چرخش اردوغان به سوی مصر؛ دوستی با سیسی و توقف رسانه اخوانی در ترکیه

به گزارش گروه بین­ الملل خبرگزاری تسنیم، روند عادی سازی روابط در سیاست خارجی ترکیه و چرخش های ناگهانی اردوغان، همچنان ادامه دارد.

بازگشت رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه از سفر دو روزه به عربستان سعودی، موجی از تحلیل های سیاسی جدید را در رسانه های ترکیه و میان کاربران فضای مجازی به دنبال آورد.

سمت و سوی اغلب تحلیل ها نشان دهنده این است کهمشی عملگرایانه و پراگماتیستی اردوغان از سوی برخی جریانات مرتبط با اخوان المسلمین مورد انتقاد قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین این انتقادات این است که اردوغان به بهای آشتی با امارات متحده عربی، عربستان سعودی، مصر و رژیم صهیونیستی، از مبارزین فلسطینی مصری و مجموعه‌های مرتبط با اخوان المسلمین، به شکل جدی فاصله گرفته است.

روزنامه قرار به عنوان یکی از معدود روزنامه های محافظه کار منتقد حزب حاکم ترکیه و نزدیک به خط فکری عبدالله گل و علی بابا جان در شماره امروز خود و در صفحه نخست چنین تیتری به کار برده است: حالا نوبت سیسی است.

این روزنامه همچنین از زبان آل سعود، عبارت دیگری به کار برده است با این مضمون:«اردوغان به ما محتاج است.»

تحلیلگر روزنامه قرار به این اشاره کرده که بر اساس تحلیل تیترهای بسیاری از رسانه‌ها و روزنامه‌های عربستان سعودی، جمع‌بندی مقامات این کشور ثروتمند عربی چنین است که به خاطر کاهش شدید ارزش لیره ترکیه در برابر دلار آمریکا و ناکارآمدی سیاست‌های اقتصادی دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، رئیس جمهور ترکیه ناچار شده برای گذار از بحران اقتصادی و جبران کمبود ارزی، پناه به عربستان ببرد تا شاید بتواند بخشی از سرمایه‌گذاران سعودی را به آنکارا و استانبول بکشاند.

سلام به سیسی، خداحافظی با اخوان

از سال 2013 میلادی و پس از بروز کودتایی که منجر به قدرت گرفتن عبدالفتاح سیسی و محبوس شدن محمد مرسی و یاران او شد، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به تندی علیه مصر موضع گرفت و بارها در سخنرانی‌های میدانی خود، ژنرال سیسی را دیکتاتور و قاتل نامید و دولت او را دولت نامشروعی دانست که با کودتا و ظلم بر سر کار آمده است.

 اردوغان به مدت 9 سال در تمام سخنرانی ها با دستان خود علامت میدان رابعه قاهره را ترسیم کرده و همواره در گذشتگان اخوانی مصر را شهیدان بزرگ تاریخ مقاومت نامید. در آن سال‌ها صدها تن از مسئولین رده بالای اخوان المسلمین مصر به ترکیه رفتند و رحل اقامت در استانبول، آنکارا، ترابزون و برخی دیگر از شهر‌های این کشور افکندند.

حضور اخوانی های مصر و برخی دیگر از کشورهای آفریقایی در ترکیه به معنای آغاز دورانی برای غربت و استراحت نبود بلکه آنها توانستند با کمک نهادهای رسانه ای مرتبط با حزب عدالت و توسعه و بسیاری از ستمداران عرب تبار ترکیه این حزب مجموعه بزرگی از رسانه‌ها را علیه دولت سی‌سی به راه بیندازند. به این ترتیب ترکیه به مهم‌ترین کانون فعالیت علیه مصر تبدیل شد و در جریان اختلافات جدی سیاسی و امنیتی بین ترکیه و مصر در پرونده‌های دیگری همچون لیبی و تونس افغانی ها بارها به داد اردوغان رسیدند. اما حالا ورق برگشته و اردوغان در جستجوی راهی برای دست دادن با عبدالفتاح سیسی و کنار نهادن اختلافات 9 سال اخیر است.

