کاهش نرخ رشد جمعیت در استان گیلان / "سالمندی" شمال ایران را تهدید می‌کند
گروه استانها- کاهش نرخ رشد جمعیت در استان گیلان خطری است که به طور جدی این استان را تهدید می‌کند و گذر از این بحران جمعیتی نیازمند توجه ویژه دولتمردان است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، از اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 سیاست‌های کنترل جمعیت در ایران آغاز شد تا نرخ باروری در کشور به 4 و سپس 3 فرزند برسد تا جایی که در سال 73 تصمیم بر آن شد که نرخ رشد جمعیت به صفر رسیده و تک فرزندی در کشور تبلیغ شود.
در نتیجه اعمال سیاست‌های جمعیتی که نادرست بودن آن اکنون بیش از هر زمان دیگری خود را بروز داده، ایران با گذشت 20 سال از این سیاست‌ها با بحران جمعیت مواجه است که در این بین گیلان گوی سبقت را از سایر استانها ربوده و با حدود 10 درصد جمعیت سالمند سکاندار پیری جمعیت در کشور است.
با توجه به اینکه درصد جمعیت جوان و فعال هر کشور در عرصه کار و اقتصاد آن کشور فعال است پس فقدان نیروی جوان فعال برای حوزه کار می‌تواند در آینده تمامی برنامه‌ها در زمینه‌های مختلف را ناکارآمد کند و به جهت پررنگ‌تر بودن این بحران در گیلان نگرانی مذکور برای این استان دو چندان است.
کاهش نرخ رشد جمعیت را می‌توان از ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی و سایر ابعاد بررسی کرد اما در شرایط کنونی نگرانی‌های اقتصادی عمده‌ترین دلیل زوج‌های جوان برای عدم تمایل به فرزندآوری است که به گفته مسئولان در سایه قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برطرف می‌شود.
البته ترس از دست دادن کار و ناامنی شغلی بانوان در صورت فرزندآوری و نبود قانون حمایت شغلی از آنان، ضعف معیشتی و ترجیح خانواده‌ها برای سرمایه‌گذاری بر همان تک فرزند، تأخیر در ازدواج به دلایلی همچون بیکاری نیز از عوامل عدم تمایل به فرزندآوری عنوان می‌شود.
مدیرکل ثبت احوال استان گیلان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، در تشریح آمار جمعیت جوان و سالمند گیلان اظهار داشت: جمعیت استان گیلان حدود 2 میلیون و 580 هزار نفر است که 17 درصد از این جمعیت زیر 15 سال و 9.9 درصد جمعیت استان در رده سنی بالای 65 سال قرار دارند.
حسن وفایی با بیان اینکه طبق تقسیم‌بندی‌ها رده سنی 65 سال به بالا سالمند و 15 سال تا 64 سال در سن فعالیت هستند خاطرنشان کرد: بدین ترتیب 73 درصد جمعیت استان گیلان در حال حاضر جمعیت فعال است در حالی که در کشور آمار جمعیت زیر 15 سال 24.6 درصد است.
وفایی با اشاره به اینکه جمعیت سالمند کشور نیز 6.7 درصد است ابراز داشت: همین مقایسه آمار جمعیت فعال و سالمندی استان گیلان با میانگین کشوری نشانگر پیری جمعیت در استان گیلان بوده و بیانگر این است که گیلان زودتر از سایر استانها به پنجره سالمندی می‌رسد.
وی با بیان اینکه ازدواج، فرزندآوری و اقتصاد مولفه‌هایی است که با جمعیت ارتباط مستقیم دارند تصریح کرد: آمار ازدواج در استان گیلان طی سال‌های گذشته روند کاهشی و آمار طلاق روند افزایشی داشته و علاوه بر این تمایل جوانان به فرزندآوری نیز کاهش یافته است.
مدیرکل ثبت احوال گیلان با اشاره به تأثیر مستقیم عوامل اقتصادی بر میل به فرزندآوری در جوانان گفت: عوامل فرهنگی نیز در کاهش نرخ رشد جمعیت بی‌تأثیر نبوده و امروزه سبک زندگی مردم، اعتقادات و بینش جامعه نسبت به این مسئله تغییر کرده که همه این موارد جای کار دارد.
وفایی با بیان اینکه در گذشته جلوی افزایش جمعیت گرفته شد اما اکنون باید برای افزایش جمعیت تبلیغ شود اذعان داشت: مسیر طی شده گذشته در حیطه جمعیت صحیح نبود لذا اکنون نیز باید اقداماتی انجام شود که همچون حال نگوییم راه را اشتباه رفته‌ایم.
