روسیه و چالش هسته‌ای اردوغان؛ افتتاح نیروگاه اتمی به انتخابات خواهد رسید؟
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و حزب او، به شدت به افتتاح نیروگاه هسته‌ای نیازمند هستند، اما ظاهراً روسیه عجله‌ای ندارد و عملیات ساخت آک‌کویو را روی دور کُند گذاشته است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «رجب طیب اردوغان»، چند روز پیش و بر اساس قرار و مداری که با «ولادیمیر پوتین» گذاشته بود، از پروژه‌ای بازدید کرد که برای ترکیه چنین معنایی دارد: یک رؤیای 52 ساله.
انتشار عکس‌هایی از اردوغان در حال بازدید هوایی از روند ساخت «نیروگاه هسته‌ای آک‌کویو»، نشان می‌دهد که او با نگرانی به روند ساخت آک‌کویو می‌نگرد. چرا که از منظر سیاسی و اجتماعی، رئیس جمهور ترکیه و حزب او به شدت به افتتاح نیروگاه هسته‌ای نیازمند هستند اما ظاهراً روسیه عجله‌ای ندارد و عملیات ساخت این نیروگاه اتمی را روی دور کُند گذاشته است.
رجب طیب اردوغان در بازگشت از سفر سوچی و در داخل هواپیما، به خبرنگاران اعلام کرد که در دیدار با پوتین بحث آک‌کویو را هم پیش کشیده است. اما نهایتاً به این توافق رسیده‌اند که اردوغان، شخصاً با هیأت کارشناسان همراه خود از آک‌کویو بازدید کند و سپس در دیداری دیگر با پوتین به تفصیل درباره جزئیات صحبت کنند. چنین چیزی به این معنی است که از دید مقامات مسکو، تأخیر و تعللی وجود ندارد و این اردوغان است که عجله دارد.
پروفسور مصطفی بالبای از نمایندگان پارلمان ترکیه و از تحلیلگران روزنامه جمهوریت نوشته است: «امروز نزدیک به 25 هزار کارگر در نیروگاه هسته‌ای کار می‌کنند که هزینه آن 20 میلیارد دلار است. هدف شروع تولید برق در این نیروگاه، انتقال برق در اواسط سال 2023 است. اما مسأله اینجاست که نیروگاه 100 درصد روسی است. ترکیه از طریق این نیروگاه هیچ دستاورد فنی نخواهد داشت. بیراه نیست اگر بگوییم که سفر اردوغان به مرسین برای بازدید از آکویو، در واقع سفر به روسیه است! چرا؟ چون زمین را دادیم، اما در هیچ‌کدام از مراحل ساخت و تولید، هیچ نقش و جایگاهی نداریم! آیا نمی‌توانستیم با سرمایه خارجی سرمایه‌گذاری کنیم و به کمک متخصصین و دانشمندان، اما با نظارت و مدیریت خودمان، نیروگاه بسازیم؟ البته که می‌توانستیم.»
حکایت رؤیای 52 ساله آک‌کویو
نیروگاه هسته‌ای آکویو به عنوان اولین نیروگاه هسته‌ای ترکیه، هنوز هم در حال ساخت است و آغاز به کار هیچ‌کدام از 4 رآکتور آن هنوز هم محقق نشده است.
این نیروگاه، در ناحیه گلنار استان مرسین و در کنار دریای مدیترانه ساخته می‌شود.
گفته می‌شود که اولین واحد این نیروگاه در سال 2023 به بهره‌برداری می‌رسد. این یعنی همزمانی افتتاح اولین رآکتور نیروگاه آک‌کویو با انتخابات سراسری سال آینده. به عبارت روشن‌تر، قرار است نمد آک‌کویو، کلاه گرمی شود برای حزب عدالت و توسعه؛ اما واقعیت این است که عمر این پروژه بسیار طولانی‌تر است و نخستین فاز مطالعات امکان‌سنجی آن، به اوایل دهه 1970 باز می‌گردد.
در سال 1970 میلادی، میدان آکویو به عنوان مکان مناسبی برای ساخت نیروگاه هسته‌ای تعیین شد. چرا که به گفته متخصصین، این منطقه از نظر احتمال وقوع زمین‌لرزه، یکی از مناطق امن ترکیه است؛ تراکم جمعیت کمی دارد؛ بالاترین ارتفاع سیل از 6 متر بیشتر نیست؛ زمین مناسب برای ساخت و ساز و کشاورزی ندارد؛ مکان مساعدی برای گردشگری و صنعت نیست و از این گذشته، جهت جریان طبیعی آب‌های سطحی و زیرزمینی هم مشکل‌ساز نیست. اما بعدها اتحادیه اروپا، در یک بیانیه غیر الزام‌آور اعلام کرد که اتفاقاً آک‌کویو، مکان خطرناکی برای ساخت نیروگاه هسته‌ای است و به ترکیه توصیه می‌کند این پروژه را متوقف کند.
