منتقدین سینما درباره فیلم «پوست» چه گفتند؟
فیلم سینمایی «پوست» از نخستین اکران خود در جشنواره فیلم فجر تاکنون واکنشهای گستردهای را میان منتقدین بههمراه داشته است که مرور آنها خالی از لطف نیست.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، فیلم سینمایی «پوست» اولین ساخته بلند سینمایی برادران ارک در کسوت کارگردان است. این فیلم که محمدرضا مصباح تهیهکنندگی آن را بهعهده داشته است، نخستین بار در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و توانست در هفت بخش کاندیدای دریافت سیمرغ بلورین شود و در نهایت جوایز بهترین فیلم بخش هنر و تجربه و بهترین موسیقی متن جشنواره را به خود اختصاص دهد.
بسیاری از منتقدین و مخاطبان حرفهای سینمای ایران پس از تماشای «پوست» در جشنواره سی و هشتم آن را یک جهش ژنریک متمایز و روبهجلو در سینمای ایران دانستند و تلاش برادران ارک در ساخت فیلمی متفاوت در ژانر وحشت را که از مختصاتی بومی و فولکلوریک بهره میبرد مثبت و ستودنی ارزیابی کردند.
«پوست» از 21 مهرماه سال جاری روانه پرده سینماها شده و اکران عمومی خود را در سراسر کشور آغاز کرده است، از اینرو بهبهانه اکران عمومی این فیلم سینمایی، در گزارشی به بررسی آرا و نظرات جمعی از منتقدین و اهالی سینما نسبت به آن پرداختیم.
آنچه در ادامه میآید، مرور گزیدهای از نظرات تنی چند از منتقدین و اهالی سینما درباره نخستین فیلم بلند سینمایی برادران ارک است.
اصغر نعیمی کارگردان و منتقد باسابقه سینمای ایران در یادداشتی تمجیدآمیز، «پوست» را فیلمی باهوش، بومی و قابل تحسین توصیف کرده و درباره این فیلم نوشته است: "در هیاهو و دوقطبیهای کاذبِ و صفبندی منتقدان روبهروی هم، در روزگاری که ستارگان مشهور بدل به عنصر اصلی اعتباربخشی و جلوهگری فیلمها شدهاند، در زمانه سلطه کمدیهای سبک و سینمای اجتماعیِ مؤدب و سربهراه شده، در دوران فقدان تعهد و تسلیم اراده سرمایه شدن و در روزهایی که جریان نقد فیلم قادر و حتی مایل به دفاع از اعتبار خویش نیست، فیلمی به نمایش در آمده که تماشای آن برای من شوقانگیز بود، فیلمی گرم و جاندار، متین و در جزئیات متناسب که مشخص است سازندگان جوان آن تنها متعهد و وفادار به ذات سینما بودهاند و جز تلاش برای رسیدن و متبلور کردن جوهر اصیل سینما در اثر خود هیچ چشمانداز دیگری مدنظرشان نبوده است. «پوست» نخستین ساخته بلند برادران ارک فیلمی است باهوش، رادیکال و قابل تحسین که میکوشد بیتوسل به آرایههای جعلی در جهت ساختن اثری، بهمعنای واقعی کلمه بومی و اینجایی، گام بردارد و خوشبختانه در این عزم خود موفق هم میشود. بهدلایل متعدد تماشای «پوست» برای من شوقانگیز بود چون به من یادآور شد که در دل جریان مسلط سینمای امروز ما هنوز هستند جوانانی که تسلیم جو غالب نمیشونده و سختکوشانه تلاش میکنند در فیلمشان اصول خود را بنا کنند".
سید آریا قریشی منتقد جوان سینما نیز برگ برنده «پوست» را خلق فضایی مرموز و دلهرهآور توصیف کرده و دراینباره نوشته است: "برگ برنده فیلم، توانایی برادرانارکدر ساخت فضایی مرموز و دلهرهآور است. فیلم، یک فیلم ترسناک بهمعنای کلاسیکش نیست؛ بلکه ترکیبی است از یک عاشقانه و ماجرایی افسانهای با الهام از داستانهای بومی و با ارجاع به خرافات کهن. «پوست» بهعنوان نمونه درست و قابلقبولی از یک فیلم بومی با فضاسازی متفاوت در سطح سینمای ایران و موفق در ترکیب الگوی فیلمهای ترسناک و عاشقانه، اثری ارزنده محسوب میشود".
