چرا اردوغان وارد عادی‌سازی روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی شد؟
به‌باور تحلیلگران ترکیه، اهمیت سیاست خارجی ترکیه در حوزه امنیتی و اقتصادی شرق مدیترانه، برای دولت اردوغان به‌شکلی اغراق‌آمیز برجسته شده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، یک سال قبل، علاوه بر خود رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، بسیاری از مقامات دولت و حزب عدالت و توسعه، رژیم اسرائیل را به‌عنوان یک رژیم تروریست و ظالم قلمداد می‌کردند، اما دیدیم که پس از 14 سال، یک بار دیگر، یک رئیس رژیم صهیونیستی مهمان آنکارا شد.
اردوغان در کاخ ریاست‌جمهوری بش‌تپه آنکارا، در استقبال از هرتزوگ سنگ تمام‌گذاشت و در پروتکل استقبال، علاوه بر استفاده از یگان ویژه سواره و حمل پرچم رژیم صهیونیستی، سربازانی با پوشش کلاسیک و تاریخی ترکی حضور داشتند و همه چیز نشان‌دهنده این بود که اردوغان به‌دنبال آن است که تأمین رضایت مهمان را به اوج برساند و این پیام را به جهان ارسال کند که ترکیه برای اسرائیل، یک متفق و دوست جدا‌نشدنی است.
اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی در نشست خبری مشترک با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد: «هدف ما ایجاد بستر توسعه روابط دوستانه بین کشورها و مردمان ترکیه و اسرائیل است. متأسفانه روابط بین کشورهای ما در سال‌های اخیر دوران سرشار از وقفه و رکود را به‌چشم دید، اما من معتقدم روابط بین کشورها از طریق اقداماتی که روحیه احترام متقابل را منعکس می‌کند، مورد بررسی مجدد و بازخوانی قرار می‌گیرد و ما را قادر می‌سازد با چالش‌های منطقه‌ای و جهانی، بهتر مقابله کنیم.
وی همچنین افزود: اسرائیل و ترکیه باید در منطقه‌ای که همه‌مان آن را خانه می‌نامیم و تأثیر شگرفی در این منطقه دارد، همکاری کنند.
رجب طیب اردوغان نیز ضمن ابراز خرسندی از میزبانی هرتزوگ، گفت: «این سفر تاریخی، نقطه عطف جدیدی در روابط ترکیه و اسرائیل خواهد بود. هدف مشترک‌مان احیای گفتمان سیاسی بر اساس منافع مشترک و احترام به حساسیت‌های متقابل است. اهمیت بالای توسعه و تقویت روابط ترکیه و اسرائیل در ثبات و صلح منطقه آشکار است و کمک به برقراری مجدد فرهنگ صلح، آرامش و همزیستی در منطقه دست خود ماست. سال گذشته حجم تجارت‌مان علی‌رغم شرایط همه‌گیری کرونا 36 درصد افزایش یافت و به 8.5 میلیارد دلار رسید. به‌نظر بنده این رقم با تلاش مشترک در سال 2022 به 10 میلیارد دلار خواهد رسید. در گفتگو با آقای هرتزوگ به‌صراحت رویکرد و حساسیت‌های خود را در مورد فلسطین و اهمیت کاهش تنش‌ها در منطقه و حفظ چشم‌انداز راه‌حل دودولتی بیان کردیم. من همچنین بر اهمیت موقعیت تاریخی قدس و حفظ هویت مذهبی و قداست مسجدالاقصی تأکید کردم. دوره پیشِرو، فرصت‌های جدیدی را در زمینه همکاری‌‌های منطقه‌ای در روابط دوجانبه به‌ارمغان خواهد آورد.»
عادت به چرخش‌های سیاسی اردوغان
رجب طیب اردوغان در 20 سال گذشته، مداوماً نشان داده که لیدر و سیاستمداری عملگرا و منفعت‌گرا است که برای نشان دادن چرخش سیاسی و رویکردهای سینوسی و سریع، مشکل خاصی ندارد.