در سال 1976 میلادی، مجوز زمین به این پروژه داده شد و قرار بود با هدف تولید 600 مگاوات برق، کار پیش برود. نکته جالب اینجاست که آمریکایی‌ها در این مناقصه شرکت نکردند. شرکت ASEA Atom سوئد، برنده مناقصه شد اما نتوانست وام خارجی پیدا کند و در نتیجه پروژه متوقف شد. در اواخر سال 1983 با سه شرکت دیگر مذاکره شد و باز هم نتیجه‌ای حاصل نشد. مناقصه سوم در سال 1998 انجام شد، اما این مناقصه با تصمیم شورای وزیران لغو شد و «بولنت اِجِویت» نخست‌وزیر وقت ترکیه اعلام کرد که ترکیه به چنین نیروگاهی نیاز ندارد.
آکپارتی و احیای پروژه قدیمی
در سال 2004 میلادی و زمانی که 2 سال از قدرت گرفتن حزب عدالت و توسعه می‌گذشت، باز هم پوشه روی میز گذاشته شد و در 21 نوامبر 2007، قانون نصب نیروگاه هسته‌ای و فروش انرژی به تصویب رسید.
در سال 2010، قرارداد ساخت نیروگاه هسته‌ای بین جمهوری ترکیه و فدراسیون روسیه امضا شد. در 14 آوریل 2015، سازه‌های دریایی و شالوده بندر گذاشته شد. پایه‌ها برای اولین واحد در آوریل 2018، واحد دوم در ژوئن 2020، واحد سوم در مارس 2021 و واحد چهارم در جولای 2022 گذاشته شد. ولادیمیر پوتین که در نوامبر 2017 با رجب طیب اردوغان ملاقات کرد، اعلام کرد که قصد دارند اولین راکتور نیروگاه را در سال 2023 راه‌اندازی کنند.
در مجموع چهار راکتور آب تحت فشار در آک‌کویو وجود دارد و مدل تولیدی آن VVER-1200 نام دارد. اگرچه راکتورهای نیروگاه هسته‌ای کالینینسکایا به عنوان مرجع در تولید آن در نظر گرفته می‌شوند، اما در آک‌کویو، نسل سوم رآکتورها که برای اولین بار تولید می‌شود، استفاده خواهد شد. در واقع، هر یک از سه راکتور در کالینینسکایا 1000 مگاوات برق تولید می‌کند، در حالی که هر یک از راکتورهای آک‌کویو 1200 مگاوات خواهد بود.
تولید پایین
میزان تولید هر یک از 4 واحد تولیدی این نیروگاه 1198 مگاوات است. تقریباً 7 درصد از این تولید توسط خود واحد مصرف خواهد شد و مقدار خالص تولید تقریباً 1114 مگاوات است. در حالی که چهار واحد نیرو با توان بار پایه کار می‌کنند، انتظار می‌رود تولید برق سالانه به 34790 میلیون کیلووات ساعت برسد.
دولت ترکیه متعهد شده که 70 درصد برق تولیدی در واحدهای 1 و 2 و همچنین 30 درصد برق تولیدی در واحدهای 3 و 4 را با تعرفه 12.35 سنت بر کیلووات ساعت (بدون مالیات) به مدت 15 سال خریداری کند.
راه‌اندازی هر واحد این نیروگاه، 8 سال پس از بهره‌برداری کامل می‌تواند، 5.5 درصد از انرژی مصرفی ترکیه را تأمین کند. تخمین زده می‌شود که با پایان دوره تضمین خرید، در سال 2082 میلادی، پایان عمر اقتصادی نیروگاه فرا برسد.
در پایان باید گفت، توجه به آمار و ارقام ساده‌ای که در مورد نیروگاه آک‌کویو مطرح شده، نشان می‌دهد که این نیروگاه با تمام هزینه‌ها و حواشی سیاسی و امنیتی، در بهترین شرایط، فقط 20 درصد از میزان برق مورد نیاز را تولید خواهد کرد. این در حالی است که سال به سال، نیاز به برق در ترکیه بیشتر می‌شود و قیمت آن نیز بالاتر می‌رود.
بسیاری از تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که صادرات کلان ترکیه که حالا به رقمی بیش از 200 میلیارد دلار در سال رسیده، از نوع صادرات کم‌فایده است که غالباً فاقد ارزش افزوده بوده و میزان انرژی مصرفی در آن بسیار بالا است. اما واقعیت این است که حالا در ترکیه، موضوع انرژی و آب، به یک موضوع کاملاً سیاسی و حزبی تبدیل شده و حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان تلاش می‌کند تا به منظور جبران کاهش محبوبیت ناشی از بحران اقتصادی و ناکارآمدی سران حزب، موضوعاتی همچون کشف میادین گازی در دریای سیاه و مدیترانه، احداث نیروگاه هسته‌ای و ساخت سدها را به عنوان یک دستاورد انتخاباتی به نمایش بگذارد تا در سال 2023 میلادی قدرت را در دستان خود حفظ کند.
انتهای پیام/؛
