بازگشت نخبگان به کشور بیشتر شده است/ فعالیت بیش از ۳۰۰ مؤسسه غیرمجاز برای اعزام دانشجو

گروه دانشگاه  خبرگزاری تسنیم ـ زینب امیدی: بین اخبار دانشگاه بحث دانشجوپذیری، دانشجوفرستی، مهاجرت، فرار مغزها و بازگشت نخبگان همیشه داغ است اما دانستن اطلاعات دقیق و بررسی آماری این وقایع چیزی است که بین اخبار ضد و نقیض همیشه گم می‌شود.

به همین خاطر ما این بار برای بررسی دقیق این وقایع به سراغ تنها نهادی که متولی این امور محسوب می‌شود یعنی سازمان امور دانشجویان رفتیم و پای صحبت‌های آقای «هاشم داداش‌پور» رئیس این سازمان نشستیم تا از آخرین وضعیت کشور در خصوص مهاجرت دانشجویان، پذیرش دانشجوی بین‌المللی و دانشجوفرستی به کشورهای دیگر، همچنین وضعیت خوابگاه‌های مجردی و متأهلی، زمینه‌های بازگشت نخبگان به کشور و بررسی فعالیت مؤسسات غیر مجاز اعزام دانشجو و... مطلع شویم.

فیلم و متن این مصاحبه را در ادامه می‌بینید.

تسنیم: برای شروع بحث ابتدا به موضوع بررسی آماری پذیرش دانشجوی خارجی در ایران بپردازیم. با توجه اینکه سیاست وزارت علوم تعامل گسترده با کشورهای همسایه است در این خصوص توضیح دهید که در حال حاضر از کدام کشورها و چه تعداد در ایران مشغول به تحصیل هستند؟

داداش‌پور: ما تا چند سال پیش یکی از کشورهای اعزام‌کننده دانشجو به خارج از کشور بودیم. اگر مثلاً پنج سال پیش خبر می‌گرفتید که آیا دانشجویی به ایران می‌آید، عدد قابل توجهی ذهن شما را مشغول نمی‌کرد؛ اما حالا که دارم با شما صحبت می‌کنم اتفاقات خیلی خوبی افتاده و این محصول 40 سال تولید زیرساخت در حوزه علم و فناوری در ایران است.

به شما بگویم 84 درصد از ظرفیت‌هایی که در ایران در حوزه دانشگاهی سرمایه‌گذاری شده توسط جمهوری اسلامی انجام شده و محصول تفکری است که علم را به عنوان یکی از محورهای اصلی خودش قرار داده است.

* تحصیل 94 هزار دانشجوی خارجی در کشور

در دهه 90 به ویژه در یکی دو سال اخیر، تعداد دانشجویانی که از کشورهای دیگر تمایل دارند در ایران درس بخوانند به شدت افزایش پیدا کرده است. این محصول تولید زیرساخت‌ها، نهادینه کردن زیرساخت‌ها در جهت تولید علم، افزایش تولیدات علمی و نهایتاً یک حرکت معکوس از دانشجوفرستی به دانشجوپذیری است و درحال حاضر که با شما صحبت می‌کنم حدود 94 هزار نفر دانشجو در ایران تحصیل می‌کنند که این آمار مربوط به سال 1400 است.

ما فعلاً جمع‌بندی نهایی از سال 1401 نداریم اما داده‌ها به طور غیررسمی می‌گویند که بیش از 100 هزار دانشجو در ایران در حال تحصیل هستند. این اتفاق مبارکی است و البته آغازی است بر حرکت مهم تبدیل شدن ایران به یک هاب دانشجوپذیری در دنیا. هدف ما این است و انتظار داریم هرچه زودتر اتفاق بیفتد.

اغلب کشورها، عمدتاً دانشجو از کشورهای همجوار خود می‌پذیرند؛ ایران نیز به همین صورت است و کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان، سوریه، لبنان، هند و ترکیه از جمله کشورهایی هستند که دانشجویانشان در ایران تحصیل می‌کنند.

