وضعیت اردوغان از نگاه غرب؛ بحرانی که حتی قبل از زلزله هم ظهور کرده بود

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها که اخبار مربوط به زلزله، بر تمام عرصه های زندگی مردم ترکیه سایه انداخته، موضوع سیاست و انتخابات نیز به عنوان یکی از موضوعاتی مورد ارزیابی قرار می گیرد که به شدت تحت تاثیر موضوع زلزله است.

در این میان، نگرش کشورهای غربی به سرنوشت سیاسی اردوغان نیز اهمیت فراوانی دارد. البته قبل از زلزله هم غربی ها نگاه خوبی به اردوغان نداشتند، اما حالا به نظر می رسد، دلایل معقول تری برای پایان دوران اقتدار او و حزب عدالت و توسعه به وجود آمده است. حالا همه می دانند که دولت جو بایدن تمایلی به ارتباط گرم با اردوغان و حزب او ندارد و اروپا نیز آشکارا نشان داده که مشتاق است در فردای انتخابات، فرد دیگری به عنوان رئیس جمهور به کاخ بش تپه برود.

اغلب سران احزاب مخالف اردوغان به ویژه کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق و علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی، روابط گسترده ای با دولت ها و نهادهای اروپایی دارند و شواهد نشان می دهد که آنها تمایل دارند یکی از مخالفین به قدرت برسد و فصل جدیدی در روابط ترکیه و غرب گشوده شود.

تحلیل نیویورک تایمز درباره اردوغان

پیش بینی درباره مسیر سیاسی و حزبی اردوغان و سرنوشت دولت او، پای ثابت ستون های تحلیلی بسیاری از روزنامه های آمریکا و اروپا است.

در روزنامه نیویورک تایمز، جدیداً مطلبی منتشر شده که نویسنده آن معتقد است، اردوغان با یک بحران جدی و همه جانبه مواجه است. نویسنده همچنین به این اشاره کرده که رهبر حزب عدالت و توسعه، می خواهد برای ماندن بر راس قدرت، از تمام ابزارها و امکانات استفاده کند، اما بحران اقتصادی به حدی فراگیر شده که امکان پیروزی او ناچیز است و حالا زلزله قهرمان مرعش هم، حکم ضربه آخر را پیدا کرده است.

مارک پیرینی، استراتژیست بنیاد کارنگی اروپا از تحلیل گران و دیپلمات هایی است که همواره اوضاع و احوال سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ترکیه را از نزدیک پیگیری کرده است. او  سفیر سابق اتحادیه اروپا در ترکیه بوده و درباره اردوغان گفته است: «اردوغان در طول دو دهه، کل قدرت را در دست داشته اما حالا برای اولین بار در 20 سال گذشته، می توان به طور جدی درباره احتمال شکست او صحبت کرد».

در ادامه این تحلیل آمده است که زلزله، سرنوشت سیاسی رئیس جمهور رجب طیب اردوغان را قبل از انتخاباتی که قرار است در ماه می برگزار شود، تحت تاثیر قرار خواهد داد. حتی قبل از آن که در قهرمان مرعش زلزله روی دهد، بحران اقتصادی فراگیر کل ترکیه را در برگرفته بود و همه از ناکارآمدی سیاست های اقتصادی دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه انتقاد می کردند، اما حالا انگیزه و دلایل آنان برای ادامه انتقادات، بیشتر و بیشتر شده است.

مارک پیرینی، استراتژیست کارنگی اروپا و سفیر سابق اتحادیه اروپا در ترکیه همچنین به سیاست خارجی رئیس جمهور ترکیه اشاره کرده و نوشته است: «اردوغان در جنگ روسیه و اوکراین، راه میانه را گرفته و برای رسیدن به مزیت اقتصادی، با هر دو طرف بازی کرد. همین حالا هم، اردوغان از هر وسیله ای که بتوان تصور کرد برای ماندن در قدرت استفاده خواهد کرد».

