نگاهی به گفتمان فیلم «فرحه»؛ اثر گذاری بر وجدان‌ها حتی با گفتمان غربی
«فرحه» فیلمی است که با بازسازی یکی از جنایات رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸، جنایات رژیم صهیونیستی در اشغال فلسطین را زنده کرد، این فیلم اشغالگری رژیم صهیونیستی را با گفتمان غربی بازسازی می‌کند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پخش فیلم سینمایی «فرحه»، ساخته «دارین سلّام»، کارگردان اردنی، در شبکه «نتفیلیکس» موجی را در کشورهای منطقه به ویژه فلسطین و کشورهای عربی ایجاد کرد. کارگردان فیلم، یک فلسطینی الاصل ساکن اردن است که فیلم مذکور را براساس یک داستان واقعی- که در سال های آغازین اشغال فلسطین اتفاق افتاده- ساخته است. شناخت و تفسیر این فیلم- که در بین صهیونیست ها موجی از انتقاد و در میان کشورهای منطقه موجی از خشنودی ایجاد کرد- امری ضروری است. شناخت فیلمی که توانسته است ضمن حمایت از ملت مظلوم فلسطین، دشمنان اشغالگر سرزمین فلسطین را به شدت خشمگین و عصبانی کند.
داستان و ساختار فیلم
فیلم «فرحۀ» داستان دوران نوجوانی یک دختر جوان در یکی از روستاهای فلسطین اشغالی در سال 1948 است. شخصیت حقیقی داستان فردی به نام «رضیه» است که در فیلم نام وی به «فرحۀ» تغییر می یابد. «فرحۀ» دختری سرزنده و هوشیار است که مادر خود را از دست داده است. او به دنبال ادامه تحصیل است. اما به دلیل آنکه روستای آنها پس از مقطع ابتدایی مدرسه‌ای برای دختران ندارد، نمی تواند به تحصیل ادامه دهد. لذا «فرحۀ» تصمیم می گیرد برای ادامه تحصیل به شهر برود. او آرزوی خود را اینگونه بیان می‌کند که آرزو دارد پس از تحصیل «معلم» شود و مدرسه ای برای دختران در روستایشان تأسیس کند.
در ایامی که او در تلاش است پدرش را- که مردی متمول و کدخدای روستا است- برای ادامه تحصیل «فرحۀ» در شهر قانع سازد، اشغالگران انگلیسی در حال ترک فلسطین هستند. زمانی که پدر «فرحۀ» نامه ثبت نام وی در مدرسه‌ای در شهر را امضا می کند، اشغالگران صهیونیست به روستای آنها حمله می کنند. پدر تلاش می کند او را همراه یکی از اقوام راهی شهر کند تا در امان بماند اما فرحه با پدر می ماند و پدر برای آنکه جانش را نجات دهد او را در انبار آذوقه منزل شان مخفی کرده، در را از پشت قفل می کند تا بعداً باز گردد و فرحه را نجات دهد.
تمام فیلم از این لحظه در خلوت «فرحه» در انبار آذوقه، می گذرد. او گرسنه می ماند و با همان میزان خوراکی هایی که در آشپزخانه هست، خود را سیر می کند. اما تشنگی اش را نمی داند چه کند که باران- که تنها دسترسی «فرحه» به آن یک دریچه کوچک در قسمت بالایی سقف انبار آذوقه است- او را نجات می دهد.
در همین زمان، خانواده ای که در حال فرار از دست اشغالگران هستند به حیاط خانه آنها وارد می شود. «فرحۀ» آنها را از شکاف زیر در می بیند. مادر این خانواده که صاحب دو فرزند کوچک دارد، باردار است و حالا با درد زایمان به حیاط خانه آنها آمده است. در حیاط خانه، مادر خانواده ناگزیر فرزندش را به کمک پدر خانواده به دنیا می آورد. اما او دو فرزند در شکم دارد و سر رسیدن اشغالگران باعث می شود او فرصت به دنیا آوردن فرزند دوم را نداشته باشد. پس از زایمان و قبل از سررسیدن اشغالگران، «فرحۀ» فرصتی پیدا می کند که صدا بزند و درخواست کمک کند. پدر خانواده تلاش می کند «فرحۀ» را نجات دهد اما هنگامی که هنوز در انبار آذوقه را کامل باز نکرده بود و تنها درزهای روی در هویدا شده بودند، اشغالگران سر می رسند و نجات «فرحۀ» نیمه رها می شود.
حالا او از روی شکاف در حیاط خانه را می بیند. اشغالگران یک خانواده 5 نفره را در حالی تیرباران می کنند که هنوز مادر خانواده، طفل دوم را به دنیا نیاورده است. فقط کودک شیرخواره زنده می ماند چون سربازی که از سوی فرمانده دستور کشتن این طفل را دریافت کرده بود، دستور را عملی نمی کند. اما نوزاد در حیات تنها می ماند و «فرحۀ» که از شکاف در نوزاد را می بیند و صدای گریه های او را می شنود نمی تواند کمکی به او کند. تلاش «فرحۀ» صبح فردا نتیجه می دهد و او با کمک سلاح کمری که از انبار آذوقه می یابد در را باز می کند اما دیگر دیر شده است و «نوزاد» تا صبح جان داده است. فرحه از خانه خارج می شود و راه نجات خود را می یابد و به سوریه می رود.