محمدرضا مقدسیان مجری و منتقد سینما نیز پوست را فیلمی جسورانه، بومی و منطبق بر باورها و حکایات و افسانههای محلی ایرانی توصیف کرده و دراینباره نوشته است: "مهمترین و برجستهترین ویژگی فیلم پوست بدیع، تازه، جرئتمندانه، تصویرمحور و در یککلام سینما بودن آن است. اینهمه در مختصات سینمای ایران یعنی ایجاد امید برای قدم برداشتن در مسیر تنوع بیشتر در شکل و محتوای فیلمسازی و ایجاد رنگهای تازه و دور شدن نسبی از نخنماشدگی دلهرهآور فعلی در سینما. در سینمای ایران که فیلمها یا دست روی مسائل اجتماعی میگذارند ـ و هرچه بیشتر تلاش میکنند بیشتر باسمهای و قلابی و نخنما بهنظر میرسند ـ و یا سراغ کمدیهای سخیف و سطحی و بزنوبکوب میروند (که البته در جای خودش لازم است)، سراغ گرفتن از سینمای گونه آنهم در شکلی کاملاً بومی و منطبق بر باورها و حکایات و افسانههای محلی ایرانی دل پرجرئتی میخواهد و البته که اقدامی ستایشبرانگیز است. فیلم پوست مصداق قابل اتکا و ارجاع سینمای بومی و ایرانی است".
امیررضا مافی منتقد و مجری برنامه تلویزیونی «نقد سینما» پوست را یکی از بهترین آثار نمایشیافته در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر قلمداد کرده و دربارهاش نوشته است: "فیلم «پوست» از برادران ارک، یکی از بهترینهای جشنواره فیلم فجر بود. برای من که سینمای لانتیموس، خصوصاً «خرچنگ» و «کشتن گوزن مقدس» را دوست دارم، این یک نمونه وطنی درجهیک است. اینکه فیلمی بهزبان آذری و بدون بازیگر مشهور همه را میخکوب کند ستودنی است".
در نهایت آرش فهیم دیگر منتقد جوان سینما نیز «پوست» را فیلمی خلاقانه و خلاف عادت در سینمای ایران توصیف کرده است که نگاهی فرهنگی بر آن حاکم است. او دراینباره نوشته است: "پوست یک تجربه و تلاش برای خلق ژانر وحشت با الهام از فرهنگ عامه است، فیلمی که قطعاً ساخت آن سخت و طاقتفرسا بوده و با حوصله و توجه به جزئیات و ریزهکاریها به اثری خلاقانه و خلاف عادت در سینمای ایران تبدیل شده است. این فیلم حتی با قواعد ژانر خودش نیز متفاوت بهنظر میرسد. در اینگونه فیلمها که فرهنگ و رسوم بومی یک منطقه خاص، هدف قرار میگیرد، احتمال غالب شدن نگاه موزهای و شبهروشنفکرانه وجود دارد. سازندگان فیلم بهراحتی میتوانستند با هجو باور مردم به موجودات نامرئی و تصویرسازی اگزوتیک از این موضوع، بار خود را برای سفر به جشنوارههای فرنگی ببندند اما خوشبختانه نگاه فرهنگی بر فیلم حاکم است و زاویه دوربین، مماس و نزدیک به حالوهوای مردمی است که مرکز توجه فیلم قرار گرفتهاند".
مرور آرا و نظرات جمعی از منتقدین و اهالی سینما نیز مؤید این نکته است که باید «پوست» را اتفاقی شاخص و پیشران در سینمای ایران دانست. ساخت فیلمی با مختصات «پوست» توسط کارگردانان جوانی مانند برادران ارک، افزون بر اینکه تصمیمی جسورانه و قابل تحسین بهشمار میآید، بارقه نویدبخشی از امید را در دل آن دسته از مخاطبان سینمای ایران که از تماشای انبوه درامهای یکنواخت و ملالآور آپارتمانی خسته شدهاند، روشن میکند، بهویژه در شرایط برهوتگونه کنونی که در آن سینمای ایران بیش از هر زمان دیگری از فقر ژانر رنج میبرد، باید ساخت فیلمی ژنریک و متمایز مانند «پوست» را بهفال نیک گرفت و از امتداد مسیری که برادران ارک آغاز کردهاند، حمایت کرد.
انتهای پیام/+