داده‌ها به طور غیررسمی می‌گویند که بیش از 100 هزار دانشجو در ایران در حال تحصیل هستند. این اتفاق مبارکی است و البته آغازی است بر حرکت مهم تبدیل شدن ایران به یک هاب دانشجوپذیری در دنیا. هدف ما این است و انتظار داریم هرچه زودتر اتفاق بیفتد.

دانشجویان تا هزاره سوم یعنی دهه 2000 عموماً در کشورهای خاصی تحصیل می‌کردند مثل آمریکا، استرالیا و کانادا که جزو کشورهای ثابت برای جذب دانشجو محسوب می‌شدند اما در دهه دوم 2000 یعنی 2010 تا 2021 سه کشور چین، روسیه و ترکیه به این کشورها اضافه شدند و این نشان می‌دهد روند تغییر علم شروع شده و کشورهای مختلفی به جرگه کشورهای مهم دانشجوپذیر در دنیا اضافه شدند.

من فکر می‌کنم دهه آینده دهه‌ای خواهد بود که ایران نیز جزو کشورهای جذاب برای ادامه تحصیل دانشجویان از سایر کشورها باشد.

* 109 دانشگاه در سراسر کشور مجوز پذیرش دانشجوی بین‌المللی دارند

تسنیم: درحال حاضر کدام دانشگاه‌ها در کشور مجوز جذب دانشجویان خارجی را دارند؟

داداش‌پور: حدود 107 دانشگاه مجوز جذب دانشجوی بین‌المللی را دارند و ما به تازگی دو دانشگاه دیگر را به این لیست اضافه کردیم و در حال حاضر 109 دانشگاه هستند. برنامه ما افزایش تعداد این دانشگاه‌ها برای پذیرش دانشجوی خارجی است و به این نکته نیز توجه کنیم که دانشگاه‌هایی باید دانشجوی خارجی جذب کنند که از زیرساخت‌های رفاهی، بین‌المللی، فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و پژوهشی برخوردار باشند.

تسنیم: این 109 دانشگاه در استان‌های مختلف پخش هستند؟

داداش‌پور: بله تقریباً تمام مناطق کشور را در بر می‌گیرد؛ از دانشگاه‌های مرزی تا دانشگاه‌های تهران.

* پذیرش 250 هزار دانشجوی خارجی تا سه سال آینده و جایگاه ایران بین ده کشور برتر دنیا

تسنیم: آماری دارید که الآن رتبه ایران بین سایر کشورهای دانشجوپذیر چه وضعیتی دارد؟

داداش‌پور: داده‌ای که اخیراً توسط دبیرخانه مهاجرتی ایران تولید شده نشان می‌دهد که ایران بین 13 کشور برتر دنیا در این خصوص قرار دارد. من فکر می‌کنم با این روندی که شروع شده، در سه سال آینده با رویکرد و چشم‌اندازی که ما برای این کار در نظر گرفتیم یعنی پذیرش 250 هزار دانشجوی خارجی بتوانیم در بین 10 کشور برتر دنیا شویم.

ایران بین 13 کشور برتر دنیا در خصوص پذیرش دانشجو قرار دارد. من فکر می‌کنم با این روندی که شروع شده، در سه سال آینده با رویکرد و چشم‌اندازی که ما برای این کار در نظر گرفتیم یعنی پذیرش 250 هزار دانشجوی خارجی بتوانیم در بین 10 کشور برتر دنیا شویم.

تسنیم: حالا که به بحث دانشجوپذیری در کشور پرداختیم بهتر است از زاویه دانشجوفرستی نیز وضعیت کشور را مورد بررسی قرار دهیم. آمار نشان می‌دهد که تا سال 2020 با افزایش 4 برابری، تعداد دانشجویان ایرانی خارج از کشور به 66 هزار نفر رسیده؛ از این تعداد چه مقدار میل به بازگشت به کشور دارند و چه تعداد میل ادامه زندگی بعد از اتمام تحصیل در آن کشور دارند؟

داداش‌پور: من همان اول هم که شروع کردم بحثم این نبود که اعزام دانشجو به خارج از کشور به صفر رسیده است؛ بلکه معتقدم به یک مرحله توازن رسیده‌ایم؛ یعنی اگر شما الآن کشورهای پیشرفته جهان را از منظر دانشجوفرستی و دانشجوپذیری مورد بررسی قرار دهید این توازن را مشاهده خواهید کرد. از انگلیس گرفته تا امریکا از امریکا گرفته تا کانادا، ایتالیا، استرالیا و... که کشورهای مهاجرپذیر هستند؛ در این کشورها مهاجرفرستی در مقابل بیشترین مهاجرپذیری قرار دارد و این یعنی توازن.

