یادداشت| شکست امارات در کابل و سنگاندازی در مسیر مذاکرات دوحه
برخی شنیده‌ها از پایتخت افغانستان، اقدام امارات در ارائه پیشنهاد قطعنامه ۲۶۸۱ به شورای امنیت سازمان ملل را نه در راستای اهداف حقوق بشری، بلکه نوعی انتقام‌گیری از مقامات طالبان در پی بی‌نتیجه ماندن گفتگوهای دوطرفه ارزیابی می‌کند.
دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم؛ در حالی که تنها سه روز به برگزاری اجلاس دوحه برای بررسی مسائل افغانستان باقی مانده بود، امارات با پیشنهاد قطعنامه 2681 علیه حکومت سرپرست کابل و سپس تصویب آن در شورای امنیت، این اجلاس را به حاشیه برد.
برگزاری نشست ویژه سازمان ملل درباره مسائل افغانستان در روز دوشنبه هفته جاری(دوازدهم اردیبهشت ماه)که قرار است به میزبانی دوحه انجام شود، از چندی پیش گمانه‌زنی‌های مثبتی را درباره بهبود اوضاع سیاسی و به تبع آن، گشایش‌های اجتماعی و اقتصادی برای مردم افغانستان ایجاد کرده بود.
زمستان سال گذشته، افغانستان شاهد رفت‌وآمد مقام‌هایی از سازمان ملل به این کشور و گفتگو با مقامات دولت سرپرست کابل از جمله امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه این کشور برای بررسی آنچه وضعیت نگران‌کننده حقوق بشری و اختلاف‌ها میان طالبان و جامعه جهانی خوانده می‌شد، بود.
به استناد گزارش مقامات سازمان ملل که به افغانستان رفته و با سران ارشد طالبان دیدار کرده بودند، جدای از اختلاف‌هایی که باقی مانده بود و نیاز به گفتگوی بیشتری داشت، پیشرفت‌هایی نیز در برخی محورها از جمله برخی معافیت‌ها برای کار زنان نیز به دست آمده بود.
به دنبال این گفتگوها و البته ارزیابی مثبت نمایندگان اعزامی سازمان ملل به افغانستان بود که بعداً «آمنه محمد» معاون این سازمان، در دانشگاه «پرینستون» آمریکا از برگزاری نشستی برای بررسی مسائل افغانستان با حضور نمایندگان ویژه کشورهای همسایه این کشور و سازمان ملل به میزبانی دوحه در اول و دوم ماه «می» خبر داد.
نکته قابل تأمل در سخنان معاون گوترش در دانشگاه پرینستون آمریکا، تأکید بر لزوم تعامل با طالبان بود. «آمنه محمد» معتقد است: «تعامل با حکومت کابل کمک خواهد کرد تا آنها در قبال اعمالشان پاسخگو باشند، ما نمی‌توانیم اجازه دهیم وضعیت همچنان بدتر شوند، این همان چیزی است که وقتی شما تعامل نداشته باشید اتفاق می‌افتد».
بخش دیگری از سخنان دیپلمات ارشد سازمان ملل که بعدها زمینه جنجال‌آفرینی منتقدان وی را فراهم کرد، بیان این نکته توسط وی بود که در اجلاس دوحه می‌تواند موضوع به رسمیت شناختن دولت طالبان را نیز با درنظرداشت رعایت مسائل اصولی دنبال کند.
معاون گوترش به رسمیت شناختن حکومت طالبان را نه امتیاز برای آنان، بلکه اهرمی برای سازمان ملل ذکر کرده بود.
با این تفاصیل و در حالی که محافل مختلف سیاسی، از جمله پایتخت‌های کشورهای همسایه افغانستان، امیدوارانه به اجلاس دوحه چشم دوخته بودند، امارات با ارائه پیش‌نویس قطعنامه 2681 و با همراه کردن ژاپن در ارائه متن آن به شورای امنیت و سپس تصویب آن، عملاً اقدام به «سنگاندازی بزرگ» برای این اجلاس نمود.
در قطعنامه 2681 شورای امنیت ممنوعیت کار زنان در تاریخ سازمان ملل بی‌سابقه دانسته شده و نسبت به ادامه آن عمیقاً ابراز نگرانی شده است. این قطعنامه همچنین ممنوعیت کار زنان برای دفاتر سازمان ملل را تضعیف حقوق بشر و اصول بشردوستانه خوانده و می‌گوید این اقدام مقامات کابل بر عملیات کمک‌رسانی سازمان ملل در سراسر افغانستان تأثیر منفی و شدید خواهد داشت.
