بازگشت تابآوری یک دشت پس از فرونشست ۵۰هزار سال زمان می‌برد/ عمیق‌ترین فرونشست ایران در فارس!
رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو با بیان اینکه بحران فرونشست در کشور بسیار جدی است، گفت: وقتی فرونشست رخ می‌دهد، دست‌کم ۵۰هزار سال زمان می‌برد تا دشتی که دچار آن شده است، دوباره تابآوری خود را به دست آورد.
محمد درویش در گفت‌‌وگو خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به بحران فرونشست زمین در کشور، اظهار کرد: یکی از مهمترین دلایل فرونشست زمین عدم تراز بین میزان آب واردشده به سفره‌های زیرزمینی و میزان برداشت است.
وی ادامه داد: در گزارشی که اخیراً وزیر نیرو در آخرین جلسه شورای‌عالی آب به رئیس جمهور ارائه کرد، آمارهایی تکان‌دهنده مطرح شد؛ وزیر نیرو اعلام کرد که "از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا سال گذشته 130 میلیارد مترمکعب بیشتر از آنچه وارد سفره‌های زیرزمینی شده است برداشت کرده‌ایم" و نکته تکان‌دهنده دیگر این است که از سال 1377 یعنی در طول 22 سال، 110 میلیارد مترمکعب برداشت شده است که نشان می‌دهد بعد از دوران دفاع مقدس میزان برداشت از سفره‌های زیرزمینی ناگهان شتاب بسیار زیادی گرفته است.
رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو تصریح کرد: حاصل برداشت‌های صورت‌گرفته از سفره‌های زیرزمینی این شده است که در گزارشی که سازمان زمین‌شناسی در سال‌های 2010 و 2015 منتشر کرده است، بین کشورهایی که درگیر پدیده فرونشست هستند ایران جزو کشورهای رکورددار است.
وی در ادامه گفت: در جنوب غربی تهران در دشت شهریار به‌صورت نقطه‌ای، 36 سانتی‌متر در سال فرونشست زمین گزارش شده و در ورامین و معین‌آباد گزارش‌ها حاکی از 25 سانتی‌متر فرونشست زمین است؛ اغلب مناطق کشور نیز از این موج بی‌بهره نمانده‌اند و در استان‌های اردبیل، چهارمحال و بختیاری و... نیز با پدیده فرونشست زمین مواجه هستیم.
این کنشگر محیط زیست با بیان اینکه بالاترین نرخ فرونشست متعلق به استان فارس به‌میزان 54 سانتی‌متر در فاصله دشت فسا و جهرم است، خاطرنشان کرد: در گزارش اخیر سازمان زمین‌شناسی تأکید شده است که وضعیت اصفهان به‌شدت بحرانی شده و طولانی‌ترین تأثیر را از فرونشست گرفته است، هرچند که استان فارس رکورددار فرونشست است اما مساحت زیادی از دشت‌های اصفهان از این پدیده متأثر شده‌اند.
درویش اظهار کرد: این آمارها نشان می‌دهد بحران فرونشست در کشور بسیار جدی است و باید این نکته را در نظر داشت که فرونشست بدترین اتفاق در حوزه محیط زیست محسوب می‌شود چراکه زمان بسیار زیادی برای جریان نیاز دارد؛ به‌عنوان مثال اگر یک تالاب را از دست بدهیم با چند سال مدیریت و پرداخت حق‌آبه می‌توان به احیای آن امیدوار بود، اگر خاک را از دست بدهیم هر سانتی‌متر آن بعد از 800 سال دوباره احیا می‌شود اما وقتی فرونشست رخ می‌دهد، دست‌کم 50 هزار سال زمان می‌برد تا دشتی که دچار آن شده است، دوباره تابآوری خود را به دست آورد.
وی درباره راهکار جلوگیری از پیشرفت این پدیده، گفت: 300هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد و 45 درصد از چاه‌های مجاز نیز به‌صورت غیرمجاز برداشت می‌شود؛ وزارت نیرو در راستای تعادل‌بخشی سفره‌های زیرزمینی طرحی دارد که در صورت اجرای آن و حمایت دولت به‌معنای واقعی می‌توان چاه‌های غیرمجاز را پلمب و چاه‌های مجاز را موظف به برداشت طبق سهمیه تعیین‌شده کرد، در این صورت می‌توان امیدوار بود که فرونشست گسترش پیدا نکند.
این کنشگر محیط زیست درباره استفاده از آب‌های زیرزمینی برای آبیاری فضای سبز به‌ویژه پوشش‌های گیاهی مانند چمن که آب‌بَر هستند، گفت: اگر گونه‌های آب‌بَر را در فضای سبز استفاده کنیم قطعاً یکی از نشانه‌های هدررفت آب است اما در مقایسه با سایر بخش‌هایی که پرمصرف محسوب می‌شوند چندان چشمگیر نیست.
وی گفت: در بیلانی که وزارت نیرو اعلام می‌کند 90 درصد آب به بخش کشاورزی اختصاص دارد اما وزارت جهاد کشاورزی این رقم را 70 درصد می‌داند و معتقد است بخش صنعت دست‌کم 12 درصد، شرب 8.5 تا 9 درصد و فضای سبز شهری در بدترین حالت بین 7 تا 8 درصد مصرف آب را به خود اختصاص می‌دهد، با این حال فضای سبز یکی از عواملی است که تبخیر را کم، خاک را حفظ می‌کند و به تعدیل اقلیمی منجر می‌شود.
درویش ادامه داد: وقتی ما این آب را به بخش صنعت مانند فولاد، آجر و سیمان اختصاص می‌دهیم آب نابود می‌شود و به طبیعت بازنمی‌گردد، بنابراین آنچه در حوزه صنعت درباره آب رخ می‌دهد با فضای سبز قابل مقایسه نیست.
انتهای پیام/+