* دانشجوفرستی در ایران به صفر نرسیده

​منظور من از این توازن یعنی ما قبلاً دانشجو به کشورهای دیگر می‌فرستادیم اما به همان میزان دانشجو از کشورهای خارجی پذیرش نداشتیم اما اتفاقی که افتاده و اتفاق مبارکی هم هست این است که در مقابل دانشجوفرستی دانشجوی خارجی نیز پذیرش می‌کنیم و این یعنی دانشگاه‌های کشور به آن حد از ظرفیت رسیده‌اند که دانشجوی خارجی جذب می‌کنند و این طبیعی است که انتظار نداشته باشیم دانشجوفرستی در ایران به صفر برسد.

چیزی که مهم است این است که آیا دانشجویی که می‌رود امکان بازگشت به کشور را دارد یا خیر. ما ارزیابی‌های دقیقی در این خصوص نداریم اما انتظار دارم دو اتفاق در کشور رخ دهد یکی بحث ایجاد شغل و دومی برخورداری از ارتقای علمی اعضای هیئت علمی است.

ما در دنیا قبلاً چیزی تحت عنوان «فرار مغزها» داشتیم، اما حالا با پدیده «برگشت مغزها» مواجه هستیم. در کشورهای مختلف این دو پدیده همزمان در حال رخ دادن هستند و من فکر می‌کنم در ایران هم به همین‌گونه است. من نمی‌گویم دانشجوفرستی پدیده مثبتی است اما منفی هم نیست.

تحولاتی که در عرصه جمعیت دانشجویی کشور رخ داده است برای شما باز می‌کنم. جامعه ایرانی جامعه‌ای است که تمایل به درس و تحصیل در آن بالاست. ما امسال یک میلیون و 489 هزار دانش‌آموز داشتیم که قصد ورود به دانشگاه‌های کشور را داشتند. از این تعداد 600 هزار نفر تمایل به ادامه تحصیل در رشته‌های پزشکی دارند و کل ظرفیت علوم پزشکی کشور حدود 37 هزار نفر است. بخش دیگری از این جمعیت دانشگاه آزاد را انتخاب می‌کنند.

اتفاقی که می‌افتد حدود 500 هزار نفر باقی می‌مانند که عمده آنها دانشجویان نخبه کشور هستند و ممکن است انتخاب‌های دیگری داشته باشند. حدود 80 الی 85 درصد دانشجویانی که تمایل دارند در خارج از کشور تحصیل کنند در حوزه رشته‌های علوم پزشکی هستند و در دانشگاه‌های خارج از کشور تحصیل می‌کنند که اگر زمانی میل به بازگشت به کشور داشته باشند متأسفانه مدرک آنها مورد تأیید وزارت بهداشت نیست. به همین خاطر اتفاقاتی در زیرساخت‌ها رخ می‌دهد که گاهاً روند مهاجرتی دانشجویان در کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

حدود 80 الی 85 درصد دانشجویانی که تمایل دارند در خارج از کشور تحصیل کنند در حوزه رشته‌های علوم پزشکی هستند و در دانشگاه‌های خارج از کشور تحصیل می‌کنند که اگر زمانی میل به بازگشت به کشور داشته باشند متأسفانه مدرک آنها مورد تأیید وزارت بهداشت نیست. به همین خاطر اتفاقاتی در زیرساخت‌ها رخ می‌دهد که گاهاً روند مهاجرتی دانشجویان در کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تسنیم: طی 4-5 سال اخیر در سخنان رهبری نیز ما شاهد تأکیدات مؤکد انجام زیرساخت‌های لازم برای بازگشت نخبگان به کشور هستیم؛ آیا آماری از بازگشت نخبگان به کشور دارید؟ و اینکه چه زمینه‌هایی برای بازگشت آنها به کشور در نظر گرفته شده است؟

