تسنیم منتشر کرد؛ چالش‌های‌ پیش‌روی استاندار جدید گلستان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، استان گلستان با بیش از 21 هزار کیلومترمربع مساحت در شمال ایران واقع شده است. این استان از سال 1376 از استان مازندران تفکیک شد و به عنوان استانی مستقل شکل گرفت.  جمعیت استان گلستان براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، یک میلیون و 868 هزار و 819 نفر است که بیشترین تراکم جمعیتی در گرگان ( مرکز استان) و کمترین در شهرستان مراوه تپه است.

گلستان به دلیل  تنوع اقوام ساکن در آن به عنوان نگارستان ایران شناخته می شود. در گزارش‌های مسئولان این استان آمده که گلستان میزبان 16 قوم است. در دولت سیزدهم با توجه به وحدت مثال زدنی شیعه و سنی در این استان، « سرزمین برادری» نیز به القاب این استان اضافه شد. علاو براین استان گلستان دارای 14 شهرستان، 36 شهر، 27 بخش و حدود 1050 روستا دارد.

این استان از طریق راه آهن سراسری ( راه آهن شمال) از شهر گرگان تا بندرترکمن و از آنجا به ساری و سوادکوه، گرمسار و تهران متصل شده است. شبکه ریلی سراسری ایران از اینچه برون تا مرکز ترکمنستان کشیده شده است.

با وجود همه مزیت‌ها از جمله وجود بیش از 650 هزار هکتار زمین زراعی و باغی، 850 هزار هکتار مرتع، رتبه برتر در تولید 16 محصول استراتژیک کشاورزی، تأمین کننده امنیت غذایی 36 روزه در کل کشور، تولیدکننده 12 درصد گندم مصرفی در داخل کشور و غیره و همچنین دسترسی به پورت‌های مختلف ارتباطی از جمله شبکه ریلی سراسری، فرودگاه بین المللی و حمل و نقل هوایی، جاده مرزی اینچه برون و حمل و نقل دریایی از طریق دریای خزر به کشورهای حوزه آسیای میانه اما این استان با چالش‌های متعددی هم رو به رواست.

استاندار بعدی گلستان فارغ از بومی یا غیربومی بودن باید خود را برای مواجهه با چالش‌های متعدد و متنوعی که در این استان وجود دارد آماده کند. این چالش‌ها عمدتا در حوزه‌های زیرساختی از بیمارستان‌ها گرفته تا سدها، اقتصاد و معیشت نابه سامان مردم این استان، حضور افسارگسیخته اتباع خارجی و ... است.

پایین بودن درآمد سرانه مردم گلستان

درآمد سرانه مردم گلستان در انتهای دولت دوازدهم پایین‌تر از نصف میانگین کشوری و معادل 47.4 درصد درآمد سرانه کشور بود. با اقداماتی که دولت سیزدهم انجام داد از جمله تدوین چشم انداز ارتقای درآمد سرانه استان ( GNP) با تهیه 32 سند بخشی، درآمد سرانه گلستانی‌ها در پایان 1401 به 50.1 درصد میانگین درآمد سرانه کشور رسیده است.

 توسعه زیرساخت‌ها از محل منابع و بودجه دولتی و در کنار آن تسهیل در جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی متناسب با ظرفیت‌های استان از جمله توسعه در بخش صنایع تبدیلی، بازرگانی خارجی و غیره می‌تواند به رفع این چالش کمک کند.

پایین بودن تولید ناخالص داخلی استان (GDP) نیز موضوع مهم دیگری است که باید درباره آن چاره اندیشی شود. رقم تولید ناخالص داخلی این استان در سال پایه 56 هزار میلیارد تومان بود که دولت سیزدهم هدفگذاری خود را سرمایه گذاری 225 هزار میلیاردتومانی در افق 1404 قرار داد تا رقم این شاخص در استان به 112 هزار میلیارد تومان برسد.