وی خاطرنشان کرد: در همین راستا باید با برنامه‌ریزی‌های دقیق و درست از خطری که جمعیت را تهدید کرده و در آینده بیشتر نیز خواهد شد گذر کرده و این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم که البته در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت راهکارهای خوبی پیش‌بینی شده است.
وفایی با اشاره به اینکه در این قانون به فراخور هر دستگاه اجرایی وظایفی برای آن در نظر گرفته شده که باید به نحو احسن انجام شود افزود: ارائه مشوق‌های حمایتی نیز در جوانی جمعیت کارساز است لذا این اقدامات باید به خوبی پیگیری شود تا نگاه مردم به فرزندآوری تغییر کند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در رشت، در این باره اظهار داشت: پس از ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و اقداماتی که تاکنون جهت اجرای این قانون انجام شده نرخ رشد جمعیت در کشور تغییرات خوبی داشته اما هنوز آمار دقیقی از استانها در دست نیست.
خلیل بهروزی‌فر درباره لزوم توجه ویژه دولت و مجلس به گیلان به‌عنوان سالمندترین استان کشور گفت: با توجه به اینکه استان گیلان سالمندترین استان کشور است باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد البته مشوق‌هایی که در قانون جوانی جمعیت پیش‌بینی شده نیز اعمال می‌شود.
عضو مجمع نمایندگان گیلان در مجلس با بیان اینکه در این قانون مشوق‌های قرض‌الحسنه با سود کم برای فرزندآوری مشخص شده است خاطرنشان کرد: اخیراً بنا شد در بخش کمک معیشتی نیز مشوق‌هایی به خانواده‌های مشمول جهت فرزندآوری اعطاء شود.
نماینده مردم فومن و شفت در مجلس شورای اسلامی افزود: اجرای این قانون در مراحل ابتدایی خود به سر می‌برد اما اطمینان داریم که در سایه این قانون شاهد بهبود نرخ رشد خواهیم بود و امید داریم در استان گیلان نیز شاهد روند افزایشی نرخ رشد جمعیت باشیم.
همچنین استاندار گیلان نیز یکم خردادماه در نخستین جلسه قرارگاه خانواده و جمعیت گیلان خاطرنشان کرد: با برگزاری کارگاه‌های آموزشی سبک زندگی، مشاوره و هدایت ازدواج، علاوه بر انتقال و معرفی الگو‌های موفق، متولیان حمایت از کانون‌های خانواده شناسایی شوند.
اسدالله عباسی در این جلسه بر فعال شدن قرارگاه‌های فرهنگی در سطح شهرستان‌ها توسط ائمه جمعه و تشکیل قرارگاه‌های شهرستانی خانواده و جمعیت به ریاست فرمانداران تأکید کرد و افزود: نقش ائمه جمعه در سخنرانی‌ها و خطبه‌ها برای تشویق مردم به فرزندآوری، بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه متولیان امر آموزش و پرورش استان مکلف به تهیه بسته‌های فرهنگی برای خانواده‌ها و تبیین خلأ‌های نبود برادر و خواهر در خانواده‌های تک فرزند توسط معلمان هستند گفت: در اعطای پست مدیریتی، ارتقای شغلی و حمایت از مادران، تعداد فرزندان به عنوان یکی از شاخص‌ها مدنظر قرار گیرد.
عباسی با بیان اینکه مجلات پژوهشی برای مقالات مرتبط با خانواده و جمعیت اولویت قائل شوند و استانداری در بخش‌های پژوهشی بودجه امسال از این امر حمایت می‌کند افزود: بانک‌ها نیز موظف به تسهیل روند پرداخت تسهیلات ازدواج و مسکن به زوج‌های جوان و پرهیز از سخت‌گیری هستند.
نماینده عالی دولت در استان گیلان بر اولویت قراردادن خانواده‌های دارای 3 فرزند و بیشتر توسط اداره کل راه و شهرسازی در بخش مسکن تأکید و تصریح کرد: دانشگاه علوم پزشکی استان نقش بهورزان به عنوان دیده‌بانان بهداشت در روستا‌ها را پررنگ‌تر کند.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری گیلان نیز روز گذشته در جمع خبرنگاران با اشاره به مشوق‌های قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اظهار داشت: قانون حمایت از خانواده با 73 ماده و 81 تبصره به شکل مستقیم به 30 دستگاه اجرایی تکلیف قانونی داده است.