* آمار دقیقی از بازگشت نخبگان به کشور وجود ندارد

داداش‌پور: در کشور میزان تقاضا و تعداد صندلی‌ها برابر است. اگر چنانچه دانشجویی تمایل داشته باشد در رشته‌های غیرپزشکی تحصیل کند قاعدتاً این فرصت وجود دارد. اما متأسفانه نه من آمار دقیقی در این خصوص دارم و نه کل داده‌هایی که در مورد برگشت دانشجویان هست آمار دقیقی است. اما ما اینجا تنها یک آمار داریم که ارزشیابی مدارک تحصیلی را نشان دهد و نشان‌دهنده روند برگشت دانشجویان به کشور است.

تسنیم: طبق گفته چندی پیش شما ما با کاهش جمعیت دانشجویی مواجه هستیم و گفته بودید جمعیت دانشجویی کشور در سال 89 چهار میلیون بوده و الآن به سه میلیون رسیده است. به نظر شما دلیل این کاهش چیست؟

داداش‌پور: ما در یک دهه‌ای افزایش نرخ جمعیتی ایران را شاهد بودیم که بیش از سه درصد بود. اما الآن این آمار خودش را در تعداد تقاضا برای ورود به دانشگاه‌های کشور بازتاب می‌دهد درحالی که در سال 1389 جمعیت قابل اعتنایی بود و در سال 1394 به 4 میلیون و 890 هزار دانشجو رسید. امسال این جمعیت به سه میلیون و 329 هزار دانشجو رسیده است و این یک روند کاهنده است. این روند به نرخ رشد جمعیتی کشور بر می‌گردد؛ با وجود اینکه ما صندلی‌های زیادی را برای جمعیت 4 میلیون و 890 هزار نفری آماده کرده بودیم. برای مثال در یک مقطعی از زمان دانشگاه پیام نور یک میلیون نفر جمعیت دانشجویی داشت اما الآن 350 هزار دانشجو دارد. یعنی میل ورود به دانشگاه‌هایی که حضوری هستند و کیفیت بیشتری دارند افزایش پیدا کرده، اما کاهش نرخ رشد جمعیت اثر خود را گذاشته است.

تسنیم: با توجه به دو دلیلی که اشاره کردید آیا دلیل سوم می‌تواند بیکاری فارغ‌التحصیلان در کشور باشد؟

داداش‌پور: ما داده یا اطلاعات متقن که بگوییم کاهش جمعیت دانشجویی نشأت گرفته از بیکاری بعد از فارغ‌التحصیلی باشد را نداریم. اما وقتی دانشجویی فارغ‌التحصیل می‌شود انتظار دارد که در جامعه برای او کار فراهم باشد. عذرخواهی می‌کنم که می‌گویم داده متقنی نداریم اما واقعاً داده‌ای از باب اینکه چه تعداد دانشجویان از چه رشته‌هایی بعد از اتمام درسشان به چه زمینه شغلی روی‌ آورده‌اند نداریم. اما ممکن است بیکاری هم یکی از عوامل مؤثر در زمینه کاهش حضور دانشجو در دانشگاه باشد.

تسنیم: من بعد از بررسی سالانه مهاجرتی که امسال منتشر شد دیدم که در بحث لغو تعهد آموزش رایگان از بهمن 95 تا مهر 1401 بیش از 350 هزار نفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کشور درخواست لغو این طرح را داده‌اند که سازمان با حدود 63 درصد آن موافقت کرده. آیا تأیید می‌کنید ممکن است نیمی از این جمعیت به خاطر میل به مهاجرت اقدام به لغو این طرح کرده باشند؟

داداش‌پور: لغو تعهد آموزش رایگان عنوانش در سال 1353 تحت عنوان قانونی مصوب شد که بحث رایگان بودن آموزش در کشور را تصریح می‌کند. ماده و تبصره‌ای در این قانون وجود دارد که می‌گوید اگر کسی خواست رایگان تحصیل کند باید به اندازه تحصیلی که دارد در کشور خدمت رایگان ارائه دهد. یعنی آموزش رایگان را به خدمت رایگان منوط کرده است. حالا چنانچه دانشجویی تمایل نداشته باشد خدمت رایگان ارائه دهد اینجا قانون لغو تعهد آموزش رایگان پیش می‌آید.