کمبود آب به ویژه در بخش شرب

گلستان در یک دهه گذشته خشکسالی‌های شدیدی را تجربه کرده است که سبب کاهش ذخایر آب‌های زیرزمینی و همچنین خشک شدن و کاهش آورد رودخانه‌ها شد. براساس آمارها حدود 97 درصد اتکای استان در بخش شرب به سفره‌های زیرزمینی است که در سال‌های اخیر دچار افت شدیدی شده است. از حدود 36 هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در استان حدود 700 حلقه چاه شرایط شرب را دارد. در سال‌های 1398، 1399 و 1400 شاهد قطعی‌های گسترده و حتی چند روزه آب در برخی مناطق استان از جمله در گرگان ( مرکز استان) بودیم.

در ابتدای سال 1400 گلستان با کمبود 1600 لیتر بر ثانیه کمبود آب شرب مواجه بود که در دولت سیزدهم اقدامات مهمی صورت گرفته اما این مشکل با شدت کمتر از قبل اما همچنان به عنوان یک معضل در آستانه بحرانی شدن مطرح است.

تکمیل و آبگیری سد نرماب به عنوان بزرگترین سد مخزنی استان که می‌تواند آب شرب موردنیاز یک چهارم جمعیت استان را فراهم کند، تکمیل سایر پروژه‌های سدسازی، عملیاتی کردن سد میرداماد  در گرگان و شیرین سازی آب دریای خزر می‌تواند بخشی از این مشکلات را برطرف کند.

خام فروشی و عدم توجه به صنایع تبدیلی

با توجه به تنوع آب و هوایی و دارا بودن 7 اقلیم از 13 اقلیم شناخته شده در دنیا، وجود دشت‌های حاصلخیز در نوار جنوبی استان 92 نوع محصول کشاورزی در این استان تولید می‌شود اما صنایع تبدیلی متناسب با نیازهای این بخش در استان شکل نگرفته و در بسیاری موارد محصولات کشاورزی به صورت خام از این استان خارج می‌شود. در برخی از محصولات نیز با وجود تولید بالا اما حتی یک واحد صنایع تبدیلی نیز در این استان وجود ندارد از آن جمله می‌توان به نبود کارخانجات فرآوری سیب زمینی، آبمیوه و غیره اشاره کرد.

 توسعه سرمایه گذاری در صنایع پسین و پیشین بخش کشاورزی، به ظرفیت رسانی واحدهای موجود، احیای واحدهای تولیدی راکد، ایجاد زنجیره های تولید و غیره از اقداماتی است که استاندار آینده باید تدبیری برای آنها بیندیشد.

توجه ناکافی به رفع تبعیض و فقر از مناطق محروم استان

گلستان با سکونت 47 درصدی جمعیت استان در روستاها، رتبه دوم جمعیت روستایی کشور را پس از استان سیستان و بلوچستان داراست که البته 75 درصد جمعیت روستایی استان جزو دهک‌های یک تا پنج هستند که جزو دهک‌های محروم و کم برخوردار به شمار می‌روند. از سویی دیگر بیش از 81 هزار خانوار در استان گلستان تحت پوشش نهادهای حمایتی قرار دارند که جزو بیشترین آمارهای تحت پوشش در کشور به شمار می‌رود.

به نظر می‌رسد توزیع عادلانه منابع، تمرکززدایی از مرکز استان، رعایت کردن سهم روستاییان در پرداخت تسهیلات بانکی و اشتغالزایی می‌تواند به رفع این چالش کمک کند. همچنین شاخص های سهم ارزش افزوده شهرستان‌ها از تولید ناخالص استان، نمره فقر شهرستان‌ها، ضریب اشتغال و سهم رشد ابلاغی شهرستان‌ها در توزیع اعتبارات هر شهرستان جهت توازن و عدالت محوری می‌تواند مشکلات را تا حدودی کاهش دهد.

انتهای پیام/582/.