اردوغان در بوداپست؛ شراکت راهبردی ترکیه و مجارستان در اروپا

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سفر یک روزه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به کشور اروپایی مجارستان، بازتاب گسترده ای در رسانه ها و مطبوعات آنکارا و بوداپست پیدا کرد. این سفر یک بار دیگر نشان داد که طی سالیان گذشته، روابط فی مابین اردوغان - اوربان، تا چه اندازه توسعه پیدا کرده است.

ویکتور اوربان نخست وزیر ملی گرای مجارستان که همراه با 3 کشور دیگر شرق اروپا یعنی لهستان، جمهوری چک و اسلواکی گروه V4 را تشکیل داده، رابطه ویژه ای با اردوغان دارد و این دو سیاستمدار، از سازمان کشورهای ترک گرفته تا تصمیمات مرتبط با ناتو، همواره در کنار هم بوده اند.

ویکتور اوربان قبل از انتخابات ترکیه  برای پیروزی اردوغان دعا کرد و اولین رهبر خارجی بود که پس از پیروزی به او تبریک گفت.

اوربان در مورد انتخابات ترکیه گفته بود: «این یک رقابت بین اردوغان و رهبر مخالفان نبود، بلکه بین اردوغان و جورج سوروس بود. اگر آقای اردوغان در این انتخابات شکست می ‌خورد، صراحتاً برای ما یک تراژدی بود. با انتخاب مجدد آقای اردوغان، بار بزرگی از دوش ما برداشته شد. ما آرزو داشتیم که اردوغان دوباره انتخاب شود. خدا را شکر که اردوغان پیروز شد. راستش خیلی دعا کردم که او پیروز شود».

اردوغان به دعوت اوربان و به منظور تماشای مسابقات جهانی قهرمانی دوومیدانی به بوداپست رفت و در حاشیه بازی ها، با سران ازبکستان، قطر، جمهوری آذربایجان، بوسنی، صربستان و چند کشور دیگر نیز دیدار کرد.

از همکاری تجاری تا همراهی امنیتی

ترکیه و مجارستان در سال 2022 میلادی حجم مبادلات تجاری دوجانبه را به رقم 4 میلیارد دلار نزدیک کردند و هدف گذاری جدید آنها حول محور 6 میلیارد دلار است. این دو کشور برای توسعه روابط اقتصادی، دارای نهاد مشترکی به نام کمیته عالی توسعه همکاری هستند و مدتی است که یکی از بانک های دولتی بزرگ ترکیه، در بوداپست نیز شعبه خود را افتتاح کرده است.

ترکیه و مجارستان، سند همکاری امنیتی و شراکت استراتژیک امضا کرده اند و عضویت مجارستان به عنوان ناظر در سازمان کشورهای ترک، از اتفاقات مهمی است که با اراده این دو کشور شکل گرفته و اردوغان امیدوار است که متقابلاً، با همکاری اوربان، در شرق اروپا رفقای بیشتری داشته باشد.

با فعالیت 150 شرکت ترکیه ای در مجارستان از حوزه مخابرات گرفته  تا ساخت و ساز، سرمایه گذاری ترکیه در مجارستان به 600 میلیون یورو رسیده و طرفین انتظار دارند در سال های آینده، این سرمایه گذاری چهار برابر شود.

اردوغان آشکارا در حضور اوربان، از سیاست های اقتصادی و گمرکی اتحادیه اروپا علیه ترکیه انتقاد و اعلام کرد که انتظار دارد تردد کامیون های ترکیه به مقصد مجارستان، کاملاً رایگان و بدون پرداخت عوارض ورود و تعرفه گمرکی باشد.

اوربان اعلام کرده که مجارستان و دیگر اعضای گروه چهارجانبه ویسگراد یعنی لهستان، چک و اسلواکی فرصت های بزرگی را برای همه شرکت های ترکیه ای فراهم می کنند.

قرار است شرکت های ترکیه ای بیشتری در پروژه شهرهای هوشمند مجارستان فعالیت کنند. با این حال امتیازاتی که مجارستان به عنوان معافیت تجارت و حمل و نقل به اسلواکی و صربستان داده، هنوز در اختیار ترکیه قرار نگرفته و محدودیت سهمیه ترانزیتی کامیون های ترکیه ای به مجارستان، موضوعی است که مقامات آنکارا از آن گلایه داشته اند.

رابطه نهادی یا رفاقتی، مساله این است

یکی از ویژگی های اردوغان که مورد انتقاد بسیاری از ناظران سیاسی ترکیه قرار گرفته، این است که او در روابط دیپلماتیک با مقامات خارجی، اهمیت فراوانی به مساله رفاقت و شخصی سازی روابط داده و به ارتباط نهادی و سازمانی، اعتنا نمی کند. به ویژه در شرایطی که پای موضوعی همچون کیش شخصیت و ویژگی های تیپ رفتاری و روانی به میان آید، اردوغان از جوش دادن رفاقت عملگرایانه ابایی ندارد و این قاعده در مورد اوربان نیز صدق می کند.

سرویس های اطلاعاتی ترکیه و مجارستان، در چند سال گذشته، همکاری مداومی داشته اند و اشتراک مواضع آنکارا و بوداپست در خصوص عضویت سوئد در ناتو و مخالفت با سوئد، یکی از نشانه های مهم همراهی سیاسی بین اردوغان و اوربان بود.