* از سال 92 قانون لغو تعهد آموزش رایگان به‌روزرسانی نشده

این فرصتی است که قانونگذار ایجاد کرده تا اگر این اتفاق افتاد دانشجو باید هزینه‌هایی که برای لغو تعهد در نظر گرفته شده را پرداخت کند. در سال 1396 دستورالعملی تحت عنوان «دستورالعمل جامع لغو آموزش رایگان» تصریح شد و وزیر وقت آن را ابلاغ کرد که هزینه لغو تعهد آموزش رایگان هر سال باید به‌روزرسانی شود. تا سال 1392 این به‌روزرسانی انجام می‌شد اما بعد از‌ آن این اتفاق نیفتاد. این هزینه هم صرفاً شامل هزینه‌های آموزش و پژوهشی است که برای دانشجو طی تحصیلش خرج شده است و شامل خدمات رفاهی نمی‌شود و این هزینه صرفاً 40 درصد از کل هزینه‌ای است که کشور برای دانشجو می‌دهد نه همه آن.

تسنیم: سازمان امور دانشجویان سال گذشته با چند درصد از درخواست‌های لغو تعهد خدمت رایگان موافقت کرده است؟

داداش‌پور: الآن درصدش در ذهنم نیست اما برای هر دانشجویی که این درخواست را بدهد در یک روند مشخصی آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. سه جنبه دارد؛ یک: کسانی که خدمتشان را ارائه کرده‌اند لغو تعهد می‌کنند. دو: کسانی که بخشی از خدمت رایگانشان را ارائه کرده‌اند و بخشی از آن مانده اما خدمتشان را لغو می‌کنند. سه: کسانی که اصلاً خدمتی ارائه نکرده‌اند و می‌خواهند درخواست لغو دهند.

تسنیم: پس آن آمار 350 هزار نفری از فارغ‌التحصیلان که پرسیدم درخواست لغو خدمت رایگان ارائه کرده‌اند صحت دارد یا خیر؟

داداش‌پور: خیر صحت ندارد. ممکن است این 350 هزار نفر شامل افرادی هم باشد که درخواست تقاضا می‌کنند اما آن را پیگیری نمی‌کنند. و در حد درخواست باقی بماند.

تسنیم: نکته دیگری که خیلی سال است که با آن درگیر هستیم بحث فعالیت غیرمجاز مؤسسات اعزام دانشجوست که به صورت غیرقانونی فعالیت می‌کنند و سالانه باعث مال‌باختگی تعدادی از دانشجویان کشور می‌شوند. حتی شاهد هستیم سازمان امور دانشجویان سالانه لیست‌هایی را تحت عنوان اسامی مؤسسات غیرمجاز اعزام دانشجو منتشر می‌کند و در رسانه‌های مختلف نیز بازتاب داده می‌شود اما باز ما شاهد مال‌باختگی دانشجویان هستیم. این مؤسسات در حال حاضر به راحتی در سطح شهر تبلیغات خود را پخش می‌کنند. آیا راه حلی برای بسته شدن این مؤسسات وجود دارد؟

داداش‌پور: این کار بسیار سختی است و سخت از این جهت که متأسفانه تعدادی از دانشجویان همچنان علاقه‌مند به اعزام خود توسط مؤسسات غیرمجاز هستند. ما در حال رصد تحولات همه مؤسسات اعزام دانشجو هستیم و آنها موظف هستند تمام اطلاعاتی که دارند را برای ما ارسال کنند و ما کاملاً بر روند اعزام دانشجویان آنها نظارت مستقیم داریم.

* به قوه قضائیه و شورای عالی امنیت ملی نامه زده‌ایم

اما بخشی از آنها از نظر ما مؤسسات غیرقانونی هستند بنابراین آنها مشکلات اصلی کشور ما هستند. من چند ماه پیش نامه‌ای را به قوه قضاییه و دبیر شورای عالی امنیت ملی نوشتم و در آنجا تقاضا کردم که به موضوع فعالیت غیرمجاز این مؤسسات ورود و رسیدگی کنند؛ به این دلیل که ما در حال حاضر با چالش‌های زیادی در این زمینه مواجه هستیم. دانشجویانی هستند که متأسفانه گول این مؤسسات را می‌خورند و در فرایند کاری‌شان مال‌باخته می‌شوند و بعد به ما مراجعه می‌کنند.

