چرا انقلاب اسلامی یک ماه زودتر در یزد به پیروزی رسید؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ یکی از عوامل مهم و تعیین‌کننده در وقوع انقلاب اسلامی، گستردگی آن در نقاط مختلف کشور بود. بدین شکل که نه تنها تهران به عنوان پایتخت و شهرهای بزرگ و مراکر استان‌ها، که حتی مردم در روستاها نیز در فعالیت‌های انقلابی فعال بودند.

استان یزد در کنار دیگر شهرها و استان‌های کشور، یکی از کانون‌های مؤثر فعالیت‌های انقلابی بود و حضور شخصیت انقلابی چون آیت‌الله صدوقی نقش تعیین‌کننده‌ای در حرکت مردم یزد داشت.

«درباره یک تسخیر» روایتی از ساواک یزد در خاطرات شفاهی  است که به قلم محمدهادی شمس‌الدینی از سوی انتشارات سوره‌مهر به چاپ رسیده است. این کتاب، ماجرای ساواک در یزد از تاسیس در سال 1348 تا تسخیر در سال 1357 را روایت می‌کند که جزو رویدادهای مهم و تأثیرگذار در  پیشبرد اتقلاب اسلامی در استان یزد محسوب می‌شود.

این  اتفاق باعث شد که رژیم پهلوی از همان روز بساط ظلم و ستم خود در استان یزد را برچید و از آن روز به بعد هیچ نیروی نظامی در خیابان‏‏‌های شهر یزد دیده نشد به عبارتی انقلاب اسلامی در استان یزد از 20 دیماه 1357 و یک ماه مانده تا پیروزی انقلاب اسلامی در کشور، به پیروزی می‏‏‌رسد. براساس اسناد موجود پس از آن مسئولان نظامی و دولتی در یزد نیز هیچ واکنشی برای انعکاس وقایع به مرکز نشان نمی‎‎دهند و با تشکیل کمیته انقلاب اسلامی، جوانان انقلابی نظم شهر را به دست می‏‏‌گیرند.

خبرگزاری تسنیم همزمان با انتشار کتاب «درباره یک تسخیر» با محمدهادی شمس‌الدینی نویسنده این کتاب به گفت‌وگو پرداخته،‌ این گفت‌وگو به شرح ذیل است:

*  آقای شمس‌الدینی چه شد که به عنوان یک محقق ماجرای تسخیر ساواک در یزد را به تصویر کشیدید؟

ما گروهی از محققان حوزه تاریخ شفاهی در یزد بودیم که به پیشنهاد حوزه هنری استان قرار بود، روی موضوعات مختلفی درباره تاریخ انقلاب کار کنیم،‌ چند سالی است که این گروه فعالیت دارد و آثاری نیز در حوزه  حوادث انقلاب اسلامی و دفاع مقدس منتشر شده است. در بین موضوعات پیشنهادی من موضوع تسخیر ساواک یزد را انتخاب کردم.

 * ماجرای این تسخیر چه بود؟

ماجرای تسخیر ساواک یزد به عنوان اولین ساواک مرکز استان که توسط مردم تسخیر شد،‌ آن هم حدود یک ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار قابل توجه است،‌ یزد شهری مهم در طول حوادث پرفراز و نشیب انقلاب اسلامی بود‌،  این اتفاق در این شهر در روزهای قبل از انقلاب در پیشبرد انقلاب اسلامی بسیار موثر بود. در جریان این  تسخیر سه شهید نیز از استان یزد تقدیم انقلاب شد.

ماجرا اینگونه بود که روز 18 دی سال 1357 علما به دلیل شهادت هموطنان در مشهد،‌کرمان و دیگر شهرها بیانیه برای تظاهرات و راه‌پیمایی دادند،‌ مردم یزد نیز از صبح در مسجد حظیره یا روضه محمدیه تجمع کردند و راه‌پیمایی آغاز شد. در ابتدا برنامه‌ای برای حمله به ساواک نبود. اما وقتی به ساختمان ساواک می‌رسند، مردمی هجوم برده و خشم خود را بروز دادند. درگیری اتفاق افتاد، تعدادی زخمی شدند و 3 نفر شهید شدند. با دخالت شهربانی جمعیت پراکنده شد و کارمندان از ساواک خارج شدند. در روزهای بعد نیز کارمندان ساواک از ترس در محل کار خود حضور پیدا نکردند.

* در جریان این اتفاق اسنادی نیز به دست مردم رسید؟

بر اساس مصاحبه با شاهدان ماجرا،‌ با شروع حوادث انقلاب ساواک تهران  از مدت‌ها پیش به استان‌ها دستور داده بوند که اسناد را به اداره شهربانی که امکانات نگهبانی در آن‌ها بیشتر است‌، انتقال دهند،‌ ساواک یزد نیز  40 روز قبل از تسخیر اسناد را به شهربانی در خیابان توپخانه اصفهان منتقل کردند. البته تعدادی اسناد نیز به دست مردم رسیده بود که من تصاویر تعدادی از آن‌ها را در کتاب آورده‌ام‌، این تصاویر از کتاب انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک یزد برداشت شده و به تایید راویان هم رسیده است.

یکی از این اسناد اعتراف‌نامه ساواک به تضعیف روحیه کارمندان است،‌ اسناد دیگری هم در مورد فعالیت‌های افرادی که در یزد مبارز انقلابی بودند، مانند شهید صدوقی و اقداماتی در مورد بازجویی‌ها و بازداشت‌هایی که در بزد اتفاق افتاده است،‌ وجود دارد.هر کدام از اسناد متناسب با خاطره‌ای است که نقل شده است.

 * کمی درباره روش تحقیق و تدوین کتاب بفرمایید ؟

کتاب حاصل ساعت‌ها مصاحبه با راویان این واقعه است،‌ 9 نفر از حاضران در ماجرای تسخیر خاطرات خود را مطرح کردند‌، نزدیک به بیست جلسه با این افراد که به نوعی با سازمان اطلاعات و امنیت یزد سروکار داشتند و آخرین روزهای عمر این سازمان را به چشم خود دیدند مصاحبه صورت گرفت. مصاحبه‌های این کتاب که بیش از 30 ساعت به طول انجامیده است، طی سال‌های 1397 و 1398 در محل اشتغال یا دفتر کار راویان ضبط شده است.در تدوین کتاب سعی شده است، نزدیک‌ترین اسناد موجود به هر روایت ارائه شود تا خوانندگان هرچه بهتر در فضای روایت‌ها قرار بگیرند.کتاب از 9 روایت به زبان 9 راوی نوشته شده و در ادامه سخن پایانی، تصاویر راویان، اسناد و مدارک، نقشه‌ها و نمایه‌ها گنجانده شده است.

انتهای پیام/