیماری‌های زمینه‌ای در این میان نقش دارند.  

وی نیاز بدن به کلسیم را روزانه 1000 میلی‌گرم و نیاز ویتامین D را روزانه 600 تا 1000 واحد اعلام کرد و گفت: مصرف دو لیوان شیر در روز بخش زیادی از کلسیم بدن را تأمین می‌کند و برای افراد پرخطر یا دارای کمبود، مصرف مکمل ضروری است.

دکتر صفی‌خانی تاکید کرد: تشخیص قطعی بیماری با سنجش تراکم استخوان (BMD) و تصویربرداری تخصصی انجام می‌شود و غربالگری افراد پرخطر در مراکز تصویربرداری و پاراکلینیک استان فعال است.  

وی افزود: تغذیه مناسب کودکان و نوجوانان با دریافت کافی کلسیم و ویتامین D و ورزش‌های تحمل وزن (30 دقیقه روزانه ورزش‌های وزنه‌ای یا پرشی) به پیشگیری از بیماری کمک می‌کند‌. همچنین افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن یا مصرف‌کننده داروهای خاص باید مراقبت بیشتری داشته باشند.

رئیس بیمارستان امام حسن (ع) بجنورد ادامه داد: در این مرکز، همه بیماران در صورت تشخیص خطر با خدمات آزمایشگاهی و پاراکلینیک به طور منظم ارزیابی می‌شوند و تشخیص زودهنگام برای پیشگیری از عوارض احتمالی در اولویت است.

دکتر صفی‌خانی درباره گزینه‌های دارویی درمان گفت: داروهای تخصصی خوراکی، جوشان یا تزریقی مطابق شدت بیماری تجویز می‌شود که همراه تغییر سبک زندگی، تغذیه و مکمل‌یاری مؤثر است.  

وی به بیماران مبتلا به نرمی استخوان یا افرادی که نمی‌توانند ورزش‌های پرفشار انجام دهند توصیه کرد از ورزش‌های آبی یا تمرین‌های درازکش برای حفظ سلامت استخوان استفاده کنند.

انتهای پیام/311/.