هیئت‌های دیپلماسی ترکیه و مصر در عرض یک و نیم سال گذشته 3 بار گرد هم آمده و مذاکراتی جدی و هدفمند را پیگیری کرده‌اند. آنان به نتایج نهایی رسیدند و قرار است به زودی کلید عادی‌سازی روابط آنکارا - قاهره زده شود.

اما واقعیت این است که این اقدام برای ترکیه بی هزینه نبوده و یکی از شروط جدی دولت سیسی برای آغاز مجدد فعالیت دیپلماتیک رسمی و سیاسی با ترکیه این بوده که به فعالیت تمام رسانه‌های اخوانی ضد دولت مصر، پایان داده شود.

پس از چانه زنی و کش و قوس بسیار، ترکیه نیز این موضوع را پذیرفت و حالا دفتر و دستک شبکه‌های تلویزیونی و گروه‌های سایبری اخوانی در ترکیه برچیده می شود و فعالان اخوانی در حال جمع کردن چمدان هایشان هستند. حتی چند تن از آنان به شکل مودبانه به خارج از ترکیه فرستاده شدند.

در همین راستا توقف فعالیت شبکه تلویزیونی «مکلمین» ارگان رسانه ای حامی اخوان المسلمین و منتقد دولت عبدالفتاح السیسی در استانبول، به عنوان یکی از مقدمات عادی سازی روابط آنکارا – قاهره، قلمداد شده است.

بر اساس بیانیه رسمی، این شبکه استودیوهای خود در ترکیه را تعطیل می کند و در روزهای آینده پخش خود را از پایتخت های مختلف جهان آغاز خواهد کرد. هنوز مشخص نشده مکلمین کجا می رود، اما احتمالاً بخش مهمی از فعالیت‌های رسانه‌ای و سایبری اخوانی‌ها از کشور قطر دنبال خواهد شد.

طاها آک یول از تحلیلگران پیشکسوت ترکیه در انتقاد از سیاست خارجی دولت اردوغان و چرخش های مداوم رهبر حزب عدالت و توسعه چنین نوشته است:«اردوغان یک روز می گوید همراه با اروپا آینده را خواهیم ساخت. روزی دیگر مواضع متفاوتی گرفته و چنان علیه کشورهای عربی ضد اخوانی سخن می گوید که همه آنها را به دشمن ترکیه تبدیل می کند. روزی دیگر به شکلی صحبت می‌کند که کشورهای خلیج فارس را علیه ترکیه می شوراند. در زمانی دیگر، محمد بن سلمان را قاتل می نامد و قول می‌دهد که پرونده او را تا آخر پیگیری کند. اما حالا چرخش سیاسی جدیدی انجام داده و محمد بن سلمان را دوست ترکیه می داند.»

در طول 9 سال گذشته روابط سیاسی ترکیه و مصر به خاطر اختلاف بر سر اخوانی‌ها و کودتا علیه محمد مرسی فریز شده بود. اما مناسبات تجاری بین این دو کشور، همچنان ادامه داشته است.

آمارها نشان می‌دهد که حجم مبادلات تجاری بین ترکیه و مصر به رقمی نزدیک به 7 میلیارد دلار در سال رسیده که در نوع خود رقم قابل توجهی است.

نکته مهم اینجاست که ترکیه در مبادلات تجاری خود با مصر، با فاصله‌ای جدی تراز را به نفع خود ثابت کرده است. در همین حال، پیش‌بینی می‌شود مناسبات اقتصادی بین ترکیه و مصر حال و روز بهتری پیدا کند و در حال حاضر دستگاه دیپلماسی ترکیه به دنبال آن است که راهی برای کاستن از هزینه ها پیدا کند و احتمالاً سفر اردوغان به قاهره نیز در دستور کار قرار می گیرد.

بدون تردید علاوه بر سود سرشاری که در جریان مبادلات دوجانبه بین قاهره و آنکارا وجود دارد، موضوع مدیترانه شرقی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. چراکه ترکیه قصد دارد در آینده نزدیک گاز استخراج شده در میادین سرزمین های اشغالی را به اروپا منتقل کند و در جریان این اقدامات، جلب رضایت و همراهی مصر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

انتهای پیام/