تقاضای همیشگی ما از مردم این بوده که اگر قصد دارند بچه‌هایشان را به خارج از کشور بفرستند حتماً از مؤسسات مجاز اعزام دانشجو که ذیل سازمان امور دانشجویان فعالیت قانونی دارند استفاده کنند. اما قوه قضاییه، وزارت کشور و نیروی انتظامی و همچنین نهاد متولی سازمان امور دانشجویان باید یک سری هماهنگی‌ها با هم داشته باشند تا بتوانیم این ماجرا را جمع کنیم وگرنه سازمان امور دانشجویان به تنهایی توانایی جمع کردن این کار را ندارد.

تسنیم: آمار جدیدی هم از مؤسسات غیرمجاز اعزام دانشجو در کشور دارید؟

داداش‌پور: تعداد این مؤسسات آن‌قدر زیاد است که گاهی از دست ما هم خارج می‌شود اما تا این لحظه طبق آمار ما، بیش از 300 مؤسسه غیرمجاز اعزام دانشجو در کشور فعالیت می‌کنند. حتی به طور غیررسمی گفته می‌شود که این تعداد به دو هزار مؤسسه هم می‌رسد. آمار هم براساس شکایت‌هایی است که به ما می‌شود و متوجه می‌شویم که فلان مؤسسه فعالیتش غیرمجاز است و در چه شرایط وخیمی در این حوزه مواجه هستیم. به همین خاطر است که می‌گویم داده متقنی از فعالیت دو هزار مؤسسه نداریم.

طبق آمار ما بیش از 300 مؤسسه غیرمجاز اعزام دانشجو در کشور فعالیت می‌کنند. حتی به طور غیررسمی گفته می‌شود که این تعداد به دو هزار مؤسسه هم می‌رسد. آمار هم براساس شکایت‌هایی است که به ما می‌شود و متوجه می‌شویم که فلان مؤسسه فعالیتش غیرمجاز است و در چه شرایط وخیمی در این حوزه مواجه هستیم.

تسنیم: به جز پلمپ کردن مؤسسه غیرمجاز اعزام دانشجو آیا برخورد دیگری با شخص تأسیس‌کننده مؤسسه می‌شود یا خیر؟

داداش‌پور: من فکر می‌کنم یکی از دلایلی که این اتفاق می‌افتد این است که تناسبی که بین میزان جرم و قانونی که بتواند این جرم را کنترل کند وجود ندارد. وقتی هم نباشد طبیعتاً فرد جرم و کار خلافش را انجام می‌دهد، اما انتظار برخورد سخت از سوی نهادهای مؤثر ندارد.

تسنیم: یکم از این فضا فاصله بگیریم و به بحث خوابگاه‌های دانشجویی بپدازیم. با توجه به اینکه مدام در حال تبلیغ افزایش جمعیت کشور و ازدواج جوانان هستیم اما مثلاً یکسری مشکلات در خصوص ارائه خوابگاه متأهلی وجود دارد. بعضی دانشگا‌ه‌ها می‌گویند بودجه کافی برای خوابگاه دانشجویی، خودگردان و متأهلی ندارند.

داداش‌پور: متأسفانه در خصوص ساخت خوابگاه‌های متأهلی اقدام مؤثری وجود نداشت و به همین خاطر تا یک سال پیش حدود هزار و دویست و شصت و پنج خوابگاه متأهلی و فقط در 17 دانشگاه کشور داشتیم که واقعاً در مقابل میزان تقاضا عدد کمی است.

