بازی اردوغان با کلیدواژه «امت» برای کسب رای

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تب و تاب انتخابات و رقابت سیاسی ترکیه را فرا گرفته است. چرا که تنها 40 روز به زمان برگزاری انتخابات سراسری ترکیه باقی مانده و در این بازه زمانی کوتاه، رهبران احزاب و ائتلاف ها، در تلاش هستند تا علاوه بر حفظ هواداران قدیمی، آرای بخشی از هواداران مردد و خاکستری را نیز تصاحب کنند و اردوغان می کوشد تا در برابر رقیب و مخالفین قدرتمند، هر جوری شده خود را بر سر قدرت نگه دارد.

ناظران سیاسی ترکیه بر این باورند، کار برای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور کنونی ترکیه و رهبر حزب حاکم این کشور دشوارتر است. چرا که بحران اقتصادی بر ترکیه سایه انداخته و به گواه تحلیلگران اقتصادی، اصلی ترین دلایل و پس زمینه های بروز بحران، نه شیوع ویروس کرونا و حمله روسیه به اوکراین، بلکه ندانم کاری های متعدد و تصمیمات غلط اردوغان و تیم اوست.

اما رهبر حزب عدالت و توسعه، هنوز هم به دنبال تهییج و تحریک قلوب و افکار ده ها میلیون محافظه کار ترکیه است تا حزب خود را بر اریکه قدرت نگه دارد. اردوغان در این مسیر، پس از گذر از چندین و چند پیچ ملی گرایانه و حماسی، حالا یک بار دیگر سراغ شعارها و گفتمان های اسلامی آمده و از «امت اسلامی» حرف می زند. در شرایطی که حزب عدالت و توسعه در مسیر افول قرار گرفته، رهبر این حزب باز هم پس از مدتی طولانی، از کلیدواژه «امت» استفاده کرد و از مردم خواست برای تشکیل امت اسلامی به او رای دهند.

سوابق بسیاری از رویکرد منفعت طلبانه اردوغان نسبت به مفاهیم دینی و اسلامی وجود دارد و او همواره تلاش کرده تا از باورها و ارزش های اسلامی، استفاده ابزاری کند. فراموش نکنیم اردوغان همان رئیس جمهوری است که بارها، برای گرفتن رای از مردم، در حین سخنرانی، یک جلد قرآن در دست می گرفت و در مورد مسائل سیاسی روز مانند آوارگان سوری، از مفاهیم صدر اسلام استفاده می کرد و با طرح مجدد مفاهیمی مانند مهاجرین و انصار، از مردم طلب رای می کرد.

بازی با میراث استاد

رجب طیب اردوغان، عبدالله گل، بلنت آرنچ، بن علی ییلدرم، عبداللطیف شنر، حیاتی یازیجی و بسیاری دیگر از سران و موسسین حزب عدالت و توسعه، همگی سیاستمدارانی هستند که کار حزبی و سیاسی را نزد مرحوم نجم الدین اربکان آغاز کردند و به عبارتی روشن، همه این افراد از زیر شنل اربکان بیرون آمده اند.

اربکان به عنوان یک رهبر سیاسی اسلامگرا، توجه به مفاهیم مهمی همچون جهان اسلام و وحدت مسلمانان، ایستادگی در برابر آمریکا و اسرائیل و تلاش برای متحد کردن امت اسلامی را در صدر اهداف خود قرار داده بود و واقعاً به این مفاهیم باور داشت. اما اردوغان از سال 2002 میلادی و پس از رسیدن به قدرت، در یک بازه زمانی بیست ساله، نشان داده که برخلاف استاد خود، موضوعی به نام «امت اسلامی» را به عنوان یک ابزار سیاسی و حزبی می نگرد و اتفاقاً ساز و برگ ملی گرایانه هم بر قامت این مفهوم دوخته است! او در تازه ترین سخنرانی خود، ادعای گزافی کرده و گفته، تنها کشوری که می تواند امت اسلامی را تشکیل دهد ترکیه است و اگر من نباشم، کسی نمی تواند امت را تشکیل دهد!

احمد تاش گتیرن از تحلیل گران پیشکسوت در ترکیه، بازی جدید اردوغان با مفاهیم دینی و اسلامی را به چالش کشیده و نوشته است:«اردوغان و حزب عدالت و توسعه، با برجسته سازی ارتباط مفاهیم امت و ترکیه، می خواهند ادعا کنند که اگر این حزب در انتخابات شکست بخورد، آرمان تشکیل امت هم بر باد می رود. این تلاشی تکراری برای متقاعد کردن توده‌هایی است که ارتباط  ترکیه و امت  را مهم می‌دانند و ادعایشان این است که این اتفاق فقط با طیب اردوغان می‌تواند رخ دهد.»

او در ادامه نوشته است: «اردوغان، در سخنرانی های میدانی خود، یک بار دیگر از مردم رای می خواهد و خواهان یک دوره دیگر قدرت است. او اعلام کرده که در «پنج سال» جدید، کارهای بزرگی انجام می دهد. اما مردم از او می پرسند: بیست سال به تو اعتماد کردیم. کاری که در آن بیست سال انجام ندادی، در یک دوره 5 ساله جدید چگونه انجام خواهد شد؟ اما اردوغان بر حرف خود پافشاری کرده و می گوید: ترکیه تبدیل به کشور پیشگام می شود، امت را رهبری می کند، امت قیام می کند. این سخنان اردوغان، یک گفتمان ایدئولوژیک هیجان انگیز است که شاید برای برخی از هواداران قدیمی او جالب باشد، اما واقعا ده ها سوال مردم درباره عملکرد اردوغان و حزب او، بی پاسخ مانده است و برنامه روشنی وجود ندارد. بهتر است اردوغان به جای این حرف های تکراری، سراغ این سوال برود: چرا میزان رای جوانان آکپارتی بسیار کمتر از آرای عمومی آن است؟ حزبی که نتواند جوانان را اقناع کند، نمی تواند از آرمان های بزرگ حرف بزند.»

اردوغان، «امت اسلام» و اسرائیل

تنها چند ماه از بازگشایی سفارتخانه های ترکیه و رژیم صهیونیستی در آنکارا و تل آویو سپری شده و الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان نیز به تشویق اردوغان، با صهیونیست ها وارد چنین معامله ای شده است. درست در چنین شرایطی، اردوغان یک بار دیگر از ضرورت تشکیل «امت اسلامی» حرف می زند!

در پایان باید گفت، بدون تردید یکی از سنن سیاسی حزب عدالت و توسعه و میراث فکری و سیاسی رجب طیب اردوغان، استفاده ابزاری از مفاهیم دینی و عواطف دینی برای جلب توجه مسلمانان در داخل و خارج ترکیه است. اما شکل متناقض این مشی سیاسی آنجایی خودنمایی می کند که اتفاقاً این خود اردوغان است که در بین سران کشورهای اسلامی، بالاترین میزان اشتیاق و تمایل برای توسعه روابط با رژیم صهیونیستی را به نمایش گذاشته است! در نتیجه بعید است که این تاکتیک قدیمی اردوغان، یک بار دیگر توجه مسلمانانی را به سوی خود جلب کند که مفهوم امت را به عنوان یک مفهوم ارزشمند و بنیادین اسلام پذیرفته و به آن باور دارند.

انتهای پیام/