تحولات جدید در روابط باکو – ایروان و مسیر ترانزیتی که از ایران خواهد گذشت

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سفر وزیر امور خارجه ارمنستان به ترکیه، اتفاق مهمی است که شان می دهد تحولات سیاسی و دیپلماسی در منطقه ادامه دارد.

تابلوی سیاسی فعلی، نشان دهنده این است که زمینه های خوب و مناسبی برای عادی سازی روابط ترکیه و ارمنستان به وجود آمده و در این میان، ایران نیز با استفاده از پتانسیل سیاسی و جغرافیایی خاص خود، نقشی را ایفا می کند که کمک به توسعه روابط سیاسی واقتصادی منطقه است.

تحولات جدید نشان دهنده این است که علاوه بر دلایل جغرافیایی و اقتصادی، زمینه سیاسی مساعدی برای استفاده از ظرفیت های ایران در توسعه روابط جمهوری آذربایجان و ارمنستان وجود دارد.

آب شدن یخ ها بین ترکیه و ارمنستان

سفر آرارات میرزویان وزیر امور خارجه ارمنستان به ترکیه، اتفاق مهمی است که نشان دهنده به بار نشستن مذاکرات سه ماه اخیر بین ایروان و آنکارا است. او در نشست دیپلماتیک آنتالیا با همتای ترک خود چاووش اوغلو دیدار کرد.

چاووش اوغلو با یادآوری روند عادی سازی روابط ترکیه و ارمنستان، گفت: «می توانم بگویم که این دیدار بسیار سازنده و مثبت بود. همانطور که می دانید ما روندی را برای عادی سازی روابط خود آغاز کردیم. رئیس جمهور رجب طیب اردوغان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان نمایندگان ویژه ای را منصوب کردند. آنان در مورد عادی سازی کامل روابط در مسکو و وین گفتگو کردند. می خواهم با کمال میل بگویم که ما برای ثبات و صلح در قفقاز جنوبی تلاش می کنیم. از همه طرف‌ها برای تلاش‌های ما در این راستا حمایت می‌شود. لازم می دانم به این نکته هم اشاره کنم که آذربایجان از اقدامات انجام شده و روند عادی سازی بین ترکیه و ارمنستان به ویژه خرسند است. من شنبه گذشته در باکو بودم و آذربایجان از این روند حمایت می کند.»

چاووش اوغلو با بیان این که ثبات و صلح در منطقه به نفع همه خواهد بود، گفت:«در این راستا به اقدامات مثبت خود ادامه خواهیم داد و با آقای میرزویان وزیر امور خارجه ارمنستان نیز در این زمینه به توافق رسیده ایم.»

پیشنهاد جدید باکو به ایروان

جیحون بایرام‌اف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان که برای شرکت در مجمع دیپلماسی آنتالیا به این شهر سفر کرده نیز، در مصاحبه با خبرنگاران، درباره روابط باکو - ایروان اظهار نظر کرد.

وی دلیل اصلی عدم ارتباط چندین ساله ارمنستان و آذربایجان را «فاکتور اشغال» دانسته و گفت: «همه می‌دانیم که ارمنستان بیش از 30 سال از اوایل دهه 90 به زور خاک آذربایجان را اشغال کرد که منجر به آوارگی شهروندان ما شد. با وجود صدور چهار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد به نفع آذربایجان، نتیجه‌ای در خصوص اشغالگری حاصل نشد، این نیز یکی از موانع اصلی بر سر راه برقراری روابط بود.»

وی ضمن اشاره به اعلام آمادگی الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان برای امضای پیمان صلح با ارمنستان، تصریح کرد: نزدیک به یک سال است که متن خود را به ایروان ارائه داده ایم. اما از سوی ارمنستان، هیچ پاسخی به پیشنهاد ما داده نشده است. با این حال،  طرف آذربایجانی برای نشان دادن حسن نیت خود اخیراً پیشنهاد جدیدی به ارمنستان داده است.»

وزیر امور خارجه آذربایجان در ادامه گفت: «ما مجموعه ای از اصول اساسی را برای عادی سازی روابط دو کشور، به ارمنستان ارائه کردیم. ما آماده توسعه روابط بر اساس اصول خاصی هستیم. ارمنستان باید اینها را بررسی و نظر خود را اعلام کند. اگر ارمنستان صادقانه خواهان عادی سازی روابط است، این فرصت بسیار خوبی برای آنها به شمار می‌رود. پاسخ ارمنستان به زودی مشخص خواهد شد و البته از این پس اقدامات مناسب را انجام خواهیم داد. یک سند یک صفحه‌ای بر مبنای اصول روابط بین‌الملل ارائه شده که هیچ مورد غیرعادی در آن وجود ندارد. این پیشنهاد شامل پنج ماده اصلی است که نظرات ما در آن لحاظ شده است.»

ابتکار عمل تاثیرگذار ایران

افزایش تعداد پروازها میان ایران و جمهوری آذربایجان، تاکید بر توسعه روابط و بازگشایی مرز زمینی دو کشور و آمادگی ایران برای گسترش روابط اقتصادی و انرژی بین تهران و باکو، اهداف و اتفاقات مهمی است که مورد توجه طرفین قرارگرفته است.

در سی‌اُمین سالگرد روابط دیپلماتیک تهران – باکو و در گفتگوی تلفنی امیرعبداللهیان و جیحون بایرام‌اف، به این اشاره شده که روابط دو کشور اکنون به مرحله پیشرفت رسیده و لازم است برای تثبیت همکاری های اقتصادی، اقدامات لازم انجام شود و در بخش زیرساخت، اتفاقات مهمی روی دهد.

امیرعبداللهیان ابراز امیدواری کرده که مسائل باقی‌مانده میان جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان، با دوراندیشی و بدون مداخله خارجی حل و فصل شود.

وزیر امور خارجه ایران با اشاره به اهمیت برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی ایران- آذربایجان در آینده نزدیک، تلاش برای حصول نتایج مثبت از این کمیسیون را مهم دانست.

جیحون بایرام‌اف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان نیز با اشاره به سفر وزیر راه جمهوری اسلامی ایران به باکو، این سفر را نشانه رشد مناسبات خوب دو کشور همسایه خوانده و بر آمادگی همه‌جانبه کشورش برای اجرایی شدن توافقات اقتصادی تاکید کرد.

گفتنی است سفر رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی ایران به جمهوری آذربایجان و توافق تهران و باکو برای تردد آذربایجانی ها از خاک ایران به نخجوان، اتفاق مهمی بود که مورد توجه رسانه های منطقه قرار گرفت.  

در این سفر تفاهمنامه‌ای در حوزه ترانزیت با جمهوری آذربایجان امضا شده و مشارکت در نوسازی نیز مورد توجه قرارگرفته است. توافق بر واگذاری چند پروژه به ایران از سوی جمهوری آذربایجان، اتفاق مهم دیگری است که به توسعه روابط کمک خواهد کرد.

موضوع عبور از رودخانه و همچنین استفاده از خاک ایران برای تردد آذربایجانی‌ها به سمت نخجوان نیز نقطه عطفی در تعامل سیاسی و اقتصادی  دو کشور است.

شواهد نشان می دهد که ایران در مقایسه با ترکیه، برای همکاری با ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از مزیت های بیشتر و موانع کمتری برخوردار است و اتصال راه نخجوان به ایران و استفاده از راه زنگه زور، امکانات جدیدی در اختیار توسعه همکاری های منطقه ای خواهد گذاشت.

انتهای پیام/