* 4000 هزار واحد مسکونی برای خوابگاه متأهلی در دانشگاه‌های کشور حال ساخت است

از سال گذشته دو اتفاق مبارک افتاد؛ یکی از آنها قانون جوانی جمعیت بود که زیرساخت‌های قانونی را برای این کار تأمین کرد؛ همچنین تأکید رئیس جمهور بر حمایت از این قانون. این اتفاق به ما کمک کرد تا ساخت خوابگاه‌های متأهلی را گسترش دهیم. از سال گذشته 300، 400 واحد به واحدهای متأهلی اضافه کردیم و حدود 4000 واحد مسکونی هم در حال ساخت در داخل دانشگاه‌ها هستند. اما اگر بخواهیم به همه درخواست‌های موجود در کشور در این خصوص پاسخ دهیم بایستی منابع اعتبار قابل توجهی تخصیص داده شود. همین الآن که با شما صحبت می‌کنم حدود87 هزار نفر تقاضای مؤثر برای خوابگاه‌های متأهلی وجود دارد؛ یعنی حدود 11 درصد جمعیت کل دانشجویی کشور و رقم بالایی است.

از سال گذشته 300، 400 واحد به واحدهای متأهلی اضافه کردیم و حدود 4000 واحد مسکونی هم در حال ساخت در داخل دانشگاه‌ها هستند.

یکی از اقدامات مؤثر، ورود خیّرین برای ساخت خوابگاه‌های متأهلی است و دوم تأمین منابع اعتباری توسط بانک‌ها برای دانشگاه‌ها است. همچنین منابع لازم نیز باید در بودجه کشور لحاظ شود. عدد 87 هزار نفر، مبلغی حدود 69 هزار میلیارد تومان را طلب می‌کند و قاعدتاً در بودجه کشور چنین منابعی را نداریم. ولی اتفاقات خوبی مثل حضور خیّرین در دانشگاه‌ها وجود دارد که اگر در ساخت خوابگاه‌ها حضور یابند اثرش فزاینده خواهد بود.

در بخش خوابگاه‌های مجردی نیز حدود 270 هزار خوابگاه نیاز داریم. این عدد تا سه سال پیش قابل تأمین بود؛ حدود 201 واحدش تحت مالکیت دانشگاه‌های کشور بود و بخش دیگر توسط خوابگاه‌های استیجاری و خودگردان اداره می‌شد؛ اما بعد از کرونا، عده‌ای از این خوابگاه‌داران عملاً از حوزه خوابگاه‌داری خودشان را جدا کردند، تغییر کاربری دادند و در حوزه‌های دیگر وارد شدند.

* تخصیص ودیعه مسکن گروهی برای اجاره خوابگاه به دانشگاه‌ها

امسال ما با یک عدد قابل اعتنایی از مالکینی که این کار را کردند مواجه شدیم. به همین خاطر ما یک ودیعه مسکن گروهی را تعریف کردیم تا دانشگاه‌ها از طریق دریافت آن بتوانند خوابگاه اجاره و همه دانشجویان را تحت پوشش دهند. البته ما همچنان مشکل خوابگاه مجردی داریم؛ مثلاً در شهرهای کوچک ساختمان‌هایی که قابلیت تبدیل شدن به خوابگاه را داشته باشند نداریم و چون دانشگاه‌های جوانی هستند هنوز ساخت خوابگاه در آنجا رخ نداده.

* از بودجه سازمان امور دانشجویان راضی نیستم

تسنیم: به عنوان سؤال آخر، بپردازیم به بحث بودجه سال آینده سازمان امور دانشجویان. نظر شما در مورد بودجه تخصیص داده شده چیست؟

داداش‌پور: سازمان امور دانشجویان بخشی از وزارت علوم است اما عددی که به طور کلی به وزات علوم تخصیص داده می‌شود عدد قابل توجهی نیست و اثر خودش را داخل دانشگاه می‌گذارد. ما با آن می‌توانیم فقط شرایط موجود دانشگاه‌های کشور را تا حدی نگه داریم ولی اینکه انتظار جهش علمی داشته باشیم و بتوانیم آزماشگاه‌هایمان را مجهز و به‌روز کنیم و روند افزاینده‌ای را شاهد باشیم با این بودجه امکان‌پذیر نیست. سازمان امور دانشجویان هم جزء همین قضیه است و من از بودجه سازمان راضی نیستم. معتقدم سازمان امور دانشجویان با ظرفیت‌هایی که دارد بایستی منابع بیشتری را در اختیار داشته باشد تا تأثیرگذاری خودش را در داخل دانشگاه‌های کشور بیشتر کند.

انتهای پیام/؛