در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل آمده است که زنان و دختران افغانستان در تمام بخش‌های جامعه مشارکت کامل، برابر، معنادار و مصون داشته باشند. در بخش دیگری از قطعنامه پیشنهادی امارات گفته شده است تا زمانی که ممنوعیت کاری زنان لغو نشود، دفتر هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) قادر به اجرای وظایف بشردوستانه نخواهد بود.
اقدام دولت امارات در ارائه پیش‌نویس قطعنامه 2681 به شورای امنیت آن هم در آستانه برگزاری اجلاس دوحه این پرسش‌ها را مطرح می‌کند که:
ـ واقعیت اقدام امارات در ارائه این پیش‌نویس چیست؟ سران این کشور چه اهدافی را با همراه کردن ژاپن(متحد قدیمی آمریکا) برای فشار بر مقامات کابل دنبال می‌کنند؟ به راستی آنچه نگرانی و تأکید بر حفظ حقوق زنان جامعه افغانستان به عنوان شاخصه بارز قطعنامه 2681 شورای امنیت عنوان شده، بیان‌کننده ماهیت اصلی و صادقانه اقدام دولت امارات است؟
برخی شنیده‌ها از پایتخت افغانستان، این اقدام امارات در ارائه پیشنهاد قطعنامه 2681 به شورای امنیت سازمان ملل را نه در راستای اهداف حقوق بشری، بلکه نوعی انتقام‌گیری از مقامات طالبان در پی بی‌نتیجه ماندن گفتگوهای دوطرفه ارزیابی می‌کند.
«لانا نصیبه» نماینده امارات در سازمان ملل که بازی به راه انداخته در نیویورک علیه کابل را ظاهراً به نفع خود خاتمه داده است، بهتر از دیگران می‌داند که پیش‌تر همکاران وی در بخش‌های امنیتی و دیپلماتیک نتوانسته‌اند مقامات کابل را با تصمیم‌های ضد منطقه‌ای خود همراه سازند، ازاین‌رو به دنبال کشاندن بازی با هدف اعمال فشار بر کابل به شورای امنیت برآمده‌اند.
بر اساس منابع آگاه از کابل، به دنبال گشایش و توسعه روابط کابل با پایتخت‌های همسایه، به ویژه ارتقای دادوستدهای تجاری، هیئتی از سوی دولت امارات در چندین نوبت راهی کابل شده و با مقامات ارشد طالبان گفتگوهای متعددی را انجام داده‌اند.
در این گفتگوها که با پیشنهادات سنگین اقتصادی به طرف افغانستانی همراه بوده است، از کابل خواسته شده در ازای انعقاد دسته‌‌ای از قراردادهای اقتصادی که رقم قابل توجهی نیز داشته است، اقدامات تحدیدی در توسعه روابط با پایتخت‌های منطقه را در پیش بگیرد.
اقدامی که کابل آن را از یکسو درخواست غیرمستقیم امارات برای نیفزودن بر وزن کفه همگرایی با اهداف توسعه مناسبات کشورهای همسایه، تحلیل کرده و از سوی دیگر برایند تحلیل مقامات ارشد طالبان آن را خلاف مصالح خود دانسته است که در نتیجه منجر به این امر شده است که دست رد به پیشنهادات قابل توجه هیئت عربی بزند.
اقدامی که مقامات کابل هم می‌دانستند برای آنان هزینه خواهد داشت و البته هر چند در ظاهر امارات را سبب سنگاندازی در پیشبرد اهداف خود می‌دانند، اما تجربه به آنان نشان داده است که اقداماتی از این دست که مخالف روابط دوستانه پایتخت‌های منطقه است، در خارج از منطقه طراحی شده و تنها اجرای آن به عوامل منطقه‌ای سپرده می‌شود.
به باور تحلیلگران مسائل افغانستان برآورد کابل از «سنگاندازی بزرگ» امارات پیش از برگزاری نشست دوحه که می‌توانست بسیاری از مسائل را در فضای کاملاً تخصصی دنبال کند این است که این کشور متن دیکته شده آمریکایی‌ها را به خوانش گرفته و بلندگوی اهداف آنان شده‌اند، چه اینکه امارات نه در قامت یک کشور تأثیرگذار منطقه‌ای است و نه ظرفیت چنین نقش‌آفرینی را دارد.
انتهای پیام/.