گفتمان فیلم
نشان ندادن جنایت های زیادی که صهیونیست ها مرتکب شده‌اند یکی از نقاط سؤال برانگیز فیلم است. جنایاتی که در بیش از 500 روستا رخ داده است و در موارد بسیاری به نابودی کامل یک روستا با اهالی آن ختم شده است.
فیلم بخشی از تمرکز خود را روی انتقاد به سنت دینی فلسطینی ها متمرکز کرده است که در آن سنت فلسطینی را سنتی تجدد گریز نشان می دهد. مسئله‌ای که در فیلمی مثل «فرحۀ» می تواند جایگاهی نداشته باشد و محمل دیگری برای تمرکز روی آن انتخاب شود.
«فرحۀ» در بخش آخر فیلم با آنکه سلاح کمری در اختیار داشت اما آن را رها می کند و با یک سلاح سرد (چاقو) از سرزمین خود کوچ می کند. این همان دیدگاه غربی مقاومت گریز است که مقاومت در مقابل دشمن تا بن دندان مسلح را به اقدامات اجتماعی تنزل می دهد.
براساس داده های فوق باید گفت نشانه هایی که کارگردان فلسطینی الاصل اردنی در فیلم «فرحۀ» به کار می گیرد و نکاتی که روی آن تأکید می کند نشانه ها و نکاتی است که دیدگاه غربی و گفتمان غربی روی آن تأکید دارند. به همین دلیل می توان گفت، گفتمان فیلم «فرحۀ» گفتمان غربی در خصوص فلسطین است. اما با این حال، اثری که می تواند بر افکار عمومی به ویژه افکار عمومی غرب و رویکردهای لیبرال و سکولار بگذارد قابل توجه است و در این روزگار که دستگاه رسانه های غرب تلاش می کند آنها را از تاریخ حذف کند غنیمت است.
واکنش صهیونیست‌ها به نمایش فیلم فرحه
در میان صهیونیست ها سرزمین های اشغالی، واکنش شدیدی علیه این فیلم به وجود آمد. اینکه فیلمی ضد صهیونیستی - که موضوع آن تیرباران یک خانواده فلسطینی باشد که دختری از روزنه ای آن را دیده است- در شبکه ای بین المللی به نمایش در آید برای صهیونیست ها قابل تحمل نیست.
با توجه به اینکه این فیلم به عنوان نماینده کشور اردن در جشنواره «اسکار» شرکت کرده و جوایز بین‌المللی دیگری را نیز از آن خود کرده است برای صهیونیست ها حساسیت بیشتری ایجاد کرده است. در همین راستا پویشی علیه پخش جهانی این فیلم در شبکه «نتفیلیکس» ایجاد شد.
عضو افراطی کنست و کابینه رژیم صهیونیستی «ایتامار بن گویر» با پیوستن به این «پویش» اعلام کرد: این فیلم یک فیلم تحریک آمیز است و میزان دورویی موجود در جهان را پیش روی اسرائیل قرار می دهد، اسرائیلی که حتی پیش از تأسیس، به تروریسم کشنده متهم می شد.
این عضو افراطی کنست رژیم صهیونیستی که انتخابش در کابینه جدید نتانیاهو با واکنش منفی مقامات کشورهای غربی و ایالات متحده روبرو شده است، ساخت و نمایش فبلم فرحه را مصداق عینی «مهندسی ذهن» توصیف کرد افزود: وزارت خارجه اسرائیل باید با ارائه تصویری حقیقی از کشته شدگان و آنانکه تشنه خونریزی هستند، با جدیت با این فیلم مقابله کند. اسرائیل نباید در قبال تلاش این فیلم برای «توطئه خونین» که طنین آن در جهان علیه اسرائیل می پیچد ساکت بماند.
«آویگدور لیبرمن» وزیر دارایی کابینه موقت رژیم صهیونیستی نیز که یکی از راستگرایان افراطی به حساب می آید در صفحه توییتر خود نوشت: دیوانگی است که فیلمی از نتفیلیکس پخش شود که هدفش ایجاد بهانه های دروغین و نفرت پراکنی علیه ارتش اسرائیل است. اجازه نمی دهیم با آبروی (!) نظامیان اسرائیلی بازی شود. او اذعان کرد که از مدیران وزارت دارایی خواسته است تا ترتیبی اتخاذ شود که بودجه مراکزی که در یافا اقدام به اکران فیلم فرحه کرده‌اند را قطع کنند.
«حِلی تروپر»، وزیر فرهنگ کابینه موقت رژیم صهیونیستی نیز صدور مجوز اکران این فیلم را یک «لکه ننگ» برای این رژیم توصیف کرد.
در کنار اظهارات این مقامات رسمی، شخصیت های هنری و رسانه ای متعددی با انتقاد از پخش این فیلم از شبکه «نتفیلیکس» خواستار توقف اکران جهانی آن شدند.
انتهای پیام/