روزی همراه با همسرش امینه‌خانم، با بشار اسد و همسر او به پیک‌نیک می رود و او را دوست و برادر می‌خواند و چند صباحی بعد، او را دیکتاتور و جنایتکار قلمداد می‌کند، زمانی از معمر قذافی شمشیر مرصع جواهرنشان به‌یادگار می‌گیرد و زمانی دیگر، آن را پس می‌فرستد و اقدام آمریکا و ناتو برای حمله به لیبی را تأیید می‌کند.
زمانی عبدالفتاح سیسی را قاتل و دیکتاتور می‌داند و زمانی دیگر، یک تیم و اکیپ ویژه را مأمور می‌کند که هرچه سریع‌تر، جوش مجدد روابط با قاهره را کلید بزنند و در همان حال، در پرونده‌های دیگری نظیر قبرس، یونان و حوزه‌های دیگر نیز به همین شکل عمل می‌کند.
بنابراین در مورد اسرائیل نیز نباید از گردش ناگهانی اردوغان تعجب کرد. او نشان داده است که در مشی سیاسی خود، می‌تواند دست به چنین اقداماتی بزند و همه را غافلگیر کند.
اما ظاهراً این بار، پای مسائل دیگری نیز در میان بود، موضوعاتی که می‌توان آنها را در چند مورد زیر، دسته‌بندی کرد:
1. به‌باور تحلیلگران، اهمیت سیاست خارجی ترکیه در حوزه امنیتی و اقتصادی شرق مدیترانه، برای دولت اردوغان به‌شکلی اغراق‌آمیز برجسته شده است. تیم اردوغان به این جمع‌بندی رسیده است که حضور قدرتمندانه در مدیترانه و شمال آفریقا، مستلزم آن است که تمام موانع از سر راه روابط ترکیه با مصر و رژیم صهیونیستی برداشته شوند تا دو هدف حیاتی یعنی دستیابی به منابع نفت و گاز و نفوذ در شمال آفریقا، عملی شود.
2. رژیم صهیونیستی در سه سال گذشته در یونان و قبرس دست به اقدامات موذیانه مهمی زده و صنایع دفاعی این دو کشور مهم عضو اتحادیه اروپا را عملاً تحت تصرف و اشراف خود درآورده و ترکیه را دچار هراس کرده است.
3. سال گذشته، میزان مبادلات تجاری ترکیه و اسرائیل به 8 میلیارد دلار رسید که با تفاوتی معنی‌دار، تراز به‌نفع ترکیه بود، چرا که توانسته است 6 میلیارد دلار به سرزمین‌های اشغالی کالا بفرستد و 2 میلیارد دلار مواد خام وارد کند.
4. پیش‌بینی می‌شود که در سال، بین 120 تا 150 هزار نفر از سرزمین‌های اشغالی به‌عنوان گردشگر به ترکیه سفر کنند.
5. دولت اردوغان امیدوار است به‌کمک اسرائیل، بخشی از مشکلات خود با قبرس، یونان و اتحادیه اروپا را حل کند.
وضعیت پیشِرو
به‌زودی مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه همراه با فاتح دونمز وزیر انرژی و منابع طبیعی این کشور، به سرزمین‌های اشغالی سفر می‌کنند، ناگفته پیداست که هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت نیز در جریان روند عادی‌سازی، نقش مهمی به‌عهده داشته است و در سفر حضور خواهد داشت.
این سفر و همچنین عادی‌سازی روابط ترکیه با مصر، نشان‌دهنده این است که ترکیه علاوه بر همکاری در حوزه‌های سیاسی و امنیتی ـ اطلاعاتی، حسابی ویژه روی بحث انرژی باز کرده است و می‌خواهد بستر اصلی ترانزیت گاز از حیفا به اروپا باشد.
حال باید دید آیا اسرائیلی‌ها در این روند، می‌توانند بر روابط ترکیه با یونان و قبرس نیز اثر بگذارند و به تنش‌های فعلی پایان دهند یا خیر.
انتهای پیام/+