علاوه بر این، در 10 سال اخیر، روند همکاری بسیار عمیقی بین ترکیه و مجارستان وجود داشته که برای مدتی شامل روابط چند وجهی است.

طرفین با لفظ اغراق آمیز «وحدت در سرنوشت» از این همراهی یاد کرده و مداوماً از لفظ «مشارکت استراتژیک» استفاده می کنند. هر دو کشور «متحدان غرب و ناتو» هستند اما در بسیاری موارد، سیاست هایی را دنبال می کنند که مستقل تر از نگرش اتحادی آنهاست. هر دو کشور در ماجرای حمله روسیه به اوکراین، یک موضع بینابینی داشتند و حاضر نشدند همچون آمریکا و اتحادیه اروپا، به طور کامل و قاطعانه، علیه روسیه و پوتین موضع بگیرند. در حالی که مجارستان تلاش می کند از طریق شورای ترک ها به عنوان عضو مهمان وارد آسیا شود، ترکیه در تلاش است تا با کمک مجارستان و کشورهای V4 در اتحادیه اروپا موقعیت هایی را به دست آورد.

هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه در 28 ژوئیه به همراه هیاتی از دیپلمات ها و کارشناسان امنیتی به مجارستان سفر کرد و در همان زمان، رسانه های اروپایی بر روی این موضوع مانور دادند که چرا ترکیه برای مجارستان مهم است؟ اروپایی ها بر این باورند که علاوه بر برخی از اشتراکات رفتاری و شخصیتی که اوربان و اردوغان را به هم نزدیک می کند، پای این 3 موضوع مهم دیگر نیز در میان است:

الف) اوربان انتظار دارد که اردوغان در مسیر ترانزیت منابع سوخت و انرژی به اروپا، نگاه ویژه ای به مجارستان داشته باشد.

ب) اوربان به خوبی می داند که اگر ترکیه تحت امر اردوغان، دیوار مقابل مهاجران را بردارد و آنان را به سوی اروپا بفرستد، بسیاری از کشورها در شرایط دشواری قرار می گیرند و یکی از آنها مجارستان خواهد بود. اوربان همچنین سال ها با اتحادیه اروپا در مورد مسائل مهمی مانند حاکمیت قانون، آزادی مطبوعات و مهاجرت اختلاف داشته است.

ج) روابط مثبت ویکتور اوربان، رهبر مجارستان با ترکیه و روسیه، اقدامی است به منظور تضعیف سیاست‌های لیبرال حاکم بر کشورهای اتحادیه اروپا. در ذهن ویکتور اوربان، الگویی به نام "هم اروپا و هم جهان" در جریان است و اردوغان، همان سیاستمداری  است به تحقق الگوی مزبور کمک کند.

به همین دلیل بود که ویکتور اوربان رو به دوربین شبکه های تلویزیونی گفته بود، از خدا می خواهم که رجب طیب اردوغان در انتخابات پیروز شود.

ویکتور اوربان همچنین به خاطر رابطه نزدیکش با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بارها مورد انتقاد سران اتحادیه اروپا قرار گرفته است. اگر چه مجارستان نیز مانند بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا از روسیه انرژی وارد می کند. با این حال، ناظران سیاسی بر این باورند که در روابط ویژه اوربان – پوتین نیز، باز هم پای ویژگی های کیش شخصیتی در میان است.

هنگامی که کشورهای غربی پس از حمله به روسیه شروع به اعمال تحریم ها کردند، مجارستان نیز تصمیم گرفت به آن بپیوندد. با این حال، رسانه های دولتی در پوشش خبری جنگ، آن قدر به نفع روسیه عمل کردند که رهبران اپوزیسیون مجارستان صدایشان درآمد و علیه اوربان، شکایتی رسمی به سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) ارائه کردند.

مجارستان که با اوکراین مرز مشترک دارد، تاکنون میزبان 400 هزار مهاجر اوکراینی شده است. با این حال، اوربان معتقد است که که مجارستان باید از جنگ بین این دو کشور دور بماند. چرا که تبعات مداخله،  برای مجارستان بسیار خطرناک خواهد بود.

او به همین دلیل از  ارسال پشتیبانی تسلیحاتی به اوکراین از طریق مجارستان خودداری کرد. اوربان همچنین تنها رهبر اتحادیه اروپا است که از ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین انتقاد می کند. اوربان، خود را یک سیاستمدار عملگرا توصیف می کند. او پس از فروپاشی دیوار برلین به طور آشکار ضد کمونیست بود، اما امروز یک ملی گرای نوستالژیک و محافظه کار است.

در پایان باید گفت، توافقنامه مشارکت راهبردی امضا شده بین ترکیه و مجارستان، سند مهمی در تاریخچه روابط این دو کشور است و بر اساس این توافق، دو کشور قصد دارند همکاری های موجود خود را در بسیاری از موضوعات به یک مشارکت استراتژیک با اهمیت تبدیل کنند. اگر چه جزئیات مشخصی درباره این مشارکت راهبردی ارائه نشده، با این حال، اطلاعاتی که قبلاً در مطبوعات منعکس شده، نشان می دهد که اصلی ترین حوزه ها، شامل همکاری در حوزه های دفاعی، امنیتی و اصلاحات در خدمات آموزشی و بهداشتی است.

انتهای پیام/