زهرا یعقوب‌نژاد با بیان اینکه در سطح ملی، ستاد ملی جمعیت و در سطح استانها استانداران مسئول هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای قانون حمایت از خانواده هستند تصریح کرد: از یک هفته گذشته ابلاغ استانی قرارگاه از وزارت کشور به استانداران انجام شد.
وی ابراز داشت: قرارگاه استانی خانواده و جمعیت گیلان یکشنبه یک خردادماه به ریاست اسدالله عباسی استاندار و با حضور دستگاه‌های اجرایی در استانداری گیلان برگزار شد و استاندار در این جلسه نظارت بر حسن اجرای این قانون را مورد تأکید قرار داد.
یعقوب‌نژاد از تشکیل قرارگاه خانواده و جمعیت در شهرستان‌ها خبر داد و خاطرنشان کرد: در جلسه قرارگاه استانی خانواده و جمعیت گیلان 15 مصوبه تصویب و به دستور استاندار گیلان بنا شد در شهرستان‌های استان نیز این قرارگاه به ریاست فرمانداران برگزار شود.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری گیلان با بیان اینکه مشوق‌های مختلفی در قانون جوانی جمعیت در نظر گرفته شده است افزود: برای زوج‌های کمتر از 25 سال اعطای وام 200 میلیون تومانی و سایر زوجین با سن بالاتر وام 140 میلیون تومانی دیده شده است.
وی با بیان اینکه برای تولد فرزندان از فرزند نخست تا پنجم تسهیلات قرض‌الحسنه در این قانون پیش‌بینی شد عنوان کرد: همچنین مبالغی برای تهیه مسکن به عنوان ودیعه یا خرید مسکن با بازپرداخت 20 ساله برای زوجین فاقد مسکن اختصاص یافته است.
یعقوب نژاد با اشاره به اینکه در این قانون پوشش بیمه‌ای نیز مورد توجه قرار گرفته است گفت: در یکی از بانک‌هایی که به شکل محوری ارائه تسهیلات فرزندآوری را در استان انجام می‌دهد از ابتدای امسال ماهی 181 میلیارد ریال تسهیلات در حوزه ازدواج و فرزندآوری پرداخت می‌شود.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری گیلان تصریح کرد: دستگاه‌های محوری نظیر دانشگاه علوم پزشکی، اداره‌کل ورزش و جوانان، اداره‌کل بنیاد مسکن، اداره‌کل راه و شهرسازی، صدا و سیما و به‌ویژه بانک‌ها در اجرای این قانون نقش محوری دارند.
همچنین مدیرکل ورزش و جوانان گیلان سوم خرداد در مراسم تجلیل از فعالان عرصه جمعیت خرده فرهنگ‌های حاکم بر خانوارهای گیلانی را علت پیری گیلان خواند و عنوان کرد: باید از لحاظ فرهنگی و ارائه مزایا و تسهیلات ویژه بیش از هر زمانی نقش‌آفرین باشیم.
جهانبخش آرمان با بیان اینکه در این بین تبیین موانع و عوامل پیشران بروز این بحران اهمیت دارد ابراز داشت: سعی داریم با برپایی جلسات کارشناسی و نیز تصمیم‌سازی‌های راهبردی در کاهش بحران جمعیت استان گیلان مؤثرترین کارکرد سازمانی را ارائه دهیم.
مدیرکل ورزش و جوانان استان گیلان با بیان اینکه تلاش در زمانی مشخص و کاهش درصدی از بحران موجود یک موفقیت در راهبرد پیش‌رو است خاطرنشان کرد: امیدواریم با عبور از این بحران جمعیتی شاهد توسعه همه جانبه استان گیلان باشیم.
به گزارش تسنیم، همان‌گونه که پیشتر عنوان شد بیکاری از جمله عوامل مؤثر در کاهش نرخ رشد جمعیت به حساب می‌آید؛ طبق بررسی‌های آماری شاخص فلاکت که حاصل مجموع نرخ تورم و بیکاری است در استان گیلان با ظرفیت‌ها و مواهب بسیار بالاتر از نرخ کشوری بوده و حدود 50 درصد است.
این در حالی است که استانی نظیر سیستان و بلوچستان که از آن به عنوان استانی محروم یاد می‌شود با 44.2 درصد، نرخ فلاکت کمتری نسبت به استان گیلان دارد و در کنار همه عوامل دخیل در فرزندآوری، این آمار نیز در بررسی علت ثبت بیشترین ولادت کشور در سیستان و بلوچستان جالب توجه است.
انتهای پیام/614/ح
