رفیعی: معنای جمله «اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید» چیست؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام رفیعی در مراسم شام غریبان در حسینیه امام خمینی(ره) که با حضور رهبر انقلاب اسلامی همراه بود، با اشاره به اینکه امام حسین علیه‌السلام از ابزارهای مختلفی برای جهاد تبیین استفاده کرد، گفت: امام از ابزار آموزه‌های قرآن، معاد، سنت، وجدان انسانی و حتی ظرفیت صحابه برای جهاد تبیین بهره گرفت، در نهایت در روز عاشورا لحن امام تغییر کرد؛ آن زمان که دید دشمن به خیمه‌هایش حمله می‌کنند، فرمود «یا شیعةُ الشّیطان» یا در منبع دیگر آمده «یا شیعة أبی‌سفیان» یعنی ای پیروان ابی‌سفیان «إِنْ لَمْ‌یَکُنْ لَکُمْ دینٌ، وَکُنْتُمْ لاتَخافُونَ الْمَعادَ، فَکُونُوا أَحْراراً فِی دُنْیاکُمْ هذِهِ، وَ ارْجِعُوا إِلى أَحْسابِکُمْ إِنْ کُنْتُمْ عَرَباً کَما تَزْعُمُونَ»؛ اگر دین و ایمانى ندارید و از حسابرسى معاد نمى‌‏هراسید، پس بیایید و در زندگى این جهان آزادمرد و آزادمنش باشید و اگر به‌راستى خود را عرب مى‌‏پندارید، به نیاکان خویش بیندیشید.

وی افزود: در فرازی از این عبارت، امام حسین علیه‌السلام می‌فرماید «وَ ارْجِعُوا إِلى أَحْسابِکُمْ»؛‌ یعنی به گذشته‌ خود بازگردید؛ در توضیح این عبارت لازم است که بدانیم عربِ قبل از اسلام نقاط ضعف زیادی از جهت اخلاقی و رفتاری داشت، اما یک‌سری صفات مثبت در جامعه جاهلی قبل از اسلام بود، امام در این فراز به آن صفات ارجاع می‌دهند. امام می‌فرماید آیا خصلت‌های مثبتی که در گذشته‌تان داشتید، به شما اجازه می‌دهد که مردی زنده باشد و شما به خانواده او متعرض شوید. صاحب کتاب «المفصل فی تاریخ العرب» که به فارسی ترجمه شده است، می‌نویسد یکی از صفات عرب قبل از جاهلیت، مهمان‌نوازی بود، یا نقل است فردی به‌نام "عبدالله‌بن جعدان" منزلش کانون مهمانان بود، حتی روی بام خود آتش روشن می‌کرد تا مهمانی که به مکه می‌آید، راه را گم نکند و خانه او برود. همچنین به "حصان‌بن ثابت" «مُطعِمُ الطیر» می‌گفتند، یعنی حتی به پرندگان اطعام می‌کرد، یا در نقلی دیگر می‌خوانیم شبی که قرار شد به خانه پیامبر صلّی اللّه علیه و آله حمله کنند، برخی افرادی که در طراحی ترور شرکت داشتند، گفتند "این کار را نکنید؛ شاید زن و بچه در آن خانه باشند."، با توجه به این مسئله، اباعبدالله علیه‌السلام در لحظات آخر، یادآور چنین خصلت عرب می‌شود.

حجت‌الاسلام رفیعی در پاسخ به این سؤال که معنای حرّیت چیست، گفت: منظور از حرّیت، آزادی درونی است. آزادی درونی به این معناست که اگر انسانی از درون خود نسبت به شهوات و نفسانیات آزاد باشد، آزاده است. «مَن تَرکَ الشَّهَواتِ کانَ حُرّاً»؛ یعنی هرکه شهوات را ترک کند، حُرّ است. فردی که اسیر هوای نفس و ریاست و قدرت نیست و امیر نفس خود است، آزاده می‌شود؛ لذا یک انسان آزاده ممکن است زندانی باشد. در حدیثی می‌خوانیم «مرد آزاده در همه حالات، آزاده است: اگر حادثه‌‏اى رخ دهد، شکیبایى را از دست نمی‌‏دهد. مصیبت‌هاى پى‌درپى او را نمى‏‌شکند، گرچه اسیر و مقهور شود و یا بعد از دولت و مکنت به سختى و عسرت بیفتد.»‌ إِنَّ الْحُرَّ حُرٌّ عَلَى جَمِیعِ أَحْوَالِهِ إِنْ نَابَتْهُ نَائِبَةٌ صَبَرَ لَهَا وَ إِنْ تَدَاکتْ عَلَیهِ الْمَصَائِبُ لَمْ‌تَکسِرْهُ وَ إِنْ أُسِرَ وَ قُهِرَ وَ اسْتُبْدِلَ بِالْیسْرِ عُسْراً. آزاده بودن اقتضا می‌کند خیلی کارها را انجام ندهیم.

انتهای پیام/+