نیویورک تایمز همچنین نوشت:«در حالی که مقامات ترکیه با غم و اندوه جان باختگان در مرگبارترین زلزله قرن اخیر دست و پنجه نرم می کنند، رئیس جمهور اردوغان، با بحرانی موازی مواجه است. چرا که فاجعه زلزله، اقتصاد راکد و بحران زده ای را تحت تأثیر قرار داد که حتی قبل از فاجعه هم نیاز به تدابیر فوری داشت».

در حالی که گفته می ‌شد ترکیه به خاطر کمبود شدید منابع ارزی، کسری جاری و تورم 85 درصدی متزلزل شده و میلیون ها خانوار ترکیه در شرایط دشوار به سر می برند، زلزله نیز روی داد تا پازل بحران های دولت کامل شود.

در این تحلیل همچنین آمده است که اردوغان به منظور جبران کمبود منابع ارزی، در سال ‌های اخیر روابط خود را با کشورهای حوزه خلیج فارس و روسیه بهبود بخشیده است. دیپلمات سابق اروپایی برای توصیف این وضعیت، از چنین عباراتی کمک گرفته است: «تصمیمات ناگهانی و سیاست ‌های مالی غیرعادی اردوغان، مشکلات را تشدید می‌کند و ضمن تضعیف سرمایه گذاری خارجی در ترکیه، این کشور را وادار می کند تا روابط خود را با روسیه و کشورهای حوزه خلیج فارس تقویت ‌کند».

البته این فقط آمریکایی ها و اروپایی ها نیستند که درباره احتمال شکست اردوغان قلم می زنند و اغلب تحلیل گران ترک تبار خارج از ترکیه نیز آزادانه در این مورد نظر می دهند. این در حالی است که در داخل ترکیه، به استثنای عده معدودی از منتقدین و روزنامه نگاران مشهور و قدیمی، زمینه مساعدی برای انتشار مطالب انتقادی درباره دولت وجود ندارد.

سونر چاگاپتای، مدیر برنامه تحقیقاتی ترکیه در موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن، گفته است:«اگر چه در ترکیه زلزله روی داده، اما دولت و حزب حاکم، همچنان تمرکز اصلی را بر انتخابات گذاشته اند. اردوغان هرگز و در هیچکدام از مقاطع پیشین، بدون رشد اقتصادی  پیروز نشده است. بنابراین زمانی که بازسازی و اصلاحات اقتصادی آغاز شود، او به دنبال اثری تثبیت کننده خواهد بود تا منجر به پیروزی مجدد شود».

همچنین لیام پیچ، اقتصاددان ارشد بازارهای نوظهور در کپیتال اکونومیکس در لندن، گفته است: «فعالیت های اقتصادی می تواند به سرعت پس از زلزله بهبود یابد. به شرط آن که برنامه روشنی وجود داشته باشد، هر گونه تاثیر منفی زلزله، در این 3 ماهه جبران خواهد شد». اما رسانه های ترکیه این تحلیل پیچ را زیر سوال برده اند و بر این باورند که آثار مخرب زلزله قهرمان مرعش بر اقتصاد ترکیه و به ویژه تاثیر فاجعه بار آن بر بخش مسکن، در دولت آتی نیز دردسرساز و ماندگار خواهد بود.

این روزها، وقتی که در فضای مجازی و شبکه های تلویزیونی ترکیه به مصاحبه ها و سخنرانی های معدود رجب طیب اردوغان می نگریم، سیمای سیاستمدار خسته ای را می بینیم که عملاً راهی برای پنهان کردن استرس و نگرانی های خود ندارد و به خوبی می داند که با وضعیت بحران زده و غیرقابل تحملی روبرو شده است. شاید خود او هم می داند که در تداوم مشکلات قبلی، زلزله نیز به عاملی تبدیل شده که می تواند جایگاه حزب عدالت و توسعه را متزلزل کند و راهی برای رسیدن به پیروزی مجدد، باقی نگذارد.

انتهای پیام/